FEUILLETON
KLATERGOUD
VAN VERRE EN NABIJ.
KERKNIEUWS.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Jood was. En degenen die hem steunden, de
Herodianen, waren zoowel Farizeërs als Saddu-
ceërs, of ook geen van beiden.
In de tweede plaats waren de Farizeërs niet
meer zulk een eenheid als ze tot nog toe geweest
waren. Men begon zich langzamerhand de vraag
te stellen of het standpunt dat altijd was ingeno
men juist was. Dit standpunt n.l. dat het hoogste
doel moest zijn te kunnen leven naar de Torah,
en verder zich niet te bekommeren om de poli
tieke toestand.
De Esseën beantwoorden de laatste vraag be
vestigend. Ze trokken zich terug van het wereld
leven en huldigden een soort ascetisme dat de
historische Farizeërs nooit gekend hadden. Nog
een andere groep vormden de zgn. Zeloten. Ze
stonden juist op het andere standpunt en ver
klaarden de oorlog aan de vroegere vredespoli
tiek van de Farizeërs. Ze wilden opstand, revo
lutie om maar dat gehate juk te kunnen afwer
pen en te kunnen leven naar de wet.
Ze waren de wilde fanatici, te vergelijken met
de communisten onzer dagen.
Zoo zien we dus dat de oude eenheid in be
ginsel verbroken is. De doelstelling blijft dezelf
de leven naar de Wet. Maar de wegen daartoe
verschillen de een verkiest een vredespolitiek
en trekt zich terug uit het leven.
De ander wil langs den weg van bloed en
tranen het ideaal bereiken.
Natuurlijk vormden deze twee groepen tesa-
men slechts een klein gedeelte van de Farizeërs.
Maar hun kracht was hiermede toch gebroken.
Ook tegenover de Sadduceërs. Ook tegenover
Herodes.
Hiermede zijn we gekomen tot een zekere af
sluiting van het ontstaan der Farizeërs.
Deze „afgescheidenen van het volk" zijn klein
begonnen.
Ze hebben in hun kinderperiode veel strijd en
tegenkanting gekend, onder Salampsio de bloei
periode doorgemaakt, maar als nu straks Jezus
op aarde komt, dan heeft het zijn oude kracht
verloren. Toch zal het nu weer kracht ontwik
kelen omdat ze staan tegenover een huns inziens
nieuwe vijand, die een aanslag doet op het leven-
naar-de-Torah.
Zulk een moet sterven. En Jezus is gestorven,
maar zijn dood was de vernietiging van het
Farizeïsme.
Gereformeerde Kerk van Middelburg.
De notulen van begin Augustus 1837 maken
melding van een vergadering waar slechts een
..punt wordt behandeld en wel dit „dat broeder
Geelhoed den Leraar met Zijn wagen des an
deren Daags heeft gebracht na Sloe welke des
anderen daags verschijnen voor den Rechtbank
in Goes".
Hoewel kort is deze mededeeling toch van
belang.
Niet alleen zien we welk een moeite het rei
zen in die dagen kostte, maar ook kunnen we
hieruit opmaken, dat Ds. Buddingh zijn actie in
dien tijd reeds tot Zuid-Beveland uitstrekte. En
dat die actie als onwettelijk werd aangemerkt.
Dat inderdaad in het Goesche Land in dien
tijd gewerkt wordt, blijkt uit de notulen van
Sept. 1837 ten huize van Ds. Buddingh in Mid
delburg. Hij doet op die vergadering verslag van
de „toenemende leden in de goesche landen als
ook dat er verscheyden leden mede aan onze
gemeenten zijn aangesloten".
In de overige maanden van het jaar 1837 ge
beurt er niets bizonders. De vergaderingen heb
ben een ordelijk verloop. Meestal worden ze
gehouden ten huize van Ds. Budding. E. Moor-
hoff vertrekt naar Axel, een ander wordt voor
hem tot ouderling verkozen.
