UIT DE HISTORIE,
VAN VERRE EN NABIJ.
FEUILLETON
BRANDING
ZENDING.
Zelfonderzoek.
Iets willen we hier zeggen over Zelfonderzoek,
terwijl Ds. Vreugdenhil zich bereid heeft ver
klaard in enkele artikelen iets meer hierover te
zeggen.
Als we oordeelen willen over het zelfonder
zoek, dan moeten we wel onderscheiden tus-
schen zelfbeschouwing wat niet naar de Schrift
is en zelfbeproeving wat wel naar de Schrift is.
Tot dit laatste zet ons mooie avondmaalsfor-
mulier ons immers aan.
Zelfbeschouwing heeft niet God, maar zichzelf
tot middelpunt van denken, is egocentrisch.
Zelfbeproeving heeft tot doel om in alles naar
Gods geboden te leven, is theocentrisch.
Zelfbeschouwing besluit uit de gemoedsken-
merken, dat de Heere „iets" aan ons gedaan
heeft en dat er een „kleine hoop" is en we ho
pen dan ook, dat we „misschien" wel zalig zul
len worden, maar we vinden het behaaglijk om
in de zondige toestand van twijfel en „bekom
mering" te leven.
Hiertegenover staat wat de Schrift zegt„Wij
dan, gerechtvaardigd uit het geloof, hebben vrede
bij God door onzen Heere Jezus Christus".
Dit laatste is kinderlijk vertrouwen op Gods
beloften alleen, op het Woord, dat hij geeft en
iederen Zondag de gemeente doet hooren „Ik
ben de Heere Uw God" Verbondsverhouding).
Dit laatste is vasthouden van het Woord, de
belofte des Heeren.
Het eerste is tenslotte een vasthouden aan ons
zelf, aan onze toestand, aan onze ervaring, be
vinding, beleving.
Het is een durven rusten voor de eeuwigheid
op deze redeneering Deze dingen zie ik in mij,
deze dingen zijn kenteekenen van genade, dus
ben ik een kind Gods en heb deel aan Christus.
O, wat is het leven dan bang. Bang omdat
we ons dan vasthouden aan wat wij zijn, en niet
aan wat God gezegd heeft en beloofd heeft. Om
dat wc ons dan niet vasthouden aan Zijn Woord.
En bovendien als ik me moet geruststellen
voor de eeuwigheid door de kenmerken te be
schouwen, wie geeft mij garantie, dat die ken
merken goed zijn
Maar als ik me mag vasthouden aan het eeuwig
onveranderlijke Woord van God, dan is er le
venslust en stervenskracht.
Laten de kenmerken van ons geloofs-leven
deze zijn dat we in alles vragen „Heere, wat
wilt Gij, dat we doen zullen als dankbare ver
loste kinderen".
Zulk een zal met niets ontziende ijver zijn le
ven, zijn zondeleven, toetsen aan Gods wet en
dan zichzelf verfoeien, maar ook roemen in de
genade door den Heere Jezus Christus.
Hetgeen iets anders is dan roemen in onszelf.
A. H. OUSSOREN.
Onze Theol. School.
Giften voor den zesden Hoogleeraar.
Prof. Schilder schrijft in de Bazuin
„Na de vorige verantwoording, die met een
bedrag van 12.213,(twaalf duizend twee
honderd dertien gulden) werd afgesloten, kwa
men allereerst de volgende giften binnen a.
2.50, b. 2.50, c. 1.—, d. 3.50, 25.—,
10.— en 25.—.
Bij thuiskomst Maandagmorgen lag er een
girobiljet ten bedrage van 100.met bijschrift:
„Voor den zesden hoogleeraar van de Theol.
School".
We besluiten dus de verantwoording van
deze week met de mededeeling, dat deze week
is ingekomen 169.50. Het totaal der voor den
zesden hoogleeraar ingekomen bijdragen is der
halve 12.213,— plus 169,50 is 12.383.40.
Nu heb ik hooren fluisteren, dat de stroom
uit Zeeland ook begonnen is te vloeien.
Ik bedoel de stroom van giften.
Dat bewijst, dat er in onze provincie velen
niet sympathiseeren met het laatste Synodebesluit
inzake de afschaffing van het lectoraat aan de
Theologische School.
