wat zoudt GIJ doen
van de Vlaamse Gaai
Niet zien, maar geloven!
vijftiende jaargang No. 2 Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland vrijdag 10 juli 1959
MEDITATIE
ZEEUWSE KERKBODE
Berichten en opgaven Predikbeur
ten tot Dinsdagsmorgens te zenden
aan de drukkers Littooij Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
HoofdredacteurDr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563.
Redacteuren Ds A. Koning, Ds J. B. van Mechelen, Ds A. Schippers, Drs A. Verschoor
Medewerker: Ds D. J. Couvée, Bennekom.
Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280
Abonnementsprijs3,per halt
jaar (bij vooruitbetaling).
Afzonderlijke nummers 12 cent.
Advertentiën 12 cent per mm
Wij hebben de vorige week de ver-
vangingsformule met elkaar gelezen.
Dit is toch zeker het eerste, dat moet
gebeuren. U zoudt anders de indruk
kunnen krijgen, dat er met die vervan
gingsformule toch wel ,,iets bijzonders"
aan de hand is. Dat bijzondere zal u
bij de lezing niet bepaald zijn opgeval
len. Wij kunnen er ook van verzekerd
zijn, dat een grote schare in onze ker
ken hier niet het minste bezwaar tegen
heeft. Men hoort" ze alleen niet zo
luid roepen.
Van de verschillende stukken, bij de
generale synode ingezonden over deze
zaak, hebt u vanzelf kennis genomen.
In het ene geval drukte men zich voor
zichtiger uit dan in het andere geval.
Wat alleen opviel, niemand heeft aan
getoond, dat de vervangingsformule be
hoort opzij geschoven te worden, om
dat zij onjuist is. Het is belangrijk om
dit te vermelden.
Het gaat dus niet over iets, dat ,,in
ieder geval" wég moet, omdat achteraf
blijkt, dat wij daarin foutief geweest
zijn.
Wij komen dus helemaal op het ter
rein van het praktisch handelen. Die
formule is wel goed, maarje krijgt
er zon moeite mee. Naar het dogma
tisch museum met het ding, zo is al
voorgesteld. Och ja, we leven snel, je
bent zó ,,aan bod", en je wordt ook
even snel naar het museum verwezen.
Nu is het altijd moeilijk uit te maken,
of wij praktisch er mee opschieten, een
bepaalde zaak op te ruimen. Men kan
onder elkaar wel denken of zeggen
de vrijgemaakten zien dan de weg meer
openliggenmaar het is de vraag,
of aan. de kant van de vrijgemaakten
het metterdaad zo is.
Het belangrijke blad „Kerknieuws"
van de heer Scheps, dat heel objectief
van voorlichting dient, gaf ons een
„persschouw" uit de kring der vrijge
maakten. Het viel op, dat daarin van
een spontane drang om het jongste ver
leden ongedaan te maken, niets viel te
bespeuren. In het gunstigste geval werd
gesproken over „afwachten wat er
komt".
De vrijgemaakten te Almelo en
Baarn hebben geen aanmoediging uit
eigen kring gekregen. Zo als in onze
kring ineens de pennen zijn opgeno
men, om te melden nu is het de ge
legene tijd van doortastenzo heeft
men bij de vrijgemaakten geen pen en
inkt nodig gehad om van instemming
te doen blijken.
Ik kan mij zelfs voorstellen, dat een
,,zo maar terzijde schuiven" van de
vervangingsformule bij vele vrijgemaak
ten een heel andere uitwerking zal heb
ben dan sommigen bij ons denken. Het
zou ook kunnen zijn, dat wij in ons
enthousiasme er aan toe zijn, de zaken
een beetje te verwarren.
De vrijgemaakten in Baarn hebben
al de terechtwijzing uit eigen kring ont
vangen, dat zij in ,,het gesprek met ons"
hadden moeten wijzen op ,,de geref.
kerk van Baarn", oftewel de vrijge
maakte kerk. Nu gaat men ,,met de
gebondenen" het pad van de hiërarchie
op.
Het zal toch nodig zijn om van zulke
uitingen kennis te nemen. We willen in
dit stadium geen enkel kommentaar of
kritiek leveren. Maar, u moet wel op
de hoogte zijn van wat er omgaat.
Men krijgt bij sommigen van ons de
indruk, alsof de vrijgemaakten er al
léén op wachten, dat de slagboom, de
vervangingsformule, op zij geschoven
wordt, en dan gaat alles de goede kant
uit. Men kan zo naïef zijn om te me
nen, dat het zó zal gaan. Als men dan
maar, wanneer dit op een teleurstelling
uitloopt, niet zo „vreemd" zal doen, om
dit op rekening te schrijven van onze
generale synode.
Het is te hopen, dat er metterdaad
van toenadering mag sprake zijn. Maar,
past u op voor een gevoelsbeweging,
en vooral wanneer die gevoelsbeweging
van één kant komt.
