Over Dominees en Preken
Kerknieuws
Officiële Berichten
3Cleine ^'Uoóóen
Zoals men weet houden we in deze
rubriek een praatje met de jeugd over
onderwerpen die door hen zijn aange
sneden op de ouderlingenconferentie.
Ook over het bovengenoemde thema
„dominees en preken" lieten onze jonge
vrienden zich uit.
Het resultaat was „gemengd". Rake
opmerkingen naast onzin, heerlijk-jonge
klinkklare nonsens. Dat geeft helemaal
niets. Als je jong bent mag je buitelin
gen maken en niemand doet je wat.
Maar dat een dominee op een school
meester lijkt, daar geloof ik niets van.
Dat zou ik voor beide partijen jammer
vinden. Een prekende schoolmeester is
een mislukking in de klas en een school
meesterende dominee op de preekstoel al
evenzeer. Nu moet ik er eerlijkheidshalve
bijzeggen dat er één bepaald punt ge
noemd werd, waarin beide categorieën
vergeleken werden, nl. het feit dat ze
niet zouden worden tegengesproken
Daar zit wat in. Het gevolg kan zijn
dat er een eigenwijs mensentype ontstaat.
Maar ik geloof toch dat dat nog wel wat
meevalt.
Inderdaad, tijdens de lesuren en tij
dens het preken is er geen tegenspraak.
Maar als de school uit is en het ver
slag van de leerling over de lessen thuis
wordt uitgebracht? En als de kerk uit
gaat en het oordeel op de drempel geveld
wordt en bij de koffie de critiek los
breekt? Dat weten de onderwijzers heus
wel en dat weten de dominees ook wel,
dat zij de méést becritiseerde mensen van
onze samenleving behoren. Wanneer er
dus gezegd werd dat zij „nooit kritiek
krijgen", dan is dat er wel een paar hon
derd mijlen naast.
De kritiek is niet van de lucht, zou ik
willen zeggen. Helaas komt de kritiek
niet altijd op liefdevolle wijze onder hun
aandacht. Nog wél eens op liefdeloze
wijze.
Trouwens ik praat nu alléén maar
over dominees, de onderwijzers kunnen
hun eigen boontjes wel doppende
kritiek zélf is een kous apart. Wanneer
is kritiek op de prediking gewettigd
Niét als ik niet te horen krijg wat ik
graag zou willen horen, maar alleen als
ik niet te horen krijg wat er door de
Géést in dié tekst tot de gemeenten
wordt gezégd. M.a.w. als de prediking
het Woord van Gód niet trouw vertolkt.
Dan, en dan alléén, is de kritiek gewet
tigd. Want het gaat in de prediking niet
M'n verhaaltje over de tuinarbeid was
maar geen praatje, wegens gebrek aan
stof. Nee, nee, dan zou ik zelf als- jager
spoedig m'n pensioen krijgen, maar dan
zonder enige uitkering
De toepassing is overigens zeer door
zichtbaar, daar de H. Schrift de gemeen
te meermalen vergelijkt bij een akker,
bij een wijngaard of bij een tarweveld.
Achteraf ben ik blij, dat m'n tuinman
het opgaf, want nu was ik genoodzaakt
zelf m'n moestuin te bewerken.
En daarbij deed ik onmisbare leringen
op. 1°. dat het zonderzweet niet gaat,
2°. dat je met veel wijsheid en overleg
moet zaaien, niet te dik, niet te diep,
niet te oppervlakkig, 3°. dat je je niet
te gauw moet verblijden, als je pas be
zaaide bedje met worteltjes groenig gaat
worden, want bij nader toezien, blijkt 't
meer woekerende muurt dan worteltjes
te zijn, 4°. dat je als landman geduld,
veel geduld moet oefenen en niet moet
verwachten, dat er wonderbomen van
Jona zullen opschieten, 5°. dat je enig
verstand moet hebben van kruid en on
kruid, wil je 't goede zaaisel niet mét
't onkruid uittrekken, 6°. dat je voorzich
tig en met gevoel de plantjes moet ver
zorgen, want een plant schijnt ook ge
voel te hebben voor de behandeling, 7°.
