OFFICIEELE BERICHTEN.
INGEZONDEN STUKKEN.
PREDIKBEURTEN.
zake Zending onder de inlandsche vrouwen,
worde de e.k. Zendingssynode in overweging ge
geven, of niet in elk ressort der samenwerkende
classes door den Zendingsdeputaat de stoot zou
kunnen worden gegeven tot het instellen van
plaatselijke zuster-comité's tot steun van den ar
beid der Zending onder inlandsche vrouwen en
meisjes op onze Zendingsterreinen, met opdracht
om voorts over deze zusterhulp zoo mogelijk tel
ken jare op een classicale vergadering mededee-
lingen te doen, die ook dienen kunnen voor rap
port aan de Zendingssynode of hare deputaten.
De Raad der Gereformeerde Kerk van
Ternaard als die van andere kerken en met de
meerdere vergaderingen met de vaderen van
vroegeren en lateren tijd begeerende te luisteren
en te handelen naar het Woord van God,
verzoekt de Generale Synode gezien gedu
rig meer propagandeering van inmiddels reeds
namens kerkelijke Autoriteiten door vrouwen en
meisjes begonnen arbeid in Kerk, Zending en
Evangelisatie, Arbeid, welke deels eigenlijk tot
het terrein der ambten behoort
uit te spreken wat naar Schrift en historie de
positie der vrouw in de Kerk is en wat daaruit
volge voor onzen tijd ten opzichte van bedoel
den arbeid, opdat eenerzijds Christus' Kerk zijn
gaven niet late rusten en anderzijds geen eman
cipatiegeest misleide en afwijking brenge van
Gereformeerde beginselen voor het kerkelijk le
ven, voor Zending en Evangelisatie.
Dit voorstel gaat gepaard met nauwkeurige
toelichting en motiveering en met sprekende bij
lagen uit de pers, waarin de gang van zaken
wordt aangegeven en van aanteekeningen is
voorzien.
Namens den Raad der Geref. Kerk van
Ternaard
(w.g.) Ds. IJ. NAUTA, Praeses.
(w.g.) A. BOUMA, Scriba.
Het Christelijk-Gereformeerd Seminarie
te Amsterdam door Prof. Dr G. M. den Hartogh.
In Januari van het vorige jaar droeg Prof. den
Hartogh de rectorale waardigheid aan onze
Hoogeschool over aan zijn opvolger na het uit
spreken van een rede over bovengenoemd on
derwerp thans is deze rede, uitgewerkt en uit
gebreid verschenen in een boekwerk van 173
blz., welk boek met groote piëteit is opgedragen
,,aan de nagedachtenis van Prof. Dr H. Bouw
man, Hoogleeraar te Kampen, 19031933
De verschijning van dit boek stemt ons tot
groote vreugde.
Tot blijdschap voor onzen hooggeschatten
collega zelf, die door God bekrachtigd werd om
het resultaat van zijn historische studiën ons aan
te bieden en ons veel meer gaf dan zijn rede al
leen hij schonk ons een werk, dat voor hem een
eervolle bekroning is van veel nauwgezet onder
zoek en van veel ingespannen arbeid.
Tot vreugde ook voor onze Hoogeschool, die
met recht trotsch op deze studie mag zijn, om
dat zij bewijst, dat aan haar de kerkhistorie be
oefend wordt op voortreffelijke wijze en geheel
in overeenstemming met haar ontstaan en ge
schiedenis.
En tot verheugenis van ons allen, die door
deze uitgave een duidelijker en dieper inzicht
ontvangen in de eerste decenniën van de Kerken
der Afscheiding en met name in, zooals de on
dertitel luidt, een poging tot openbaring der
Hervormde of Gereformeerde Gezindheid (1850-
1852).
Van heeler harte wenschen wij Prof. den Har
togh met zijn volbrachten arbeid geluk, en be
velen de lezing van dit interessante, rijk-gedocu
menteerde boek ten zeerste aan.
