No* 44
Vrijdag 1 November 1940
54e Jaargang
WEEKBLAD VOOR DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND*
UIT HET WOORD*
ZEEUWSCHE KERKBODE
REDACTIE: Ds. A. C HEIJ en Ds* A. H. OUSSOREN.
MEDEWERKERSD.D. W. M. LE COINTRE, F* J. v. d. ENDE, A. B. W. M. KOK, A. SCHEELE, R. J. VAN DER VEEN en W. H. v. d. VEGT.
ABONNEMENTSPRIJS: per halfjaar bij vooruitbetaling 2.
Afzonderlijke nummers 8 cent.
ADVERTENTIEPRIJS15 cent per regelbij jaarabonnement
van minstens 500 regels belangrijke
reductie.
UITGAVE VAN DE
PERSVEREENIGING ZEEUWSCHE KERKBODE
ADRES VAN DE ADMINISTRATIE
FIRMA LITTOOIJ OLTHOFF, MIDDELBURG
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
Vrijdagmorgen 9 uur te zenden aan de Drukkers LITTOOIJ 6
OLTHOFF, Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280
DEN HEERE (CHRISTUS) VERLATEN
EN NIET VERLATEN.
„Maar ons aangaande, de HEERE is
onze God en wij hebben Hem niet ver
laten
„want wij nemen waar de wacht des
HEEREN, onzes Gods maar gij hebt
Hem verlaten."
2 Kronieken 13 10a en 11b.
In het^gebergte Efraïms staan twee groote le
gers tegenover elkander het 800.000 man sterke
van Jerobeam, de koning van het tienstammenrijk
Israël en het half zoo groote van Abia, koning
van Juda.
Strijd was er ontbrand tusschen-dezen eersten
koning van de van Salomo's rijk afgescheurde
tien Israëlietische stammen en Rehabeams zoon
en opvolger Abia.
Tusschen Jerobeam en Rehabeam was het
nóóit goed geweest. Altijd waren er vijandelijk
heden. En nu zet zich die verhouding van vijand
schap voort in een conflict tusschen de beide
rijken, dat tot een hevig treffen zal leiden.
Abia bindt de strijd aan, maar vóór hij tot den
aanval overgaat wil hij Jerobeam en zijn leger
waarschuwen voor hetgeen ze gaan doen.
Hij gaat staan op de berg Zemaraïm, even ten
Zuidwesten van Bethel gelegen en houdt vandaar
een rede tot Jerobeam en Israël.
Wat hij in deze rede zegt komt hierop neer
„Gij kunt toch weten, Jerobeam en allen, die
bij u zijn, dat de HEERE aan David beloofd
heeft, dat zijn koninkrijk eeuwig zal zijn en het
koninkrijk van zijn zoon Salomo vast. En toch
hebt gij, Jerobeam, indertijd opstand gemaakt te
gen Salomo en als met een bende schuimers den
onervaren zoon van Salomo, Rehabeam, bij het
begin van zijn regeering verzet geboden en u
afgescheurd van Davids rijk (al was dit ook
Gods wil) en nu probeert ge het koninkrijk des
HEEREN, dat Hij door Davids zonen, ook door
mij als zijn achterkleinzoon laat besturen, op
nieuw te overweldigen.
Gij hebt dus de vastheid van Gods beloften,
die hij aan David gaf voor de toekomst van zijn
rijk, dat in den Messias Góds rijk is, tégen. En
óók hebt ge tegen, dat gij den HEERE (Chris
tus) hebt verlaten in den openbaren eeredienst.
Daarvan spreken uw stierbeelden, die ge daar bij
u hebt (blijkbaar meegenomen in den strijd) en
daarvan spreekt het feit, dat gij andere priesters
hebt dan de HEERE heeft verordend. Toen gij
priesters wilde hebben voor uw „kalverendienst"
te Bethel en Dan en de zonen van Aaron en de
Levieten bij u zich hiervoor niet wilden leenen
moesten die trouwe menschen de wijk nemen
hier naar Juda, terwijl gij toen uit de massa van
het volk ieder, die zin had, tot hoogtepriester
zijt gaan „wijden".
Uw stierbeelden zijn afgoden en uw priesters
afgodspriesters, maar wij dienen den HEERE als
onze God en hebben Hem in den door Hem in-
gestelden godsdienst niet verlaten. In den tempel
van Salomo te Jeruzalem houden wij ons aan de
voorschriften van den HEERE, die Hij vroeger
aan Mozes heeft gegeven voor den tabernakel-
dienst. De wettige priesters en Levieten bedienen
daar het heiligdom in de onderhouding van de
dagelijksche brandoffers, waarbij het bloed aan
het altaar wordt gestort en in het ontsteken van
reukwerk, 't wekelijks verzorgen van de tafel der
toonbrooden en 't aansteken van de kandelaar
met z'n zeven lampen elke avond.
