Jfoiiïies
jTxelaria
Officiële
Berichten
Deze overheid heeft eerst deze mensen tot
slachtoffer gemaakt.
Zij en zij alleen is de schuld, dat deze ruim
200.000 van alles beroofd werden en in verband
met lijfsbehoud moesten vluchten.
Zij had en heeft nog de taak deze mensen
recht te doen.
Inplaats daarvan verschijnt de overheid met
een bedelnap.
Zij doet als een patroon, die z'n arbeider
eerst op straat gooit en hem dan een aanbeveling
meegeeft voor de diaconie.
Ik hoop, dat deze slachtoffers ten spoedigste
en afdoende geholpen worden.
Maar dan zo, dat hun recht worde gedaan.
Deze methode kan de overheid slechts tot
schande strekken. H. V.
macht van het kleine" aan het woord is, begrij
pen we dan wel, dat hier voor Protestants Ne
derland een zaak van betekenis ligt
De actie voor „Den Bosch" haalde de zestig
duizend. Maarer is zoveel nodig. En
onze jongens moeten in dienst, soms onder voor
hen zeer onprettige omstandigheden. Hier ligt
nog veel te doen, in het belang van de Neder
landse militair. Ze hebben er recht op, dat er
tehuizen zijn, en het zal zonder het opzienbaren
de bedrag van de ,,Haak-in" mogelijk zijn. Zou
den we dan niet bijtijds van koers veranderen
en deze bij uitstek Christelijke roeping gaan ver
vullen
G. C. St.
Dwalingen sterven niet gauw uit.
Dat heeft Minister Mulderije bewezen in het
debat over het gratie-beleid. Hierover blijkt grote
ontstemming te bestaan. Men spreekt zelfs van
misbruik van de gratie-verlening. We gaan dat
onderwerp hier niet behandelen. Alleen is bij
het debat een uitspraak van de Minister opge
vallen, n.l. wie de doodstraf toepast, die neemt
de mogelijkheid tot bekering weg.
Begrijpen we deze bewindsman goed, dan is
hij een principieel tegenstander van de doodstraf
onder alle omstandigheden. En, het lijkt er ook
wel op, dat hij het toepassen van straf liever in
de sfeer van verbetering dan van vergelding ziet.
Daar ligt dan de dwaling, die waarlijk niet nieuw
is, maar blijkbaar nog springlevend. Het is wel
wat eigenaardig, dat men in „de sfeer van het
recht" deze opvatting vindt. Dat men in de wijze,
waarop iemand zijn straf moet ondergaan, ook
paedagogisch te werk gaat en iemand weer ten
opzichte van de gemeenschap in het gareel tracht
te brengen, spreekt vanzelf. Er is ook een be
hoorlijke nazorg van ex-gevangenen in de re
classering.
Maar, is het opleggen van de straf zelf, in
verband met de begane misdaad, een paedagogi-
sche of een rechterlijke handeling En, in hoe
ver vertegenwoordigt de rechter ,-,hét recht" op
aarde Is dat niet de verantwoordelijke functie
van de rechter, dat hij van God is geroepen, hét
recht te bestellen, in overeenstemming met de
wet Dan moet men deze verantwoordelijkheid
niet wegredeneren. Het gaat bij de berechting om
oorlogsmisdaden over gevallen, waar de zwaarste
straf alleen maar de handhaving van het recht
kan zijn, en de erkenning van Gods souverein
gezag over 't leven. Zij, die dit gezag van God
hebben aangetast en het leven van mensen gru
welijk hebben verwoest in oorlogstijd, die in de
vernietiging van het levensgeluk bij anderen hun
vermaak gehad hebben, kunnen niet anders dan
met de dood gestraft worden, of zij worden niet
gestraft.
En, de mogelijkheid van bekering Bij de ern
stige toepassing van het recht kan deze beslis
sende uitspraak eer een middel tot bekering zijn,
dan de krenking van het rechtsgevoel, waarvan
bij andere behandeling sprake is. Men kan nog
wel verder gaan, en vragen, of elke toepassing
van straf de gestrafte niet kan verharden. Dan
zou men, zeker bij lichtere straffen, ook wel kun
nen overwegen, of de schuldige wellicht een be
ter mens zou worden, als hij maar niet gestraft
wordt. Dit ware een triomf van de misdaad, een
volstrekte nederlaag van het recht
We vinden het jammer, dat de Minister dit
ondeugdelijk argument heeft gebruikt, 't Mag
„gevoelig" lijken, het is een spel met de ernst
van de zaak. Men moet eens lezen wat Nom-
mensen, de apostel der Batakkers, eens mee
maakte met een ter dood veroordeelde. Hoe op
recht deze tot bekering kwam, en vóórzijn be
rechting zelf openlijk getuigenis aflegde van het
rechtvaardige van zijn straf. Daarvan vertelt J. H.
Hemmers in zijn destijds geschreven werk over
genoemde zendeling.
