het JOijdeti
de Beslissing
Getuigen Zijner Opstanding
Qa/luna
Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland
MEDITATIE
ZEEUWSE KERKBODE
DERTIENDe jaargang No. 39
Berichten en opgaven Predikbeur
ten tot Dinsdagsmorgens te zenden
aan de drukkers Littooij Olthoff,
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Hoofdredacteur: Dr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563.
Redacteuren: Ds D. J. Couvée, Ds A. Koning, Ds Y. J. Tiemersma, Drs A. Verschoor.
Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280
VRIJDAG 28 MAART 1958
Abonnementsprijs: ƒ3,per half
jaar (bij vooruitbetaling).
Afzonderlijke nummers 12 cent.
Advertentiën 12 cent per mm.
De Kerk komt in deze weken aan het
einde van de overdenking van het lijden
van Christus. In bepaalde gevallen telt
men 7 Zondagen vóór Pasen. Men moet
er dan erg in hebben, dat de gemeente
8 maal wordt opgeroepen tot de verkon
diging van het lijden. Goede Vrijdag kan
daar ook bij geteld.
Enkele jaren geleden hebben wij dat
eens in een artikel bekeken, en daarom
gaan wij daar nu niet op in.
Wat de laatste weken opviel, dat is de
praktijk, die een enkele kerkeraad wil
volgen, om in de z.g. stille week, de week
vóór Pasen, geen huwelijksbevestiging toe
te staan. Men vond de vreugd rondom
een huwelijk weinig passend bij de stilte,
die deze week behoort mee te brengen.
Ook was daar het bericht van een an
dere kerk, waar in deze weken de lofzang-
in de liturgie, met name rondom de wet,
niet zou worden gehoord. Of dat nu een
kerkeraadsbesluit was, dan wel een ex
periment van een dominee, viel niet uit
te maken.
In het laatste geval ware een enkele
vingerwijzing niet ongepast. Met experi
menteren moet men voorzichtig zijn.
Waarom de lofzang in deze weken min
der zou passen, dan anders, werd niet
medegedeeld;
Mogelijk heeft men in de kring van
het rooms-katholicisme méér waardering-
voor zulke dingen dan bij ons. Ook in
de lijdensweken worden wij niet geroe
pen om de klok terug te zetten, maar te
leven uit het volbrachte werk van Chris
tus, dat altijd reden geeft tot loven.
Ook vermag ik niet in te zien, waarom
een huwelijk in de stille week minder
passend is dan b.v. in de vierde of vijfde
lijdensweek. Het wil mij toch voorkomen,
dat wij in deze dingen onze kracht niet
moeten zoeken.
Wanneer wij het borgtochtelijk lijden
benaderen, zoals dit ons past, dan heeft
het geloof de overhand. Boven het sen
timent
U weet, dat de Heiland Zelf de tranen
afwees bij de vrouwen van Jeruzalem.
Er was anders wel reden om te huilen.
Dat was immers niet aan te zien, zoals
Jezus na de geseling werd weggeleid.
Toch wil Hij die gevoelsreaktie niet,
en voegt er aan toe: u moet over uzelf
huilen en over uw kinderen. Omdat voor
haar, en voor de zondaren, deze vrese
lijke lijdensgang nodig was. Omdat een
mens dan pas doordringt tot het heilge-
heim van de weg der smarten, wanneer
hij Jezus ziet uitwijzen als zijn plaats
vervanger!
Nu komt het bittere einde op de zonde.
De volle last van de toorn Gods zal wor
den gedragen, weggedragen naar het
kruis en het graf. Wat ons de eeuwige
dood zou aandoen, dat neemt Hij vrij
willig op Zich.
Daartoe heeft de Vader Zijn enigge
boren Zoon overgegeven, om ons uit de
ellende en wanhoop te leiden op de weg
van het licht. Maar, dan wordt het voor
Hemzelf héél donker.
Bij elke stap, de duisternis in, is er
voor ons reden tot stil en blijmoedig zin
gen. Tot volop zingen, zeker. Want elke
stap des Heren in de smarten bracht ons
er uit. In de lijdensweken benaderen wij
dat niet als een strijd, die aan de gang is.
Wij beleven in die zin niet de herhaling-
van de gebeurtenissen. Maar vanuit de
dankbare erkenning van het volbrachte
werk komen wij tot het ons weer inden
ken van alles, wat Hem trof, opdat he.t
ons zou ontgaan.
De enkele gezangen over het lijden, die
aan onze bundel zijn toegevoegd, laten
ook niet na om die danktoon uit te spre
ken. Dat past stellig in onze eredienst en
wij moeten elkaar bewaren, om niet in
de wateren van een ongezonde mystiek
te gaan varen. Dan krijgt het sentiment
tijdelijk zijn zin, maar in werkelijkheid
ligt daarin geen winst.
Het is wat merkwaardig, zulke symp
tomen op te merken, als hierboven ge
noemd. Het is ook een bewijs, dat wij
nodig hebben ons te verdiepen in de vra
gen aangaande de liturgie. Er valt hier
nog veel te leren, wat tot de volmaking
der Kerk mede kan dienen. Maar hier is
vooreerst diep-gaande Schriftstudie no
dig en vervolgens serieuze kennis van de
historie, zowel van de oude Kerk als van
de hervorming.