Met dit alles hebt gij gebroken. Gij hebt de
van God met het oog op den komenden Christus
ingéstelden tempeldienst ingeruild voor uw val-
sche godsdienst bij de kalveren. Gij hebt den
HEERE verlatenwij hebben Hem niet ver
laten."
Aan het eind van deze rede roept Abia het
zijn vijanden toe „Weet wat ge doet, want Die
ons aanvoert is de HEERE (Christus) en Hij
zal ons gedenken, als straks onze priesters met
't bekende stootende geluid van de zilveren trom
petten ons ten strijde zullen roepen. Dan zult gij
tegen den Heere (Christus) oorlog gaan voeren...
Geliefde broeders en zusters in onzen Heere Jezus Christus,
In verband met al de rampen, die ons vaderland in het algemeen en ons eiland
in het bijzonder hebben getroffen, wil de classis Middelburg een enkel woord tot u
als leden van de kerken in haar ressort richten. Met groote bewogenheid denkt zij met
name aan het schrikkelijke leed, dat Middelburg getroffen heeft, aan de ellende van
hen, die uit de bijzonder-bedreigde plaatsen in de oorlogsdagen van Mei moesten
vluchten, aan de voortdurende bedreiging van luchtaanvallen en aan den nood van
zoovelen, die, waar zij in hun eigen huis niet kunnen vertoeven, nog altijd in den
vreemde verblijven met al de moeilijkheden, die daaraan voor hen en hun gezinnen
verbonden zijn.
Al die rampen over ons vaderland en ons eiland vervullen onze harten met groote
zorg en verslagenheid en met bekommering vragen we ons menigmaal af, wat de
toekomst ons brengen zal.
In dezen nood acht de classis zich van Christus' wege gedrongen u voor alles op
te roepen tot verootmoediging voor het aangezicht des Heeren. Want, in het licht van
Gods Woord gezien, komt al dit leed over ons om onze zonden en onze ongerechtig
heden. God, Die een goed-doend en een vriendelijk God is, en Die de harten der
menschen vervullen wil met spijs en vroolijkheid, laat door Zijn oordeelen wel heel
duidelijk zien, dat Zijn toorn is ontbrand over de wereld en Europa en ons volk.
Laat ons in diepe ootmoedigheid voor Zijn aangezicht van deze zonden spreken.
Laat ons voor Zijn aangezicht komen met de erkenning van de zonden van het Neder-
landsche volk, die ook onze zonden zijn. Met beschaamdheid moeten we het voor
Hem uitspreken, dat ons volk meer en meer het Woord Gods verworpen heeft, het
geloof in den Heere Jezus Christus als Verzoener der zonden en Verlosser van het
menschelijk geslacht heeft prijsgegeven, van de Kerk des Heeren vervreemd is, Zijn
geboden niet heeft geacht en in plaats daarvan zijn betrouwen gezet heeft op allerlei
goden dezer eeuw en de begeerlijkheden dezer wereld heeft nagejaagd. We moeten
het met mond en hart belijden, dat wij gezondigd hebben, wij, overheid en onder
danen, goddelooslijk handelende en rebelleerende, afwijkende van Gods geboden en
Gods rechten.
En met de zonden van ons volk moeten we ook de zonden erkennen van ons
als leden der Gereformeerde Kerken. Wel mag de classis met groote dankbaarheid
aan den Heere constateeren, dat velen uwer naarstig de prediking zochten en ook
begeerden hun leven naar die prediking in te richten. Maar tevens moet zij klagen
over de toenemende gewoonte, die ook onder ons op te merken valt, om slechts
eenmaal op te gaan naar het huis des Heeren. Zij neemt waar, dat de verachting van
Gods Woord in onze kerken meer en meer openbaar wordt. En, al is er bij velen
een wensch om aangename woorden te mogen aanhooren, die wensch gaat niet ge
paard met de begeerte zich onder de tucht van dat Woord te stellen en naar dat
Woord het gansche leven in te richten. Zoo is de wereldgelijkvormigheid onder ons
toegenomen, is het gebedsleven verslapt en is de vraag opgekomen, of bij velen het
hart niet meer en meer uitgaat naar de begeerlijkheden dezer wereld dan naar den
dienst van God. En daardoor is tevens de kracht van het profetisch getuigenis, waar
mede wij tot de wereld kwamen, verzwakt.
