de Verkiezing Gods DE GOEDE BELIJDENIS Jffxefcrria i. l b i) l jaakc.axi, xo. Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland k u uac. maaki1956 MEDITATIE ZEEUWSE KERKBODE Berichten en opgaven Predikbeur- Hoofdredacteur: Dr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563. Abonnementsprijs: ƒ3,per half- ten tot Dinsdagsmorgens te zenden Redacteuren: Ds D. J. Couvée, Ds A. Koning, Ds Y. J. Tiemersma, Drs A. Verschoor. jaar (bij vooruitbetaling). aan de drukkers Littooij Olthoff,Afzonderlijke nummers 12 cent. Spanjaardstraat 47, Middelburg. Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280 Advertentiën 10 cent per mm. Jezus zeide tot hem: „Gij hebt het gezegd" Matth. 26. We zijn in de weken voor Pasen. Geleid door de preken betrachten we het lijden en sterven van Jezus Christus. Het lijdensevangelie staat in deze weken in het middelpunt. Dit maakt deze weken in zekere zin tot een aparte tijd. Vóór veel jónge mensen is deze tijd zeer bijzonder een aparte tijd. Zelfs een on vergetelijke, een beslissende tijd. Want in de lijdensweken van dit jaar zijn ze bezig zich voor te bereiden op het ogenblik, waarin ze in het openbaar belijdenis van hun geloof zullen afleggen. Daar is het hart vol van. Ze moeten met verschillende vragen klaar komen, niet uit een boekje, maar uit hun hart. Ik noem er één,,Als je belijdenis doet moet je het goed doen". Dat is waar. Maar deze vraag kan van het lijdensevangelie verwijderen. Je kunt niet „goed" belijdenis doen zonder in geloof naar Jezus te kijken. Hij deed het goed. Hij beleed, gehoor zaam aan Zijn opdracht, volmaakt, dat Hij de Christus was, de vol komen en Enige Verlosser. Hij deed dat met de woorden„Gij hebt het gezegd". Dit betekentIk ben de Christus. Hij wist, wat deze belijdenis Hem kosten zou de wrede dood aan het kruis. Hij kende het risico. Toch deed Hij het. Hij kwam er voor uit Wié Hij was en van Wien Hij was. Hij deed dat voor ons en in onze plaats. Daar moet je naar kijken en dat mag je geloven, als je belijdenis gaat doen. Jezus deed goed belijdenis van Zichzelf en van Zijn roeping, zondaren zalig te maken. Hij deed dit zoals Zijn Vader het eiste. Nu ga jij, die be lijdenis wilt doen niets van jezelf belijden. Je gaat belijdenis doen van Jezus, dat Hij de Christus is, jouw Verlosser. Je gaat zeggen, dat je niets van je zelf verwacht, maar alles van Jezus. Wat je zelf betreft zeg je alleen, dat je behoort tot hen, die het voor hun leven en sterven alleen van Jezus verwachten. Je zegtMaar Petrus dan Petrus viel, omdat hij het van zichzelf verwachtte en wilde laten zien wat hij kon. Belijdenis doen is zeggen, wat Jezus kan, ook met jou, door Zijn Woord en door Zijn Geest. Dat Hij kan maken, dat jij er voor uitkomt wié jij bent, een gelovige en van Wien jij bent, van Jezus. Jezus Uw verzoenend sterven blijft het rustpunt van mijn hart. Dat is de goede belijdenis. B. o. Z. v. d. S. Het vraagstuk van de verkiezing zal wel altijd in gesprek blijven, zolang de Kerk in deze bedeling verkeert. Door de eeuwen heen lokte het onderwerp critiek uit. Men heeft gesproken van een koude en harde leer, waarbij velen worden over geslagen, terwijl anderen het voorrecht van het leven krijgen. De voorstelling, die men dan van God maakt, is allerminst ge schikt, om ook maar iemand voor Hem en Zijn dienst te winnen. Nu is onze dogmatische litteratuur on langs verrijkt met de studie van Prof. Dr G. C. Berkouwer, overde