PREDIKBEURTEN
Moderne MARiA-LEGENDE
gebedsleven zich verdiepen moet. Bid
dend moeten wij aan die strijd deelnemen.
Niet alléén door het gebed, maar toch
nooit zonder het gebed.
Wij moeten concreet leren bidden om
de verstoring van de „werken" van de
duivel. Al wat hij gedaan heeft en tot
stand gebracht heeft in zijn vijandschap
tegen God. Alle invloed die hij geoefend
heeft in de loop der geschiedenis in het
denken en begeren van mensen. Alle pro
ductie van die geest uit de afgrond door
het menselijk handelen heen. Wij moeten
om de radicale afbraak daarvan bidden.
En aan die radicale afbraak van wat
de duivel tot stand bracht, ook in ons
eigen hart en leven, moeten wij vastbe
sloten al onze krachten wijden. Dan is
ons geloof nooit zonder taak. Dan is er
altijd werk in overvloed. Dan feert onze
liefde tot God ons ook haten alles wat
God mishaagt en allen die God mishagen.
Dan leren we vooral ook wat zelfmisha
gen is. Dat wordt dan niet een „vroom"
woord, dat we bij onze belijdenis en bij
de voorbereiding tot het Avondmaal als
een bekende klank langs onze oren horen
gaan, maar dan wekt dat woord ons tot
de strijd tegen onszelf, voorzover in ons
leven de afval van God zich nog doet
gelden.
Want niet alleen wat de duivel tot
stand bracht moet worden afgebroken,
maar heel onze samenwerking met de dui
vel worden beëindigd. Dit compagnon
schap is als zodanig verkeerd en alles wat
daarin ook door ons werd tot stand ge
bracht valt onder het oordeel van Gods
komend rijk. Het dient als rijk der duis
ternis beschouwd te worden.
Alle heerschappij, die zich tegen God
verheft.
Alle boze raadslagen, die tegen Gods
Woord bedacht worden.
Er woelt en werkt zoveel in mensen
harten.
Er woelt en werkt zoveel in ons den
ken en begeren.
Er woelt en werkt zoveel in de geschie
denis en in de cultuur.
Wij worden door het licht der Open
baring ontdekt aan onze val, aan onze
verdorvenheid.
In ons persooiilijk leven. In de diepe
verborgen holen van ons hart. In ons
huiselijk leven, in de besloten kring van
huwelijk en gezin. In ons publieke leven
naar buiten.
Ons verkocht zijn onder de zonde
daar moet een mens aan ontdekt worden.
Dat gebeurt, wanneer Gods genade
heerschappij ons hart en leven gaat ver
overen en bezetten.
Dan zien we hoe taai de macht der
zonde is. En hoezeer wij in de strik van
de duivel verstrikt waren.
En hoever wij in ons afvallen van God
wel afgegleden zijn.
Zal Gods rijk komen, dan moet het oer
woud van onze ongerechtigheid, waar
door ons leven werd overwoekerd, wor
den weggekapt.
Wat een enorme opgave!
Vooral wanneer we dit niet alleen als
een persoonlijke zaak zien, maar ook als
een publieke opdracht in het mensenleven.
Dan wordt de antithese tegen de afval,
ondanks alle smaad en schimp ook van
de zijde van mede-christenen, voor ons
de enige mogelijkheid.
We leven in een gevaarlijke tijd.
In een tijd van pacificatie en tolerantie.
We zijn oorlogsmoe, niet alleen wat be
treft de „warme" oorlog, ook wat betreft
de „koude" oorlog.
We zoeken nieuwe wegen. We hunke
ren naar rust.
Co-existentie, het naast elkaar in vrede
leven, schijnt het ideaal van onze tijd.
Daar liggen echter grote gevaren in
voor de toekomst.
Wanneer voor die co-existentie de prijs
betaald zou worden, die men er voor ge
ven wil, dan is het de vraag of we in
de toekomst het Onze Vader nog in op
rechtheid kunnen bidden.
Psalm 139 staat nog altijd in de bijbel:
mogen wij wel blijven haten met een vol
komen haat?
Of moeten we in het „humane" elkaar
vinden
Wat is dat humane
Voorzover men daarmee bedoelt dat-
het menselijk fungéren van die God dient
en die Hem niet dient functioneel het
zelfde is, accoord
Denken is denken en liefhebben is lief
hebben en geloven is geloven aan beide
zijden van het grote geestelijk front, dat
dwars door de wereld, door alle landen
en volken loopt.
Maar méér is dat „humane" toch niet.