Het jaar 1838 kan aangemerkt worden als een
jaar van krachtsontwikkeling. Op 28 Januari
1838 predikt Ds. Budding voor de eerste keer
in Goes. De vergaderplaats is een schuur, een
houtbergplaats, in de Wijngaardstraat. Deze
schuur was het eigendom van Leendert Glerum
en Johannes de Jonge Hz., beiden bakkers.
Drie maal preekt Ds. Budding op dien Zon
dag. Des avonds alleen ongestoord. Des morgens
komen onder het gebed de commissaris van po
litie binnen met twee agenten. Regelrecht loopt
de commissaris naar Ds. Budding. Hij vraagt
hem in naam des Konings de vergadering te slui
ten. Budding antwoordt„Indien de saamgeko-
menen'' Zulks verlangen zal ik de vergadering
sluiten, anders niet." Daarna zingt men Ps.
119:75 en 76.
Des namiddags komt de commissaris weer
beveelt nu de vergadering te sluiten. Bedreigt
hem bij ongehoorzaamhêid zich te moeten ver
antwoorden voor den rechter. Tevergeefs.
DOOR
H. KINGMANS
29)
„Hoe denk je er over, na de lunch een flinke
autotocht mee te maken vroeg hij. „Aan het
strand is het vanmiddag toch niets. Daar kunnen
wij vanavond wel eens gaan kijken."
„Heino wil vannacht hier blijven, vader. Zou
dat gaan
„Er zal in dit dorp toch wel ergens een plaatsje
zijn Dat is een goed idee. 'k Heb er nog niet
aan gedacht. Dan gaan wij morgen samen naar
Amsterdam."
„Zóó laat kan ik hier niet weg. 'k Moet tijdig
op het kantoor zijn."
„Jongeman", zei de heer Salomons plechtig,
„je moet oude menschen de les niet lezen. Meen
je dan, dat ik hier tot negen uur op mijn bed
lig Mis, man. Om negen uur ben ik in Amster
dam."
„Dan wil ik graag van de partij zijn", lachte
Heino. „Een plekje krijg ik vannacht wel, al
was het op den zolder van de dépendance."
,,'k Zal er straks eens met den gérant over
praten", beloofde zijn gastheer. „Het komt best
in orde."
Vóór het terras kwam een auto aansnorren,
die met een ruk stilhield. Aan het stuur zat Wei-
Ier, die spoedig op het terras verscheen.
Heino kookte van woede dat die kerel hem
Des avonds komt de commissaris niet. Over
ecnigen tijd zouden Budding en de beide bak
kers er wel meer van hooren.
A. H. OUSSOREN.
Het volgende schrijven heeft Dr. Krop aan
minister Laval gezonden
Excellentie,
Het zij ons vergund, eenige woorden toe te
voegen aan de uiteenzetting der Heeren verte
genwoordigers der Protestantsche Kerken in
Frankrijk.
Uit naam van den Wereldbond van Protes
tanten en van den Internationalen Bond voor
Inwendige Zending, meer nog uit naam van het
menschelijk geweten, komen wij U vragen te
bevoegder plaatse tusschenbeide te komen, ten
gunste van vier en twintig slachtoffers van het
Sowjetregiem, wier eenige misdaad daarin be
staat, dat zij God wenschen te dienen volgens
hun innige overtuiging en dat zij aan hun onge
lukkige geloofsgenooten het Evangelie wenschen
te verkondigen.
Wij achten het geheel overbodig, hier den
treurigen toestand uiteen te zetten, waarin de
geloovigen in Sowjet-Rusland verkeeren. Voor
zoover noodig, zal het bij dit schrijven gevoegd
memorandum, alle noodzakelijke bijzonderheden
vermelden. De regeering te Moskou heeft, vol
gens haar eigen verklaring, een oorlog zonder
genade verklaard aan alles, wat godsdienst is
en aan elk Christelijk idealisme.
De heer Yaroslawsky heeft hieromtrent, trou
wens, een afdoende bekentenis afgelegd, toen
hij verklaarde (redevoering, gepubliceerd in de
„Pravda" van 15 Juni 1929):
„Wij verdedigen ons niet. Wij zijn dan ook
niet dom genoeg, om ons tevreden te stellen met
het aannemen van een verdedigende houding
zoo gek zijn wij nooit geweest."