Geen wonder het is een verarming van de
opleiding.
Het is een ontkenning van hetgeen historisch
gegroeid is. Het is een benadeelen van de leer
lingen.
Daarom is het gelukkig, dat Prof. Schilder
DOOR
K. H. MARINUSSEN
13)
„Hier scheiden onze wegen zich, mijn dier
bare", schetste zij. „Wanneer zullen ze weer
vereenigd worden Toch zeker eerder dan heden
over een week
,,'k Heb je al uitgenoodigd, eens aan te komen
loopen", meende Annie.
„Is ook zoo. Laat eens zien. Morgen kan ik
niet. Overmorgen Schikt dat
,,'t Schikt ons altijd, 'k Zal het moeder zeg
gen."
„En dan kom je Zondag eens in den huize
Hilderink kijken, om met het stel daar eens ken
nis te maken."
„Afgesproken. MaarAnnie aarzelde
even, zich een opmerking van haar moeder her
innerend, die had gezegd, dat zij zich niet tus-
schen twee vriendinnen moest indringen als er
een derde bijkwam, ging het meestal verkeerd.
„Maar
„Ik weet niet, of je een vriendin hebt, als dat
zóó is
„O, ik snap je al", viel de ander gevat in de
rede. „Maar maak je niet ongerust. Ik was ja
renlang vriendin met Bertha Luger, maar die is
enkele weken geleden naar Haarlem vertrokken.
Een vrouw moet gehoorzaam haar man volgen,
hé Zij stapte in het huwelijksbootje met een
vele harten warm heeft kunnen krijgen om in de
plaats van dit afgeschafte lectoraat een zesde
katheder te verkrijgen.
Om in plaats van de enkele uren, die door
den zeer geachten Dr. Esser werden gegeven,
nu een zesde hoogleeraar aan de School te be
noemen, zoodat de verarming zich keere en een
verrijking worde.
Want wie zou niet willen medewerken aan de
verdere ontwikkeling aan de afbouw van onze
School
Wie een open oog heeft voor de belangen
van de Kerken, zal toejuichen dat deze actie
ontstaan is.
Daarom willen we in het licht van het boven
staande U de vraag voorleggenweet U het
gironummer van Prof. Dr. K. Schilder Het is
127278.
Ook heb ik er geen bezwaar tegen, dat U gi
reert op mijn nummer, het is 88855. Voor de
doorzending belast ik me gaarne.
Nederlandsche Zeemanscentrale.
We ontvingen het verzoek het volgende op
te nemen van het Dagelijksch bestuur van de
Ned. Zeemanscentrale.
Gaarne voldoen we aan dit verzoek.
„In de maand Augustus a.s. zal deze vereeni-
ging een collecte houden in verschillende gemeen
ten van Schouwen en Duiveland.
Al weer een collecte Zijn er dan niet genoeg?
Zeer zeker. En toch komt deze vereeniging een
plaatsje vragen, alhoewel zeer bescheiden.
Omdat de kag uitgeput raakt en het laatste
effect verkocht moet worden, zoodat het bezit
geheel verbruikt is, moet ondanks bezuinigingen,
ondanks de sluiting van het Zeemanshuis te Ge
nua, toch nog een 5000 gulden inkomen, wil het
werk voortgang vinden.
Het hoofddoel dezer vereeniging is om den
Hollandschen zeeman een gezellig tehuis te ver
schaffen in het vaderland en in den vreemde.
Waarschijnlijk zullen de Zeemans-Tehuizen en
leeszalen in Genua, Hamburg, Londen en te
Rotterdam genoegzaam bekend zijn.
Hoevele bezoekers worden in deze Tehuizen
genoteerd. In het eerste kwartaal van dit jaar
kwamen in Genua 254, in Hamburg 745, in Lon
den 904 en in Rotterdam 13345 zeevarenden.
Getallen, die sprekend zijn Dit zijn onze zonen
der zee
Dank zij veler hulp is het zelfs mogelijk in
Rotterdam onder leiding van Jonkvrouwe Ortt
in de leeszaal of instuif gemiddeld een honderd
tal zeevarenden per dag bezig te houden met
sjoelen, dammen, schakken en nog veel meer.