dat je je niet al te veel moet aantrekken
van toekijkers, want de een zegt, dat het
voor spinazie nog te vroeg is, terwijl een
ander beweert, dat hij ze al boven de
grond heeft, 8°. dat je niet jaloers moet
zijn, wanneer je buurman al heerlijk sla
eët, terwijl in eigen tuin een mol de pie
terige slaplantjes uit de grond heeft ge
woeld, 9°. dat je ook verstand moet heb
ben van kunstmest, want dat je anders
voor de verrassing komt te staan, dat je
edele vruchten verbranden, 10°. dat je
heel nederig moet blijven, daar je niet
één boontje of erwtje kunt laten gedijen,
vooral niet, wanneer mussen en spreeu
wen dit gewas bedreigen, 10°. dat je vol
verwondering moet blijven over 't na
tuurgeheim, dat elk soort zaadje naar
om een mensenwoord, maar om Gods
Woord. En wat dat Woord van God in
een gegeven tekstverband is, is voor ieder
die lezen kan, controleerbaar. Krijgt een
dominee kritiek op de preek, dan mag
verwacht worden dat hij met de Schrift
in de hand die kritiek kan iveerleggen.
Kan hij dat niet of, wat nog erger
is, probeert hij dat zelfs niet dan
heeft de critiek gelijk gehad. Kan hij het
wél en blijkt het dat de prediking op
zuivere wijze aan de gegeven tekst en
con-tekst (d.i. de omgeving, het verband
waarin de tekst voorkomt) récht gedaan
heeft, dan had de kritiek ongelijk en
gaat de predikant, als dienaar van Gods
Woord, vrij uit. DIT is het criterium om
een preek onbevooroordeeld te beoorde
len. Maar vaak spelen in de kritiek op
de prediking heel andere factoren hun
duistere rol. En dan is er maar één die
in zijn vuist lacht: de duivel. Maar een
predikant, die in zijn prediking schrift-
getrouw is, mag zijn rechtvaardiging van
zijn Heer verwachten. Die Heer is uit
eindelijk de énige aan Wie hij verant
woording schuldig is. Met deze restric
tie, dat de kerkeraad verplicht is op ge
wetensvolle wijze het opzicht op de leer
uit te oefenen.
Dit college zal dus naar bovengenoemd
criterium in zijn vergaderingen over de
dienst des Woords hebben te oordelen.
En indien er reden is tot vermaan, dan
zal dat, zoals de kerkenorde voorschrijft,
bij de zgn. „censura morum" op „vrien
delijke" wijze moeten gebeuren. Het gaat
er dus niet om elkaar te kapittelen of
het leven zuur te maken. Maar het gaat
er alleen om dat het geïnspireerde Woord
van God (en geen mènsenwoord) op de
kansel wordt bediend, op een zvijze, die
aan dat Woord van God volle récht laat
wedervaren.
Jullie zien wel, dat als predikanten en
kerkeraden in dezen trouw zijn, de wol
ven in de schaapskooi van Christus wei
nig kans hebben.
Anders wordt het wanneer predikan
ten en/of kerkeraden hun plicht gaan
verzaken. Dan ziet het er voor de kerk
van Christus niet te best uit. Want dan
zou de prediking wel eens eigenwillige
wegen kunnen gaan, waardoor het kerk
volk eerder van de Bijbel vervreemd
wordt, dan aan de Schriften, die wijs
maken tot zaligheid, gekoppeld en ver
bonden. En alleen het laatste kan toch
de bedoeling van schriftuurlijke predi
king zijn. A. V.
eigen wetten, wetten van de Schepper,
zich ontwikkelt.