Het handelt over, en ik kan niet beter doen
dan even de titels der hoofdstukken te vermel
den, het isolement van Brummelkamp. Worm-
rer's tusschenpositie. De gemeenschappelijke Se
minarieplannen van Brummelkamp en Wormser
met het oordeel van verschillende Réveilvrien-
den. De aankoop van een gebouw door de Ver-
eeniging ,,het Christelijk Gereformeerd Semina
rium, gevestigd te Amsterdam" Wormser's pu
blicatie en Van Velzen's reactie Brummelkamp
c.s. van tweeën gedrongen. Wormser wint door
zijn aanhouden bij Groen van Prinsterer en bij
Brummelkamp. Het Seminarie en de Synode der
Afgescheiden kerk in 1851. Het Seminarie
scheepje voor de haven. Het scheepje gestrand,
doordien Brummelkamp tenslotte, overeenkom
stig zijn diepste overtuiging, de richting van Van
Velzen kiest. De overgang naar het Schotsche
Seminarie, terwijl er zeven belangrijke bijdra
gen aan toe gevoegd zijn.
Voor de juiste kennis van de geschiedenis der
Theologische School geeft deze studie verras
send licht, en het is treffend te lezen hoe won
derlijk de Heere ook in die tijden alle wegen
geleid heeft het is zoo bijzonder duidelijk dat
Zijn hand de kerken der Afscheiding gestierd
heeft tot de stichting van haar opleidingsschool
te Kampen.
Prof. den Hartogh heeft voor de bewerking
van dit boek tal van archieven doorzocht, onder
scheidene verzamelingen, o.a. van Elout, nauw
keurig nagegaan, de nagelaten papieren van
Groen van Prinsterer ijverig bestudeerd, en uit
tal van boeken en bladen uit vroeger en later
tijd zijn gegevens gehaald.
Dit alles, deze rijke documenteering, maakt dit
werk tot een verrijking van onze kerkhistorische
litteratuur, en wie de worsteling der vijftiger ja
ren, wie de verhouding van Reveil en Afschei
ding nauwkeurig wil verstaan kan dit boek niet
onbestudeerd laten.
De hooggeleerde schrijver heeft ons voornaam
werk geboden, terwijl de N.V. W. D. Meinema
te Delft haar goeden naam als uitgeefster in deze
uitgave hoog heeft gehouden.
Moge onze trouwe God, Die den schrijver,
toen hij met deze studie bezig was, uit ernstige
krankheid wilde oprichten en hem sindsdien
sterkte tot zijn gewichtigen arbeid, hem ook ver
der bekwamen om op dit terrein nog zeer veel
te kunnen doen tot ontplooiing van de kerk
historische wetenschap en tot vermeerdering van
onze kennis van de belangrijke geschiedenis on
zer Kerken.
Zulk werk bouwt en eert ook de inrichting,
welke Prof. den Hartogh dient met alle liefde
van zijn hart.
(Bazuin) K. D.
Geestelijke verzorging der Militairen.
Ds T. J. Hagen te Delft, penningmeester van
de Deputaten voor de geestelijke verzorging der
militairen (postrekening no. 35595), schrijft ons:
Deputaten der Generale Synode voor de gees
telijke verzorging van onze militairen hebben
voor onze mannen en zonen veel arbeid verricht.
Op verscheidene plaatsen wordt er 's Zondags
gepreekt.
Bovendien worden onze mannen geregeld be
zocht.
Ds W. E. Gerritsma van Aalten en Ds J.
Wristers van Helmond hebben enkele dagen per
week vrij gekregen van hun gemeentelijken ar-
bei doordat in beide kerken een hulpprediker is
benoemd, en dien tijd besteden ze geheel aan
de militairen.
Maar natuurlijk moeten die hulppredikers door
Deputaten betaald worden. Plus de reiskosten
van deze beide predikanten.
Bovendien maken ook andere predikanten, die
met dezen arbeid bezig zijn, onkosten.
Per maand hebben Deputaten voor dit werk
ongeveer 400.noodig.
En de kas is leeg
K. B. S.
Middelburg. Donderdag 20 Juli hoopt onder-
geteekende van 11 tot 12 uur aanwezig te zijn
in de consistoriekamer van de Noorderkerk, om
de collecten voor de Theologische Hoogeschool
te Kampen en voor de Evangelisatie in Noord
Brabant en Limburg in ontvangst te nemen.