Clubjes worden opgericht. Ondanks den ongunst
der tijden wordt het sparen bevorderd. Kleeding,
zoo ver voorradig, wordt uitgedeeld. Ja zelfs ge
repareerd door de damesleden der naakrans.
Voor minimumprijzen wordt thee, koffie, soep,
rijst enz. beschikbaar gesteld. Pakjes brood wor
den rondgedeeld. Velen wordt raad geschaft met
allerlei. Een kostelijk stukje vaderland daar en
in den vreemde. Een werk, dat aller aandacht en
steun verdient. Daaromwil mildelijk steu
nen. Stel niet teleur al die voorbereidingen, al die
mooie medewerking van verschillende Colleges
van Burgemeester en Wethouders der verschil
lende gemeenten, die i. v. b. met den hoog ge
stegen nood dezer vereeniging, toestemming tot
deze collecten gaven
Het Dagelijksch Bestuur
Prof. Dr. J. R. Slotemaker de Bruine, Voorz.
Dr. B. A. Knoppers, Geref. pred., 2e Voorz.
L. D. T. Poot, Ned. Herv. pred., Secretaris.
J. W. Klein, oud-burgemeester van Ridderkerk,
Penningmeester.
Ds. H. Janssen, Leger- en Vlootpredikant in
alg. dienst."
Betere toestanden.
Ja, zoo wil de communist het gaarne voor
stellen.
Het wordt beter, voortdurend beter in Rusland.
En die moordpartijen en dat vervolgen van
Christenen, neen, dat gebeurt niet meer, het is
nu alles vrede wat de klok slaat.
Maar als mollen plotseling een hoop aarde
opwerpen en gewassen vernielen, dan consta
teert men terecht, dat er ondergrondsch toch
actie is.
Zie, zóó is het in Rusland en vele andere
landen.
Ondergrondsch in het verborgen werkt men
als mollen, om dan plotseling het bestaande te
vernielen.
Dat de toestanden nu anders zijn geworden in
Rotterdammer, die in Haarlem zijn werk heeft.
Met andere woorden, ik ben vriendinloos."
„Dan kom ik Zondag aanloopen", besloot
Annie opgelicht.
„Maar eerst kom ik naar jou. Nu, daag."
Lucie Hilderink, slanke, vlugge figuur ver
dween als de wind, terwijl Annie spoedig bij
haar moeder in de huiskamer zat, Tante Kathe
was juist vertrokken.
Natuurlijk bracht zij een uitgebreid verslag uit
over haar eersten Rotterdamschen vereenigings-
avond, die zoo bijzonder in den smaak was ge
vallen, wat zij niet had verwacht. Min of meer
met enthousiasme sprak zij over de leuke Lucie
Hilderink.
Mevrouw Woldinga luisterde glimlachend toe
en temperde dat enthousiasme niet, hoewel zij
het vrij sterk vond, na een eerste, korte kennis
making reeds zóó over haar te spreken.
Twee dagen later, toen Lucie des avonds op
bezoek was, moest zij erkennen, dat Annie geen
woord te veel over het meisje had gezegd.
Inderdaad was zij leuk spraakzaam als wat
redeneerde over tal van onderwerpen met het
grootste gemak ter wereld lachte vaak vroolijk
en onbezorgd, maar was volstrekt niet gespeend
aan levensernst, wat haar bleek toen het gesprek
kwam op den overleden man en vader en op
kerkelijke toestanden en geestelijke stroomingen.
Dien avond kwam Annie ook te weten, dat
Lucie's vader maar niet een houthandeltje bezat,
maar dat het er een groote zaak was met een
groot kantoor en uitgebreid personeel. De heer
Hilderink liet zijn wakend oog over alles gaan,
terwijl broer Fred de leiding op het kantoor had.
Lucie vertelde alles onopgesmukt, niet den in-
Rusland, zal niemand ontkennen.
Er kwamen langzamerhand te veel molshopen.
Het bestaande werd al te zeer vernield, ver
minkt.
En zoo besloot men voorloopig wat meer
onder de aarde te blijven en daar de wortels van
het bestaande ondergrondsch te bewerken.
Zoo b.v. ten opzichte van het gezin.