Als het recht verzacht wordt, kan het ook
onrecht worden. Daardoor wordt God niet ge
diend, ook niet het leven van de naaste
De vorige week bracht de grote verrassing
van de „Haak-in"-actie. Dit was werkelijk een
prachtig nationaal offer, waartoe de N.C.R.V.
het initiatief nam. Eeri pracht-voorbeeld yan
Christelijk-Nationaal handelen.
Blijkbaar gaat dit gemakkelijker dan de zorg
voor de Militaire Tehuizen. Wat de bladen ons
daarvan verteld hebben, is beschamend. Haast
voor allen. Als sommige kerken niets doen, en
uit een stad als Amsterdam van de kerken een
bagatel binnenkomt, en verder algemeen „de
GERUISLOZE ONTKERSTENING.
Geruime tijd geleden reeds, heeft onze Hoofd
redacteur enkele artikelen geschreven over de
rechte Sabbathviering.
Hij bestreed daarin o.m. een houding, die meer
van angst dan van geloof, meer van benepenheid
dan van blijdschap getuigde omtrent de dag die
de Here gaf aan Zijn volk juist als 'n vrolijk
makend geschenk.
Bij ons in Zeeuws Vlaanderen, het smokkel-
gebied aan de Belgische grens, vervalt men eer
tot tegenovergestelde fouten. Geestelijk deed de
Benelux haar invloed al lang gelden vóór haar
officiële bestaan.
Wij tillen hier over 't geheel niet zo zwaar
als men blijkbaar op Walcheren of op de Ve-
luwe doet.
Wij smokkelen niet enkel met koffie, vlas of
'n koe. Wij smokkelen ook wel eens met de Zon
dag. Wij zeuren hier niet over de vraag of je
je op Zondag wel scheren mag of de krant le
zen. Wij leggen per fiets of auto ook op Zondag
familiebezoeken af en richten soms grote maal
tijden aan. 'Toevallig bezoek nemen wij niet al
tijd mee naar de kerk, maar verzuimen die er
eer voor. Wij spreken niet graag tegen, zoals
Friezen en Groningers dat nogal eens schijnen
te doen.
Daarom ook dreigt voor ons groot gevaar door
de toenemende industrialisatie, die met haar ar-
beidsdwang zonder pauze, voor menigeen onzer
kerkleden de dag des Heren reeds heeft gemaakt
tot 'n zodanige werkdag, dat keer op keer van
gezinsleven, van kerkgaan, van Avondmaalsvie
ring niets komt.
Het opvallende daarbij is, dat niet alleen men
sen zonder werk zich zeg noodgedwongen hier
toe met bezwaard hart lenen. Neen, ook jonge
arbeiders soms, die verklaren, dat zij in de fa
briek zelfs minder loon beuren dan op het land
Anderen, verlokt door meer geld, vaste en
veelal minder zware arbeid, gaan zonder merk
baar gewetensbezwaar de continubedrijven in.
Zij geven daarmee eensklaps zo gemakkelijk 'n
groot geestelijk goed prijs, dat men zich ver
baasd afvraagt, hoe dit toch mogelijk is bij tot
dèn trouwe kerkleden en na zoveel Catechismus-
preken vaak op de nuchtere maag
Vandaar dat de classis Axel zich de vraag
stelde, hoe hier tegenover te moeten staan en
zo nodig te handelen. Want dat bij stilzwijgend
goedkeuren van zulk Zondagswerk het kerkelijk
en gezinsleven dreigt vernietigd te worden voor
steeds meer gedoopten, behoeft geen betoog. Ge
ruisloos heeft het zich reeds in sommige streken
van ons vaderland voltrokken.
De classis zag terstond in, dat hetgeen hier bij
ons hand over hand toeneemt, niet slechts het
door velen vergeten Zeeuws Vlaanderen raakt,
maar geheel Nederland, ja de gehele Christen
heid.
Wellicht dat alleen het nieuwe voor óns, ons
frisser en scherper doet aanvoelen, wat elders
door langjarige gewoonte nauwelijks meer wordt
beseft. Momenteel arbeiden 75.000 arbeiders
in ploegen, d.w.z. ongeveer 10% van het totaal
aantal werknemers. Hoeveel gezinnen leven dus
al jaar in jaar uit abnormaal. Vrouw en man
kunnen niet op natuurlijke wijze met elkaar ver
keren. Wanneer de kinderen thuis zijn, ligt va
der op bed. Wanneer vader vrij heeft, heeft
eigenlijk geen ander in het gezin gelegenheid om
met hem uit te gaan of te vergaderen. Kan men
zelfs bij matige arbeidsuren, duidelijker het ge
bod Gods overtreden, dat niet puriteins of Fa-
rizees regel op regel bedoelt, maar eens voor al
het gezegende rhythme aangeeft, dat onze arbeid
en rust moet bepalen Zes volle dagen om al
onze arbeid te doen. Maar ook 'n volle tijd te
gelijk met alle anderen, tot rust en heiliging van
de opstandingsdag van onze Verlosser. Verlosser
óók van de arbeid, die thans geruisloos van 'n
zegen in 'n vloek dreigt te worden omgezet.