De waarn. correspondent,
Brakstraat 32. P. B. TAZELAAR.
KORT VERSLAG van de Kerkeraadsver-
gadering te Serooskerke (W.), gehou
den Donderdag 13 Juli j.l.
Opening met gebed en Schriftlezing.
Lezing en vaststelling der notulen.
Ingekomen Stukken, w.o. enkele steunaanvra
gen.
Kerkelijke stand. GedooptJan de Voogd Cz.
Overleden Elizabeth ChristiaanseDobbelaar.
Rapporten. Br. v. d. Guchte brengt gunstig
verslag uit van zijn bezoek aan de J.V. afd. A.
Verslag huisbezoek in 15 gezinnen. Het huisbe
zoek is, op enkele gezinnen na, voor dit jaar
beëindigd.
Diaconale zaken.
Bespreking beroepingswerk.
Rondvraag. Sluiting met dankgebed.
DE SCRIBA.
KORT VERSLAG van de vergadering der
Classis Axel, gehouden te Schoondijke
op Dinsdag 11 Juli 1939.
Art. 1. Ds Potma opent namens de roepende
kerk van Oostburg de vergadering op de gebrui
kelijke wijze.
Art. 2. De credentiebrieven worden nagezien.
Alle kerken blijken wettig vertegenwoordigd. Er
zijn geen instructiën.
Art. 3. In het Moderamen nemen zitting Ds
van Houte, Praeses Ds Tiemens, Scriba Ds
Kok, Assessor.
Art. 4. De notulen van de vorige vergadering
worden gelezen en goedgekeurd.
Art. 5. Ingekomen stukken
a. bericht van Cl. G., dat Ds P. W. zijn
ambt als Dienaar des Woords te T. heeft neer
gelegd
b. schrijven van br. G. M. te N.
Art. 6. Peremptoir examen van den Eerw.
Heer F. Pijlman, beroepen predikant te Hoek.
Het examen heeft een gunstig verloop. Er be
staat geen bezwaar hem toe te laten tot den
Dienst des Woords en der Sacramenten.
Art. 7. Storting en uitbetaling van gelden Art.
13 K.O. voor dit kwartaal zal geschieden door
den sec. dep. Ds Kok.
Art. 8. De geldelijke zaken worden afgedaan.
De collectelijst voor Juli 1939 tot Juni 1940
wordt aldus vastgesteld
JuliCollecte Hulpbeh. Kerken in de provincie.
Augustus Evangelisatie-arbeid in de provincie.
September Theol. Fac. V.U.
October Theol. Hoogeschool.
November Kas voor hulpbeh. idioten enz.
December y2 collecte Art. 19 K.O.
Yi coll. Hulpb. Kerken in de prov.
Collecte Zending onder de Joden.
Januari 1940 Evang. N. Brabant-Limburg, Bel
gië en Noord-Frankrijk.
Februariy2 collecte Ev. provincie.
Gen. Kas Hulpbeh. Kerken in Ned.
MaartTheol. Fac. V.U.
AprilGeestel. arbeid IJselmeergebied.
Verstrooide Gereformeerden in Indië.
MeiPinkstercollecte Zending.
JuniTheol. Hoogeschool.
Art. 9. Rondvraag naar Art. 41 D.K.O.
a. de kerk van N. ontvangt advies in een
tuchtgeval
b. op de eerstvolgende Class, vergadering zal
ter sprake worden gebracht de kwestie „Spui"
inzake eventueele kerkdiensten en institueering
aldaar, in verband met het besluit van de Class,
vergadering van 2 Mei j.l. in deze zaak.
Art. 10. Rapporten
a. Br. J. de Visser van Axel brengt rapport
uit aangaande de laatstgehouden Prov. Synode
van Zeeland te Middelburg
b. Ds Tiemens rapporteert als Class, quaestor
aangaande inkomsten en uitgaven
c. Ds T. rapporteert over de zaken der Zen
ding, inzonderheid over het tekort in de Zen-
dingskas en over de mogelijkheid van beroeping
van een tweeden missionairen predikant. Enkele
aanvullingen op de Concept-regeling van samen
werking inzake Zendingsarbeid worden aange
nomen en zullen door den Zendingsdep. ter
sprake worden gebracht op de, vergadering van
Prov. Depp, met de zendende kerk.