Eerst was het zoo
Schapen en bokken gescheidenmannen in
internaten voor mannen en vrouwen in vrouwen
huizen en de kinderen in kinderhuizen. Weg met
het gezin.
Maar de natuur bleek sterker dan de leer.
En zoo schreef het Communistische blad
„Pravda"
„De oude pseudo-linksche richting is voorbij.
Thans moet weer het gezin in eere komen". In-
tusschen heeft dan deze richting achttien jaar
lang met geweld haar idealen willen verwezen
lijken.
Maar wie nu zich zand in de oogen wil laten
strooien, die moet gelooven, dat dit gezin iets
heeft van onze gezinnen.
't Lijkt er niet op.
Men kan scheiden per briefkaart. Het huwelijk
is „vrij". Te Leningrad duurt het grootste ge
deelte van de huwelijken van 7 dagen tot 1
maand.
Wie hebben hier te lijden De vrouwen en
de kinderen.
40% der moeders van arbeidersgezinnen zijn
verlaten door hun echtgenooten en moeten zelf
in de behoeften van hun kinderen voorzien.
Volgende week meer over het herstelde Rus
sische „gezin".
A. H. OUSSOREN.
(Slot)
Magelang, 7 Juni 1936.
Amice,
De vorige week schreef ik U over de eerste
Chineesche Classis ik wil U nu wat vertellen
over onze samenkomsten in het Magelangsche
onder de Chineezen op eerste Pinksterdag toen
ik aan 12 volwassen en 11 kinderen den H. Doop
mocht bedienen.
Het gaat over het algemeen met den arbeid
gezegend. Er gaat bijna geen week om, of er
worden nieuwe leden door den Doop aan de
Gemeente toegevoegd.
Maar als er 23 op een Zondag gedoopt wor
den, is dat toch weer een bijzondere zegen.
't Is Pinkstermorgen. Half negen begint de
samenkomst. In de consistoriekamer staan de
Chineesche ouderlingen me op te wachten en
bespreken we nog enkele dingen betrekking heb
bende op den dienst. We informeeren of er een
kleed is gelegd en kussens, waarop de doop-
candidaten zullen knielen. Dan vraagt een der
broeders een zegen voor den dienaar des Woords
en word ik door een der ouderlingen Diong
Hong Sik binnengeleid.
De kerk is vol. Ik houd eerst een korte preek
over Handelingen 2 14 en lees dan het for
mulier voor. De doopcandidaten staan op 5
mannen en 5 vrouwen.
Daar staat er één, die 20 jaar geleden al de
samenkomsten bijwoonde ik ben zelfs in zijn
huis begonnen met den arbeid onder de Chinee
zen maar hij kwam maar niet tot de beslissende
stap er waren telkens bezwaren. Maar de
vrouw, waarmee hij voor enkele jaren trouwde,
en toen zelf nog een heidensche vrouw was, is
de samenkomsten gaan bijwonen en zij oefende
een goeden invloed op haar man uit. Zij zelf
kwam tot geloof en haar man en zij werden door
den doop met hun kinderen in de gemeente op
genomen.
Als zij geantwoord hebben, op de vragen ko
men ze een voor een en knielen zij voor het
doopvont eerst de volwassenen, dan de moe
ders met hun kinderen. Dit laatste gedeelte is
niet altijd even stichtelijk. Wanneer het allemaal
maar kleine babies waren, die gedoopt werden,
dan zou het wel rustiger verloopen. Maar er
zijn al flinke jongens en meisjes bij en de kin
deren van 4 a 5 jaar zetten een keel op, dat
hooren en zien je vergaat. Een jongen is uit
vrees weggeloopen en het kostte eenige moeite
hem te vinden. Maar eindelijk zijn ze alle ge
doopt en dan knielen allen, die den H. Doop
ontvingen neer en de moeders met hun kinderen,
die gedoopt werden. De Gemeente staat op en
zingt Psalm 134 3. Terwijl zij geknield liggen,
druk vestigend, dat zij zat op te snijden.
De avond vloog om en toen zij vertrokken
was, liet Annie's moeder zich zeer gunstig over
haar uit.
„Je moet met dat gezin eens gaan kennis ma
ken, Annie. Zooals Lucie er over spreekt, lijkt
het daar heel aardig. Als dat zoo is, zou het me
een genoegen doen, wanneer je er in opgenomen
werd."