„Wij zetten den strijd voort aan het anti-
godsdienstfront, niet door ons te verdedigen te
gen den klassevijand, maar door tot den aanval
over te gaan."
En deze aanvallen zijn hoofdzakelijk gericht
tegen de voorgangers der verschillende gods
diensten.
In den laatsten tijd blijkt het wel, dat deze
vijandige handelingen van buitengewoon ge-
welddadigen aard zijn.
Alles schijnt er op te wijzen, dat men het pro
gram voor het vijfjarenplan zeer ernstig opneemt,
welk program thans op weg is om werkelijkheid
te worden, en dat de „liquidatie" eischt van de
laatste overblijfselen van het godsdienstig leven
tegen 1937.
Inmiddels zijn de vier en twintig (26) predi
kanten, wier namen en adressen aan dit verzoek
schrift zijn toegevoegd, en waarvan er vooral
negen, wier namen door zijn aangeduid ons
medelijden opwekken, slachtoffers geworden van
een terreursysteem, zooals de wereldgeschiedenis
nimmer heeft aanschouwd.
Excellentie, wij kennen den invloed van U.w
woord op de Sowjet-regeering en wij smeeken
LI, met alle kracht die in ons is, voor onze ge
loofsgenooten tusschenbeide te komen.
„De rechtspolitiek", gelijk de eeredeken der
Theologische Faculteit te Parijs, de Heer Raoul
Allier, zeer terecht opmerkte, „is de door het
Frankrijk van '89 gedane uitvinding. De belan-
gelooze politiek heeft het mogelijk gemaakt, dat
het volk zich een juist begrip van de rechts
politiek kon vormen."
In den naam van deze politiek, in den naam
van de groote beginselen van '89, die voor elk
menschelijk wezen, in de eerste plaats vrijheid
van godsdienst, zedelijke vrijheid, intellectueele
vrijheid, zonder welke de politieke vrijheid slechts
een ijdele klank is, opvordert, verzoeken wij U.
Excellentie, onze broederlijke tusschenkomst een
gunstig onthaal te verleenen en de betuiging van
onzen diepen eerbied te willen aanvaarden."
w.g. F. J. KROP.
Het is jammer dat sommigen gaan inslapen en
denken dat er toch niets te veranderen is aan
den toestand. Wie dat denkt vergist zich en we
moeten daarom dankbaar zijn dat er strijders ge
vonden worden, die deels de onderdrukten willen
steunen deels de verderflijke beginselen van het
Communisme bestrijden. En dan denken we
naast Dr. Krop aan onzen Zeeuwschen collega
Ds. de Koning. En dan zien we achter deze
mannen staan de plaatselijke comité's en achter
deze comité's de massa der verdrukten. Deze
nu zijn dag kwam bederven Tot zijn groote
vreugde bemerkte hij echter, dat ook op het ge
laat van Gretha een trek van ergenis verscheen.
Weiier deed, alsof hij een andere richting
wilde inslaan, om dan opeens de familie Salo
mons te bemerken.
„Neen, maar", riep hij verbaasd uit, „is U
hier Ik meende dat de familie in Noordwijk
was
Hij huichelde, naar Heino met stelligheid wist.
Want hij was zeer goed op de hoogte, waar
de familie vertoefde. En hij was met opzet naar
Wijk aan Zee gekomen, om in de nabijheid van
Gretha te zijn.
„Hoe kom je aan Noordwijk, man", zei mijn
heer Salomons.
„Ik meende het stellig", merkte de ander op,
allen groetend door hen de hand te schudden
en Gretha een compliment makend over haar
door de zon en de zeelucht gebruinde huid.
„Mag ik bij de familie plaats nemen vroeg
hij dan, meteen gaan zittend naast Gretha, tot
groote ergernis van Heino.
„Met plezier, man. Ben je aan het toeren
,,'k Wilde vandaag eens van het strand ge
nieten."
„Dat zal je niet meevallen", lachte mijnheer
Salomons. „Allereerst is het er 's Zondags stik
vol en bovendien waait er op het oogenblik een
warme landwind, die het verblijf aan zee niet
aanlokkelijk maakt."
