No* 43
Vrijdag 28 October 1938
52e Jaargang
WEEKBLAD VOOR DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND*
UIT HET WOORD,
DADERS DES WOORDS.
VAN VERRE EN NABIJ*
ZEEUWSCHE KERKBODE.
REDACTIE t Ds. A. C. HEIJ en Ds. A. H. OUSSOREN.
MEDEWERKERSD.D. W. M. LE COINTRE, F. J. v. d. ENDE, A. B. W. M. KOK, F. STAAL Pzn., A. SCHEELE, R. J. VAN DER VEEN en W. H. v. d. VEGT.
ABONNEMENTSPRIJS: per halfjaar bij vooruitbetaling 2.
Afzonderlijke nummers 8 cent.
ADVERTENTIEPRIJS 15 cent per regelbij jaarabonnement
van minstens 500 regels belangrijke
reductie.
UITGAVE VAN DE
PERSVEREENIGING ZEEUWSCHE KERKBODE
ADRES VAN DE ADMINISTRATIE
FIRMA LITTOOIJ OLTHOFF, MIDDELBURG
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
Vrijdagmorgen 9 uur te zenden aan de Drukkers LITTOOIJ
OLTHOFF, Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280
HET SCHEPSEL WORDT SLECHTS
GEOORDEELD NAAR DE WET DER
SCHEPSELEN.
Zie, op Zijn heiligen zou Hij niet
vertrouwen. Job 15 15.
Laat ons nu zien hoe God geen vastheid vindt
bij Zijn heilige engelen. Dat is niet alleen omdat
zij geen standvastigheid zouden hebben om in het
goede te volharden, indien God hen niet bewaar
de door Zijn krachtmaar veel meer dat zij in
derdaad niet een zoo volkomene en zoo voor
treffelijke gerechtigheid hebben, dat ze daarop
kunnen steunen, wanneer zij voor God moeten
verschijnen en rekenschap hebben af te leggen.
Dit wordt zoo zeide ik bij de engelen niet
gevonden.
Hoe moeten we dat verklaren Want we zien
toch, dat ze geen andere begeerte hebben dan aan
God te gehoorzamen zij zijn ook niet onder
worpen aan kwade begeerlijkheden, zooals wij
dat zijn zij kennen niet eenige verzoeking, waar
door ze zouden verleid worden. En wanneer wij
vragen, of de wil Gods geschiede gelijk in den
hemel alzoo ook op de aarde, verstaan wij daar
onder, dat de gehoorzaamheid, die de engelen aan
God bewijzen zonder eenig tegenspreken ge
schiedt. Ze is niet onvolmaakt en zwak, zooals
wanneer wij het goede willen. Want wij gaan al
hinkende, wij zijn niet voor een tiende deel zoo
overgegeven aan den dienst van God, als het van
ons vereischt wordt. Hoe hebben wij dan te ver
staan, dat God geen vertrouwen kan stellen in
Zijn engelen, d.w.z., dat ze niet kunnen voldoen
als ze voor God moeten verschijnen
We hebben reeds aangetoond, dat God bij
Zijn oordeel over ons die maatstaf aanlegt, welke
Hij gesteld heeft in Zijn wet n.l., dat wij Hem
zullen liefhebben met geheel ons hart, met ge
heel ons verstand en met alle krachten. Dit nu is
een middelmatige gerechtigheid, waarmee God
zich tevreden stelt, wanneer het gaat om het oor
deel over engelen en menschen. Geoordeeld naar
deze gerechtigheid echter staan wij geheel schul
dig want wie is er, die er zich op kan beroemen
met zijn genegenheden zich geheel aan God te
hebben gewijd en die door niet één booze be
geerte wordt afgetrokken Helaas, daar ontbreekt
bij ons nog zooveel aan, dat het al veel is, wan
neer we daarheen op weg zijn. Vandaar, dat de
menschen geheel verdoemelijk zijn voor God met
het oog op deze middelmatige gerechtigheid. En
daarom zegt de heilige apostel Paulus, wanneer
hij de woorden aanhaaltvervloekt is een iege
lijk, die niet blijft in al hetgeen geschreven is in
het boek der wet, dat dit een uitspraak is, die
ons allen oordeelt.