Art. 11. Benoemingen: voor Kerkvisitatie
wordt als tweede secundus aangewezen Ds. Tie
mens.
Art. 12. Roepende kerk voor de volgende ver
gadering Schoondijke. Datum: 10 October 1939.
Plaats Terneuzen. Tijd 9x/2 uur. Moderamen
Ds Potma, Praeses Ds van Houte, Scriba Ds
Tiemens, Assessor.
Art. 13. Persoonl. rondvraag De kerk van
Hoek ontvangt één vacaturebeurt voor Augus
tus. Ds Potma zal deze beurt vervullen. Ds de
Vries zal de Classis vertegenwoordigen bij de
intrede van den beroepen predikant.
Art. 14. De korte notulen worden gelezen en
goedgekeurd.
Art. 15. Sluiting van dc vergadering.
Namens de Cl. Axel
A. B. W. M. KOK, h.t. Assessor.
Zaamslag, 11 Juli 1939.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
L.S.
Het is U zeker niet onbekend, dat er begin
December 1938 te Middelburg een school ge
opend werd voor Buitengewoon Lager Onder
wijs. We zijn er trotsch op, dat de eerste van
dit soort scholen in onze provincie, in Zeelands
hoofdstad gevestigd werd, maar bovenal zijn we
dankbaar, dat juist die kinderen, die zooveel
moeten missen, met de liefde van den Heiland
worden bekend gemaakt.
Rijk en Gemeente samen maakten het moge
lijk deze school te beginnen. Jaarlijksche contri
buties helpen de loopende uitgaven te dekken,
maar voor de installatie (meubilair en leermid
delen) die juist voor het B.L.O. bijzonder duur
zijn, moet het Bestuur zelf zorgen.
Daar de tijd drong (wanneer einde 1938 deze
school niet was geopend verviel de toezegging
van den Minister en moest men opnieuw gaan
aanvragen, wat gewoonlijk maanden vertraging
meebrengt) is men deze arbeid begonnen in de
vaste overtuiging, dat Christelijk Nederland zich
nooit onbetuigd laat, waar hulp gevraagd wordt
voor het verlaten, verstooten of misdeelde men-
schenkind.
Wetende hoe zwaar de strijd om het bestaan
reeds voor den validen mensch is, kan men zich
indenken, hoeveel zwaarder deze nog zijn zal
voor hem of haar, die als misdeelde ter wereld
kwam en die altijd bij den geestelijk volwaardige
ten achter zal blijven.
Het Bestuur der B.L.O. school riep de hulp
der Walchersche vrouwenbonden in, om mede
de schouders onder deze taak te zetten, daar dc
Chr. Vrouwenbond de eenigste organisatie is,
waarin Christenen uit verschillende kerken sa
men werken en dus op dezelfde breede grond
slag staat als deze school.
Vlissingen en 't Zand zeiden bereids hun me
dewerking toe, zou dan Middelburg achter mo
gen blijven
Er wordt veel, zeer veel gevraagd en God
dank ook gegeven voor al wat verdrukt wordt
of lijdt, tot ver over de grenzen toe. Prachtig
werk, maar laten we door dit vele het werk in
eigen omgeving niet vergeten Beginnende van
Jeruzalem geldt ook nog voor onzen tijd.
Daarom vragen we U ons te willen helpen met
het houden van een flinke bazaar, die we in den
nazomer hopen te organiseeren.
Moge Hij, die steeds met innerlijke ontferming
bewogen was, Uwe harten hiertoe bewegen en
laat het ons een genade zijn daaraan te mogen
werken.
Wij zeggen U bij voorbaat vriendelijk dank
Namens de afdeeling Middelburg der
Ned. Chr. Vr. Bond,
Mevr. D. M. J. BrouwerCappon, Pres.e
Mevr. S. J. Kruijswijkde Wagemaker, Vice-pr.
Mevr. J. de JongBikker, Secretaresse.
Mevr. Th. C. KoleKögeler, Penningmeesteresse
Mevr. C. BlokHartog.
Mevr. M. KeilerJacobusse.