Plet is niet en mag nooit worden een
eiland van gelukzaligheid, waarop gelo
vigen, alle strijd moeook de geestelijke
wapenrusting uittrekken en zeggenhet
rijk Gods en het rijk der duisternis zijn
voor ons moderne mensen slechts „be
grippen" uit voorbije tijden.
De idee van het humane, als het ge
meenschappelijk te verdedigen goed van
christen en niet-christen en de idee der
zgn. solidariteit, die de antithese moet
vervangen, kunnen de tijd inluiden van
de symbiose van gelovigen en ongelovi
gen, zoals die voor de dagen van de grote
afval wordt geprofeteerd in de Schrift.
Dan zal de liefde van velen verkouden.
Plet zal een „liefde" worden, die geen
haat meer kent.
Wanneer dat de prijs zou worden, die
voor de co-existentie, het vreedzaam sa
menleven, zou moeten worden betaald,
dan zou dit een positief zvinstpunt zijn
voor het rijk der duisternis.
Bidden wij om de komst van Gods rijk,
ook in deze zinverstoor de werken des
duivels en alle heerschappij' die zich te
gen U verheft.
En beproeven wij, ook in de politieke
en sociale vragen van deze tijd, de gees
ten of ze uit God zijn.
En stellen wij bóven de solidariteit van
het humane de antithese der genade Gods,
die met de afval der mensen nooit zal
pactiseren.
Het is door deze strijd heen, dat de
grote vrede van de Vredevorst over het
leven zal neerdalen. A. V.
Op 15 Augustus van dit jaar trok in
Bergen op Zoom, nu de 10e maal na de
bevrijding een luisterijke Maria-Omme-
gang door de straten.
1800 deelnemers beeldden in histori
sche gewaden de Zeven vreugden van
Maria uit, die verzinnebeeld werden door
talrijke zingende en dansende Maagden-
groepen en Engelenscharen in kleurrijke,
flonkerende kledij. Talloze declamerende
en musicerende Reien en Koren van oog
verblindende schoonheid trokken 3 uur
lang door de oude stad.
Het is als het ware een herleving van
oude Middeleeuwse gebruiken. Net ook
als in die tijd verbonden met een legende.
Een Maria-legende. Deze Moderne Ma-
ria-legende luidt als volgt. Dit keer het
verhaal, een volgend maal de indrukken
van en de beoordeling dezer ommegang.
Hecht en onwankelbaar nog schenen
de stellingen van de vijand over de uit
gestrekte slagvelden van Europa. En het
was een vijand, die vocht met een niets
en niemand ontziende gruwzaamheid.
Wat zal het lot van deze oude stede
zijn, zo luidde de vraag, die een jong en
actief priester reeds maandenlang kwelde,
telkens vooral als hij het fiere opschrift
las boven het oude schone stadhuisMille
periculis supersum, duizend gevaren te
boven gekomen.
Echte zoon van Nederland als hij was
geloofde hij met rotsvaste trouw aan de
uiteindelijke zegepraal van het recht. Een
maal zou Nederland herrijzen en dan zou
deze oude vesting weer de smaak der vrij
heid proeven. „Gij moet op de Voorzie
nigheid rekenen" zo spoorde hij menig
twijfelaar tot volhouden aan. Maar, diep
in zijn hart heerste een bang vermoeden
van de kommer en ellende die dit volk
nog zou te doorstaan hebben vooraleer
de trotse beiaard van de stadstoren het
uur der bevrijding zou inluiden.
Uit een samenspraak met de voorzit
ster van zijn geliefde Maria-Congregatie
werd de dure belofte geboren, dat Bergen
op Zoom de Moeder Gods openlijk van
jaar tot jaar zou huldigen als Bergen
voor de vernietiging, die in verleden
eeuwen zo vaak haar deel was geweest,
gespaard zou blijven.
Slechts enkelen echter weten hoe hoog
de gevaren later werkelijk zijn gestegen,
want het volk bleef onkundig van het feit
dat Bergen op Zoom op het nippertje van
de afgrond der algehele vernietiging is
geweest.
Fel en verbeten was de eindstrijd om
het bezit van de Schelde in de October-
dagen van 1944. Zelfs de ondergang van
het bloeiende Walcheren was niet vol
doende om de Schelde vrij te maken en
de grote havens van Antwerpen te her
overen. Ook de toevoerlijnen via de af-
sluitdam van Brabant uit moesten daartoe
in handen van de bevrijders komen.
Bergen op Zoom schoof daartoe hoe
langer hoe meer naar de gevarenzone.
