Billy Graham Koninkrijk Gods als crisis? illusie of werkelijkheid? In memonam. Ds. G. van Heiningen. elfde jaargang No. i Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland vrijdag i juli 1955 ZEEUWSE KERKBODE Hoofdredacteur: Dr C. Stam, Westwal 2, Goes, Telefoon 2563. Berichten en opgaven Predikbeur- RedacteurenDs D. J. Couvée, Ds A. Koning, Ds Y. J. Tiemersma, Drs A. Verschoor. Abonnementsprijs3,— per half- ten tot Dinsdagsmorgens te zenden Medewerker: Ds H. Veldkamp, Veldweg C 260i, Telefoon 884, Hattem. jaar (bij vooruitbetaling). aan de drukkers Littooij Olthoff, Afzonderlijke nummers 12 cent. Spanjaardstraat 47, Middelburg. Drukkers: Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280 Advertentiën 10 cent per mm. Deze week staat de bekende Evangelist uit Amerika, Billy Graham, in ons land weer in het middelpunt van de belang stelling. Donderdagavond is hij opgetre den in het stadion Feyenoord te Rotter dam. Op dit ogenblik kunnen wij nog niet melden, hoe vol het is geweest, want wij schrijven dit artikel nog vóór de bijeen komst. Maar, de veronderstelling is niet gewaagd, dat het stadion geheel bezet zal zijn. Daarover kunnen wij ons alleen maar verblijden. Want, Billy Graham komt met de boodschap van het Evange lie. Waar anders de sportdemonstraties zijn, en de duizenden juichen over het maken van een doelpunt, daar zullen nu de duizenden luisteren naar het oude W oord. Denk niet, dat we daarmee de sport willen afwijzen. Daarin zit veel gezonde ontspanning. Het gevaar is alleen, dat de sport sommige figuren zó in beslag neemt, dat voor hen ongeveer alles daar om draait. De hele wereld „draait" voor hen om de sport. Een poos geleden stond ik ergens op een. trambalcon. De conducteur had me bediend, eneen mens doet wel eens iets meer dan nodig is. De man dacht ze ker voor wat, hoort wat, en hij onder hield me over „Suikerbuik". Toen hem bleek, dat ik van de schittering van deze ster ongeveer niets wist, heeft hij me zeer bijzonder aangezien. Blijkbaar was ik één van de „malle gevallen" in zijn leven. Zo is er een grote massa in ons land, die over Wout Wagtmans beter een op stel kunnen maken dan over Asahel, de broer van Joab, die lopen kon als de bes te. Voor wie de sport een soort afgod is geworden, vrijwel de hoogste waarde in hun bestaan. Als nu juist uit die kringen eens de duizenden naar het stadion kwamenDan zou Billy Graham hen ontmoeten op hun eigen terrein, om te spreken de boodschap uit een andere wereld, dan waarin zij ge regeld denken. Plij heeft bij uitstek de gave om zich te wenden tot de massa. En hij bedoelt ook deze massa aan te grijpen. Plet is goed, dat uit verschillende kerkelijke kringen een schare optrekt naar het sta dion. De aanwezigheid van christenen kan een krachtige ondersteuning zijn in het gebed en het lied, en het kan de spre ker dragen. Maar, zijn optreden is toch zeer be paald gericht op hen, die van het eiland der Kerk verwijderd raakten. Iemand, die in de actie van Graham een werkzaam aandeel heeft, vertelde me daar onlangs iets van. Nu kan men praten over de Ameri kaanse methode, en zoal meer, waardoor deze actie wordt omgeven. Daar is zeker wel één en ander bij, dat ons minder goed ligt. Maar, de hoofdzaak is, dat bij Billy Graham Bijbel en Kerk naar voren komen. Hij is hartstochtelijk bewogen, het woord van de Bijbel tot de schare te bren gen. E11, hij zou die schare als 't ware de Kerk in willen drijven, opdat zij ver - der luisteren en onderwezen