Bij-de worsteling, die het uittreden uit
Rome tot gevolg had, stonden de refor
matoren voor grote moeilijkheden. Dan
treft het ons, uit hun nagelaten geschrif
ten, tot welk gezond inzicht zij kwamen
tot het geestelijk welzijn der Kerk. Daar
in gaf het sentiment niet de doorslag,
maar zij zochten de kracht van het le
vende Woord
Dat heeft hen ook bewaard voor een
soort kultus rondom het lijden, gelijk de
middeleeuwen die hebben gekend, maar
die zeker niet navolgenswaardig moet
heten.
Het is van groot belang,in de Bijbelse
gedachtengang te blijven. Dan zingt u,
in de weken van de overdenking van het
lijden, dat eens en voor altijd plaats vond,
evenzeer reden tot blij en dankbaar zin
gen, wijl Christus u heeft verlost van de
vloek der wet, en niet bezig is op dit
ogenblik, om die verlossing tot stand te
brengen. Wij volgen niet angstig, hoe het
af zal lopen, maar dankbaar, dat Eén ge
vonden werd, Die alles dragen kon èn
gedragen hééft!
Zulk een dankbare overdenking van
het volbrachte lijden geeft een heerlijke
voorbereiding voor een blijde Paasdag!
Laat ons die in kinderlijk geloof tege
moet gaan. C. St.
Bij alle werkers in de evangelisatie
leeft de sterke overtuiging, dat er alleen
maar vrucht op hun arbeid verwacht mag
worden als alle kerkleden achter hen
staan en deze ook zelf getuigen van Jezus
Christus willen zijn".
Als wij de mensen bewegen willen tot
het geloof en hen oproepen zich voor 't
eerst of opnieuw te wenden tot Jezus
Christus en Zijn kerk, dan moeten wij
wel bovenal spreken van de nodigende
Christus, maar hen toch ook kunnen ver
wijzen naar een kerk, die graag een thuis
wil zijn voor ieder, die Zijn uitnodiging-
aanneemt.
Alleen een levende gemeente kan zulk
een thuis bieden en zal iedere nieuw-bin-
nenkomende met hartelijkheid in haar
kring opnemen. Want zo'n gemeente is
met Christus gestorven, zij zoekt zichzelf
niet meer, maar le,eft uit en voor haar
Heiland.
Laat ons op de Paasdagen niet verge
ten, dat wie in Christus leeft, ook ge
tuige van Zijn opstanding wordt.
Dan komt het met de Paascollecte voor
het evangelisatiewerk onzer kerken ook
goed. De generale deputaten voor de
evangelisatie en 't Evangelisatie-centrum
te Baarn staan voor nieuwe opdrachten,
die ook finantiëel veel zullen vragen. Ook
dit centrale, landelijke werk zal alleen
vruchtbaar zijn, als een getuigende en
biddende gemeente zich daarachter stellen
wil. Moge de opbrengst van deze Paas
collecte ons dankbaar doen zien, dat dit
werkelijk het geval is.
Namens generale deputaten
voor de evangelisatie,
Ds P. G. Kunst, Amsterdam, praeses.
Ds J. C. Hagen, Leeuwarden, scriba.
En Pilatus beslistedat aan hun eis moest worden voldaan.
Lucas 23: 2J±.
De beslissing van Pilatus is een afgedwongen beslissing.
Lang heeft hij geaarzeld tussen recht en belang, zijn belang dan,
wel te verstaan. Maar realist als hij is, beslist hij tot voldoen aan de
eis der Joden, zijn belang. Het geschreeuw, dat Jezus moest gekruisigd
worden, was al sterker geworden. Tenslotte te machtig en Pilatus
geeft er aan toe.
Van rechtspraak is in deze beslissing niets te vinden. Het is een
uitspraak onder pressie. Een toegeven aan geweld.
De onschuld van Jezus komt er te duidelijker door naar voren. Hij
staat daar onschuldig voor de schuldigen, de Joden en Pilatus, en
wordt door schuldigen ter dood verwezen.
En ik? Ik doe daar telkens weer aan mee, zo dikwijls mij niet leidt
het goddelijk recht.
Maar de Joden stellen hun eis met beroep op goddelijk recht. Zij
hebben hun verwachting van het koninkrijk Gods. In verband daarmee
eisen zij de kruisdood voor Jezus.
Deze Jezus, zo zeggen zij, is niet de Christus, de lang verwachte.
Hij kan het niet wezen. Zijn koninkrijk zou dan zijn verschenen, zoals
het door hen zo hartstochtelijk werd verbeid. Zijn pretentie de Christus
te zijn eist daarom als sententie de dood. Weg met Hem! Hij moet
aan het kruisPlij moet voor God een smaad en vloek zijn. Zij roepen
het luid. God zal het horen en zo met Hem handelen. Hoor, Here,
Uw knechten spreken.
