KERKNIEUWS.
OFFICIEELE BERICHTEN,
BOEKAANKONDIGING.
PREDIKBEURTEN
ADVERTENTIEN.
GEEFT
LITTOOIJ OLTHOFF
ZEEUWSCHE
PREDIKANTENCONFERENTIE.
Zooals gewoonlijk is er ook dit jaar, op den
dag vóór de Particuliere Synode, een conferentie
geweest van de Gereformeerde Predikanten in
Zeeland. Dinsdag 9 Juni werd ze gehouden in
de Gereformeerde Kerk te Goes. Er waren
zeven-en-dertig predikanten tegenwoordig. D.w.z.
weer meer dan het vorige jaar. Uit het ieder
jaar toenemende getal van opgekomenen blijkt,
hoe de faciliteiten, door de opeenvolgende Sy
nodes aan deze conferenties toegestaan, doel
treffend zijn. Daarop gelet is het des te meer
verblijdend, als zulk een conferentie ook zelf,
aan de verwachtingen beantwoordt. Dat nu kan
zeker gezegd worden van de pas gchoudene. Ze
had zulk een goed verloop, als maar begeerd kon
worden. Behalve de bekwame, rustige leiding van
Ds. A. Scheelc, bijgestaan door zijn Assessor
Ds. A. C. Heij, hebben zonder twijfel veel daar
toe bijgedragen de pracht-referaten van Ds. J.
van de Guchte van Veere en van Dr. W. H.
van Zuijlen van Wissekerke. De inhoud ervan
moge hier in het kort weergegeven volgen. Ds.
van de Guchte refereerde over de „Verhouding
van het Koninkrijk Gods tot de wereld". Na een
korte inleiding gaf hij een schriftuurlijke bepaling
zoowel van het Koninkrijk Gods als van de we
reld. Naar beide zijden werden de controversen
aangegeven. Het leven in het Koninkrijk Gods
in zijn onvolkomen realiseering op aarde werd
geduid als een wandelen voor Gods aangezicht,
wat aangaat alle levenskringen. Het is de open
baring van het lichaam van Christus in velerlei
instituut en organisatie. Het instituut der kerk
is alzoo niet het éénige, nog veel minder het
beheerschende, doch slechts één dezer instituten,
met name voor den godsdienstigen kring. De
„wereld" werd eveneens gezien als een leven
in alle kringen, doch in ongehoorzame richting.
Evenwel werd staande gehouden, dat de men-
schelijke natuur, hoezeer ook, gecentreerd als
ze is in het hart, verdorven geworden, toch door
Gods conserveerende goedertierenheid gehand
haafd is in haar structuren. Vandaar in de Schrift
de veelszins ruime waardeering voor het leven
der wereld.
Hieruit volgde, dat de verhouding niet zonder
meer die van de antithese of der subordineering
kon zijn, evenmin als een dialectische.
Ze is in het algemeen belijdend en getuigend,
bij doorwerking van Gods goedertierenheid
kan er saamwerking zijn in geval van af
goderij antithese.
Van uit dit standpunt werden de controversen
besproken, terwijl ten slotte deze algemeene be
paling werd uitgewerkt voor de godsdienstige,
de politieke, de analytische en sociale kringen,
waarbij nader werd ingegaan op verschillende
actueele vraagpunten.
Dr. W. H. van Zuijlen refereerde over Bartho-
lomaeus Keckermann (15721609) in zijn be-
teekenis voor de Gereformeerde Theologie.
