DE PINKSTERGEEST
^KÊÊ^ Indonesiërs.
COMMUNISTISCH IDEAAL
liiii^00kvoor
Hjkheid
zesde jaargang No. 46 Weekblad van de Gereformeerde Kerken in Zeeland vrijdag is mei 1951
Nog 15 miljoen
verantwoorde-
ZEEUWSE KERKBODE
HoofdredacteurDs H. Veldkamp, Langevieiesingel 68, Middelburg, Telefoon 2047
Abonnementsprijs2,50 per RedacteurenDs G. Aalbersberg, Ds D. J. Couvée, Dr C. Stam Berichten en opgaven Predik-
halfjaar (bij vooruitbetaling)beurten, tot Dinsdagsmorgens
Afzonderlijke nummers 10 cent te zenden aan de drukkers
Advertentiën 10 cent per mm Drukkers Littooij Olthoff, Spanjaardstraat 47, Middelburg, Telefoon 2438, Giro 42280 Littooij Olthoff, Middelburg
EN HET
Het Pinksterfeest, dat wij pas gevierd hebben,
deed ons weer denken aan het wonder, dat de
Geest kwam wonen in mensenharten. Het heer
lijke in deze nederdaling was, dat Christus Zelf
de Kerk vervulde, en dat Hij blijft leven dooi
de Geest in de Kerk op aarde. Hij stelt de ge
meente in de door Hem verworven rijkdom. De
vergeving der zonden is werkelijkheid, en daarbij
komt de zekerheid, dat zij zullen gaan tot de
Vader.
Daar heeft het leven de grootste invloed van
ondergaan. Hand. 2 leert ons daar al iets van
aan het slot, en verder vinden wij het in Hand.
4 3437. Er is daar een gemeenschapsleven te
Jeruzalem ontstaan, waarin de onderlinge liefde
een verrassing was. Niet opgelegd, van bovenaf,
door maatregelen van economische raden of stich
tingen van de arbeid, maar uit het leven der kerk
zelf kwam het wonder van onderlinge hulpbe
toon naar voren. Niet alleen groeit de organi
satie van het kerkelijk leven, maar daarnaast
wordt de maatschappij getroffen door een model
van gemeenschapsoefening, dat zijn wedergade
niet heeft.
Het is goed, om in deze tijden daarop te letten.
En te verstaan, dat het geloof waarlijk wat an
ders is dan redeneren en disputeren, 't Geloof
dringt als een kracht het dagelijks leven binnen.
Wat er in de kerk te Jeruzalem verkondigd wordt,
dat krijgt dadelijk zijn invloed op het dagelijkse
bestaan. Zoals ze daar met elkaar handelen en
voor elkaar zorgen, wordt het duidelijkdeze
mensen waren innerlijk rijk. Zij hadden Christus
tot hun eigendom. Ze wisten het óók, en hun
practijk legde daarvan getuigenis af. En het was
de eer van de verhoogde Christus in de gemeen
te, dat zij elkaar hebben gezien en voor elkanders
noden niet onbewogen bleven. Hand. 244 en
4 32 zeggen het, dat zij alle dingen gemeen had
den.
Hier wordt nogal eens gebruik van gemaakt,
om te verkondigen, dat de gemeente te Jeruzalem
in practijk bracht, wat het communistisch ideaal
is voor de aarde. Dat schijnt op sommigen nog
altijd indruk te maken, en dan krijgt men de
hopeloze verwarring van twee elkaar volstrekt
uitsluitende kringen. Die van de kerk in Jeruza
lem, en die van de communistische of socialisti
sche levensgedachte.
Als wij daar nu op ingaan, dan is het ons niet
te doen om van het communisme als politiek ver
schijnsel te spreken. We willen alleen nagaan
het (socialistisch) ideaal, dat de grote massa
wordt voorgehouden en aangeprezen als de be
vrijding van maatschappij en mens. Mag dit so
cialistisch gemeenschapsideaal, dat het doel na
jaagt van de eigendom aan de gemeenschap, met
dan rechtmatige en billijke verdeling over allen,
zich ook maar enigermate beroepen op wat de
kerk in Jeruzalem (tijdelijk!) in practijk bracht?
