FEUILLETON.
DE BOER VAN
„LEVENSSTRIJD''
m 27>
KERKNIEUWS.
een dorp pastorie en kerkbouw tezamen. Het
gevolg is, dat men met groote schulden zit. Van
die schulden moet de rente en aflossing betaald
worden. De begrooting van iedere stadskerk
wijst uit, dat dit niet een gering deel is van de
totale begrooting. Pastorieën, die in den duren
tijd gekocht zijn, vragen rente en aflossing.
Voorts is het leven in de steden veel duurder
dan in de dorpen. Gevolg is, dat de tractemen-
ten naar verhouding hooger moeten zijn, hoewel
dit verschil dikwijls maar minimaal is. Wie de
begrooting van een stadskerk beziet, ziet een
merkwaardig verschil met de begrooting van
dorpskerken. En wel ditin de dorpen is het
tractement dikwijls een van de grootste posten,
terwijl in de steden dit slechts een gedeelte is
van de totale begrooting.
Hieruit blijkt dus reeds, dat de zaken niet zoo
eenvoudig zijn als men ze wel wil voorstellen.
En dat het niet aangaat om te zeggen deze 40
kerken denken niet eens aan vermeerdering der
predikantsplaatsen.
Ook is daar de factor der historie. Stel, dat
een kerk in de zeer moeilijke jaren besloot, om
een vacature niet meer te vervullen. (Zulke ker
ken zijn er helaas.) Dan is het voor zulk een
kerk veel en veel moeilijker om nu weer te ko
men tot het vereischte aantal dan voor een kerk,
die zulk een geschiedenis niet achter zich heeft.
De groote fout van de eerste is geweest, dat men
in plaats van te erkennen, dat de omstandighe
den het niet toelieten om spoedig in de vacature
te voorzien, zij om allerlei moeilijkheden te om
zeilen de knoop heeft doorgehakt, en de gemeen
te geleerd heeft, dat het ook met een minder aan
tal dienaren des Woords wel gaat.
Zulk een manoeuvre wreekt zich niet onmid
dellijk. Maar op den duur. Na enkele jaren. Dan
wordt eerst openbaar, dat heel wat arbeid die
roept, moet blijven liggen.
En moeilijk is het dan, zeer moeilijk, om weer
de overtuiging bij te brengen het aantal diena
ren des Woords moet worden uitgebreid om het
welzijn der gemeente.
Nu beschouwe men het bovenstaande niet als
een poging, om ons van onze roeping af te ma
ken integendeel. Voorzoover ik de 40 kerken
ken, zijn er zeer velen, die reeds gedacht, gespro
ken hebben over vermeerdering van het aantal
dienaren des Woords. En ook zonder Ds Mei
ma's lijstje zouden ze met dat werk wel voort
gaan. Maar simplistisch geredeneer helpt ons
daarbij niets. We moeten de feiten onder oogen
zien. En die zijn moeilijker dan menig buiten
staander weet.
En wat Zeeland betreft, we achten het ons
een eer Zending te drijven en we willen daar
mee voortgaan en verder gaan. Maar de kerk
van Middelburg zou juist van het bedrag, dat
ze opbrengt voor de Zending, een derde dienaar
des Woords kunnen beroepen. We achten het
een genade, dat hier in Zeeland zóó de Zendings
roeping verstaan wordt, dat we het meeste op
brengen van alle provincies. En als het mogelijk
is, willen we ook wel probeeren mee te werken
aan een tweeden missionairen dienaar des
Woords. Maar om een beeld te gebruiken, dat
ik dezer dagen las we zijn geen meelzak, waarop
men, als hij eenmaal is leeggeschud, nog maar
eens gaat kloppen en nog eens kloppen in de
hoop, dat er nog maar meer zal uitkomen. Ik zou
niet gaarne beweren, dat onze Gereformeerde
broeders en zusters in het algemeen gespro
ken niet veel, zeer veel liefde openbaren voor
kerk, armen en zending. De totale begrooting
van iedere kerk kan dit uitwijzen. Maar daarom
zij men voorzichtig. Voorzichtig in zijn oordeel
en veroordeeling van de gemeenten des Heeren.