worden. Hoezeer hij ook gelooft in de spontane werking van het ogenblik, Billy Graham is er van overtuigd, dat het korte ogen blik weinig betekent, wanneer daar niet op volgtnadere inleiding in de geheimen der Openbaring, voortdurend bewegen tot het zoeken van God Daar pleit hij voor en daar wil hij toe brengen. Deze dingen mogen dankbaar worden geconstateerd. Uit een artikel over hem in het weekblad „De Hervorm de Kerk", blijkt, hoeveel aandacht besteed wordt aan de „nazorg", en dat gebeurt steeds met opzettelijke verwijzing naar de Kerk. In dat opzicht kunnen wij in de Kerk van hem nog wat leren. N.l. om de Kerk te zien als de stichting, door God be doeld. De plaats, waar God de mens wil opvangen, om die te leiden tot de rust. Wat zou het heerlijk zijn, wanneer ve len door deze actie weer gaan zien, dat God hen roept, onder Zijn Woord. Over alles, wat daartoe kan dienen, behoren wij ons te verblijden. Als nu maar het publiek, waar het om te doen is, het sta dion zal bevolkenElke autobus met Christenen, die daarheen getrokken is, zal er meerderen of enkelen moeten mee genomen hebben. Best mogelijk, dat men bij een adres, waar anders moeilijk toe gang te krijgen was, wél gehoor kon vin den bij de vraag: gaat U mee naar Billy Graham Bijbel en Kerk in het stadion te Rot terdam in het middelpuntDat is op zich zelf al van betekenis. Plet is te hopen, dat de komende weken de werking hier van laten zien. Hierover zou elke kerk gemeenschap zich kunnen verblijden. Daar moet alles tot ontvangst gereed zijn. En, in de kring der Kerk moet ook deze lering getrokken worden, dat alle hulpmiddelen slechts dan tot het doel bij dragen, wanneer iemand thuis komt in de gemeenschap der Kerk. Daar ontvangt Jezus, en onderhoudt Hij het leven door Zijn genademiddelen. Dit inzicht moet verdiept worden. Het enthousiasme voor de Kerk moet groeien. Het leven in de Kerk bij het Woord moet toenemen. Kerkelijke lauwheid en ontrouw moeten in Gods kracht verdwij nen, en ieder in de gemeenten heeft daar aan mee te werken. Stel U voor, dat er werkelijk de Kerk binnenkomen, door de actie van Graham daartoe bewogen, 'en zij vonden een beetje melig gezelschap? De ijver voor het Pluis des Heren moet onder ons aanwezig zijn. De kracht van de eredienst moet worden ondergaan. Als zó de Kerk voor de dag komt, ver nieuwd in de kracht van Christus, en gereed om de anderen te ontvangen, dan zal dit kunnen medewerken, dat deze bij zondere Evangelie-actie een heilrijke wer king doet. C. St. Op Vrijdag 24 Juni j.l. is te Bennekom in vrede ontslapen Ds G. van Heiningen, emeritus-predikant van de kerk van Wol- faartsdijk, op 73-jarige leeftijd. Op zijn verjaardag, 20 Juni, was hij reeds ernstig ziek, en was de hoop op herstel vrijwel uitgesloten. Thans heeft God hem tot Zich genomen. Met hem is een man heengegaan, die wij eerden in de classis Goes om zijn waardigheid, en die wij lief hadden om zijn bescheidenheid en trouw. Ruim 19 jaar mocht hij de Kerk van Wolfaarts- dijk dienen. Plij was daar een vriendelijk raadgever voor allen, die hem nodig had den, en een wegwijzer naar Jezus Chris tus. Hij gaf zich met heel zijn hart aan zijn ambtelijke taak, en worstelde, om de gemeente te dienen. Ook in het kerkelijk leven in ruimer verband deed hij van harte mede. Zijn gezondheid maakte, dat hij zich nogal eens in acht moest nemen. Maar, hij deed, wat hij kon, uit liefde tot het Koninkrijk des Heren en het ker kelijke leven. Vele jaren van rust zijn