De engelen echter zijn naar deze gerechtigheid
aangenaam bij God. En waarom Omdat er geen
vlek bij hen is of eenige smet en al hun begeerten
niet anders gericht zijn dan op dit doel, dat God
gediend en geëerd zal zijn en zij zich daaraan
geheel geven. En zoo zijn ze gelijk we ge
zegd hebben naar de gerechtigheid der wet,
aangenaam bij God.
Maar er is bij God een veel hoogere gerech
tigheid, welke boven alle schepselen uitgaat en
er zijn geen engelen, die daaraan kunnen voldoen
of daarop kunnen roemen. Hoe zal men ook iets
oneindigs kunnen vergelijken met iets eindigs 'i
Nu, de engelen, hoe groot hun heerlijkheid ook
is, zijn toch altijd schepselen. En wie is God
Hij is oneindig, zoo, dat als wij dit indenken, wij
in aanbidding en verrukking geraken. Daarom
verwonderen we ons dus niet, dat de gerechtig
heid Gods zoo hoog is, dat wanneer alle schep
selen daar bij komen, dan al wat bij hen gevon
den zal worden, niets is maar waard is vernietigd
te worden. Met het oog hierop nu wordt gezegd,
dat God op Zijn heiligen niet vertrouwen kan,
d.w.z., indien Hij in Zijn onderzoek van hen tot
het uiterste zou willen gaan, zouden de engelen
moeten verdwijnen en alles van hen zou neer
geworpen worden in den afgrond. Maar aange
zien God zich vergenoegt met door hen geëerd
en gediend te worden naar den regel, dien Hij
ons heeft verordineerd in Zijn wet, kunnen zij
voor God bestaan en rekent Hij ze voor recht
vaardig, zooals ze in waarheid ook zijn en als
zoodanig erkend worden.
Uit een preek van Calvijn.
Goes. v. d. VEGT.
EENIGSZINS TEVERGEEFS GEARBEID.
Gal. 4:8—20 (I).
Het is een smartelijke levenservaring, die de
klacht doet uiten, dat men tevergeefs gearbeid
heeft.
De vrucht toch is het doel van den arbeid.
Als een arm maar vlijtig man arbeidt een lan
gen werkdag en daarbij dan ook nog neemt
eenige uren van den nacht, is het doorgaans niet
omdat hij den arbeid zelf zoo liefheeft, maar om
dat hij de vrucht van dien arbeid zoekt in een
ruimer bestaan voor zich en de zijnen. Die ge
hoopte vrucht houdt hem staande, houdt hem
wakker en doet hem de zware lasten trotseeren.
Maar wat een bittere teleurstelling is het dan
als in 't eind die vrucht uitblijft en het blijkt, dat
al die veelvuldige arbeid tevergeefs geweest is.
En te smartelijker is die teleurstelling, naar
mate het doel van dien arbeid hooger was.
Als ouders zich geen moeite en opoffering
hebben ontzien om hun kinderen op te voeden en
te doen opvoeden en onderwijzen in de vreeze
des Heeren, wat smartelijke teleurstelling geeft
het dan, als die kinderen toch den weg der zonde
opgaan.
Zulk een smartelijke levenservaring scheen de
apostel Paulus te zullen opdoen met de gemeen
ten van Galatië.
Het was nog niet zoover, dat hij moest klagen
,,ik heb tevergeefs aan U gearbeid, maar wel
kwam de vrees op, dat hij straks dat zou moeten
zeggen. In vers 11 schrijft hij „ik vrees voor U,
dat ik eenigszins tevergeefs aan U gearbeid heb".
Die vrees-gedachte beheerscht het heele stuk
van vs 820. Daarin vindt het z'n eenheid. En
van die vrees geeft hij dan allereerst aan den
grond in het droevig heden.
Hoog is de staat van, de gemeente in den
Nieuw-testamentischen dag. Dan toch hebben de
geloovigen zooals Paulus heeft aangetoond
verkregen de aanneming tot kinderen. Dan mo
gen ze als kinderen uitkomen omdat ze als vol
wassen kinderen tot de volle aanvaarding der
erfenis geraakten.
