H.H. Landbouwers
BAAYENS Uw opticien!
Costuums en Regenjassen
Mag. „Nieuw Engeland"
EDELGLAS
Balans-Opruiming
Ook wij
RUIMEN OP
mm
mwmtm-
ClftCUlAIBES
imoon oimon
Zending
MENNES' LAMPENHUIS
PSYCHIATRISCHE INRICHTING „VREDERUST"
Tientallen meters met rekken vol
WAT EEN KEUZE!
Fa I. FABERY DE I0KBE
A» CORNELISSE
Bederf Uw ogen toch niet
Een zee van licht
Bezoekt vrijblijvend onze nieuw verbouwde zaak.
Lange Delft 19, Tel, 3481, Middelburg,
DE speciaalzaak
Juwelen, Goud,
Zilver en uurwerken
D
A
DA MEN - Drogisterij
GESLEPEN EN
BEWERKT GLAS
F, D, G, PRINS 6 Zonen
Jtfuziekhandel
Fa Gebr, van Damme
J» DE DREU
GOUDSWAARD
Zie onze ETALAGE
FOTOHANDEL
GALVANISEREN
Drukwerk vervaardigt
GRATIS
1 tube Nivera-crême
circus bouwplaat»
L» JANSE
VOOR UW
naar
Spanjaardstraat 47
Middelburg
Een nare geschiedenis.
U zult het best begrijpen, dat ik U lie
ver de mooie dingen van ons zendings
terrein vertel dan de vervelende. Maar ik
mag aan die voorkeur niet toegeven, want
dan zoudt U een eenzijdig beeld krijgen
van wat hier gebeurt. Het moet er dus
uit: we worstelen al lange tijd met een
moeilijk probleem, dat onlangs tot een te
leurstellende oplossing kwam. Vorig jaar
schreef ik U reeds over dit probleem
dat van een dreigende scheuring binnen
de Javaanse kerken tengevolge van het
optreden van de zgn. Parapatan Agung
(„Grote Raad"). Begin van dit jaar heeft
de Javaanse Synode gepoogd olie op de
golven te werpen, helaas zonder resultaat.
De splitsing is nu een feit, al zijn er maar
enkele kerken rechtstreeks bij betrokken,
en al is het aantal personen dat die „P.A."
steunt slechts verdwijnend klein. Men wil
niet meer in één kerkverband leven met
de andere kerken van Midden-Java, voor
namelijk om twee redenen1. Omdat deze
kerken een Kerkorde hebben, die te „Ge
reformeerd" van karakter is en 2. omdat
deze kerken samenwerken met de Geref.
Zending. De „P.A." wil een kerkregering
„van bovenaf" (vast bestuur), en wenst
op het gebied van de zending (geen hulp
uit) het Westen.
Stelt U zich de omvang van deze be
weging echter niet te ernstig voor (hoe
wel de zaak ernstig genoeg is). Er zijn
in het geheel maar twee gemeenten, die
als zodanig zich bij de „P.A." hebben
aangesloten, n.l. Pulosari (in het Westen
van Md. Java) en Bodjonegoro. Voorts
is er een gemeente tengevolge van het op
treden van de „P.A." gescheurd, t.w. Ka-
litjèrèt (op het zendingsterrein van Gel
derland). En tenslotte zijn er een paar
kerken, waar wel enkele personen aanhan
gers van de „P.A." zijn, maar waar het
toch hoogstwaarschijnlijk niet tot een
splitsing zal komen. Dat is b.v. het geval
met Blora. De voorzitter van de kerkeraad
en van de zendingsdeputaten, br. Suryo-
hatmodjo, beroepen predikant van de ge
meente Blora, staat wel sympathiserend
tegenover de leidende figuren in de
„P.A.", die van oudsaf zijn vrienden zijn.
Maar hij wil beslist géén scheuring, en
is een voorstander van samenwerking met
de Hollandse kerken. Feitelijk is hij het
dus niet eens met het streven van zijn
vrienden, maar hij durft zich nog steeds
niet wan hen te distantiëren, omdat daar
zijn typisch Javaans gevoel-van-vrienden-
trouw zich tegen verzet. Voor Blora maak
ik me in 't geheel niet bezorgd. Met tact
en voorzichtigheid zullen we hier stellig
elkander vast kunnen blijven houden. Dat
geldt ook van Sumbergondang, de verst
afgelegen dessa-gemeente van onze Clas
sis, die zich in naam ook heeft aangeslo
ten bij de „P.A.", feitelijk buiten haar
weten door toedoen van de consulent, Ds
Sutjipto van Bodjonegoro. Wat dit echter
inhoudt, is voor henzelf nog een vraag
(ja, het gaat hier soms raar toe!). Maar
het staat in ieder geval vast, dat ze wei
geren zich van onze Classis los te maken,
omdat ze het nut daarvan helemaal niet
inzien, en graag blijven samenwerken met
de andere kerken van ons ressort, met de
missionaire predikanten en met de kerken
in Holland.