De classis wil met u belijdenis doen van deze zonden en u oproepen in al het
kwaad, dat ons overkomen is, de slaande hand des Heeren te zien en u daarbij op
wekken tot de erkenning van de gerechtigheid Gods, Die, hoezeer Hij ook ons tegen
komt, ons nog niet doet naar de grootheid onzer ongerechtigheden. Daarom dan ook
wil zij u met allen ernst op het hart binden Zoekt den HEERE en leeft. Komt trouw
onder de prediking van Zijn Woord met een hartelijke bede om de vertroosting en
vermaning van Christus te mogen ontvangen. Vraagt naar het bloed van den Heere
Jezus Christus en stelt daarin al uw vertrouwen. Bekeert u, een iegelijk van zijn eigen
zonden. Wast op in de kennis en de genade van onzen Heere Jezus Christus, opdat
ge niet omgevoerd wordt met allen wind van leer. Weest niet dezer wereld gelijk
vormig en vertrouwt niet op de goden dezer eeuw, maar dient den Christus in alle
volmaaktheid en in alle onberispelijkheid. En laat uw licht alzoo schijnen voor de
menschen, dat zij uw goede werken mogen zien, en Uwen Vader, Die in de hemelen
is, verheerlijken.
Vernedert u dan onder de slaande hand Gods. Eert ook alle overheden, die het
Gode belieft, over u te stellen naar het woord van den apostel Paulus Alle ziel zij
den machten over haar gesteld, onderworpen, want er is geen macht, dan van God
en de machten, die er zijn, zijn van God verordineerd. Houdt u aan dat woord, maar
ziet tegelijkertijd naar het voorbeeld der heilige apostelen, die Gode meer gehoorzaam
wilden zijn dan de menschen.
Ook tot de jeugd wilden wij met dit woord komen. Wees sterk in het overwin
nen van den Booze. Hebt de wereld niet lief noch hetgeen in de wereld is, maar doe
den wil van God, opdat ge in der eeuwigheid blijven moogt. Hoe moeilijk het ook
voor u in dezen tijd zijn mag, zoek uw kracht bij Hem, Die u tot Zijn dienst geroepen
heeft en oefen u door gebed tot den goeden strijd des geloofs.
Maar, broeders en zusters, naast de vermaning bieden we u ook de vertroosting
der Schriften. Hij, Die ons gekocht heeft door Zijn dierbaar bloed, heeft alle macht
in den hemel en op de aarde en Hij gebruikt die macht om Zijn koninkrijk te doen
komen. Op Hem, Die met Zijn kerk wil zijn alle dagen tot aan de voleiding der
wereld, willen wij u wijzen. Hij heerscht ook in onze dagen. Geen der dingen, die ons
ontroeren, zijn geschied zonder Zijn wil en Hij doet ze geschieden, opdat Hij met
haast wederkome om te oordeelen de levenden en de dooden en Zijn koninkrijk in
volmaaktheid te vestigen. Heft dan in deze dagen van nood uw harten op naar den
hemel, vanwaar wij Hem verwachten. Geeft acht op de teekenen der tijden. De ure,
in welken Hij komt, weten we niet, maar al deze dingen roepen ons toe, dat Hij
zeker komt. Laat dan onze wandel in den hemel zijn, opdat we Hem kunnen ver
wachten. En laat ons hiervan verzekerd zijn, dat Hij niet ophoudt dén Vader voor
ons te bidden, opdat niemand der Zijnen verloren ga en hun harten vast mogen zijn
in de verwachting van Zijn wederkomst. Staat in deze blijde zekerheid en gelooft
het, dat de God des vredes den Satan haast onder uw voeten verpletteren zal.
Zoo zij er bij u in alle benauwing en angst, die uw harten vervult, blijdschap in
den Heere en een vreugdig verwachten van Zijn komst. Zijt, ook in al de spanning
van onze dagen, nuchteren en waakt, aandoende het borstwapen des geloofs en der
liefde en tot een helm de hoop der zaligheid. Want God heeft ons niet gesteld tot
toorn, maar tot verkrijging der zaligheid door onzen Heere Jezus Christus. Hem, Die
machtig is u van struikelen te bewaren, en onstraffelijk te stellen voor Zijn heerlijk
heid in vreugde, den alleen wijzen God, onzen Zaligmaker, zij heerlijkheid en majes
teit, kracht en macht, beide nu en in alle eeuwigheid.
Namens de classis,
A. H. OUSSOREN, Praeses.
M. VREUGDENHIL, le Scriba.
H. SCHOLING, Assessor.
A. KONING, 2e Scriba.
doe het niet, want ge zult geen voorspoed heb
ben".