Dus elf kleine vossen, zal je zeggen,
want die dominé gaat een preek houden
met elf puntenHedendaags gaat dat
niet meer, ja, er zijn dominé's, die hele
maal geen punten meer hebben. Wij,
mensen van de 20ste eeuw, kunnen 't
niet zo licht uit elkaar houden, als ons
voorgeslacht. Ik las eens van een predi
ker, die een preek hield met 7 punten
en 74 onderverdelingen en van een hoor-
deres, die in staat was er 80 van te ont
houden; één punt was haar ontschoten!
Nee, we zullen 't met een paar keer
afdoen, willen we niet vervelend worden.
Allereerst dan dat zweetAls aanko
mend hovenier, gezel-tuinman, leerde ik,
dat je in de hof niets verwachten moet
zonder inspanning, zonder noeste vlijt.
Uiteraard moet ik me zelf op tijdrant-
soen zetten, opdat m'n eigenlijke „hof"
niet worde verwaarloosd. Straks zou ik
heerlijke doperwtjes van eigen grond
eten, terwijl ik m'n zieken en ouden-van-
dagen vergeten had. 'k Geloof, dat ze
slecht zouden smaken. In de wijngaard
des Heren behoort de wijngaardenier de
hitte des daags en de koude des nachts
gaarne willen verdragen. De H. Schrift
moet worden doorspoelt, de belijdenis dei-
kerk worden nagespeurd, opdat de
„landman" wete, wat voor„zaad" hij
moet zaaien en hoe de ontwikkeling daay-
van is. Hij dient zijn „akker" te kennen,
z'n -mensen te leren verstaan en begrij
pen, de structuur van het zieleleven te
onderscheiden en nog zoveel meer
en dat kost zweet, veel inspanning, ook
al zit hij rustig op z'n studeerkamer en
wandelt hij rustig langs de huizen. Die
z'n zweet spaart, zal weinig of niets oog
sten. Ho, dat is punt één. Wat moet cfat
worden met nog 10 punten! Geen enkele
pastorie mag „zweet-vlucht" haten, cjat
heb ik al geleerd. ;j
Uit het oude-Vossenland.
Beroepen te Exeter (Ontario, Canada)
(Chr. Ref. Church), L. de Nood te Pa-
pendrecht te Londen (Ontario, Ca
nada) (Chr. Ref. Church), G. Bouma te
Essex (Ontario, Canada) (voorheen te
Capelle a. d. IJssel), die dit beroep ook
aannam te Forest (Ontario, Canada),
J. Kuiper te Zevenhuizen te Strathroy
(Ontario, Canada) (Chr. Ref. Church),
H. de Moor te Enschedé te Ulver-
stone en te Penguin (Tasmanië) (Ref.
Church), J. van der Staal te Vrooms-
hoop te Workum, A. Nagelkerke te
Zweeloo te Broek onder Akkerwoude,
P. Huisman, kand. te Utrecht te Bus-
sum (vac. J. L. van der Wolf), P. Hei-
nen te Noordwijk-Binnen te Iiarlin-
gen, M, N. de Wolf te Kalienaveen.
Aangenomen naar Kampen (vac. J. L.
Wielenga), G. Brinkman te Schiedam
naar Zoutkamp, A. Segger, kand. te Gö-
lenkamp (Kreis Bentheim, Did.), die
bedankte -voor Emmercompascuum en
voor Meeden naar Drachten (2e pr.
pl.),- H. E. Wijnja te Godlinze (Gron.),
die bedankte voor Winschoten.
Bedankt voor Oenkerk, J. van den
Berg te Ermelo voor Delft (vac. E.
de Vries), P. Pleinen te Noordwijk-Bin
nen voor Appingedam (vac. A. J.
Janssens), B. Berends te Beetsterzwaag.
Geen verdere beroepen. De heer
P. Huisman, kand. te Utrecht, verzoekt
ons mede te delen, dat hij geen verdere
beroepen in overweging nemen kan.
Bedankt voor de benoeming tot
leraar godsdienstonderwijs Chr. PI.B.S.
te Middelburg en Chr. Lyceum te Goes,
J. Noordmans, Ned. Herv. predikant te
Tjamsweer (Gr.).