Het is zoo kinderlijk eenvoudig om zijn hoofd
te schudden over iemand of een gemeente, maar
laten we dan oordeelen als we tot oordeelen be
voegd zijn en niet iemand of een kerk zwart
maken voor daartoe werkelijk reden is.
Tenslotte we zijn het volkomen eens met Ds
Meima de groote kerken moeten hun roeping
verstaan. En ze moeten voort. Telkens moet hun
worden voorgehouden 1 1000 is het maximum.
En als die roeping gaat leven in de gemeente,
dan komt het vereischte aantal dienaren des
Woords. En dan bearbeide men daartoe een ge
meente niet door middel van een circulaire of
een soort belastingpapier, waarop staatzooveel
,,'k Heb nóg een broer. Die is op studie. Een
landbouwschool."
,,Dat is heel verstandig. Ik bemerk trouwens,
dat de boeren hier met hun tijd meegaan, ook
wat machineriën betreft. Maar ik houd u op en
mij zelf ook. 't Wordt tijd, dat ik opstap. U
wordt wel vriendelijk bedankt voor uw koffie,
die een verkwikking was."
,,'t Is ook een heel eind loopen. Als het nu
voorjaar was of zomer."
ik vind het nu kostelijk weer. Het voor
jaar is ook komende."
Jane lachte vroolijk.
..We kunnen nog kou genoeg krijgen Voor-
loopig laten we de beesten nog maar op stal."
,,Of u gelijk hebt. Maar de winter moet het
straks toch opgeven, al zal hij lang vechten. Zóó
gaat het ook in het dagelijksch leven. Zonder
strijd komen we er niet. Daarom trok de naam
„Levensstrijd" mij zoo aan."
Hij stond op, gereed om te vertrekken.
„Is dat uw vader misschien vroeg hij opeens.
Jane, vervuld van allerlei gedachten eigen
lijk had zij wat willen vragen, vooral na de laat
ste opmerking van den predikant, maar zij had
moet ge bijdragen. Neen, als in de gemeente
vergadering zulk een vraag besproken is en men
de broeders en zusters bezoekt, met hen spreekt,
hun vragen en kwesties beantwoordt, dan wint
men. Strooibiljetten verhuizen in den regel naar
de papiermand. Met andere woorden we moe
ten elkander eerlijk in de oogen durven zien en
niet onszelven zoeken, maar de zaak des Heeren.
Dan zal in menige kerk de oplossing gevonden
worden. Misschien wel na verloop van eenigen
tijd. Maar een biddende gemeente, die vraagt
om dienaren zal die ontvangen, naar 's Heeren
belofte.
A. H. OUSSOREN.
Middelburg. Afwezig van 1529 Juli Ds.
Oussoren. Voor zieken enz. wende men zich tot
de wijkouderlingen.
RONDOM DEN DOOP.
VII.
Wormser over 't genade verbond.
Door en door schriftuurlijk, wars van iedere
speculatieve gedachte en in strenge gebonden
heid aan onze Gereformeerde belijdenis, schrijft
Wormser over het genadeverbond als den grond
slag voor het bedienen van den heiligen Doop
aan de kleine kinderen.
We eindigden de vorige maal met de uitspraak,
dat het doopformulier zegt, dat de kleine kinde
ren der geloovigen gedoopt moeten worden uit
kracht van het genadeverbond. Als nadere ar
gumentatie van deze uitspraak voert het formu
lier zijn vier bewijzen uit de Schrift aan.
Wat is dat genadeverbond
Men moet het bondige betoog van Wormser
lezen.
Hij gaat er niet over speculeeren, verwart het
genadeverbond niet met het getal der uitverko
renen, dat God alleen kent, zegt niet dat alleen
de ware geloovigen er toe behooren, dan zou
het verbond immers zijn concreetheid onmiddel
lijk verliezen, wijl wij niet kunnen uitmaken wie
wel tot de ware geloovigen behooren en wie
niet. Dat weet de Heere alleen.