verkiezing- Gods. Een boekwerk van ruim 400 bladzijden. Wanneer wij andere dogma- ti'eken opslaan, dan vinden we bijna ner gens zulk een uitgebreide behandeling van deze belangrijke stof. Men begrijpe goed, het is een studiewerk. Vandaar allerlei vaktermen, die voor niet-theologisch ge schoolden het niet gemakkelijk maken, om zich de inhoud van dit werk eigen te ma ken. Het zou anders de moeite lonen, wan neer men een geruime tijd voor het on derzoek van dit werk wilde uittrekken. Dan wordt het wonder van de verkiezing U dichterbij gebracht. Prof. Berkouwer gaat uit van Psalm 65. God verkiest en doet naderen, om te wonen in Zijn voor hoven. Dan zal de prediking der verkie zing moeten leiden tot de lofzang der ge meente, die in Gods huis wordt bijeen gebracht. Want, het doel der verkiezing- isZijn verheerlijking. Daarvan uitgaande, moet de gedachte vervallen, alsof er van willekeur bij God sprake is. Er is een geweldig onderscheid tussen de gedachte van een vrijmachtig God, Die over 't leven beschikt en het buigt naar Zijn wil, dan wel een God, Die willekeurig ingrijpt. God heeft Zich orde en doel gesteld. En Hij dwingt het leven in die richting en zal Zijn doel be reiken. De beschuldiging van willekeur ziet niet het verband der gebeurtenissen, stoot zich aan het optreden van God en miskent Hem in Zijn diepste bedoelin gen. Het beeld, dat Paulus in Rom. 9 gebruikt van de pottenbakker en het leem, leert ons hoe vrijmachtig, als Souverein, God beschikt over de mens. Deze laatste is niet een speelbal in de macht van een grillig lot, maar is onderworpen aan de bedoeling des Heren, wat er van het le ven moet worden. Deze bedoeling wordt alleen in de weg van het Kruis verstaan.. In en door het Evangelie van Jezus Chris tus gaat het wonder van de verkiezing alleen open. Wie daarbuiten over de ver kiezing handelt, miskent de God der Openbaring en komt tot een verkeerde voorstelling. Het spreekt vanzelf, dat aan de verkie zing in Christus ruime aandacht wordt besteed. Sinds Barth is dit onderwerp sterk naar voren gekomen. Hier wordt een bewogen pleidooi geleverd voor de Openbaring van de raad Gods in Christus. I11 Christus komt de verkiezende God naar ons toe. En, tot wie Hij komt, die zal zich niet van het Evangelie verwijderen. Zo werkt God Zijn verkiezing uit in het Evangelie van Christus, dat ten leven roept. Daarom heeft ook de prediking alles met de verkiezing te maken. In en door de prediking vertoont zich de God van erbarmen, en de prediking stelt de mens voor de grote verantwoordelijkheid aan gaande de weg, die hij inslaat, nadat hij het woord der waarheid heeft ontvangen. Evangelieverkondiging isopenen èn slui ten van het Koninkrijk der hemelen. Het is een machtig werk, waardoor het geheim der verkiezing in dit leven wordt ont sluierd. Tegenover de verkeerde gedachte: wie verkoren is, komt er toch, en wie er bui ten staat, voor hem helpt het toch niet, staat dit betekenisvolle, dat Gods verkie zing werkt in de tijd, in de geschiedenis, door de Openbaring des heils in Christus. Wie het Woord hóórt en aanneemt, wie door het Woord komt tot de ontdekking- van eigen leven, en vlucht tot God, die mag overtuigd worden, dat in die ver schillende stadia het werk van de verkie zing aan de gang is. Zo is de leer der verkiezing bij uitstek geschikt, om de zekerheid des heils te be werken. We hebben hiermee slechts enkele on derwerpen genoemd, die in genoemde stu die een