Vroeger, onder de oude bedeeling, stonden ze
onder voogden en verzorgers. Ze leefden toen
ook al uit de erfenis. Maar het werd aan hen
zoo niet gezien, dat ze erfgenamen waren. De
kinds-gestalte ging schuil achter de knechts
gestalte. Ze geleken knechten, omdat ze stonden
onder voogden en verzorgers.
Maar nu is dat voorbij, daar Christus ver
scheen. Nu werden ze van onder de wet die
bij hen den dienst deed van voogden en verzor
gers verlost. Nu brak de dag aan, door den
Vader tevoren bepaald, de dag van hun rijp-
worden, en konden ze uitkomen als kinderen en
erfgenamen. Nu werden ze gesteld in de vrijheid
van den volwassen zoon. Het is niet meer de
Geest der dienstbaarheid, die hen leidt tot vree-
ze, maar de Geest des Zoons, die in hun harten
roeptAbba, Vader. Nu mogen ze volop uit de
erfenis nemen om uit te komen als de kinderen
van een rijken vader. Nu mogen ze putten uit
de beloften Gods, die vast zijn in het Testament,
om uit te komen als kinderen van den hemelschen
Vader, die niet worden geleid door den Geest
van dienstbaarheid en vrees, maar door den
Geest, die hen in het geloof doet vertrouwen op
hun God en Vader in de hemelen.
In die door Christus verworven vrijheid, in
dien hoogen staat deelden ook de gemeenten van
Galatië. Heidenen waren ze. En ook zij waren
dienstknechten geweest. God kenden ze niet,
maar ze dienden degenen, die van nature geen
goden zijn. De dienstbaarheid, waarin zij alzoo
hadden verkeerd, was nog veel erger geweest
dan die, waarin Israël onder het O. T. had ge
leefd. Israël was dan dienstbaar geweest onder
een wet, die God gegeven had. Maar zij, die
eertijds heidenen waren, dienden degenen, die
geen goden waren. Israël deed oudtijds wat het
mocht, ja moest doen. Zij deden wat zij niet
mochten doen.
Uit die zondige dienstbaarheid waren ze ech
ter verlost. Ze hadden den levenden God leeren
kennen. Ze hadden Hem leeren kennen omdat ze
van God gekend werden. In ontferming had God
op hen neergezien en in Zijn vrije ontferming had
God hen gekend om ze te zegenen met Zijn ken
nis. Zij ook hadden God leeren kennen als den
Vader van onzen Heere Jezus Christus, die om
Christus' wil de Vader is der geloovigen. Zij ook
hadden door den Geest leeren roepen tot God
Vader. Zij ook mochten leven uit de erfenis, uit
de beloften Gods om uit te komen als volwassen
kinderen Gods.
Maar en dat is nu de klacht, die Paulus
tegen hen moet inbrengen zij komen niet uit
in hun eigenlijken staat.
Ze vertoonen het beeld van een volwassen erf
genaam, die van de voogden en verzorgers ont
slagen is, maar tot z'n voogden zegt blijft mij
maar onder U houden, blijft gij maar het beheer
voeren, laat mij maar onder U staan, laat mij
maar in de knechtsgestalte.
De Galaten staan niet onder de wet van Mo-
zes. Niet de Geest der dienstbaarheid moet hen
leiden tot vreeze, maar de Geest des Zoons, die
in de harten roept Vader. Maar zij gaan zich
stellen onder de wet van Mozes. De eere van
hun kindschap laten ze schuil gaan achter de
gestalte van een dienstknecht. Zij het in anderen
vorm dan vroeger, zij keeren terug tot de arme
eerste beginselen der wereld.
Dat dit metterdaad zoo is, toont Paulus aan
in vers 10. Daarin schrijft hij met een bewogen
gemoed dagen onderhoudt ge en maanden en
tijden en jaren.
Met die dagen bedoelt Paulus dan de Sabbath-
dagen. Met de maanden, de feesten van den nieu
wen maan. Met de tijden, de hoofdfeesten van
IsraëlPaschen, Pinksteren en Loofhutten. Met
de jaren kunnen bedoeld zijn Sabbaths- en jubel
jaar.