Christenen zijn geloovigen, althans behooren
geloovigen te zijn, schrijft Wormser.
„De vaderen waren niet dwaas genoeg, om een
genadeverbond te belijden en te bedienen voor
ongeloovigen en aan den anderen kant niet on-
noozel genoeg, om zich in te beelden, dat bij
allen, die hun kinderen ten doop aanboden, een
levend geloof in den Drieëenigen Verbonds-God
aanwezig was.
En nochtans, iets minder dan dit laatste, was
bij hen tot zaligheid niet voldoende. Zij gaven
aan geen gedoopte een vrijbrief om ongeloovig en
onbekeerd te zijn."
Waarin bestaat dan het geheim, dat ons
deze schijnbare tegenstrijdigheid oplost
In hun kloeke en frissche eenvoudigheid,
waardoor zij bewaard bleven, de leer van
de praedestinatie (uitverkiezing) met de
leer van het genadeverbond te verwarren,
en waardoor zij in staat waren al den troost
van de eerste verborgenheid te genieten,
door met vrijen gemoede, zuiver voorwerpe-
lijk, in het laatste te wandelen. Alleen door
het genadeverbond heen, klimt men op tot
de praedestinatie. Het eerste (als geopen
baarde) is onze regel de laatste (als ver
borgene) niet.
Men hoort in deze woorden van Wormser de
echo van Calvijn, den reformator van Genève,
en alleen zoo zijn onze formulieren waarlijk te
verstaan.
Over het verbond schrijft Wormser zeer po
sitief. Het bestaat niet alleen in „de sfeer van
het geloof", wordt niet pas „werkelijkheid" voor
den geloovige, maar het is realiteit voor alle
christenen.
„Al de christenen staan met God in het eeuwig
verbond der genade, waarvan hun doop een ze
gel en ontwijfelbaar getuigenis is. Dit verbond
heeft (in onderscheiding van de praedestinatie
of verkiezing) twee deelen. Het eerste deel, dat
de verzekeringen van Gods zijde bevat, wankelt
nooit het tweede deel, dat de verplichtingen
van den mensch insluit, wordt uit den aard der
zaak altoos gebrekkig, en door velen gansch niet
onderhouden."
De ambtsdragers der kerk kunnen echter niet
beoordeelen of de ouders die den doop voor
niet den moed had haar vader niet zien ko
men. Zij knikte sprakeloos op de vraag van Ds
Westwoud. En meteen joeg het bloed haar naar
de sinds weken bleek geworden wangen als
vader te weten kwam, dat deze heer een dominé
wasZou
't Was reeds te laat. Want met zwaren tred
en een weer norsch gelaat trad Job Louwerse
binnen, tóch verbaasd den bezoeker aanstarend.
„U zult wel verwonderd zijn, hier een vreem
deling aan te treffen, maar mijn aanwezigheid
is spoedig verklaard."
Met enkele woorden deelde dominé Westwoud
de reden mede.
„Ik vroeg een glas water, maar u zult begrij
pen, dat ik met dit weer het vriendelijk aanbod
van uw dochter, een kop koffie te gebruiken,
niet afsloeg."
Het gelaat van Job Louwerse, dat even ver
baasd was geweest, had zijn norsche uitdrukking
hernomen.
,,'t Is goed", zei hij.
„We hadden een heel gesprek", zeide de pre
dikant, op wien de boer niet een gunstigen indruk
maakte.
„Zoo, kun je mijn dochter aan het praten krij
gen Dat is een heele kunst tegenwoordig."
„Vader praat ook niet veel", vond Jane.
Zij glimlachte. Maar de menschenkenner do
miné Westwoud zag in dien glimlach smart.
De komst van den boer had een onbehagelijke
sfeer geschapen.
„Nu, misschien heb ik wel het meeste gepraat",
lachte de predikant. Het komt er ook weinig op
aan. Een dominé
hun kind aanvragen, met het hart gelooven en
in hoeverre zij van het groote voorrecht des
verbonds waarlijk oprecht en van harte gebruik
maken. Voor ons zijn dus allen geloovigen „die
betoonen op het genadeverbond prijs te stellen".