Mevr. C. C. Steketee.
VERANTWOORDING van LIEFDEGAVEN.
Met vriendelijken dank ontvangen voor de School-
zending f 3.— uit het Zendingsbusje van de Chr.
School te Lewedorp.
Ds. HEIJ.
Serooskerke. Gevonden 1.1. Zondag in de collecte
6.waarvan 2.voor de Diaconie, 2.voor
de kerk en ƒ2.voor de Kerktelefoon. Met dank.
DE BOEKHOUDER.
Middelburg. Door een broeder en zuster werd mij
elk 1.ter hand gesteld, bestemd voor de extra
collecte, aangezien zij a.s. Zondag wegens vacantie
afwezig zijn. Namens br. diakenen hartelijk dank.
F. DAMEN, Kassier Diaconie.
Veersche Singel 278. Gironummer 329748.
Ontvangen van Maatje van den Broecke 150 halve
centen en van Marie Francke 300 halve centen voor
de Zending. Hartelijk dank.
De Penningmeester v. h. Zendingscomité
te O. en W. Souburg,
J. I. DE KEIJZER.
Gapinge. Met hartelijken dank ontvangen van Sara
van Maldegem voor de Zending 150 halve centen.
Namens de Zendingscommissie,
W. LOUWERSE.
VEREENIGINGSLEVEN.
Geref. M.V. „Het Mosterdzaadje" te Koudekcrke.
Vad. Gesch. Schets I. B. en B. 25 Oct. 1935 door
G. de Witte.
Gel. Bel. Art. 30. L. Sinke.
Vrije bijdrage M. Schout.
Memorisatie A. Tevel.
Geref. Knapenvergadering Benjaminte St. Laurens.
Gew. Gesch. „De geboorte van Johannes den Doo-
per" (Lukas 1 125 en vers 5780), vr. J. Geerse.
Na de pauze een Vad. opstel over Koning Stad
houder Willem III" door vr. J. Koole.
De J.V. op G.G. „Spr. 8:33a" te St. Laurens
vergadert D.V. Zondag 16 Juli.
G. B. Art. 37. „Van het laatste oordeel" door vr.
L. Gidconse.
M. O. Onderw. 10. „Het bouwen van steden" door
vr. J. Gideonse Jbz.
J. V. „Dr. Lützen Wagenaar", Middelburg.
Zondag 16 Juli.
„Kerkelijke- en Burgerlijke politiek", M. Pouwelse.
Varia vr. J. Kabboord.
K. G. 27. „Gereformeerd leven buiten Nederland",
vr. A. Klaver.
Geref. Mannenver. „Dr. Herman Bavinck" te M'burg.
Ledenvergadering op Maandag 17 Juli des avonds
8 uur in het gebouw C.J.M.V.
Inleiding over het onderwerp „Art. 18-19 Geloofs
belijdenis" door den Heer W. Koejemans.
Gereformeerde Knapenvergadering SamuëlM'burg.
Afdeeling I.
B. G. Les 163. „De voetwassching", Matth. 26:17-30
door vr. B. Volmer.
Zendingsopstel. „De Schooldienst", vr. J. Vereist.
Afdeeling III.
Vacantie tot 7 September.
ZONDAG 16 JULI 1939.
CLASSE MIDDELBURG
MIDDELBURG.
Extra collecte Diaconie.
Hofpleinkerk 9.30 uur Ds. G. Bouwmeester
te Rotterdam.
6 uur Ds. A. B. C. Hofland
te Oostkapelle.
Noorderkerk 9.30 uur Ds. W. de Graaff
te Gapinge.
2 uur Dr. N. J. Hommes
6 uur Ds. G. Bouwmeester
Arnemuiden 9.30 uur Ds. H. Scholing
2 uur Ds. A. Koning
Domburg 9.45 uur Cand. F. Pijlman
ber. pred. te Hoek.
2.30 uur Ds. J. E. Visser
Gapinge 9.30 uur Leesdienst
2 uur Ds. W. de Graaff
Grijpskerke 9.30 en 2 uur Cand. den Boer
te Zierikzee.