In heel hun levensopenbaring gingen ze gelij
ken op Joden uit het Oude Testament. En als ze
dat doen en dat is het verontrustende doen
ze dat gedreven door een verkeerd beginsel en
met een verkeerd doel.
Dan is het niet zóó, dat ze innerlijk zich vrij
voelen van de wet, maar alleen den uitwendigen
vorm onderhouden om anderen geen ergernis te
geven. Zóó deed Paulus bijwijlen zelf wel eens.
In 1 Cor. 9 20 schrijft hij „en ik ben den Joden
geworden als een Jood, opdat ik de Joden win
nen zou, dengenen, die onder de wet zijn, ben
ik geworden als onder de wet zijnde, opdat ik
degenen, die onder de wet zijn, winnen zou".
Maar zóó deden de Galaten dat niet. Daarvoor
kon ook bij hen geen aanleiding zijn.
Als zij zoo deden was het omdat zij uitgingen
van de gedachte, dat de wet van Mozes nog
rechtskracht bezat én omdat ze als doel zich
stelden, door de wetswaarneming gerechtigheid
voor God te verkrijgen en alzoo het eeuwige
leven te verwerven.
Zij deden dat in de gedachte, dat ze aan het
geloof in de belofte niet genoeg hadden. En zoo
werden ze weer knechten. Zoo gingen ze de
genade prijsgeven. Zoo verlieten ze den rijkdom
van Christus om zich te keeren tot de zwakke
en arme eerste beginselen, die niet vermochten
hen nader tot God te brengen en hun ledig weg
te nemen.
Maar zoo scheen het dan ook, dat Paulus te
vergeefs onder hen, met inspanning van alle
kracht, gearbeid had.
Niet dit toch bedoelde die arbeid, dat ze de
heidensche knechtsgestalte zouden verwisselen
voor een verouderd-Joodsche-knechtsgestalte.
Het hooge, bezielende doel, dat Paulus voor
oogen stond, was hen te brengen tot het geloof
in den Heere Jezus Christus, opdat ze door dat
geloof als met twee handen de beloften zouden
aangrijpen en leven uit de rijke goederen van het
testament Gods, als vrije volwassen zonen Gods.
En als zij dan dien heerlijken staat prijsgaven,
was er grond voor Paulus' vrees, dat hij eenigs
zins tevergeefs aan hen gearbeid had.
HEIJ.
OUDERLINGEN
Natuurlijk informeert ge bij het huisbezoek
naar de lectuur die gelezen wordt. Ge strijdt
tegen de wereld in het christelijk huisgezin
Natuurlijk vraagt ge of men meeleeft met de
kerken in ZeelandEn dan vraagt ge of de
veel gelezen Zeeuwsche Kerkbode
ook in dat gezin gelezen wordt door ouders
en kinderen
MüNCHEN.
Prof. Hepp schrijft het volgende in Credo
Geen kerkelijk München.
In enkele bladen zag ik de gedachte geopperd
van een conferentie a la München om de rust en
den vrede in onze kerken te doen wederkeeren.
Hoe sympathiek op zichzelf het doel ook is,
mits naar de uitdrukking van onze Belijdenis de
waarheid boven al gaat, zoo kan de structuur
van de bijeenkomst der vier mogendheden toch
niet dienen.
Aan München kleven zóó groote smetten, dat
geen streven binnen onze kerken daarmee ge
associeerd mag worden.
De „Nieuwe Rotterd. Courant" zette als op
schrift boven een artikelEngelands kater van
München. Een sterke uitdrukking voor zoo'n def
tig blad.
Meer en meer wordt ingezien, dat München de
vrede nauwelijks heeft gediend, maar wel de oor
log heeft uitgesteld, tot die met meer verschrik
king kan worden gevoerd.
Daar werd het onverkwikkelijke schouwspel
te zien gegeven, dat de premiers van twee groote
mogendheden een dictator in den arm namen,
opdat deze een ontoegeeflijken dictator tot een
kleine concessie zou bewegen.
Men had zooveel haast, dat de détails van de
te volgen gedragslijn niet konden uitgewerkt en
thans de grootste moeilijkheden opleveren.