„Wij gaan 's Zondags nooit naar het strand",
zei Gretha zeer koel. „Het is er niet prettig,
's Zondags zou ik het liefst maar in Amsterdam
zijn. Wij kunnen er vanmiddag wel eens heen
roepen met luide stem help ons. En we kunnen
helpen.
Ieder kan helpen. Al is 't nog zoo weinig.
Daarom roepen we zoowel de plaatselijke co
mité's als alle Zeeuwen en Zeeuwinnen toe
steunt de vernieuwde actie voor de Zeeuwsche
beker. Jeugdvereenigingen aan de slag
Het geld komt op zijn plaats. Dat bewijzen
de duizenden dankbetuigingen. Laten we op het
schreien van duizenden medebroeders en -zusters
onze ooren niet stoppen maar de hand der barm
hartigheid hen toereiken.
De Zeeuwsche beker zal U spoedig worden
aangeboden en wijs hem dan niet terug.
Duitschland.
Het nieuwe heidendom.
In World Dominion lezen we Een professor
van Florence, die in Berlijn cenigen tijd heeft
doorgebracht, berekent dat er niet minder dan
32 verschillende godsdienstige bewegingen zijn.
De Pruisische Belijdenissynode gaf een manifest
uit waarin zij de grenzen aanwees van het staats
gezag en protesteerde tegen de pogingen om door
middel van de Staatsmachine het geloof omver
te werpen700 predikanten werden gevangen
genomen.
Hoe teeder behandelt de Nazistaat het nieuwe
Heidendom in Duitschland in vergelijking met
deze brute behandeling van het Christendom.
Voorbeelden Het heidendom in Duitschland kan
zooveel ruimte verkrijgen in de dagbladen als
het wenscht. Ze mogen door advertenties pro
paganda maken zooveel als ze willen. De auto
riteiten staan officieele regeeringsuren van de
omroep af voor het verbreiden van het heiden
dom. Geheel Duitschland toont belangstelling
wanneer een deputatie Generaal Ludendorf gaat
feliciteeren met zijn 70en verjaardag en het luis
tert wanneer Ludendorf aan hen vertelt dat hij
„vaarwel" aan het Christendom gezegd heeft
reeds geruimen tijd geleden en hij de natie ad
viseert dit ook te doen."
Ziet ge wel lezer, dat de beide uitersten, Com
munisme en Nationaal Socialisme, elkander ra
ken. Hoe kan het ook anders als ze eenzelfde
vader hebben in Hegel.
Nog eensDuitschland.
In The Indian Social Reformer lezen we dat
een groep „ernstige zielen" een verzoek heeft
gericht om Hindoeïstische Zendelingen te mogen
ontvangen in Wiesbaden, Duitschland.
Aan dit verzoek is gevolg gegeven en de Heer
Yatiswarananda is nu reeds zes maanden werk
zaam in Wiesbaden. Daar heeft deze Hindoe
zooveel werk gevonden, dat hij er niet 6 maan
den, maar nog meer dan een jaar wil blijven.
Ook in verband met de naburige landen ver
klaart hij. Talrijke intellectueelen en vooraan
staande christenen zijn vermoeid van de chris
telijke dogma's. Overal waar Yatiswarananda
gekomen is heeft hij „solide" beginselen gelegd,
steunende op de vedanta. Hij tracht kleine groe
pen te stichten, die als basis kunnen dienen om
het werk verder uit te breiden. Met vooraan
staande professoren heeft Yatiswarananda zeer
interessante gesprekken gehad.
Hm, interessant zal het wel zijn. Maar teeke
nend is het zeker. En onheilspellend ook. Arm
volk dat Gods Woord loslaat, dat het Oude
Testament verbrandt en het Hindoeïsme begroet.
A. H. OUSSOREN.
VIERTAL TE
Winterswijk W. de Graaf te Onnen.
D. Veenhuizen te Valthermond.
A. W. Wymenga te Jutrijp-Hommerts.
F. C. Zwaai Jr. te Borger.
DRIETAL TE
Opende (Gron.):
F. van Dijk, hulppred. te Haaksbergen.
Cand. R. Dcuma te Bergum.