Zij kon in de verste verte niet vermoeden,
dat zij en Annie tegelijk met de Hilderinks zou
den kennis maken.
Bij het uitgaan der morgengodsdienstoefening
op den eerstvolgenden Zondag botsten zij bijna
tegen Lucie aan die hen reeds lang in de gaten
had gehad. Naast Lucie stond een rijzige, jonge
man, die sprekend op haar geleek, zoodat Annie
onmiddellijk begreep, dat zij met den door Lucie
veel bewonderden Fred had te doen.
„Wat leuk, dat jullie hier juist zijn", klonk
haar opgewekte stem. „We loopen zoover op.
Even op moeder wachten. Ga je mee, Fred
Of komen er te veel dames
„Met wie heb ik de eer vroeg hij vormelijk.
Hij had een diepe stem, die, vond Annie, aan
genaam aandeed. Maar het vormelijke stond haar
min of meer tegen. Op hetzelfde oogenblik blikte
zij even in zijn oogen, die in de hare rustten en
zij zag er iets guitigs in. En de verdere woorden
van Lucie brachten haar geheel op dreef.
„O, vergeef me, hoogheid dat ik vergat de
vormen in acht te nemen. Mejuffrouw Annie
Woldinga, uwe hoogheid van naam bekend, als
gevolg van mijn belangwekkende mededeelingen.
De hoogwelgeboren heer Frederik Hilderink",
stelde zij lachend voor. En dan, opeens gewoon:
bid ik het dankgebed van het formulier en daar
mee was de plechtigheid afgeloopen, maar na
zoo'n dienst reist men z'n weg weer met blijd
schap, met nieuwe hoop, met nieuwe dank om
in dezen arbeid bezig te mogen zijn.
's Avonds moest ik naar Grabag. In Grabag
wordt gedurende een jaar ongeveer geregeld sa
menkomsten gehouden en van dien arbeid aldaar
zouden de eerste vruchten worden binnen ge
haald. Een man en een vrouw werden gedoopt.
Om 6 uur reden we met de auto weg. Enkele
Javanen gingen mee, die deze eerste doopbedie-
ning in Grabag begeerden bij te wonen. Vele
Javaansche en Chineesche Christenen leven zoo
echt mee met den arbeid en als er dan weer een
nieuwe post is, die begint te groeien, zijn er altijd
weer, die graag getuige zijn van de nieuwe ope
ning. Nu er was in Grabag veel belangstelling.
Ik reed onmiddellijk door naar de plaats van de
samenkomst en laat nu de menschen binnenko
men, die de samenkomst wenschten bij te wonen.
Zie, daar komen enkele Javaansche broeders van
Pingit ze hebben een paar uur geloopen, om
deze samenkomst bij te wonen en zie, daar
komen enkele menschen van Bana. Dat ligt vele
uren loopens weg, maar de pas ontstane ge
meente aldaar leeft zoo mee, dat er heel wat
van daar gekomen zijn, om getuige te zijn van
de eerste oogst in Grabag. Het zaaltje loopt vol.
Ik denk, dat er een 80 hoorders zijn en onder
hen vele Chineezen van Grabag zelf, waaronder
er zijn, die uit louter nieuwsgierigheid komen om
eens te zien, hoe dat gaat, als iemand gedoopt
wordt.
Daar zit de man en de vrouw, die gedoopt
zullen worden. Wat kan het wonderlijk gaan.
De man heb ik een 20 jaar geleden al ontmoet.
Want in dien tijd ben ik begonnen samenkomsten
te houden te Grabag en onder de trouwe hoor
ders hoorde ook reeds deze man. Maar de uit
breiding van het werk maakt het niet langer
mogelijk, om deze samenkomsten, die schaarsch
bezocht werden, voort te zetten.
Echter het zaad toen uitgeworpen is niet te
vergeefs geweest. Zijn zoon trouwde met een
Christen-Chineesche vrouw deze jonge man
kwam tot geloof, en heeft toen gevraagd om
opnieuw samenkomsten te laten houden in Gra
bag. Aan dat verzoek hebben we voldaan en nu
op dezen Pinksterdag kon aan den vader van
dezen man de H. Doop worden toegediend.