Gehele dorpen uit de verre omgeving wa
ren reeds naar Bergen geëvacueerd. De
stad was overvol, want ze was de vlucht-
haven voor geheel West-Brabant gewor
den. In Woensdrecht werd een verbitterde
strijd van man tegen man gestreden,
waarbij aan beide zijden stromen bloed
vloeiden. Maar, voetje voor voetje won
nen de stoere jongens uit de diepe wou
den en onmetelijke velden van Canada.
ZONDAG 28 AUGUSTUS 1955
CLASSIS MIDDELBURG
Middelburg (Hofpleinkerk) 9.30 uur Ds P. van Til, Zondag 20
2 uur Ds P. Rullmann te Hoek van Holland
5 uur Ds P. Rullmann
(Noorderkerk) 9.30 uur Ds P. Rullmann
5 uur Ds P. van Til, Zondag 20v
Collecte Yi verstrooiden in Frankrijk, ontheemden.
Luth. Kerkavond 7.15 uur Drs A. Verschoor
Arnemuiden 10 en 2.30 uur Ds W. F. M. Lindeboom te Zwijndrecht
Domburg 10' en 2.30 uur Dr N. J. Hommes te Rotterdam
Gapinge 9.30 en 2 uur Ds J. Spoelstra
Grijpskerke 10 uur Ds J. Goumare, 2.30 uur Leesdienst.
Koudekerke 9.30 uur Ds A. Elshout, 2.30 uur Ds J. C. Streefkerk
Meliskerke 9.30 en 2.30 uur Ds M. Vreugdenhil te Ruinerwold
Oostkapelle 10 en 2.30 uur Cand. Kaker te Zaandam
Serooskerke 10 en 2.30 uur Drs A. Verschoor. Voorm. Voorb. H. Av.
Souburg 9.30 en 2.30 uur Ds G. D. L. Brederveld
St. Laurens 10 en 2.30 uur Ds J. Melse te Mariënberg
Veere 10 uur Ds J. C. Streefkerk, 2.30 uur Ds A. Elshout.
Vlissingen 9.30 en 5 uur Ds S. van Wouwe
Vrouzvenpolder 10, 2 en zeven uur Drs O. Jager
Westkapelle 9.30 2.30 uur Ds J. Goumare.
Collecte eigen Restauratiefonds.
CLASSIS AXEL
Aardenburg 10 en 3 uur
Axel 10 en 3 uur
Breskens 10 en 3 uur
Hoek 10 en 2.30 uur
Schoondijke 9.30 en 2.30 uur
Oostburg 10 en 2.30 uur
Terneuzen 10 en 3.30 uur
Zaamslag 9.30 en 2.30 uur
Zoutespui (Chr. School) 11 en
CLASSIS GOES
Baarland 9.30 en 2 uur Ds A. Veldhuijzen
Borssele 10 en 2.30 uur Ds C. de Ruyter
Driezvegen 9.30 en 2 uur Ds J. v. d. Veen
GoesAula Chr. Lyceum, 9 uur Ds R. A. Flinterman
Kerk Westwal, 10.30 en 5 uur Ds R. A. Flinterman, Zondag 39
Collecte voor hulpbehoevende kerken in de provincie.
Ds E. Brunsting te Baarn
Ds A. J. Boss te Leidsendam
Ds W. J. Meister te Middelburg
Ds F. L. Schalkwijk
Ds Moens te Heerlen
Ds J. B. van Mechelen
Ds S. Doornbos te Amsterdam
Ds D. Middelkoop
4.30 uur Ds J. J. Ritsema te Rijsoord
Namiddag Voorber. H. Av.
's-Gravenpolder 9.30 en 2 uur
Heink ens zand 10 én 2.30 uur
Kapelle 10 en 2.30 uur
Kruiningen 10 en 2.30 uur
Lewedorp 9.15 en 2.30 uur
Nieuwdorp 10 en 2.30 uur
Dr C. Stam
Ds J. Koolstra
Ds J. v. d. Leek
Dr W. H. v. Zuylen te Rotterdam-Z.
Ds Y. J. Tiemersma te Zierilczee
Ds G. Aalbersberg
Wemeldinge 10 uur Leesdienst, 5 uur Ds C. de Ruyter.