„Maar geloovigen inderdaad en in waarheid,
zijn dus alleen zij, die waarlijk in het verbond
wandelen, en volgens het tweede deel van dat
verbond, van het eerste (de verzekeringen van
Gods zijde gebruik maken."
Hier ligt nu de grond voor het doopen van
kinderen. Hoewel onze kinderen de leer van den
Doop niet verstaan, het eerste deel van het ver
bond niet begrijpen, de verzekeringen die de
Drieëenigen God geeft nog niet kunnen opnemen,
ze mogen toch van den doop niet uitgesloten
worden.
„Het is het voorrecht en de heerlijkheid van
de kerk, dat zij met God staat in een eeuwig
Verbond der genade, hetwelk zoo krachtig is,
dat het de geloovigen zóó geheel in alles omvat,
dat zelfs hun kleine kinderen daarin dadelijk be
grepen zijn, en daarom moeten gedoopt worden."
Aldus het schriftuurlijk betoog van Wormser.
Dat zeer veel christenen voor dit voorrecht en
deze gewisse beloften Gods heel geen oog heb
ben, weet hij zeer wel. „Velen", schrijft hij op
blz. 58, „brengen hun leven in een stelselmatig
klagen over gebrek aan genade door, zoodat men
het van vele plaatsen zelfs als iets uitmuntends
vermeldt, dat de Godvruchtigen er, gelijk men
het eigenaardig noemt, altoos spreken „uit het
gemis".
„Er is echter vervolgt hij geen reden
om te klagen over God en gebrek aan Zijn
genade. Indien sommigen de kennis Gods
niet hebben (hetgeen alles omvat), zegt de
apostel hen dit tot schaamte. Er valt te kla
gen over onze zonden, over onze traagheid
in het gelooven, over het verwaarloozen en
miskennen van Zijn genadeverbond, en het
inslaan van eigenwillige wegen wegen, die
Hij niet bevolen of aangewezen heeft."
Heel dit soort van stelselmatig klagen hangt
samen met een onschriftuurlijke voorstelling die
men heeft van de genade en goedertierenheid des
Heeren.
Aldus schrijft Wormser over den grond voor
den kinderdoop. Het is misschien niet overbodig
er nog even aan te herinneren, dat dit betoog
Gereformeerd is. Door en door. Dat wil zeggen
in overeenstemming met de Gereformeerde be
lijdenisschriften.
We herinneren aan Art. 34 van de Nederl.
Geloofsbelijdenis, waar gezegd wordt van de
kinderen der geloovigen
„dewelke wij gelooven, dat men behoort te
doopen en met het merkteeken des verbonds te
verzegelen, gelijk de kinderkens in Israël besne
den werden, op dezelfde beloften, die onzen kin
deren gedaan zijn. En voorwaar Christus heeft
Zijn bloed niet minder vergoten om de kinder
kens der geloovigen te wasschen dan Hij gedaan
heeft om de volwassenen. En daarom behooren
zij het teeken te ontvangen en het sacrament van
hetgeen Christus voor hen gedaan heeft".
We herinneren aan den Catechismus, vraag
74 „Zal men ook de jonge kinderen doopen
Ja, want mitsdien zij alzoowel als de volwasse
nen in het verbond Gods en in zijn gemeente be
grepen zijn, en dat hun door Christus' bloed de
verlossing van de zonden en den Heiligen Geest,
die het geloof werkt, niet minder dan den vol
wassenen toegezegd wordt.
Brouwershaven. J. MEESTER.
ONS RUSTHUIS.
Onder droog doch winderig weer had Vrijdag
7 Juli j.l. de jaarlijksche rijtoer met de bewoners
van ons Rusthuis plaats.
Te circa half twee kwamen de wagens voor
en werden den een na den ander „volgeladen".
Om twee uur werd het startsein gegeven. Daar
in een matig tempo gereden werd, genoten onze
verpleegden volop van het schoons, dat er tijdens
zoo'n rijtoer rond Walcheren te genieten valt.