uitvoerige bespreking ontvangen. Verder kunt U er uit leren, wat er in de loop der eeuwen over dit dogma is te doen geweest, en hoe ook in de jongste tijd over dit vraagstuk is gedacht en geschre ven. We komen onder de indruk van de rijk dom der Godsopenbaring, waaruit hier deze leer naar voren gebracht wordt. On getwijfeld wordt dit boek, naast andere studies over dit onderwerp, het standaard werk, dat de leer van de verkiezing Gods behandelt op een wijze, waar wij dankbaar voor mogen zijn. C. St. l) Uitg. J. H. Kok, N.V. Kampen. Geen bloemlezing en geen stokpaardjes. Vierderlei hield het levend program der eerste Christengemeente ons voor bij het zoeken naar de weg omhoog: godsdien stig onderwijs, gemeenschapsleven, bre king van het brood en gebed. En als re sultaat 'n dagelijks groeien uit het ver wonderde volk, dat haar omringde. Aldus saamgevat, geeft het '11 vrucht bare aanwijzing voor het leven der kerk naar binnen en naar buiten, ook voor hare (apostolische) organisatie. Daarmee is tegelijk de gang van ons betoog bepaald. Wij handelen nu eerst over het gods dienstig onderricht in prediking en cate chisatie, welke destijds nu en dan zullen zijn saamgevallen, doch thans elk afzon derlijk onze aandacht vragen. De preek! Zou er ooit '11 tijd zijn geweest, waarin daarover zóveel werd gepraat, ge-enquê- teerd, geschreven en gestreden? Veel stemmig klinkt al luider, maar ook steeds verwarder klacht. Slechts de klaagtoon schijnt gemeen. De één roept: zó moest er gepreekt worden'11 Ander wil 't precies zó niet Vul nu zelf voor dat „zó" uw eigen wens of stokpaard inmeer bevindelijk, meer dogmatisch, meer exegetisch, meer prac- tisch, meer sociaal, meer psychologisch, meer voorwerpelijk, meer letterkundig, meer getuigend, meer exemplarisch, meer heilshistorisch ófjuist omgekeerd en nog lang niet alles is hier uitgestald uit de ganse wirwar van strijdige meningen dynamisch en filmisch behoren tot de jongste modetermen. Nee toch: het spel in de Kerk is 't nieuwste. Het zal wel ieder duidelijk zijn, dat mijn artikel geen keus gaat doen of be oogt de grootst gemene deler van al deze elkaar soms verdoemende inzichten, aan te bevelen. Naar het mij voorkomt ligt de fout van vele hoorders en misschien ook van som mige predikers hierin juist, dat zij 'n entweder oder, het één óf het ander forceren. Men begeert of gééft dan 'n prediking, die óf dogmatisch óf on-dogmatisch, sterk bevindelijk óf strak-voorwerpelijk, ver haaltjes-film óf heilshistorisch, literair óf praat-maar-toe zal zijn, met uitsluiting van vrijwel al het overige. Doch wanneer men als allereerste eis aan de preek toch in élk geval mag stellen, dat ze inhoud hebben, dan als tweede daaraan gelijk: dat zij afwisselend zij. Zó afwisselend als aanleg, kennis, leeftijd, ervaring, het mi lieu der luisteraars is, maar ook vooral zo sterk gevarieerd als Gods Woord zelf! Zou met name dit laatste niet wel eens al te zeer uit het oog verloren worden Al te veel houdt ieder er '11 soort bloem lezing op na. De één van „mooie" teksten, 'n ander van „zware", dogmatische, inge wikkelde, historische teksten. Terwijl eerst wie in de loop van zeg enkele jaren zoveel als mogelijk is, de ganse Schrift in al haar verscheidenheid laat spreken, aan dit alzijdig Boek der boeken recht laat wedervaren en ongezocht door na tuurlijke variatie zichzelf en zijn gemeen - te voor verveling behoedt. Omdat de één streng-logisch (of wat hij