Cand. H. J. Heersink te Oude-Pekela.
BEROEPEN TE
Groningen (vac.-Mieder.ia)D. Zwart te Aalten.
Enschedé I. de Wolf te Mussel.
Hohverd (Fr.): Cand. J. van Bruggen te Ermelo.
K. B. S.
Middelburg. Maandag 1 Juli COETUS des
morgens om 10 uur.
rijden.
„Naar Amsterdam vroeg haar vader ver
baasd. „En er stond een anderen tocht op het
program. Ik voel niets voor Amsterdam."
„Wij behoeven er niet lang te zijn", zei Gre
tha, haar moeder veelbeteekenend aanziend.
Deze had Gretha echter reeds lang begrepen.
„Wij kunnen nog wel eens zien, Alfred", zei
zij tot haar man, om dan onmiddellijk het ge
sprek op een ander onderwerp over te brengen.
Weiier bleef kalm zitten, gekscheerde met
Gretha, die hem tamelijk op een afstand behan
delde. Hij gaf echter geen kamp en invitterde
zichzelf maar voor de lunch.
„Welja, hoe meer zielen, hoe meer vreugd",
zei mijnheer Salomons. „Wat heb je, Heino."
„Ik geloof warempel, dat ik last van de warm
te begin te krijgen", antwoordde deze gevat.
De waarheid was, dat bij zich gruwelijk ergerde
over het optreden van Weiier, dien hij wel kon
wegkijken. Maar ondanks die ergernis bespeurde
hij toch, dat het verschijnen van den vrijpostigen
jongeling Gretha ook niet welgevallig was. Hij
meende zelfs aan mevrouw Salomons, die ove
rigens de beleefdheid zelve was, ook te bespeu
ren, dat zij Weiier het liefst maar zag vertrekken.
Toen de gong voor de lunch ging en allen het
terras verlieten, om de eetzaal op te zoeken
de zon verscheen trouwens op het terras,
zoodat een langer verblijf er wel niet mogelijk
zou zijn -nam mevrouw Salomons haar man
even ter zijde.
„Dat was natuurlijk maar gekheid van Gretha
daareven", zeide zij. „Wat zouden wij in Am
sterdam moeten gaan doen
Middelburg. Vergadering van de Commissie
van Beheer Dinsdag 2 Juli a.s., 's avonds 7.30
uur.
DE SECRETARIS.
VERGADERING van den Kerkeraad van
St. Laurens, gehouden op 24 Juni 1935.
Praeses Ds. A. Koning opent de voltallige
vergadering.
Notulen na lezing onveranderd vastgesteld.
Ingekomen Stukken a. Vraag van de Centrale
Diaconale Conferentie om vraagpunten in te
zenden b. De Orgelcommissie deelt mede, dat
br. J. v. d. Hofstede bedankt heeft als lid harer
Commissie. De kerkeraad benoemt br. J. de
Visser. De organist br. Suurmond, zal verzocht
worden als adviseerend lid van de Orgelcom
missie op te treden c. Verslag van den arbeid
in Westfalen en Pruisen voor kennisgeving
aangenomen. Enkele aangehouden steunaanvra
gen worden afgehandeld.
Rapporten Praeses deelt mede verschillende
zieken te hebben bezocht.
Br. Prins meldt de Prov. Diaconale Confe
rentie te hebben bezocht en doet verslag.
Diaconale zaken. Geen bijzonderheden.
Kerkelijke stand. Overgekomen van Melis-
kerke met attestatie br. A. Simonse.
Rondvraag Enkele aangelegenheden den
eeredienst betreffende, worden besproken. Er
wordt tot geen verandering besloten.
Lezing persverslag.
Sluiting. DE KERKERAAD.
Middelburg. VERGADERING van den
Kerkeraad-Smal op Donderdag 27 Juni
1935, des avonds half acht, in de con
sistorie Hofpleinkerk.
Voorzitter Ds. Oussoren.
Aanwezig 28 broeders.
De notulen worden gelezen en vastgesteld.