Niemand ontkent, dat er ook op Zondag soms
móét worden gewerkt. Niet slechts móéten mens
en dier worden verzorgd. Ook de kerkdiensten
kunnen pas vreugdediensten zijn, wanneer aller
lei werk door predikant, koster, politie, bewa
king in gas- en electriciteitsbedrijven op Zondag
wordt verricht. En hoeveel doet moeder de
vrouw, die in het Sabbatsgebod merkwaardiger
wijs in onderscheid van de dochter en vreemde
ling zelfs niet wordt genoemd, hoeveel doet moe
der de vrouw niet om de Zondag tot 'n feestdag
te maken.
Daarover gaat het dus niet.
De kwestie is of al de thans in drie ploegen
verrichte arbeid even onvermijdelijk is als de
boven aangestipte. Is het niet in menig geval
veeleer een zaak van meer of minder productie,
van meer of minder winst
Allerminst willen wij dit laatste onderschatten.
Ons danig verarmde volk, wil het de concur
rentie met het buitenland volhouden, zal de pro
ductie zo hoog mogelijk dienen op te voeren,
'n Gemakkelijk oplosbaar vraagstuk is het zeker
niet.
Het is echter ook 'n feit, dat zij, die tegen
woordig de wetten maken en leiding geven in het
bedrijfsleven, veelal 's Heren wet 'n hersenschim
achten van onbegrijpelijk-achterlijke mensen en
met name het Zondagsgebod minder dan één of
andere voetbalregel. Daartegenover zijn zij
diep vervuld van de eisen der techniek, knielen
voor de wetten van productie en winst. Deze
aanbidding doet betwijfelen of ooit de vraag naar
'n beter regeling onder het oog is gezien van uit
de stelligheid van het vierde gebod* Men gaat in
toonaangevende kringen niet uit van hetgeen,
waarvan men behóórt uit te gaan en waarop en
kel zegen is te verwachten. En meer productie,
loon of winst zijn op zichzelf geen zegen. Kun
nen zelfs verkeren in 'n vloek. Zijn daarin dik
wijls verkeerd bij de hoger dividendmakende
werkgevers, evengoed als bij de meer weekloon
trekkende werknemers.
Wie ooit in België met eigen ogen zag, hoe
men daar de Sabbath heeft stuk gemaakt, hoe
men er op Zondag verhuist doch op Maandag
geen schilder of behanger soms kan krijgen (die
héét dan naar 'n begrafenis te zijn)wie ooit al
die sportminnaars, pretmakers, uitgaanders gade
sloeg, die al dit „genoegen" op de dag des Heren
smaken ten koste van 'n heirleger van dubbel-
zwaar zwoegend tram-, trein-, café-, politieper
soneel en van vele dubbel-betaalde arbeiders om
één of ander haastig op te richten of af te bre
ken wie op de ontkerstende horden stuitt©~ook
in onze eigen grote steden des Zondagsavonds,
die laat het niet bij 'n machteloze kreet, maar
vraagt om nieuwe aanpak van dit netelig vraag
stuk, om bestudering n;iet maar zogenaamd bij
het licht van Gods Woord, maar op basis van
dat Woord. En hij doet dat om de eer van onze
verrezen Heiland én om het wèlzijn van alle
mensen, die anders beter niet „gezegend" moch
ten worden met nieuwe industrieën.
En ware het probleem voor ieders oordeel
onoplosbaar, dan blijft voor Christus' kerk de
vraag welke raad zij haar leden dan zou hebben
te geven óf zulke arbeid om Christus' wil na
laten, óf in geloof aanvaarden. Maar dan
ook in het geloof Want al wat uit het geloof
niet is, dat is zonde.
Laat in elk geval de kerk duidelijk spreken
Nu dreigt zij geruisloos door Zondagsarbeid
te worden ondermijnd. D. J. C.
AAN DE AFGEVAARDIDGDEN
DER A.S. PARTICULIERE SYNODE
Het is nog niet te overzien of de vergadering
der a.s. Part. Synode langer dan één dag moet
duren. Het zal in elk geval aan te bevelen zijn,,
dat de afgevaardigden die slechts één dag be
schikbaar hebben, hun secundi er van verwitti
gen, dat zij een eventuele tweede dag moet ver
vangen.
De kerk van Oostkapelle roept de kerken in de
Classis Middelburg samen tegen Woensdag 27 Juni
in de Hofpleinkerk te Middelburg voor het peremptoir
examen van Cand. J. Goumare, b'er. pred. te Grijps-
kerke.
Namens de roepende kerk van Oostkapelle,
S. WONDERGEM Jz., Praeses.
J. COPPOOLSE Kz., Scriba.