Examens. Voor het zendingsexa
men te Baarn is geslaagd de heer O.
Plartojo te Zwolle. Aan de V.U. is
geslaagd voor het doctoraal examen theo
logie Ds. S. A. Boonstra te Woerden.
Afscheid en intrede. Ds. PI. Veen-
stra te Veenwoudsterwal is voornemens
15 juni a.s. intrede te doen te Urk, na
bevestiging door Ds. J. Wolven aldaar.
Ds. J. Wessel te Neede is voornemens
29 juni intrede te doen te Rotterdam-
Feyenoord, na bevestiging door Ds. H.
van Minnen van Eibergen.
Ds. S. A. Boonstra te Woerden
slaagde aan de V.U. voor het doctoraal
examen theologie.
- Hardegarijp. Onder grote belang
stelling is aan de rijksstraatweg te Har
degarijp het prachtige bejaardencentrum
„Bennema-State" verrezen op initiatief
van de kerken van Bergum, Berlikum,
Garijp, Huizum, Noordbergum. Oen-
kerk, Suawoude, Wanswerd en Wirdum
officiéél in gebruik genomen. Bij de
plechtige opening heeft de voorzitter de
heer A. Boomama van Berlikum een
groot aantal autoriteiten het welkom mo
gen toeroepen. Reeds vonden 70 bejaar
den hier een woonplaats. De leiding van
het centrum berust bij het echtpaar
Hoogland. Onder de vrolijke tonen van
het chr. muziekcorps heeft burgemees
ter, Mr. W. J. Oppedijk na zijn toe
spraak de vlag gehesen. Ds. G. Morzink
van Huizum sprak namens de negen sa
menwerkende kerken, Ds. J. D. Kruithof
van Noordbergum als geestelijk verzor
ger, de heer J. J. Stiensma van Leeuwar
den als architect onder aanbieding mede
namens de hoofdaannemers van een aan
tal ramen met Christusmotieven, burge
meester G. A. Bontekoe van Ooststel
lingwerf onder aanbieding van een tegel
tableau, Ds. S. E. Wesbonk van Leeu
warden namens de prov. diaconale con
ferentie en „It Griff. Sintrum" en nog
enkele anderen. De bewoners boden een
gedenkalbum en een bloemstuk aan.
Hoogeveen. De kerkeraad heeft het
pand Ventinckslaan 20e aangekocht als
pastorie voor de te beroepen vierde pre
dikant. De regering verleende bouwvolu
me voor een derde kerk onder voor
waarde, dat nog dit jaar met de bouw
wordt begonnen. Voor het bouwfonds
werd in 1956 ƒ250.000,toegezegd, te
betalen in 5 jaar. Reeds is daarvan
100.000,binnen. De pastorie, de te
bouwen kerk en de te beroepen predikant
maken het noodzakelijk, dat de jaarlijkse
bijdragen met ƒ41.000,zullen stijgen.
Daartoe zal een rondgang door de ge
meente worden gemaakt.
- Roermond. Het feit dat de kerke
raad bij de jongste bisschopswisseling in
het bisdom Roermond de gaande en de
komende man een schrijven van resp.
afscheid en gelukwens heeft gezonden,
leidde er toe, dat er een uitnodiging
kwam tot een gesprek in het bisschoppe
lijk paleis. De nieuwe bisschop de heer
msgr. dr. J. M. J. A. Hanssen wilde de
wederzijdse zorgen en verwachtingen
eerlijk en openlijk uitspreken. De ker
keraad oordeelde aan deze uitnodiging
zich niet te mogen onttrekken en vaar
digde zijn predikant, Ds. M. D. Geleijse
en twee ouderlingen af. Het gebruik van
de Bijbel in het persoonlijk en kerkelijk
leven en de Mariologie hebben onder
werp van discussie gevormd. De kerke
raad heeft de gemeente van één en an
der officiéél in kennis gesteld.