De grote moeilijkheid in ons gebied ligt
in Bodjonegoro. Deze gemeente van on
geveer 150 zielen, van huis uit na Blora
de belangrijkste van de Classis, maakt al
jaren lang een periode van crisis door.
Die liggen in de eerste plaats in het per
soonlijke vlak. De predikant aldaar is na
melijk een man met een zeer merkwaardig
karakter en met al even merkwaardige
opvattingen. Van die opvattingen noem ik
alleen deze, dat volgens zijn mening de
dominee de „leider" is der gemeente. Zijn
wil is wet. De kerkeraad is slechts zijn
adviescollege en de kerkeraadsleden zijn
helpers. (U voelt al direct dat deze me
ning in schone overeenstemming is met
de kerkrechtelijke opvattingen van de
„P.A."!). Dit heeft tengevolge, dat een
deel der gemeente (het minst „slaafse"
deel) gedurig met hem overhoop ligt.
Waar nog bij komt, dat dit deel wordt
geleid door een broeder, die eveneens een
merkwaardig karakter heeft, al zijn zijn
opvattingen verder wel goed. Een van zijn
opvattingen is b.v., dat hij, ook al is hij
het niet eens met de dominee en met het
kerkeraadsbesluit, om zich bij de „P.A."
te voegen, hij toch geen scheiding wenst
aan te brengen binnen de gemeente Bod
jonegoro zelf. Ik geloof, dat hij dit juist
ziet. En vooral daardoor komt het, dat
de gemeente nu feitelijk als geheel buiten
het Classis-verband staat.
Zo staan de zaken nu na de laatst ge
houden vergadering van de Classis (10
en 11 November). Zonder de gemeente er
in te kennen heeft de kerkeraad van Bod
jonegoro het verband met Classis en Sy
node verbroken, en dit ter vergadering of
ficiéél meegedeeld. Een poging, zoals ook
andere kerken (waaronder Blora) tot een
zelfde stap te verleiden (waarop toen van
de zijde van Blora nog niet duidelijk af
wijzend werd gereageerd), mislukte gran
dioos. De voorzitter van de Classis (bo
vengenoemde br. Surijohatmodjo in eigen
persoonliet een klaar geluid horen,
daarin ten volle door de andere kerken
gesteund. Ook verder heeft deze voorzit
ter èn deze Classis-vergadering getoond,
welke koers zij met kracht willen varen:
die van een intensievè samenwerking zo
wel met de Synode van Midden-Java als
met de kerken in Holland. Enhet is
verder een pracht van een vergadering
geworden, die enkele forse en belangrijke
besluiten nam
Maar intussen.... staat Bodjonegoro
er nu naast. Dat is een verdrietige zaak.
Een zaak, die ik U bij dezen voorleg om
daar eens over te denken en om daar dan
dikwijls en concreet voor te bidden. God
zal op de duur, als wij maar geduld heb
ben, zeker deze zaak wel „klaren". In
tussen sluiten wij onze ogen niet voor
het opmerkelijke feit, dat Gods Geest in
het .afgelopen jaar in de andere gemeen
ten een duidelijke vooruitgang heeft ge
werkt in zendingsbewustzijn en offerbe
reidheid voor Zijn zaak. Dat bleek wel
het meest opvallend uit de besluitvaardig
heid èn de besluiten zelf van genoemde
Classis-vergadering. Eenstemmig was
men van oordeelwij laten ons door de
hindernis-Bodjonegoro niet ophouden op
de weg der evangelieprediking in dit ont
zaglijk groot gebied met z'n millioenen
onwetenden. „Dan maar voorlopig om
Bodjonegoro heen", was de gedachte. En
deze gedachte resulteerde in een ingrij
pend voorstel aan de „Zuiderzending",
waarover U later wel meer zult horen.
Maar hoeveel mooier was het geweest, als
bij dit voorstel Bodjonegoro zelf betrok
ken wasVragen wij met aandrang onze
God, of Hij de harten tot eendracht nei
gen wil, tot groter liefde voor de broeders
èn tot groter liefde voor de wereld-ron
dom
H. Schut.
Blora, 4 December 1954.
P.S. Het Kerstfeest is weer op han
den: hoogtij voor de Zending op Java,
waarbij het zaad breeduit gezaaid wordt
Laat de zaaiers niet alléén werken?
ADVERTENT1ÉN
Heden overleed in de Hoop
des Eeuwigen Levens, onze
geliefde Man, Vader, Behuwd-
en Grootvader,
JAN WISSE,
in de ouderdom van bijna 78
jaar.
Grijpskerke
H. WISSE—COPPOOLSE.
Zuid-Afrika
E. WISSE.
E. M. WISSE—JOUBERT.
JAN ANTHONY.