„Deze wijsgeer en theoloog, die werkte te Hei
delberg en Danzig, is van beteekenis door zijn
pogingen, de theologie een plaats te geven in het
geheel der wetenschappen (of filosofie) en de
methode der filosofie consequent toe te passen
op de theologie. Deze poging, op zich zelf zeer
goed, moet tot verderf der theologie strekken,
indien daarbij wordt uitgegaan van een niet-
christelijke filosofie, zooals bij K. het geval is,
die de filosofie van Aristoteles, op enkele punten
gewijzigd, in haar geheel heeft overgenomen. De
filosofische vakken worden verdeeld in theore
tische en practische. Om de theologie in dit
systeem der wetenschappen een plaats te kunnen
geven, wordt ze verdeeld in tweeënde leer
van God en openbaring krijgt onder den naam
van theosofie een plaats onder de theoretische
wetenschappen, waar de bijna zondelooze rede
heerscht (lijn naar het rationalisme). De rest der
theologie (soteriologia) wordt deel der practi
sche wetenschappen, waarin vooral het hart, de
wil des menschen op den voorgrond treedt
hierbij gaat het er over, hoe ik zalig word (lijn
naar het piëtisme). In theoretische en practische
wetenschappen heerschen resp. de synthetische
en analytische methode. K.'s beteekenis ten goe
de is dus, dat hij ingezien heeft, dat de alge
meene methode, de stofordening van een theo
logisch systeem niet los staat van den inhoud
der theologie daarbij, dat hij de theologie ge
heel wetenschappelijk heeft gemaakt. Verkeerd
is geweest de scheiding der theologie in een
theoretisch en een practisch deel en daardoor
het afbuigen naar rationalisme en piëtisme, waar
bij de afwijking naar 't rationalisme werd bevor
derd door zijn te weinig rekenen met de door
werking der zonde ook op het gebied der theo
retische wetenschap."
Er volgde op deze referaten een levendige,
leerzame bespreking, die een broederlijk karakter
droeg.
De Scriba,
F. J. VAN DEN ENDE.
Sombere tijding.
Hoezeer de Diaconieën te kampen hebben met
den stijgenden nood, blijkt uit het besluit der
Diaconie van de Geref. Kerk te Rotterdam, die
met 1 Juli a.s. ertoe zal overgaan, le. de bijsteun
in natura aan de crisis-werkloozen met 50 te
verminderen, zoodat de werklooze broeders dan
maar de helft van hetgeen ze nu ontvangen, aan
hen zullen zien toebedeeld
2e. alle verdere ondersteuningen aanmerkelijk
te verminderen, zoodat ieder een deel van zijn
ondersteuning zal moeten missen.
(Rotterdammer)
Referaat van Ds. S. G. de Graaf te Am
sterdam. Onderwerp „Algemeene en Bijzondere
genade". Stellingen
1. Genade is in de Schrift de gunst Gods,
zij het verbeurde gunst. Het woord drukt een
verhouding uit, in welke God Zich tot menschen
stelt. Genade staat tegenover toorn. Ze wordt
door God in Zijn verbond alleen aan de Zijnen
geschonken, want in genade geeft God Zichzelf.
Zoo moet de term „algemeene genade" verwor
pen worden. Wel is er te spreken van een zekere
goedheid, die God aan ongeloovigen toont.
2. De gunst of genade, die door het Eeuwige
Woord ons geschonken wordt, behcerscht de
structuur der gansche wereld. In het Eeuwige
Woord, dat de onderhouder is van de verbonds-
gemeenschap, vindt ze haar bestand. Dan moet
ook nu haar bestaan rusten in de genade, die
God de Zijnen in den Christus schenkt. Van een
zoogenaamde algemeene genade, die niet haar
grond vinden zou in het kruis van den Christus
kan geen sprake zijn. Dit kon reeds uit Joh.
1 118 afgeleid worden, het wordt echter in
Koloss. 1 1220 letterlijk gezegd.
3. Hierbij is verondersteld, dat door den
zondeval de gemeenschap tusschen God en
mensch gansch verbroken werd, en die gemeen
schap alleen door den Christus in het verbond
der genade werd hersteld. Daarmee staat in ver
band, dat van een Vaderschap Gods over alle
menschen naar de Schrift niet kan gesproken
worden.
4. De genade of gunst gaat in logischen zin
aan de natuur vooraf, daar de gansche schepping
door de gunst in het Eeuwige Woord bestaat.
Men moet dus niet vragen naar de verhouding
van natuur en genade, want dat zou de gedachte
wekken, dat de genade supra-naturalistisch bij
de natuur bijkwam. Men dient te vragen naar
de verhouding van genade en natuur.
5. Men kan dan ook niet onderscheiden tus
schen tweeërlei terrein, een onderbouw van al
gemeene genade, waarin geloovigen en ongeloo
vigen zich tezamen bewegen, en een bovenbouw
van bijzondere genade, die alleen voor geloovi
gen toegankelijk is.