Wolf aartsdijk 10 en 3 uur Ds L. de Nood te Papendrecht
Yerseke 9.30 en 2 uur Ds J. E. Booy
CLASSIS THOLEN
Anna Jacoba Polder 10 en 2.30 uur
Bergen op Zoom 9.30 en 5.30 uur
ILoogerheide 4 uur
Krabbendijke 9.30 en 2.30 uur
Oud-Vossemeer
Poortvliet 10 en 2.30 uur
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur
Ds K. Smit
Ds H. Scholing te Zuidland
Ds PI. Scholing
Ds A. T. Besselaar
Ds PI. D. Bakker
Ds Ph. Stoffels
Tholen 10 uur Leesdienst, 5 uur Ds H. D. Bakker.
CLASSIS ZIERIKZEE
Brouwershaven 11.15 en 3.15
Bruinisse 10 uur Leesdienst, 5
Colijnsplaat 10 en 6 uur
Geersdijk 10 en 2.30 uur
Haamstede 10 en 3 uur
Kamperland 9.30 en 2.30 uur
Nieuwer kerk 10 en 5 uur
Oosterland 10 en 3 uur
Renesse, Evangelisatiegebouw,
Scharendijke 10 en 2.30 uur
Wissekerke 10 en 2.30 uur
Zierikzee 10 en 5 uur
Zonnemaire 10 en 2.30 uur
uur Ds G. J. Pontier te Vlissingen
uur Ds H. C. Voorneveld.
Ds H. van Aller
Ds J. M. Mulder te Amsterdam
Ds J. Hindriks te Rotterdam
Leesdienst
Ds H. C. Voorneveld te Pernis
Bed. H. Av. en Dankz.
7 uur Ds J. M. Mulder
Cand. J. PI. Kappers te Nijkerk
Ds A. Schippers
Ds W. J. van Otterlo te Amsterdam
Cand. M. C. Kersten te den Haag
Nog echter gaf de taaie vijand weinig
krimp, ja feller werd zijn verzet.
Op zekere dag gaf de bevelvoerende
generaal der strijdende Duitse troepen
order aan de „Ortskommandant" van
Bergen op Zoom om de stad te verlaten.
Waarheen met de ontelbare volksmassa?
Evacueren! Waarheen? Onmogelijk! Dat
wordt een afgrijselijke ramp. Daarenbo
ven was deze burgemeester niet verheeld
wat het verdere lot der stad zou zijnEr
was gesproken over phosphorgranaten als
de stad tot uitvalspoort voor de gealli
eerde troepen zou dienen. Groot was de
ontsteltenis, de toestand scheen zonder
enige uitkomst. Nog één krachtige po
ging zou de burgervader bij de „Orts
kommandant" doen. Als 't moest zou hij
er alles op wagen. In dit laatste onder
houd schilderde hij in geuren en kleuren
de zekere ondergang der stad als het
evacuatiebevel zou worden uitgevoerd.
Deze stadskommandant was geboren in
het Duitse Rijnland, waar de mensen,
evenals hier, mild zijn en vroom en van
de oude Katholieke cultuur en zeden.
Lang dacht hij zwijgend na. De seconden
leken eeuwen. Eindelijk nam hij zijn be
sluit en zeide: „Accoord burgemeester, ik
zal mij tegen de evacuatie Uwer stad met
heel mijn persoon verzetten".
„Een bede werd verhoord
Op 15 Augustus van het eerste bevrij
dingsjaar trok na vier eeuwen stille-stand
weerom de eerste Maria-Ommegang door
de straten van het oude Bergen.
De mare van de belofte was van mond
tot mond gegaan. Bij duizenden stonden
de mensen langs de straten. Zij baden in
stilte, zij baden luide. Vele weenden
„Ave Maria, gratia plena."
Uit de keurig uitgegeven folder nam ik
ongewijzigd de legende over. We staan
hier tegenover een typische uiting van
Roomse devotie en vroomheid. Ook van
geloof.
Beter dan de loop der gebeurtenissen
toe te schrijven aan de wisselende kans
of het grillige noodlot, is het te geloven
aan leiding van Gods Voorzienigheid,
die spreekt en het is er en gebeden hoort,
die uit de nood worden opgezonden. Dit
gelóóf delen wij met onze Rooms-Katho-
lieke broeders en zusters. O, wij denken
daarbij niet aan Maria, vol van genade.
Wij belijden ons geloof in de eeuwige
Vader van Onze Here Jezus Christus,
Schepper en Onderhouder van deze we
reld. Maar het doet weldadig aan en het
is te loven, dat nu al jaren na de bevrij
ding het geloof in het wonder en de dank
baarheid nog aanwezig is.
Maar hoe wordt nu dit geloof tot uiting
gebracht en hoe is deze dankbaarheid ge
symboliseerd in de ommegang, die door
de straten van de oude stede trok. Daar
over een volgende keer
W. J. MEISTER.