Koudekerke 9.30 en 2 uur Ds. A. C. Heij
St. Laurens 9.30 uur Ds. A. Koning
2 uur Ds. H. Scholing
Meliskerke 9 en 2.30 uur Ds. Mulder
te Deventer.
Oostkapelle 9.30 en 2.30 u. Ds. A. B. C. Hofland
Serooskerke 9.30 en 2 uur Ds. J. A. Tiemens
te Aardenburg.
Souburg 9.30 en 2 uur Ds. H. Pol
te Lopik.
Veere 9.30 en 2 uur Ds. J. W. Smitt
Vlissingen 9.30 en 5.30 uur Ds. G. Smeenk
Bed. H. Av. en Dankz.
Vrouwepolder 9.30 en 2 uur Ds. J. J. de Vries
Bed. H. Av. en Dankz.
Westkapelle 9.30 uur Ds. J. E. Visser
2 uur Leesdienst
CLASSE ZIERIKZEE.
Brouwershaven 9.30 en 2 uur Ds. J. Meester
Bruinisse 9.30 en 2 uur Ds. J. P. Unger
Colijnsplaat 9.30 en 5.30 uur Ds. H. Vcenstra
Geersdlijk 9.30, 2 en 5.30 uur Ds. C. de Kruijk
Haamstede 9.30 en 2 uur
Kamperland 10 en 3 uur Ds. F. J. v. d. Ende
7 uur Leesdienst
Nieuwerkerk 9.30 uur Ds. H. Venema
2 en 6 uur Leesdienst
Oosterland 10.30 uur Leesdienst
3.30 uur Ds. H. Venema
Scharendijke 9.30 en 2 uur Ds. J. B. Vogelaar
Wissekerke 9.30 en 2 uur Ds. A. A. Oostenbrink
Zierikzee 10.30 en 6.30 uur Ds. J. v. Lonkhuijzen
Zonnemaire 9.30 en 2 uur Ds. A. J. van Sluijs
CLASSE THOLEN.
Anna Jacobapolder 9.30 en 2 uur Ds. J. Spoelstra
Bergen op Zoom 9.30 en 5.30 uur
Ds. W. M. Ie Cointrc
Krabbendijke 10 en 3 uur Ds. M. Ros
Bed. H. Av. en Dankz.
Poortvliet 9.30 en 2 uur Ds. S. Datema
Rilland-Bath 9.30 en 2 uur
Cand. W. J. dc Ruijter
Hulppred. te Axel.
Tholen 10 en 6 uur Dr. C. Veltenaar
Oud-Vosmeer 9.30 en 2 u. Ds. C. A. Vreugdenhil
CLASSE GOES.
Baarland 9.30 en 2 uur Ds. G. Leene
Borssele 9 en 2 uur Ds. H. Fransen
Driewegen 9.30 en 2 uur Leesdienst
Goes 9.30 en 5.30 uur Dr. N. J. Hommes
te Middelburg.
's-Gravenpolder 10.30 en 3 uur
Cand. W. H. J. de Boer
Namiddag Voorber. H. Av.
Heinkenszand 10 en 2.30 uur Ds. Joh. Booij
Kapelle-Biezelinge 9.30 en 2 uur Ds. A. Scheele
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. J. Koolstra
Nieuwdorp 10 en 2.30 uur Ds. E. Beukema
Bed. H. Av. en Dankz.
Wemeldinge 9.30 en 2 uur Ds. M. P. van Dijk
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 u. Ds. G. v. Heiningen
Yerseke 9.30 en 2 uur Ds. A. van Egmond
CLASSE AXEL.
Aardenburg 9.30 en 3 uur
Axel 9.30 en 2.30 uur Prof. Dr. K. Schilder
te Kampen.
Breskens 6.30 uur Ds. D. de Vries
Hoek 9.30 en 2 uur
Oostburg 9.30 en 2 uur Ds. Th. P. Potma
Schoondijke 10 en 2.30 uur Ds. D. de Vries
Donderdag 3.30 uur Ds. D. A. Zijlstra
te Nieuw Beerta.
Huwelijksbevestiging.
Terneuzen 9.30 en 2.30 uur Ds. G. W. v. Houte
Zaamslag 9.30 en 2.30 uur Ds. A. B. W. M. Kok.