Grijpskerke
W. C. WISSE.
W. WISSE.
Grijpskerke, 4 Januari 1955.
Schuitvlotstraat 10.
STOMEN VERVEN
BETER DAN BEST.
Hebt U het al geprobeerd 11
„DE LELIE",
Leliestraat 19, tel. 3286, Middelburg.
Koningstraat 6, Goes.
Voorradig stalen Kruiwagens, Bas
cules, Stallantaarns, houten Schop
pen, Mestrieken enz. enz.
TEL. 3343, MIDDELBURG
VLASMARKT 14
DAMES!
Koopt uw BABY- EN
KINDERKLEDING bij
MEJ. POPPE,
Gravenstraat 86, Middelburg
met zo'n donkere kap
hebt U met onze
3- en 5-lichtskronen met onderballon
Prijzen vanaf 35,
„De verlichtingszaak sinds 25 jaar."
Lange Noordstraat 5759
t.o. de Doopsgezinde Kerk.
Telefoon 2492, Middelburg.
KOOP MET KENNIS,
GA NAAR MENNES
TE BERGEN OP ZOOM.
Gevraagd worden MEISJES van Christelijke huize om dienst te doen als
LEERLING-VERPLEEGSTER en opgeleid te worden voor
het Rijksdiploma Ziekenverpleging B.
Met ingang van 1 Januari 1955 nieuwe salarisregeling.
Tevens kunnen geplaatst worden meisjes van 17 jaar als VERPLEEG
HULP.
Ook is er gelegenheid tot plaatsing van enkele
LEERLING-VERPLEGERS.
Voor VERPLEEGSTERS met DIPLOMA A bestaat de mogelijkheid
om opgeleid te worden voor het diploma B.
Sollicitaties te richten aan de Geneesheer-Directeur.
LANGE VORSTSTRAAT 106, GOES, TELEFOON 2159
Fa. W. KOEJEMANS.
voor
Hofleverancier
Lange Kerkstraat 30, GOES.
„Goud- en Zilversmeden
sinds 1834"
WINDBREKERS,
teddy kraag met capitonvoering,
voor 6 jaar 19,90,
m. kl. st. p. m.
HEREN WINDBREKERS
met teddy gevoerd,
waterdichte gabardine 52,50
AUTOCOAT
sportieve opgestikte zakken,
schouderpas rondom,
in moderne kleuren.
MONTY COAT
in prima wollen Zaalbergstof,
voor leeftijd 4 jaar 19,95
m. kl. st. p. m.
HEREN WINTERJASSEN
moderne dessins,
in prima Crombystoffen 81,50
M. VAN LOO
KORTE NOORDSTRAAT
MIDDELBURG
Nu is het tijd voor
Rubber warmwater-
zakken reeds vanaf
3,30 per stuk.
Ook metalen kruiken
voorradig.
I I K. Noordstr. 44, Middel-
8 H I burg naast de Kazerne,
Telefoon 3331
Voor meubelen, winkelinrichtingen
interieurs.
Verf fabriek en Glasbedrijf
VLISSINGEN ROOSENDAAL
Is uw Naaimachine defect I
Dekker maakt het perfect I
Het adres is nog steeds
DEKKER'S naaimachinehandel,
Giststraat, Middelburg
Studiewerken voor Piano,
Harmonium, Psalmen, Gezangen,
Zangbundels.
Steeds voorradig Klavarskribo.
Middelburg, Lange Noordstraat 16,
Vlissingen, Paul Krugerstraat 16.
De wereldberoemde
RIJWIELLAMP „LOHMAN",
8-polig (slipvrij), slechts 13,50.
Rijwielhandel DEN ENGELSMAN,
Zandstraat 23, Middelburg,
Crêpe mousse Nylons
Warm en sterk, rekken uit tot
de juiste lengte.
8,50 beige en taupe
8,95 beige en taupe
ƒ9,25 alleen beige.
LANGE DELFT 125
TEL. 3665, MIDDELBURG.
Handtassen vanaf 0,49
Portemonnaies vanaf 0,25
Actetassen en Boodschaptassen
spotprijzen.
Zie onze etalage met
allerhande koopjes.
Korte Noordstraat 6, Middelburg,
KORTE DELFT 2
(tegenover de Reigerstraat)
TEL. 2731, MIDDELBURG
Laat uw zinken Waskuipen,
Wasketels, Emmers en Wasteiltjes
bij J. MEEUWSE,
Gravenstraat 5961, Middelburg.
LITTOOIJ G OLTHOFF
Spanjaardstraat 47, Middelburg.
Bij aankoop van
een leuke
DROGISTERIJ en VERFHANDEL
LANGE NOORDSTRAAT 70
TELEFOON 2419, MIDDELBURG