Na den Doop vierden we Avondmaal met de
kleine groep Christenen van Grabag en enkele
gasten uit andere gemeenten. Een groepje van
een man of tien we hebben daar feest gevierd
het feest van de eerstelingen met de begeert
„Och, dat men op deez' eerstelingen,
Een rijken oogst van voorspoed zag".
A. MERKELIJN.
POLEMIEK UIT SCHOUWEN.
In de laatste maanden is er op ons eiland
Schouwen een pennestrijd gevoerd, die aan de
lezers van onze Kerkbode, voorzoover zij in
Schouwen wonen, zeker niet onopgemerkt is
voorbijgegaan die voor hen en de andere lezers
niet zonder beteekenis is, wijl men er de geesten
van onzen tijd wel heel bizonder uit kan proeven.
Het is ditmaal geen polemiek uit eigen Gere
formeerden kring. De gangmaker en aanstichter
van het geschrijf was de Hervormde predikant
van Brouwershaven, G. J. de Nie. Man van vrij
zinnige richting, heeft hij door middel van inge
zonden stukken in de Zierikzeesche Nieuwsbode,
het dagblad dat hier in vrijwel elk gezin ter tafel
komt, zijn sterke afkeuring uitgesproken over de
luchtbeschermingsoefeningen, die op Zaterdag 16
Mei j.l. in Zeeland zijn gehouden. Enkele andere
„ingezonden-schrijvers" hebben gedeeltelijke of
gehecle kritiek geoefend, onder welke schrijvers
Dr. W. H. Weeda, Hervormd predikant van
Oosterland. Deze, de eenige theoloog uit de op
ponenten, bleef met zijn bestrijding, helaas hecle-
maal in de praktijk hangen trachtte enkel met
utiliteitsargumenten de betoogen en ontboezemin
gen van zijn collega te ontwrichten. Wat hem
oogenschijnlijk wel, in werkelijkheid echter hee-
lemaal niet gelukte, wijl een overtuiging zich
niet door bezwaren uit de levenspraktijk opzij
laat dringen. Jammer, dat de eenige theoloog,
zoo opponeerde, dat de polemiek moest dood-
Ioopcn, zonder dat de geesten openbaar werden,
of zij uit God waren of niet. Nu was het eenige
resultaat, dat we overhieldenenkele vinnige
opmerkingen, soms komende op de grens van het
persoonlijke krenkende.
„Mevrouw Woldinga mijn broer Fred".
Frederik Hilderink drukte handen, om vervol
gens zijn moeder, die zich juist bij hen voegde,
op de hoogte te brengen.
„Leuk. We loopen samen op", zeide deze tot
Mevrouw Woldinga. „Mijn man komt altijd iets
later. Hij is lid van den kerkeraad, moet U we
ten. Maar och, dat zal Lucie al wel verteld heb
ben, want die vertelt alles, wat los en vast is."
Lucie hoorde het niet, want zij was met Annie
en Fred wat vooruit geloopen, omdat zij de beide
zusjes Aleida en Koba had geordonneerd, de
voorhoede te vormen.
De oudere dames waren spoedig in een ge
animeerd gesprek gewikkeld, waarover Annie's
moeder zich verbaasde, daar zij niet gemakkelijk
zich geven kon. Maar bij Mevrouw Hilderink
ging dit blijkbaar vanzelf.
En bij de drie jongelui zorgde Lucie voor stof,
zoo nu en dan Fred in het gesprek betrekkend
en plagend, wat hij zeer goed hebben kon, daar
hij lachend toeluisterde.
„Juffrouw Woldinga, U kunt nog terug. Begin
niet met Lucie. want dan is uw leed niet te over
zien. Zij is het, die steeds thuis den boel aan den
gang maakt. Wij hopen altijd, dat zij, terwille
van haar vorming, het huis eens verlaat, 't Zou
een finale opruiming zijn."
,,'k Heb er vaak aan gedacht, eens in betrek
king te gaan, nu de zusjes ouder worden", ver
klaarde Lucie quaesie-ernstig, „maar zoolang
mijn vertrek wordt begeerd en dat openlijk wordt
gezegd, ga ik niet. Die voldoening wil ik ten
minste hebben."
(Wordt vervolgd)