6. In de goedheid, die God om Zijn verbond
in den Christus met de geloovigen nog aan de
ongeloovigen bewijst, is veel, dat hen huns on
danks leidt en ten deele verlicht. Toch ligt in
hun leven de tendenz, om zich met dien zegen
van God vrij te maken.
K. B. S.
Lijst van die collecten, waartoe door de Par
ticuliere Synode van Zeeland van 10 Juni 1936
besloten is
1. Hulpbehoevende Kerken in de Provincie.
Anderhalve collecte, te houden in November
1936 (heele) en in Maart 1937 (halve). Quaestor
der Deputaten Ds. F. J. van den Ende te Kam
perland, giro 41873.
2. Hulpbehoevende Kerken in Nederland,
één collecte, te houden Januari 1937. Deze col
lecte wordt op verzoek der Generale Deputaten
geïnd met medewerking van de Particuliere Sy
node door de Provinciale Deputaten ad artikel
11. Te zenden aan Ds. F. J. van den Ende, Kam
perland.
3. Hulpbehoevende Studenten, geen.
4. Evangelisatie in de Provincie, één collecte,
te houden Februari 1937. Quaestor der Deputa
ten Ds. G. van Heiningen te Wolfaartsdijk,
giro 178021.
5. Hulpbehoevende Diaconieën, die idioten
en andere ellendigen te verzorgen hebben, één
collecte, te houden Juli van dit jaar 1936. Deze
collecte wordt door de Particuliere Synode bij
zonder aanbevolen. Om in den nood der bedoel
de diaconieën te voorzien, kan met één collecte
alleen dan volstaan worden, als de opbrengst
grooter is dan gewoonlijk. Quaestor dezer De
putaten is dhr. A. J. Huysman te Meliskerke.
Namens het moderamen van de Particuliere
Synode, gehouden te Goes 10 Juni 1936,
F. J. VAN DEN ENDE, le Scriba.
Middelburg. VERGADERING van den
Kerkeraad-Smal op 18 Juni 1936.
Praeses Ds. D. Bremmer.
Opening. Lezen Joh. 10:114, gebed.
Aanwezig 19 broeders.
Notulen gelezen en vastgesteld.
Ingekomen Stukken
1. 4e Centrale Conferentie van Ouderlingen
te Arnhem 24-6-1936. Kennis van genomen.
2. 't Anker. Naar Evang. Commissie.
3. Verzoek om steun. Naar Commissie ad hoe.
4. Over Zendingskalender 1937. In handen
van de Zendingscommissie.
5. Een schrijven van de Diaconie Geref.
Kerk alhier. Zal beantwoord worden.
6. Een schrijven van Staatsbedrijf P. T. T„
Telefoondistrict Vlissingen. In handen gesteld
van Commissie voor kerktelefoon.
7. Een verzoek om toegelaten te worden tot
onze kerk. Wijkouderlingen zullen bezoeken.
Commissie voor doopaanvragen enz. 1 attesta
tie ingekomen, 2 doopattestaties aanvaard, 1
doopattestatie gevraagd, 2 doopaanvragen toe
gestaan, 2 doopbewijzen zuHen aan Ned. Herv.
Kerk gevraagd worden. 1 huwelijksbevestiging
toegestaan.
Rapporten
a. Op voorstel van Sectie II zal aan Classis
advies gevraagd worden in tuchtgeval.
b. Over een zuster die elders lid is. Zij mag
a.s. Zondag met de gemeente H. Av. vieren.
Rondvraag. Persverslag. Sluiting.
Serooskerke. KORT VERSLAG van de
vergadering van den Kerkeraad ge
houden op Donderdag 18 Juni 1936.
Aanwezig alle leden.
De Praeses opent de vergadering met gebed
en Schriftlezing en betuigt daarna aan br. Chris-
tiaanse de deelneming van den Kerkeraad met
het overlijden van zijn moeder. Br. Christiaanse
zegt daarvoor dank.
De notulen worden gelezen en goedgekeurd.
Ingekomen Stukken 1. Rapport Zending. 2.
Finantiëel verslag Zending zal circuleeren.