Het spijt me, dat alles, wat totnutoe
aan de synode is voorgelegd en waar
van wij kennis konden nemen, zonder
argumenten is. Men wil het zo graag...
Dit laatste was bij alle synoden het
geval sinds de scheuring. Men heeft
getoond, hoe graag men wilde naderen
tot elkaar om te spreken. Met als
grondslag de Schrift en de drie for
mulieren van enigheid Méér niet
Uit de besprekingen zou dan de
kwestie van de vervangingsformule tot
een oplossing moeten komen. Niet vóór
die tijdHet zou te begrijpen zijn, wan
neer de vrijgemaakten gingen opmer
ken zulk een Opruiming van te voren
maakt de zaak van toenadering eer er
ger dan beter. Als die formule zó maar
op zij kan, zonder argument, dan had
deze ook nooit mogen gesteld worden.
In een dergelijke redenering zou ik
persoonlijk de vrijgemaakten moeten
gelijk geven. Men zou ook nog eens
moeten lezen de verdediging van 1905
door wijlen prof. dr. K. Schilder, tegen
over Apeldoorn en de christel. gerefor
meerden.
Bij het wegvallen van de vervan
gingsformule bedenke men, dat ook
1905, die mooie en kernachtige uit
spraak, al buiten werking is. Moet er
iets anders voor in de plaats komen,
of gaan wij zo maar verder varen Dit
zijn toch dingen, die nu beslist moeten
overdacht worden. Wat wil men met
de roep weg met de vervangingsfor
mule Als het kerkelijk leven het zon
der verdere verklaring kan stellen (wat
te betwijfelen valt), wat doet gij dan
Leven uit de rijkdom van zondag 26
en 27, van de artikelen over de sakra-
menten en de doop in het bijzonder
Gaat u daar dan mee beginnen
Wij mogen onze synode toebidden
het rechte inzicht om hier naar de eis
te handelen. En, u zult toch niet be
horen tot die „figuren", die meteen we
ten, dat de synode het verkeerd deed,
als het eens niet precies uitvalt naar
veler van te voren vastgestelde opinie.
C. St.
Toen Farao naderbij gekomen was, sloegen de
Israëlieten hun ogen op, en zie
Toen werden de Israëlieten zeer bevreesd
Maar Mozes zeide tot het volkVreest niet,
houdt stand, dan zult gij de verlossing des
HEREN zien,
Ex, 14 10 en 13 gedeeltelijk.
Wanneer je iets dat je kwijt bent, aan 't zoeken bent en 't ver
miste voorwerp bevindt zich toch op een heel voor de hand lig
gende plaats, dan hoor je het verwijt„Je moet niet zo met je
neus kijken geef je ogen eens de kost
Toch kan het juist heel gevaarlijk zijn veel te kijken. Hóé riskant
dat is, zien wij aan de panische angst, die de Israëlieten in de
woestijn overmeesterde, toen zij hun ogen teveel de kost gaven.
Amper ademen ze de ruime lucht van de woestijn in en nog maar
nauwelijks zijn ze bevrijd uit 't wrede tyrannenland Egypte, of daar
horen ze in de verte gerommel als van een opkomend onweer. Al
spoedig zien ze in het noorden een stofwolk die snel naderbij
komtEn dan zien ze temidden van een wemeling van ruiters
met steigerende rossen en bliksemende lansen de gevreesde gestalte
van Farao, voorop op zijn strijdwagen. De angst die er nog inzit,
grijpt hen bij de keelo, heel de benauwdheid van Egypte komt
op hen af En ze kunnen niet weg in 't westen en zuiden zijn
bergen, in 't oosten zijn de schuimvlokkende golven van de Schelf
zee en in 't noorden, daar is hij, de meedogenloze Ze gillen 't uit
van angst.
Ja, dat komt er van als Israël zijn ogen opslaat en niets anders
doet dan kijken, 't Vergaapt zich dan aan de machten en 't vergeet
de Almachtige.
Dat gevaar is ook voor óns allerminst denkbeeldig. Kijkt U maar
eens om U heen U kijkt dan in één groot wapenarsenaal. We
zien (en nog meer hóren) straaljagers overgieren we horen van
ballistische projectielen en van de meest verschrikkelijke vernieti
gingswapens, die elkaar in de gruwzaamheid van hun uitwerking
nog overtreffen. Enkele weken geleden werden mij door de Stich
ting Bevordering Bescherming Bevolking enkele goedverzorgde
brochures toegezonden, waarin in zakelijke bewoordingen de uit
werking van atoomwapens beschreven wordt. Bij het lezen word
je je al meer bewust dat de helse uitwerking van deze moordwerk
tuigen tot de reële mogelijkheden behoort. De angst en verschrik
king van de achter ons liggende wereldbrand komt weer in je boven
en al te gauw ben je geneigd het voorbeeld van de Israëlieten in
de woestijn te volgen, d.w.z. de angst krijgt je te pakken als ge-
electrificeerd blijf je staren op deze ontzettende mogelijkheden, zoals
een lam verbijsterd in de fosforiserende glans van een paar tijger
ogen kijkt, ja zoals Israël zijn ogen van de aanstormende Farao
met zijn wagens niet meer af kon houden. De schrik slaat je om
't hart, want de kinderen en de kleinkinderen Al je lust en energie
om aan te pakken en te bouwen verdwijnt.