Zuidlaren. De kerken van Gassel-
ternijveen, Veenhuizen, Vries, Wilder-
vank en Zuidlaren hebben het gemeente
huis met bijhorende conciërgewoning al
hier aangekocht voor 65.000,ten
einde daarin een verzorgingshuis voor
bejaarden onder te brengen. Dit regio
naal verzorgingscentrum uitgaande van
de Stichting Bejaardenzorg in regionaal
verband, komt naast de eenvoudige ge
rieflijke bejaarden woningen, zoals er
bijv. binnenkort alhier zestien zullen
worden gebouwd. Het centrum zal na
verbouwing 28 bedden bevatten, waarvan
5 voor het personeel. Voor de financie
ring van een en ander zal een obli
gatielening worden uitgeschreven van
150.000,rentende 5 met een
looptijd van 30 jaar.
- Abusievelijk e cijfers. Het zo pas
uitgekomen Jaarboek van de Geref. ker
ken bevat enkele onjuistheden, die wij
op verzoek rectificeren. .Zo moet het te
lefoonnummer van Ds. J. H. Baas te
's-Gravenhage-West zijn K 1700-393330
en van Ds. B. G. de Valk te Heerenveen
K 5130—2170.
- Scribaten. Als scribae zijn opge
treden van Huizum J. Tiegelaar, Hobbe-
mastraat 38 te Leeuwarden van Rijns
burg G. v. Egmond Nzn., Burg. Her
mansstraat 8 en van Spijkenisse J. L.
Ronner, Wiekstraat 18.
Arnhem. De scriba de heer J. v. d.
Broek is verhuisd naar Past. v. d. Loo-
laan 31.
Ds. H. J. Kouwenhoven te Wage-
ningen woont thans Nieuweweg 16.
INGEZONDEN MEDEDELING
<zDe oude -Qgyptenaren
gebruikten reeds de opwek
kende bestanddelen van de
pepermuntplant.
Tegenwoordig gebruikt men
ditzelfde middel ter opwekking
en verkwikking, maar dan in
veredelde vorm. Men gebruikt
thansKing-pepermunt.
King is lekker en gezond.
AGENDA van de Particuliere Synode
van de Gereformeerde Kerken in
Zeeland, te houden D.V. op
WOENSDAG 4 juni 1958, in de
Gereformeerde Kerk (Westerkerk)
te Goes.
1. Opening namens de roepende kerk
van Goes.
2. Onderzoek van de credentiebrieven.
3. Verkiezing van het moderamen.
4. Vaststelling van de notulen der
vergadering d.d. 5 juni 1957.
5. Mededeling inzake de gevoerde
correspondentie.
6. Ingekomen stukken:
a. van de Classis Axel, protestschrij-
ven. inzake het op P.S. 1957, afhandelen
van de voorlopig vastgestelde nieuwe
kerkorde.
b. Van de Classis Middelburg, verzoek
om advies inzake deelname van een harer
leden, aan het Pleilig Avondmaal in
„Vrederust", belegd door de N.H. Ker
keraad van Bergen op Zoom.
c. Van Scriba II, van de Gen. Synode,
richtlijnen bij het afgeven van, een attes
tatie met aantekening.
d. Van de Gereformeerde Stichting
voor Maatschappelijk Werk in de Pro
vincie Zeeland, toezending van de statu
ten dier stichting.
e. Van de Gereformeerde Kerk van
Goes, antwoordschrijven, inzake het pro
deo beschikbaar stellen van een kerkge
bouw, voor het houden van recrutenda-
gen.
f. Van de Classis Axel, voordracht
te benoemen deputaten.
g. Van de Classis Goes, idem.
h. Van de Classis Middelburg, idem.
i. Van de Classis Zierikzee, idem.
j. Schrijven van Dr. C. Stam te Goes.
7. Rapporten:
a. Van Deputaten ad art. 11 D.K.O.
b. Van Deputaten ad art. 13 D.K.O.
c. Van Deputaten ad art. 19 D.K.O.
d. Van Deputaten ad art. 49 D.K.O.
e. Van Deputaten onderlinge steun
der Diaconieën.