Plem niet ge schonken. Deze werden nog onderbroken door de spanningen van de ramp in 1953. Nu kwam hij in volle zin tot de rust. Bij zijn heengaan gedenken wij dank baar, wat God in hem aan Zijn Kerk ge schonken heeft. Vooral in de gaven van zijn hart was hij rijk, en zijn zoeken was: velen rijk te maken. Misschien geeft God daarin wel het beste, wat Hij een mens, en in een mens een Kerk kan toevertrouwen. Moge Hij de weduwe nabij zijn. Wij gedenken hem het meest, als wij zijn voorbeeld volgen van trouw te zijn in de roeping, waarmee God ons roept. C. St. Wij brachten bij onze bezinning op het Koninkrijk der hemelen tot nu toe twee gezichtspunten naar voren. Wij zagen het Gods rijk allereerst vanuit het gezichts punt der scheppingals een al-omvattende hemelse despotie, waarin God als aller dingen Heer Zijn wil oplegt aan al het geschapene. Vervolgens zagen wij dat zelfde Rijk Gods onder het gezichtspunt der verlossing, als een genadevolle heer schappij, waarin de vergevende liefde Gods bezig is de wereld te veroveren. Alle begrenzing van het Rijk Gods, eik- afdingen op het totalitair karakter van Gods souvereiniteit en alle miskenning- van de qnaliteit der goddelijke heerschap pij als genade-heerschappij wezen wij af als een carricatuur van het beeld, dat de Bijbel ons van het Koninkrijk der heme len tekent. Daarbij kwam het eerst aan de orde dié vertekening van het Koninkrijk Gods, die wij aantroffen in de liberale opvat tingen, die in de vorige eeuw theologie en prediking beheersten. Het Rijk Gods zou de geestelijk-zedelijke krachten van de mens mobiliseren. In wezen viel het samen met het rijk van de menselijke geest, die leiding gaf aan de historische beschavingsontwikkeling. Onder leiding van DE Mens bij uit nemendheid Jezus! kon de mens heid véél van zichzelf verwachten en was er alles goeds van de menselijke cultuur en historische evolutie te hopen. Wij spra ken van het menselijk zélf behagen, dat, schuld en genade negérend, het Welbeha gen Gods, als triomf der genade, mis kende. Tegen deze zgn. idealistisch-spirituele opvatting van het Rijk Gods kwam een reactie op. Aanvankelijk als resultaat van godsdienst-historisch onderzoek. Het bleek een fictie, dat Jezus' leer een ideali sering zou zijn van het mensenleven. Dat was historisch met de bijbel in de hand niet vol te houden. Eveneens werd het als een historisch- onhoudbaar standpunt gezien, te stellen dat het Godsrijk, zoals de Bijbel het te kent, slechts de geestelijk-zedelijke krach ten van het mènsenleven wilde mobilise ren en activeren. Het bijbelse Godsrijk lag niet in het verlengde van wat de men sen zélf aan beschavingsontwikkeling en geestescultuur konden opbrengenmaar het was veeleer een oordeel over al het menselijke. Het Godsrijk kwam het men senleven niet in het gevlei, maar het wierp dat mensenleven omver, met al wat het aan ontwikkeling en beschaving had tot stand gebracht. Het Rijk Gods zou dat alles in een crisis storten, waaruit het nooit meer op zou staan. Het Koninkrijk der hemelen betekende niet de bevordering van, maar het einde van de culturele inspanning van de men selijke geest. Het Godsrijk en het rijk van de men selijke geest vielen niet in principe samen, ze waren geen vennoten, maar eikaars principiële tegenstanders. Dat waren de nieuwere inzichten, die door godsdienst-historisch onderzoek ge wonnen waren. Afgezien van de vraag of de woorden van Jezus en zijn verwach tingen waren uitgekomen, afgezien van de