De route ging over Veere, Vrouwepolder, Zee
duin, Oostkapelle en Westhove naar Domburg,
waar de thee werd genuttigd en de beenen, wat
stijf geworden door het zitten, eens konden wor
den uitgestrekt.
Met nieuwen moed ging het nu over den
In een oogwenk veranderde de situatie. Job
Louwerse liet zijn vrijwel apathische houding
varen. De ineengedrongen gestalte scheen groo-
ter te worden. De weinig uitdrukking vertoo-
nende oogen gingen schitteren, 't Leek wel haat.
De korte arm wees gebiedend naar de deur.
„Ben jij een dominé
Dreigend klonk de vraag.
„Ik ben dominé Westwoud", zei de ander,
stom verbaasd. De houding van den boer was
hem een volslagen raadsel.
„Dan mijn huis uit en mijn erf af", zeide Job
Louwerse. „En direct. Een dominé hebben we
hier niet noodig. Dat geleuter over een God, die
alleen in jouw verbeelding bestaat, kunnen we
missen. Verdwijn Anders moet ik mijn handen
nog aan jou vuil maken en dat doe ik liever niet.
„Dat moet u ook niet doen. Ik zal u er niet de
minste aanleiding toe geven. Want natuurlijk
verdwijn ik onmiddellijk. Als ik geweten had, dat
een dominé hier niet komen mag, dan was ik
niet gekomen."
Hij wilde Jane een hand geven.
„Nog vriendelijk bedankt voor
„Verdwijn bulderde Job Louwerse.
Als een geslagene stond Jane er bij, zich de
oogen uit het hoofd schamend.
„Ik ga al, mijn waarde vriend. Alleen moet ik
u nog opmerken, dat God u eenmaal reken
schap
Met een forschen stap was Job Louwerse naast
hem, de tot vuist gebalde rechterhand opgeheven.
„Vader 1" kreet Jane, lijkbleek.
Maar er gebeurde niets. Want dominé West
woud was verdwenen.
Westkappelschen dijk met z'n heerlijk vergezicht,
door Zoutelande en Koudekerke naar Vlissin-
gen, waar opnieuw werd gepauzeerd en den in-
wendigen mensch versterkt. Tijdens dit rustige
zitje in een der restaurants op de Boulevard,
werd de gelegenheid benut om namens bestuur
en verpleegden een woord van hartelijken dank
te richten tot hen, die hun tijd en auto belang
loos ter beschikking stelden en aldus medewerk
ten om onzen verpleegden een genot- en vreugde
vollen middag te verschaffen, waarop zij altijd
met veel genoegen terugzien en waarover nog
menigmaal wordt nagepraat. Na een kort bezoek
aan „Middel" die nog immer zijn wakend oog
over de Schelde laat gaan, keerden wij huistoe,
waar allen voldaan en in den besten welstand
te circa zes uur arriveerden. D.
DRIETAL TE
Lutten a. d. Dedemsvaart
J. van Arkel te Diever.
J. van Dijk te Schildwolde.
F. A. Hofman te Waarder.
Naaldwijk (2e pred. pl.):
G. Toornvliet te Nieuwerkerk a. d. IJssel.
H. de Jong te Hoek van Holland.
Dr J. L. Koole te Vreeland.
BEROEPEN TE
Spijkenisse E. Toornvliet te Nieuwerkerk a. d.
IJssel.
Appelscha Cand. S. v. Popta, hulppr. te
Zuidwolde.
BEDANKT VOOR
OoltgensplaatA. J. v. Sluijs te Zonnemaire.
Door Cand. F. Pijlman, hulpprediker te
Vlissingen is op 11 Juli voor de Classis Axel
der Geref. Kerken met goed gevolg het peremp
toir examen afgelegd. Hij hoopt op 20 of 27
Aug. a.s. zijn intrede te doen te Hoek, na be
vestigd te zijn door Ds. Smeenk van Vlissingen.