Dan stellen wij dadelijk vast, dat van een op
heffing van persoonlijke eigendom daar geen
sprake is geweest. Dat blijkt wel zeer duidelijk
uit wat Petrus zegt tot Ananias, als het gaat
over 't land, door hem verkocht. Zo het geble
ven ware, zegt Petrus, bleef het niet uwe, en
verkocht zijnde, was het niet in uw macht
Hand. 5 4.
Het enige, dat uit Hand. 2 en 4 valt af te lei
den is, dat de gelovigen vrijwillig van het hunne
ter beschikking stelden van anderen, om de ge
meenschap der gelovigen te dienen.
Hierbij is van geen enkel gebod sprake. Ook
blijkt uit Hand. niet, dat de prediking der apos
telen daar speciaal toe opriep. Het was de heer
lijke bloesem der liefde, dat zij de zorg voor
elkanders leven zagen als een roeping. We laten
nu de vraag rusten, in hoever zij in deze eerste
liefde-ijver te hard van stapel zijn gelopen. Vast
staat in elk geval, dat de kerk van Jeruzalem in
heel korte tijd noodlijdend is geworden, zodat
Paulus elders inzamelingen voor haar houdt. Ner
gens wordt de daad van Jeruzalem als uitgangs
punt genomen, om andere gemeenten aan te spo
ren, dit voorbeeld precies zo na te volgen. Men
zou daaruit de indruk krijgen, dat in Jeruzalem
de spraak van het hart niet gecorrigeerd werd
door het inzicht van het door de Geest verlichte
verstand. Zij hebben met elkaar een opzet ge
maakt, die niet was vol te houden.
Echter, dat vrijwillige liefde-offer bracht ze
gen, en wijst duidelijk uit, hoezeer zij door de
Geest rijk waren in de Here. Met een vergeten
van zichzelf dachten zij aan anderen. De kern
van deze zaak behoort het beginsel te zijn, waar
uit de opbouw der gemeenschap voortkomt. Dat
toch is het waarachtig sociale, dat wij 't recht
van het leven van de naaste zien, en geloven,
dat Christus daarin gediend wordt, dat wij van
het onze daartoe geven.
Niemand heeft geld en goed volstrekt voor
zichzelf, maar elk moet bedenken, dat bezit ver
antwoordelijkheid meebrengt.
Nu menen wij, dat het een goedkope triomf is,
om smalend van de kerk te zeggen had zij die
roeping maar in het leven verstaan, dan zou alles
anders zijn gelopen. Het is niet billijk, om de
aanhang van het socialistisch ideaal zó te ver
klaren, als zou dat gekomen zijn, alleen omdat
de kerk haar taak niet zag. Maar, dat is een
onderwerp op zichzelf, en mag ons niet afleiden
van de vraag, die we stelden heeft het socialis
tisch ideaal ook enig recht, om zich op de prac
tijk van Jeruzalem te beroepen Dan bleek ons
al, dat de afschaffing van de persoonlijke eigen
dom niet in Jeruzalem bestond. Dit vrijwillige
liefde-offer van het eigene heeft niets te maken
met een soort gereglementeerde practijk, die aan
de gemeenschap het recht toekent tot verdeling.
In Jeruzalem wordt Jezus Christus beleden als
Heer van alle eigendom, en om Zijnentwil dient
men elkander van zijn goederen. Alle gemeen
schap groeit daar vanuit de betrekking tot Chris
tus. Vanuit de blijde overtuiging, dat zij, als rent
meesters van aardse goederen, straks bij Hem
zijn, Die dan ook rekenschap vraagt, wat zij met
het hen toevertrouwde goed hebben gedaan. Ze
ker zou een maatschappij-orde, door dit geloof
gedragen, zegen brengen en een andere aanblik
geven, dan wat we soms op aarde zien.
Maar, wat moet die practijk in Jeruzalem met
de strijdkreetgij hebt niets te verliezen dan uw
ketenen, gij hebt een wereld te winnen? Niebuhr
uit Amerika heeft de opmerking gemaakt, dat in
de ideeënwereld van het communisme de eschata-
logische oplossingen getrokken worden binnen
het raam der geschiedenis. Het gaat om het le
vensgeluk binnen de tijdelijke bedeling. Het wil
,,op aard, verlost en zalig zijn".
Voor het uitzicht op de volkomenheid van het
rijk des Heren heeft dit ideaal geen woord. Daar
bij zet het een vraagteken, zo niet een ontkenning.