3.5. Steunaanvragen Geref. Kerk Hoenze
Driel Verband van Geref. Evang. Comm. Ar
beid Pa v. d. Steur in handen van de desbe
treffende Commissie. 6. Circulaire -Zendings
kalender 1937 voor alle gezinnen zal wederom
een exemplaar worden besteld. 7. Agendum
Centr. Ouderlingen Conferentie, voor kennisge
ving aangenomen. 8. Schrijven van Ds. J. Ver-
steegt betreffende de G.E.O.S. (Geref. evang.
onder schippers)zal worden beantwoord.
Kerkelijke stand. Overleden Dina Christi
aanseMaas. Ingekomen met doopatt. van Oost-
kapelle Jans Marijs.
Br. P. Ton vraagt en verkrijgt toegang tot de
vergadering. Br. Ton zegt uit naam van de Geref.
Jeugdvereenigingen, die zonder betaling in de con
sistorie mogen vergaderen, aan den Kerkeraad
daarvoor hartelijk dank en biedt uit waardeering
namens genoemde vercenigingen een tiental stoe
len aan. De Praeses dankt br. Ton voor zijn
sympathieke woorden en zegt, dat de Kerkeraad
dit geschenk zeer gaarne wil aanvaarden en ver
zoekt hem den dank aan de gevers over te bren
gen. Gezien den wankelen toestand van de thans
gebezigde stoelen wordt het geschenk dadelijk
in gebruik genomen.
Rapporten. Verslag wordt gedaan van het
huisbezoek in 50 gezinnen. Gerapporteerd wordt,
dat de actie tot verhooging der bijdragen voor
de Theol. School niet onbevredigend is verloo-
pen en nog zal worden voortgezet.
De Praeses brengt het verzoek over van de
Vereeniging tot verspreiding der Heilige Schrift
om een aanbeveling voor een collectie langs de
huizen op Woensdag 24 Juni a.s. deze wordt
verleend.
Diaconale zaken. Br. Verton doet verslag van
de gehouden Prov. Diac. Conferentie.
Rondvraag. Sluiting.
DE SCRIBA.
Ons Blad. Evangelisatie-Maandblad
voor jongens en meisjes, 0.60 per
jaar. Uitgave Johs Vlaanderen Olden-
zeel, le Oosterparkstraat 212, Amster
dam (O.).
Ons werd toegezonden het le Lustrumnummer.
Op de eerste pagina schrijft Prof. Grosheide een
brief aan de jeugdige lezers en lezeressen. Op de
volgende bladzij is een mooie plaat van Josina
Knap gereproduceerd Juda borg voor Benjamin,
waarbij een korte Bijbelsche toelichting is ge
schreven op de volgende pagina, terwijl „Oom
Johannes" bladzij 4 vult. De prijs voor versprei
ding van dit aardige Evangelisatieblaadje is zeer
laag gesteld.
HEIJ.
VEREENIGINGSLEVEN.
Middelburg. Ontvangen van een zuster der Ge
meente uit dankbaarheid 1.voor de kerk en 1.
voor de Zending van een zuster der Gemeente 1.
voor de Kerk, 1.voor de Diaconie, 0.50 voor
Rusthuis en 0.50 voor de Zending.
D. BREMMER.
Middelburg. In dank ontvanqen voor de Kerk van
N.N. 1.—.
Ds. A. H. OUSSOREN.
Serooskerke. Met hartelijken dank ontvangen een
dankoffer van een zuster der gemeente 3.waar
van 1.voor de Kerk, 1.voor de Diaconie
en 1.voor de Kerktelefoon.
W. F. M. LINDEBOOM.
Middelburg. Ontvangen door tusschenkomst van
br. Damen van een zuster 2.50. Hartelijk dank.
J. J. ORNEE, Kassier Diaconie.
Middelburg. Uit dankbaarheid voor genoten zegen
van een Broeder en Zuster der Gemeente ontvangen
2.voor de Kerk. De Boekhouder,
A. DE POORTE.
VERANTWOORDING van LIEFDEGAVEN
Geref. M. V. „Het Mosterdzaadje" te Koudekcrke.
N.T. Schets 14. „Jezus" wonderen" door J. Simonse.
M.O. Schets 2. B. en B. Sept. 1934 door J. Sanderse.