Ingekomen Stukken
Kennisgeving van overlijden van een broeder
en van twee zusters in het Rusthuis.
Een mededeeling van het voorgenomen huwe
lijk op 9 Juli van onzen a.s. Miss. Dienaar des
Woords, Cand. C. van Nes.
Een aanvrage om steun wordt gesteld in han
den van de Commissie ad hoe.
Naar de Jaarvergadering van „Vrederust"
worden geen afgevaardigden gezonden.
3 attestaties ingekomen en aanvaard.
1 doopaanvrage toegestaan.
2 doopattestaties ingekomen.
1 doopattest wordt aangevraagd, zal worden
gezonden.
Sectie I en II brengen verschillende rapporten
uit, waarna nog vele andere rapporten volgen.
Volgende week Breed.
DE KERKERAAD.
KORT VERSLAG van de vergadering der
Part. Synode in Zeeland van de Geref.
Kerken, gehouden op Donderdag 20
Juni 1935.
1. Namens de roepende kerk van Middelburg
opent Ds. D. Bremmer de vergadering.
2. De credentiebrieven worden nagezien. Alle
classes blijken wettig vertegenwoordigd uitslui
tend door primi-afgevaardigden.
3. In het Moderamen worden gekozen Ds.
A. C. Heij, praeses Ds. W. H. van der Vegt,
scriba Ds. A. Scheele, assessor Ds. A. B. W.
M. Kok, 2e scriba.
4. De notulen van de vorige vergadering
worden vastgesteld.
5. Correspondentie blijkt er niet gevoerd te
zijn.
6. Ingekomen Stukken
a. Schrijven van Depp, tot oefening van 't
verband tusschen de Geref. Kerken en de Theol.
Fac. V. U. In handen qesteld van de Depp. Art.
49 K.O.
b. Schrijven van br. D. H. L. te N. in ver
band met 't drukken der Acta. Met zijn verzoek
zal rekening worden gehouden.
c. Verschillende aanvragen van kerken om
steun. Zullen later behandeld worden.
7. Rapporten
a. Jaarverslag met finantieel verslag v. depp.
Prov. Kas ondersteuning Diaconieën enz. Een
nieuwe aanvrage van Nieuwerkerk wordt toe
gestaan. Rekening en begrooting worden goed
gekeurd. Besloten wordt in dit synodejaar voor
deze kas één collecte te houden.
b. Verslag van de Commissie tot herziening
der verhoudingscijfers van Art. 13 K.O. enz. Het
rapport wordt met waardeering ontvangen en
inzonderheid dank gebracht aan den rapporteur.
„Dat wou ik ook zeggen. Maar waarom...?"
„Begrijp je het niet Zij wil Weiier weg heb
ben."
„Maakt hij haar het hof lachte hij. „Ik heb
al eens zooiets bemerkt. Maar Gretha spreekt
niet gunstig over hem, wel
„Weiier zou wel het allerlaatste in aanmer
king komen. Gretha mag hem absoluut niet. Hij
moet vanmiddag niet mee, Alfred."
„O, is het dat Wel, dan gaat hij niet mee.
Wij hebben hem toch zeker vandaag niet ge
ïnviteerd
„Hij inviteert zichzelf wel."
„Ik zal hem vóór zijn. Hij zal me de goede
stemming niet bederven. Maar nog even, vrouw,
is er een andere kaper op de kust
„Ik geloof, dat Heino veel meer kans maakt.
Heb je er bezwaar tegen vroeg zijn vrouw,
even in spanning.
„In het minst niet. Hij is een flinke vent. En
Gretha
„Gretha heeft hem lief", zeide zij. „Ik weet
het zeker."
„Dan zullen wij de komende gebeurtenissen
afwachten", antwoordde hij vroolijk. „Maar dan
moet Weiier van het tooneel verdwijnen, daar
heb je gelijk in."
De drie anderen zaten reeds aan het tafeltje,
toen man en vrouw in de eetzaal verschenen.
Mevrouw Salomons gaf Gretha een wenk met
de oogen, die begrepen werd. Zij werd opeens
vroolijk en schertste onder de lunch, dat het
een aard had.
(Wordt vervolgd)