Deze reactie is menselijk, is begrijpelijk. Neem ook Gods volk
bij de Schelf zee deze wijze van reageren niet kwalijk Gods kin
deren blijven vóór alles ménsen. Eén ding miste Israël echter en
dat was geloof. Het had tegenover de zichtbare machten 't geloof
moeten stellen in de onzichtbare God, Wiens wagens tegenover
die van Farao tien en tien maal duizend sterk zijn. Het had i.p.v.
alleen maar zijn natuurlijke ogen ook eens zijn geloofsoog moeten
gebruiken. Op dat manco wijst Mozes.
Daarom wil ik ook U, lezer, aansporen Vergeet vooral nooit
op Hem te zien van Wie Ps. 33 zegt dat niets van wat zich hier
afspeelt zich aan Zijn alziend oog onttrekt. Hij zal Zijn Kerk wel
voltooien ondanks, ja sterker juist via de machten en Hij zal zich
blijven ontfermen over degenen, die Hem vrezen. Houd dus moed
en laat U als christen nooit intimideren
„Laat Hem besturen, waken, Zo zal Hij alles maken,
't is wijsheid wat Hij doet dat g' U verwond'ren moet
Ook in deze verschrikkelijke twintigste eeuw
Bruinisse.
C. A. WIELEMAKER.
.Het kan leuk'gaan, als men schrijft
in het publiek
Men weet dan niet, wat er uit de
bus, of liever, in de bus komt.
De eerste vriendelijke reactie op mijn
stukje over de propaganda voor de
Zeeuwse Kerkbode was er één, waar
ik zeker niet op had gerekend.
U denkt misschien 10 nieuwe abon
nementen Neen, helaas niet
Maar het woord „Mannenvereni-
ging" klonk in de oren van een ijverig
propagandist. Hij herinnerde er aan,
hetgeen hij al eens meer gedaan had,
dat er in Oostburg nog geen mannen-
vereniging is, eigenlijk gezegd niet
meer isen of het geen tijd zou zijn
er één op te gaan richten.
Dat ware dus een prachtig punt van
nieuwsberichtgeving, als het weer zo
ver zou kunnen komen. Wie weetAls
betrokken lezers hun misschien reeds
sluimerende plannen in daden omzet
ten, danlaat ons zien, wat er nog
komt. En wie weet, of er nog geen
initiatieven op andere plaatsen te mel
den vallen.
Ik ben dus met mijn neus geduwd in
een gaping van de plaatselijke organi
satiemogelijkheden.
Een andere broeder was zo goed mij
een heel program te zenden in 6 punt
ten. Ik wil niet al mijn kruit ineens
verschieten door heel dit program af
te drukken, want deze brief is voor
lopig mijn laatst ontvangene. Zijn
eerste punt is een toejuiching van de
gedachte om aan jonge mensen bij hun
huwelijk een abonnement cadeau te
doen. Hij heeft echter de volgende, in
vragende vorm gestelde, aanvulling
zou het iets voor de kerkeraden zijn
om te geven naast de trouwbijbel Hier
kan ik niet op antwoorden, want dit is
een zaak van de kerkeraden.
Laat dit dan het idee van de week
zijn.
Andere stemmen hoor ik nog graag.
Hoe algemener de zaak in de belang
stelling staat, hoe beter. Het zou zeker
ook stimulerend werken, als iemand
kon melden ik heb er een bij gewon
nen
Het is nu stil geworden in het dorp.
De merelaar, die elke morgen en elke
avond zijn hoogste lied zingt van de
toren van de kerk of, bij uitzondering,
van de schoorsteen van de pastorie, is
vermoeid van zijn schone lied ter ruste
gegaan. De trommelaars en muzikan
ten, die ter ere van Prins Bernhard en
onder de belangstelling van oud en
jong het gehele dorp vervulden van
roffels en vrolijke tonen, hebben de
vermoeide armen en droge kelen ge
gund, wat deze lichaamsdelen na de
inspanning behoefden. Ook is verstomd
de nagalm-uit-kindermonden van de
liederen, die in de middagsamenkom
sten geleerd waren tijdens de tentcam
pagne te Schoondijke. De kinderen sla
pen evenals de meeste groten. Dan is
het even tijd om indrukken te verwer
ken, o.m. deze, dat het lied toch zo'n
machtig evangelisatiemiddel is. Want
de kinderen hebben leren zingen