Verblinde vroomheid, die als vervulling der Schriften alleen maar
die van eigen verwachting kan aanmerken. Uitzinnige vermetelheid,
gespeend aan de ootmoed: spreek, Here, Uw knecht hoort, maar die
slechts weet van de betuiging: hoor, Here, Uw knecht spreekt.
En ik? Leer mij, Here, Uw Woord en werken recht betrachten,
doordat ik mijn ziel heb stilgezet en mij verloochend naar Uw wet.
God hoort en beslist.
Maar niet om het spreken dezer knechtelijke lieden.
God hoort en beslist, omdat Zijn ware Knecht zwijgt.
Als Jezus onschuldig wordt veroordeeld, stelt God Zijn heilig recht
in gang. Er gebeurt wat in Gods koninkrijk. Daar is Gods eis, die
wordt voldaan. Jezus moet een plaats bekleden, die niemand anders
kan vervullen. Hij moet een schuld boeten, die anderen niet kunnen
delgen. En als Jezus zwijgt bij Pilatus' afgedwongen beslissing, omdat
Plij aan Gods eis zich overgeeft, dan komt Hij aan het kruis, het
kruis der verzoening door voldoening aan Gods eis.
De beslissing.
Geen afgedwongen beslissing. God nam die bij Zichzelf, geheel vrij,
om redenen uit Zichzelf genomen. De diepte van Gods rijke innerlijke
barmhartigheid. -
Gods eis is voldaan. Vandaar gaat de verzoening uit voor allen, die
geloven. Weet voorzeker, dat in die beslissing het al is beslist. En
wie van daaruit in ootmoed spreekt, mag vrijmoedigheid hebben te
weten, dat God hoort.
Serooskerke.
S. VAN WOUWE.
Plaats, tijd en manier.
Terwijl wij de Roomse oorbiecht af
wezen, beriepen wij ons op de heilige
Schrift en enkele duidelijke wenken van
onze grote Reformatoren, om aan te
dringen op meer dan de onder ons ge
bruikelijke openheid tegenover onze her
ders en leraars in het bijzonder.
Die openheid immers, wordt al te
spaarzamelijk bereikt bij het officiële
huisbezoek.
Ten eerste, omdat men er meestal met
velen bij elkaar zit,waardoor de harten
niet durven. Er zou toch ook te weinig-
tijd zijn om met ieder apart te handelen.
Ten tweede, omdat de vertrouwelijk
heid niet toeneemt tegenover telkens weer
andere wijkouderlingen.
Ten derde, omdat heel dikwijls de gro
te spanningen in ons leven niet precies
saamvallen met dit jaarlijks huisbezoek.
Daarom acht ik, naast het gewenste
gezinsbzzobk, dat de dingen meer gene
raal en dus minder fijn kan behandelen
noodzakelijker nog het spreekuur van de
predikant, die, met name in de week vóór
het heilig Avondmaal, te vinden moet
zijn voor ieder, die met zichzelf in de
knoop zit.
Theoretisch geldt nog steeds, dat naar
oorspronkelijk bedoelen, elk gezin vóór
iedere avondmaalsviering aan huis daar
toe zou worden opgewekt.1)
Zo deed het nog de Hervormde domi
nee in de Pastory van Masthmd.
Vandaag is 't in onze kerken al mooi,
wanneer niemand in 'n heel jaar wordt
overgeslagen met het traditionele bezoek.
Het wórdt nu, meestal los van het
Avondmaal, gebracht, behalve dan bij ge-
censureerden, die helaas ook lang niet
overal vóór elke sacramentsviering wor
den opgezocht, ten spijt al weer van de
visitatie-vraag daarover.
Het lijkt mij dan ook in de geest van
dit oorspronkelijk streven naar huisbe
zoek vóór elk Avondmaal, dat er opzet
telijk gelegenheid gegeven wordt de zie-
leherder te bezoeken in de week vóór de
overdenking van 's Pieren dood.
Maar, dan moet de herder op vaste tijd
en plaats ook te vinden zijn.
Niet om de gemeenteleden van de pijn
lijke eis van Mattheüs 18 af te helpen en
aan dominee over te dragenJa, menigeen
zou zijn herder willen gebruiken als of
ficier van justitie jegens derden, die hij
te laf of te lui is om zelf broederlijk te
vermanen.
Doch om ieder met raad en daad bij
te staan, die met zichzelf moeilijkheden
heeft.
De vraag rest dus, waar en hoe dit
spreekuur van de predikant, vooral in de
steden, zal worden gehouden zó dat de
verwaarloosde sleutelmacht in 's Heren
naam opnieuw werken ga
Zonder mijn langdurige ervaring, zou
ik vroeger gezegd hebben: natuurlijk in
de pastorie, in het studeervertrek.
Er bestaan daarover zeer aandoenlijke
verhalen, die ik jaren geleden eens las in
de N. Rott. Ct en thans nóg meer ge-
idealiseerd in menige Amerikaanse ro
man: de allesbegrijpende dominee met
secretaresse en al