Zierikzee. Dr. J. van Lonkhuijzen is voor
nemens wegens bekomen emeritaat Zondag 30
Juli a.s. afscheid tc nemen van de Geref. Kerk
van Zierikzee om zich mettterwoon te Zeist te
gaan vestigen.
Dr. J. H. Bavinck, docent aan de Theol.
Opleidingsschool te Djokja, die benoemd is tot
Zendingshoogleeraar aan de Theol. School te
Kampen, is in Nederland gearriveerd en heeft
als adres: Leusderweg 281, Amersfoort.
Met ingang van 1 September a.s. is Cand.
D. Wijnbeek te Amsterdam benoemd tot hulp
prediker bij de Geref. Kerk te Bergen op Zoom,
voornamelijk voor het werk der Evangelisatie.
De heer Wijnbeek heeft deze benoeming aan
genomen. Hij blijft in de gelegenheid de kerken
des Zondags te dienen.
Generale Synode te Sneek.
Namens de Commissie van Voorbereiding van
de Generale Synode der Geref. Kerken, schrijft
men ons het volgende
Belanghebbenden worden vriendelijk verzocht,
stukken bestemd voor de Generale Synode van
Sneek, te adresseeren aan J. v. d. Zande, Wil
lem Lodewijkstraat 6, Sneek.
Een Oecumenische Synode van Geref.
Kerken.
In de Vereenigde Staten van Amerika is te
Grand Rapids de Generale Synode der Chr.
Geref. Kerk geopend met een toespraak door
Ds. I. van Dellen. In dit openingswoord zeide
Ds. van Dellen o.a.
„Wij verblijden er ons in, dat dezen zomer
twee afgevaardigden van onze kerk zullen ver
gaderen met vertegenwoordigers van de Geref.
Kerk in Zuid-Afrika en van de Geref. Kerken
in Nederland, om plannen te ontwerpen voor
het houden van een oecumenische Synode van
Geref. Kerken over heel de wereld. Neen, we
willen niet nauw zijn in onze ingewanden, doch
we strekken onze handen uit om al die kerken
en geloovigen saam te brengen, die met ons één
zelfde Gereformeerde waarheid liefhebben. Laat
ons elkanders handen sterken, terwijl we de oor
logen des Heeren voeren". (Heraut)
De Classis Appingedam stelt aan de Zen
dingssynode voor
In verband met het gepubliceerde rapport in-
„Hoe komt die smeerlap van een nietsnut
hier vroeg de boer, Jane doordringend aan
ziend, als verdacht hij haar van iets.
„Dat heeft de man al verteld", antwoordde zij.
En dan „Is dat nu een manier van doen, va
der Die mijnheer deed u toch geen kwaad
„Hij is een dominé", schreeuwde Job Louwerse
woest. „En dominees zijn de grootste bedriegers,
die er op twee beenen rondloopen. Geen woord
meer, Jane. Als ik hem hier nog eens ontmoet,
breek ik hem de armen en beenen stuk."
„Hij komt niet meer", zei Jane.
Zij kon op dat oogenblik haar vader wel weg
kijken. 't Was, of zij hem haatte.
,,'t Is hem ook geraden
De boer wendde zich af en ging naar de op
kamer, het vertrekje, waar de boerin overleden
was. Daar zocht hij in het kabinet.
Ontzet ging Jane aan haar werk, met moeite
tranen terugdringend. Niet alleen vond zij de
behandeling, die den predikant door haar vader
was ten deel gevallen, onmenschelijk, maar zij
ging nu ook eerst recht beseffen, hoe ontzettend
moeder geleden moest hebben. Zeker, tante Ma
rie had gelijk, moeder was al niet meer op het
goede pad, maar vader had alles in haar gedood.
Wie weet, welke bedreigingen hij had geuitAl
meer verklaarbaar werd haar nu, dat moeder
vuurbang voor vader was. En zij was op weg,
het ook te worden. Nu reeds zou zij niet den
moed meer hebben, een afkeurende opmerking
te maken. Daareven nog wel. Maar sinds haar
vader haar had toegesist„Geen woord meer,
Jane", deinsde zij terug.
(Wordt vervolgd)