daarvoor houdt!), sterk-verstandelijk, bepaald leerstellig is aangelegd, eist hij, week aan week beslist dogmatisch onder richt, terwijl zijn buurman, die 'n uitge sproken gevoelsmens is, al wat naar leer stelligheid riekt, verfoeit en éven eenzij dig, het volmaakt-omgekeerde verlangt. Beide typen vergeten de behoeften van heel de gemeente èn de wijd-gemoduleer- de Stem des Heren zelfHet doet den ken aan de dwaze schilder, die Gods veel kleurige natuur zegt weer te geven in én kel hard blauw, of énkel grijs of noem maar andere dolle eenzijdigheden op. God heeft voor elk en elke leeftijd en omstandigheid iöts bruikbaars, iets af- doends. Het komt er slechts op aan Hem niet in de weg te staan, doch alle gaven door te geven Te meer, nu ons „gehoor" voor '11 be langrijk, indien niet het grootste deel be staat uit kinderen, jonge meisjes en vrou wen, die mét 'n hele groep jongens saam, niet bepaald logisch of extra-verstandelijk zijn ingesteld en daarom reeds door 'n wekelijks al te zeer redenerende preek niet bevredigd kunnen worden.a) Zo gebeurt het, dat hetzelfde sermoen, dat de één haast minacht, de ander tot dwepen toe vervoert, zonder dat men ook maar éven de oorzaak voor zulk dwepen of minachten bij zich zelf zoekt, in eigen bekrompenheid. Wat wij weer zullen moeten gaan be grijpen is, dat onze aanleg en behoeften, door de onuitputtelijke Schepper Zelf zo ontworpen en geschapen, sterk uiteenlo pen, en bij elkander èn door de prediker als gelijkberechtigd moeten worden er kend. Zo mogelijk nóg meer komt het er op aan weer in te zien dat Gods Woord zelf zo variabel is, dat élke tekst een eigen behandeling eist. Dat 'n leerstellig woord leerstellig móét behandeld worden, doch evenzeer 'n gemoedelijk woord niet dog matisch mag gemaakt en 'n historisch Schriftgedeelte juist weer verhaald, ver teld moet worden, of, zoals Paulus 't deedvoor ogen geschilderd. 2) 1) Prof. dr. G. Heymans in zijn Psy chologie der vrouwen zegt: „Wij hebben dus, naar het mij voorkomt, niet het min ste recht, het vrouwelijk denken minder waardig te noemen. Maar het verschilt in hoge mate van het mannelijkeen heeft dienovereenkomstig andere voordelen en andere gebreken dan dit. Bij geringere strengheid heeft het grotere rijkdomhet voegt zich volledig naar de oneindig ge compliceerde curve des levens, terwijl het mannelijk denken slechts kan trachten deze door rechte, hoekig saamkomende lijnen, in te sluiten. Aldus toont het nog maals, ook wanneer het zich op andere doeleinden richt, zijn verwantschap met het geestelijk werk van de kunstenaar, a.w. 4de dr. bl. 196. 2) Ik denk bijv. aan 'n preek over de ontmoeting van Maria Magdalena en Je zus op de Paasdag, waarbij volgens zekere criticus het „leerstuk" van de rechtvaar- digmaking door het geloof behandeld had moeten worden Die arme eerste lezers, die er „hoog stens" de opziekende liefde van Jezus „uit" konden „halen". Waar haalt men de onzin toch vandaan. Preek dan rechtstreeks over zulk 'n „stuk" uit 'n tekst in de brief aan de Ro meinen. Doch wie de Magdaleense, van zeven duivelen bevrijd, te schilderen heeft, zoe kend naar haar Verlosser, Die haar het allereerst heeft opgezocht, die spreke over de uitzinnige liefdezodat elke vrouw, eik- kind het grijpen kan. Zo zijn er ook al-

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche kerkbode, weekblad gewijd aan de belangen der gereformeerde kerken/ Zeeuwsch kerkblad | 1956 | | pagina 1