ReciteerenJ. Ruitenbeek. VoordrachtM. Sinke.
Geref. Meisjcsvergadcring „Nunia", Middelburg.
Afdeeling II.
Bijb. Gesch. „Jozefs verhooging" door Leintje Ba-
rendsc. Na de pauze voorlezen uit „Stans van de
vijfjarige".
Afdeeling III.
Bijb. Gesch. „De strijd om het eerstgeboorterecht"
door Janny Verspoor.
Na de pauze reciteeren door Lies Dubois, Koos
Suurmond, Jo Vereist en Cathrien Wattel.
Geref. Meisjcsvcrccniging „Meisjesrocping", M'burg.
Afdeeling A.
O. T. Schets 10. „Lot", B. en B. 13 Juli '34, A. Naye
Lees- en Reciteeroefening uit „Bartje", B. en B.
22 Nov. '35. L. Kingmans, P. Lavooij, J. Maas.
Bijdrage F. Rooze.
Afdeeling B.
Geloofsleer. Art. 27, 28 Bets Slot.
OpvoedkundeJan Ligthart, Gré Janse de Jonge.
Bijdrage Nellie Drost.
Gereformeerde Knapenvcrgadcring „Samuël"M'burg.
Afdeeling II.
Geen vergadering.
Afdeeling III.
B. G. „Mozes' roeping", Heuseveldt.
V. G. „De 10 jaren", v. Westrenen.
Geref. V. Spr. S33a te St. Laurens.
S. S. Schets 7. „Het zesdaagsche scheppingswerk",
vr. J. A. de Visser.
O. M. Schets 2. „Patriciërs en Plebejers" vr. J.
Wiilemse.
De J. V. te vergadert op Zondag 4 uur a.s.
N.T. les 1. „Jezus' dispelen" door vr. C. Labruijère.
VoordrachtJ. Tevel. Pauze.
M. O. dl. 3, les 9. „Staat en gemeentebedrijven",
vr. D. Simonse. MemorisatieJ. Huisman.
V. „Repos Aillcurs", Afd. A.. Souburg.
G. B. Art. 20. „God heeft Zijn rechtvaardigheid en
barmhartigheid bewezen in Christus" door J. van
Maldegem.
M. O. Onderw. „Kerk en Maatschappij" A door
J. de Grool.
Geref. jongclingsver. Sola-FidcMiddelburg.
Schrifst. 26. „Het verbond met Abraham" door vr.
A. Buijs.
Varia door vr. W. de Rijke en J. de Boks.
Geref. Jongclingsvcrceniging „Herman Faukcel".
N.T. Handelingen 16 door vr. A. Jonkheer.
V.G. „De strijd om Wereldheerschappij" door vr.
J. de Rijke Jr.
Varia door vr. P. Ingelse.
Behandeling van enkele Huishoudelijke zaken.
Ring van V. en Kring van M. V. op G. G.
in Zeeuwscli Vlaanderen.
Landdag te Schoondijkc op Zaterdag 27 Juni. 2 uur.
ZONDAG 21 JUNI 1936.
CLASSE MIDDELBURG.
MIDDELBURG.
Hofplcinkerk 9.30 uur Ds. D. Bremmer
Bed. H. Av.
6 uur Ds. D. Bremmer
Voortz. Bed. H. Av. en Dankzegging.
Noorderkerk 9.30 uur Ds. A. H. Oussoren
2 uur Ds. E. Beukema
te Nieuwdorp.
6 uur Ds. A. H. Oussoren
Arnemuiden 9.30 en 2 uur Ds. H. Scholing
Domburg 9.30 uur Ds. J. E. Visser
2 uur Leesdienst
Gapinge 9.30 uur Leesdienst
2 uur Ds. W. F. M. Lindeboom
Grijpskerkc 9.30 en 2 uur Ds. J. Plomp
Koudekerke 9.30 en 2 uur Ds. A. C. Heij
St. Laurens 9.30 en 2 uur Ds. A. Koning
Meliskerke 9.30 en 2.30 uur Ds. M. Vreugdenhil
Namiddag Voorber. H. Av.