De ontoegeeflijke dictator gaf niets wezenlijks
toe, maar stemde slechts in een respijt van enkele
dagen toe en het door verdragen beschermde land
werd aan zijn annexatie-zucht prijsgegeven.
Wat voor aantrekkelijks heeft München, dat
wij het kerkelijk zouden imiteeren.
In onze kerken erkennen we geen premiers,
die voor een deel onzer kerkelijke wereld kunnen
handelen. En nog minder dictators, die hun zin
mogen doordrijven.
Gelukkig zijn er andere en voor de kerk
schriftuurlijker middelen, waardoor het groote
doel kan worden bevorderd, zoo niet bereikt.
Er kunnen samensprekingen worden gehouden
tusschen personen, die geen enkele bevoegdheid
hiertoe hebben verkregen dan die uit „de vrijheid
van den christenmensch" voortvloeit en die zich
alleen gebonden achten aan Schrift en belijdenis.
Zulke saamsprekingen moeten dan gehouden
worden onder de kracht van het woord der
SchriftEén is uw Meester en gij zijt allen broe
ders. Elke poging tot wat op een eenigszins ge
welddadige pressie gelijkt, blijve geweerd.
In geschrifte kan over hangende kwesties voor
lichting worden geboden, mits de zakelijkheid
niet uit het oog worde verloren.
Wij hebben een Synodale Commissie, welke
over deze aangelegenheden beraadslaagt.
Wat kan men meer verlangen
Indien langs die wegen de geschillen onver
hoopt niet uit den weg zouden kunnen worden
geruimd, dan kan een München zeker geen baat
brengen.
München is politiek, a la München kerkelijk
geoordeeld. HEPP.
Inderdaad, we kunnen begrijpen, dat de struc
tuur van München Prof. Hepp niet aanstaat. Ons
ook niet. We kunnen begrijpen, dat het resultaat
van München menig mensch huiverig maakt.
Maar toch wil het bij mij er niet in, dat een ker
kelijk München om de bezwaren die aan het po
litiek München zitten, zoo te veroordeelen zou
zijn.
Dat in onze pers aangedrongen wordt op een
kerkelijk München is niet omdat men dictatoren
wenscht in onze kerken, noch ook omdat men
slechts een vrede voor een oogenblik wenscht,
maar hierom dat het van positieve waarde is als
kerkelijke leiders elkaar eens spreken. Dat het
van positieve waarde is als men om de kerkelijke
strijd te beslechten geen voorwendsels gebruikt
om elkaar te ontloopen, zooals bij politici nog al
eens voorkomt, maar elkaar opzoekt terwille van
de waarheid en den vrede.
München heeft dit geleerd waar een wil is
tot vrede, daar is een weg. Die weg was in
München wellicht verkeerd, maar laten wij dan
bij het licht van Gods Woord de vrede zoeken
langs het pad van Waarheid en recht.
Ik kan niet gelooven, dat de pennestrijd, die
nu al zoolang gevoerd wordt en waarvan bijna
ieder beu is, nog zou doorgaan als men als broe
ders in Christus den wil had elkander te spreken.
Ook begrijp ik Prof. Hepp niet goed. Hij
schrijftSamensprekingen kunnen gehouden wor
den tusschen personen die geen enkele bevoegd
heid hiertoe hebben verkregen dan die uit de
„vrijheid van den Christenmensch" voortvloeit
en die zich alleen gebonden achten aan Schrift
en Belijdenis.
Nu, dat is het juist wat velen wenschen. Ik
kan me haast niet indenken, dat als Prof. Hepp
of wie ook, eens deze voorslag deed laten die
genen, die elkander bestrijden op die plaats en dat
uur eens samenkomen, dat ze niet zouden in
stemmen.
Aan het eind schrijft Prof. Hepp we hebben
een Synodale Commissie welke over deze aan
gelegenheden beraadslaagt. Wat kan men meer
verlangen Zie, hierover kan ik het met Prof.
Hepp niet eens zijn. 'n Broederlijke samenspre-
king kan veel meer profijt brengen dan een Sy
nodale Commissie. En ik maak me sterk, dat
velen hiermee instemmen. Ik zou willen vragen
Prof. Hepp kunt U niet eens een voorslag doen