vraag of men zijn woorden moest ge loven en zich aan zijn verwachtingen ook zélf moest overgeven, historisch stond het zo, dat Hij een Godsrijk leerde en ver wachtte, dat een radicaal einde zou maken aan de ontwikkeling der menselijke cul tuur en als een goddelijk gezicht zou woe den in toomloze toorn over al wat de menselijke geest had gepresteerd. Men noemt dit de radicaal-eschatologi sche opvatting van het Koninkrijk dei- hemelen. Het Rijk Gods zou volgens deze op vatting geheel samenvallen met het we reldgericht, met de grote crisis over alle menselijke cultuur in de jongste dag. Het rijk Gods zou dus niet komen in deze be deling, in de loop der ontwikkeling, maar aan het einde van deze bedeling, als af sluiting van en oordeel over de wereld geschiedenis. Wij wijzen er met nadruk op, dat dit het resultaat was van godsdienst-histo risch onderzoek. Het ging daarbij alleen om de vraag naar de historie van de chris telijke godsdienst. Wat zijn de feiten Hoe is Jezus' leer geweest? Wat waren Zijn verwachtingen? Het eigenaardige van de zgn. gods diensthistorische school is, dat men alleen uit historische belangstelling de godsdien sten der wereld onderzoekt. Geheel vrij blijvend voor de onderzoeker zelf. Zo hebben de voorstanders van deze radicaal-eschatologische opvatting van het koninkrijk Gods zich de vrijheid voorbe houden om zélf niet te geloven in wat zij als resultaat van hun onderzoek meen den te moeten vaststellen. Jezus léérde een rijk Gods als crisis over de wereldgeschiedenis. Jezus verwachtte op het einde der tij den een Godsrijk als oordeel over alle menselijke cultuur. Maarde feiten hebben Zijn woorden en verwachtingen niet in het gelijk gesteld. Wij voor ons, zo zeide men, wij voor ons geloven dat Jezus zich met een illusie heeft bezigge houden. Het Godsrijk, dat Hij als een crisis over de wereld verwachtteis niet gekomen Jezus was soms zo enthousiast, dat Hij er als het ware reeds op vooruitgreep en het Godsrijk als reeds gekomen voorstel de. Maar dat was niets meer dan zijn fanatieke wil om in Zijn eigen verwach tingen te gelóven. Maar, hoezeer ook de feiten vaststaan op grond van ons godsdiensthistorisch onderzoek dat dit Zijn leer was en dat dit zijn verwachting was, Hij heeft Zich zelf en de Zijnen met waandenkbeelden bezig gehouden. Niemand gelooft meer, dat er ooit iets van komen zaleen rijk Gods als een oordeel over de wereld, alle bijbelwoorden over Gods lankmoedigheid ten spijt. Het is niet te verwonderen, dat er van deze zgn. radicaal-eschatologische opvat ting van het Koninkrijk der hemelen wei nig overtuigingskracht uitging. Immers tegelijkertijd werden de verwach tingen van de Here Jezus als illusies ont huid. Wie kan zich wezenlijk in zijn ge loofsovertuiging interesseren voor iets, waar toch niets van komen zal? Er moest eerst een ingrijpende veran dering komen, wilden deze opvattingen theologisch en pastoraal van betekenis worden. Die verandering kwam" met de cultuur crisis uit de tijd na de eerste wereldoor log. Toen viel het optimisme van de vo rige eeuw ten offer aan de barbaarse fei ten van de grote ontwrichting, die die wereldoorlog teweeggebracht had. In de plaats van het ongebreidelde op timisme van de vorige eeuw kwam het bodemloos pessimisme van de moderne tijd, waarin de menselijke geest met zijn

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche kerkbode, weekblad gewijd aan de belangen der gereformeerde kerken/ Zeeuwsch kerkblad | 1955 | | pagina 1