Oostkapelle 9.30 en 2 uur Ds. M, f v. Dijken
Serooskerke 9.30 uur Ds. W. F. M. Lindeboom
2 uur Ds. J. W. Tunderman
Souburg 9.30 en 2 uur Ds. G. B. Bavinck
te Amersfoort.
Veere 9.30 en 2 uur Ds. J. v. d. Guchte
Vlissingen 9.30 en 5.30 uur Ds. G. Smeenk
Vrouwcpolder 9.30 uur Ds. J. W. Tunderman
2 uur Leesdienst
Westkapelle 9.30 uur Ds. C. B. Bavinck
2 uur Ds. J. E. Visser
CLASSE ZIERIKZEE.
Brouwershaven 9.30 en 2 uur Ds. J. Meester
Bruinisse 9.30 en 2 uur Ds. J. P. Linger
Colijnsplaat 9.30 en 5.30 uur Leesdienst
Geersdijk 9.30, 2 en 5.30 uur Leesdienst
Haamstede 9.30 en 2.30 uur Ds. J. M. Mulder
Kamperland 9 en 2 uur Ds. F. J. v. d. Ende
6 uur Leesdienst
Nieuwerkerk 9.30 en 6 uur Cand. J. Terhaak
te Utrecht.
2 uur Leesdienst
Oosterland 9.30 en 2 uur Leesdienst
Scharendijke 9.30 en 2 uur Ds. J. B. Vogelaar
Wissekerke 9.30 en 2 uur Dr. W. H. van Zuijlen
Zierikzee 10.30 en 6.30 uur Dr. J. v. Lonkhuijzen
Zonnemaire 9.30 en 2 uur Leesdienst
CLASSE THOLEN.
Anna Jacobapolder 9.30 en 2 uur Ds. J. Spoelstra
Bergen op Zoom 9.30 en 5.30 uur
Ds. W. M. le Cointre
Krabbendijkc 10 en 3 uur Ds. M. Ros
Poortvliet 9.30, 2 en 6 uur Ds. H. v. d. Zanden
te Wapenveld.
Rilland-Bath 9.30 en 2 u. Ds. W. G. v. Herwijnen
Tholen 9.30 en 2 uur Dr. C. Veltenaar
Oud-Vosmeer 9.30 en 2 u. Ds. C. A. Vreugdenhil
CLASSE GOES.
Baarland 9.30 en 2 uur
Borssele 9 en 2 uur
Driewegen 9.30 en 2 uur
Ds. G. Leene
Ds. H. Fransen
Ds. P. Bakker
te Andel.
Goes 9.30 en 5.30 uur Ds. W. H. v. d, Vegt
's-Gravenpolder 9.30 en 2 uur Leesdienst
Heinkcnszand 9.30 en 2 uur Ds. Joh. Booij
Kapelle-Biezelinge 10 en 2.30 uur Ds. A. Scheele
Kruiningen 9.30 en 2 uur Ds. J. Koolstra
Nieuwdorp 10 uur Ds. E. Beukema
2.30 uur Ds. A. H. Oussoren
Wcmcldinge 9.30 en 2 uur Ds. M. P. van Dijk
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 u. Ds. G. v. Heiningen
Yerseke 9.30 en 2 uur Ds. A. van Egmond
CLASSE AXEL.
Aardenburg 10 en 3
Axel 9.30 en 2 uur
Hoek 9.30 en 2 uur
Oostburg 10 en 3
Schoondijke 10 en
Terncuzen 9.30 en
Zaamslag 9.30 en 2
uur Ds. A. B. W. M. Kok
Prof. Dr. K. Schilder
te Kampen.
Ds. J. A. Vink
uur Ds. Th. P. Potma
Bed. H. Av. en Dankz.
3 uur Dhr. Jonker
Hulppred. te Rotterdam.
2.30 uur Dr. J. Schelhaas
te Tzummarum.
.30 uur Ds. Joh. A. Tiemens
G. SMIT
eti
N. SMIT—ARNOLD1
zeggen, mede namens hun wederzijdsche
familie, hartelijk dank voor de vele
bewijzen van belangstelling voor en bij
hun huwelijk ondervonden.
Middelburg, Juni 1936.
UW ADVERTENTIES TER
PLAATSING AAN HET ADVER
TENTIEBUREAU VAN
SPANJAARDSTR. - MIDDELBURG