Het gaat tenslotte om de aarde. En op de aarde
gaat het om het recht van de mens, meer dan
om het recht des Heren. Hier ligt het grote ver
schil met wat de Pinkstergeest te Jeruzalem be
werkte. En, dat de gemeenschap het bezit kan
opeisen, om daarna voor de verdeling te zorgen,
berust op geen enkele opdracht van God. Elke
gemeenschap, die daartoe overgaat, met welke
gesanctioneerde middelen dan ook, zondigt tegen
het recht van eigendom, dat in de Schrift gefun
deerd is.
De theorie van het historisch materialisme, dat
het bestaan het bewustzijn bepaalt, is onjuist.
Denk eens aan Paulus, en zijn vaak behoeftige
omstandigheden. Als daardoor de gedachten van
Paulus „bepaald" zouden zijn, dan had hij anders
geschreven, dan hij nu gedaan heeft. Deze theo
rie kan geen rekening houden met het wonder
van de wedergeboorte. Bovendien, is de conse
quentie dezer theorie de eindelijke overbodigheid
van alle godsdienst. Zolang een mens in nood
is, heeft hij behoefte aan een macht, die hij er
bij kan roepen. Maar, als ,,het ideaal der gemeen
schap" eemmaal verwezenlijkt is, en ieder heeft,
wat zijn hart begeert, dan zal consequent het aan
roepen van God kunnen verdwijnen. Is deze
theorie in het huidige communistische ideaal ver
dwenen? Wij menen van niet. Tenslotte biedt
dit ideaal een caricatuur van het leven naar de
geboden van de tweede tafel der Wet. Als zo
danig is het een nieuwe religie. De godsdienst
der aarde.
Dr J. Verkuyl heeft dat in zijn boek,,De
geest van Communisme en kapitalisme en het
Evangelie van Jezus Christus", duidelijk uiteen
gezet. Al hadden wij sommige passages in de
tweede uitgave van zijn werk graag nog anders
gehad. Het werken met de „waarheidselementen"
van het communisme is niet in alle opzichten
verhelderend en ook niet overal juist. Maar, de
gevaarlijke ernst van het communist ideaal laat
hij goed zien, zo goed als van het kapitalisme.
Elk beroep op de practijk in Jeruzalem moet
dan ook worden afgewezen. Daar leefde wezen
lijk iets anders, dan wat de aarde in haar huidige
structuur wil. In hoever deze structuur de banden
en volken zowel financieel als economisch in
steeds groter moeilijkheden zal brengen, zal de
tijd ons wel leren.
We wilden nu aantonen, dat de werking van
de Pinkstergeest èn het ideaal, dat thans verkon
digd wordt, niets met elkaar te maken hebben.
Dit is, het zij bij voorbaat opgemerkt, geen be
toog, om daarmee een of ander maatschappelijk
stelsel te willen verdedigen. Het Christendom is
tenslotte niet gebonden aan de één of andere
maatschappelijke theorie. En, voor verdediging
van een levenshouding, die het recht van de naas
te over 't hoofd ziet, hebben we geen behoefte.
Maar, het Evangelie moet zuiver verstaan wor
den, en als zodanig brengt het ook voor de maat
schappelijke verhoudingen zegen. Dan leert ons
het optreden der kerk in Jeruzalem, dat de Pink
stergeest de verhoudingen onderling heiligt, ook
als het over geldzaken gaat. Daarin ligt zeker
een vingerwijzing, waarmee wij moeten rekenen.
Het geloof is ons gegeven, opdat wij het leven
zouden dienen. Dan treedt de kerk als werk
gemeenschap op, en draagt de kracht van het
Evangelie de practijk in. Dat is ons aller roe
ping. Indien wij daarin nalatig zijn, nee, dan
presenteert niet het socialisme een onbetaalde
rekening aan de kerk, maar dan klaagt het Evan
gelie ons aan, dat wij de Geest hebben bedroefd,
Die ons dringt om Christus te dienen in de prac
tijk van het leven.
Waar deze werking van de Geest openbaar
wordt, daar zullen we tegenover de idealen van
beneden mogen stellen het leven van het Ko
ninkrijk, dat straks de overwinning wegdraagt.
G. C. St.