Was Abia nu zoo'n vróóm koning, dat hij
zulke taal mocht spreken Was dit alles geen
zelfverheffing en valsch vertrouwen op Juda's
tempelijver, alsof de HEERE Zich daardoor aan
Juda verplicht zou gevoelen
Abia was inderdaad niét zoo vroom. Evenals
zijn vader Rehabeam liet hij in Juda de hoogten-
dienst met de vereering van de heidensche na
tuurgoden toe. Z'n hart was gedeeld en niet ge
héél voor den HEERE en Zijn dienst. Maar nu
't er in den nood op aan komt ziet hij in, dat
de HEERE alleen helpen kan en ook helpen wil,
omdat 't om Zijn koninkrijk en Zijn kerk, om
Christus gaat. Terécht ziet hij in den tempeldienst
te Jeruzalem 't Gode welgevallige en hij roemt
niet, in verharding, dat 't hun om dien tempel en
ijver vanzèlf góed moet gaan, maar hij vertrouwt
zich in 't heetst gevaar toe aan den HEERE, Die
onder hen nog veel goeds had laten voortbestaan,
Dien ze naast hun afwijken toch nog naar Zijn
Woord dienden.
De HEERE gaat ook toonen, dat Hij Abia's
woord niet opvat als „Gereformeerd Farizeïs
me", maar dat Hij ondanks Abia's gedeelde hart
partij kiest voor Zijn („uitwendig") zuivere kerk.
Jerobeam had tijdens Abia's rede de achter
hoede een omtrekkende beweging laten maken
om in hun rug te komen.
Juda ontdekt hetvan voren en van achteren
hebben ze nu den strijd Dan roepen ze tot den
HEERE. En de priesters blazen op de trompet
ten... het geluid komt in de ooren des HEEREN.
Hij gedènkt dan die kerk, die zich aan Zijn voor
schriften had gehouden en in den nood op Hem
steunt.
Als de mannen van Juda een krijgsgeschreeuw
aanheffen brengt de HEERE het groote leger
van Jerobeam in verwarring. God „slaat" ze met
verbijstering en ze gaan op de vlucht, achter
volgd door het leger van Abia.
Meer dan de helft van Jerobeams manschappen
sneuvelt. En Abia neemt van hem enkele steden,
waaronder BethelDe kalveren vallen wellicht
ook in zijn handen
En Jerobeam zelf is niets meer. Verloor hij
vóór dezen oorlog reeds zijn veelbelovenden zoon
Abia (1 Koningen 14), deze tweede gevoelige
slag doet hem er niet weer bovenop komen. Wel
ziet hij eerst nog de zoon van Juda's koning,
Asa, zijns vaders troon beklimmen (omdat Abia
maar kort over Juda heeft geregeerd) maar niet
lang daarna slaat de HEERE hem met een be
roerte, waaraan hij sterft.
Den HEERE (Christus) verlaten... dat deed
Jerobeam en zijn volk in 't verachten van Gods
beloften en bevelen. Zoo'n kerk gaat onder.
Den HEERE (Christus) niet verlaten... dat
deed Abia met Juda, al dienden ze Hem niet met
een volkomen hart. Zulk een kerk wordt door
den HEERE uitgeholpen.
Wij zullen van het goede, dat er is bij die
kerken, die in de onderhouding van de rechte
bediening des Woords en der sacramenten naar
Christus' instelling trouw zijn, niet zeggen Het
is „maar" uitwendig. We zullen gelooven, dat ze,
waar ze strijden tegen alle eigenwillige gods
dienst, van God de overwinning zullen ontvangen.
We zullen van het kwade, dat er is bij die
kerken, die, vooral thans, leven uit de vrome
inwendige gevoelens en belevingen van hun die
naars en bij de „wijding" van hun mystieke ge
bouwen en stille oogenblikken, niet vergoelijkend
spreken, omdat we het „godsdienstige" hart van
Jerobeam minstens zoo mooi vinden als voor ons
gevoel „koude", „vormelijke" van Abia.
Want God vraagt een volkómen hart in Zijn
dienst, een hart, dat „volkomen" in den Christus
der Schriften gelooft, maar de trouw van Zijn
kerk aan Zijn voorschriften is Hem, d.i. ook
Christus» nog altijd méér waard dan allerlei „in
wendige" godsdienst, waarbij het menschenhart
zich inbeeldt door de teerheid en fijnheid zijner
„hoogere" gevoelens dichter bij Hem te leven
dan den gewonen kerkmensch, die 't bij Woord
en Sacrament houdt.
De z.g. uitwendige eeredienst is nü zoowel als
