FEUILLETON
KENTERING.
GFFICIEELE BERICHTEN.
BOEKAANKONDIGING.
PREDIKBEURTEN
Ds. J. E. Vonkenberg. -Te Hilversum over
leed op 64-jarigen leeftijd Ds. J. E. Vonkenberg,
emer. Geref. predikant der Geref. Kerk van Hui
zen in Noord-Holland, een der bekendste figuren
in de Geref. Kerken. Ds. Vonkenberg stond
achtereenvolgens te Voorthuizen, te Barendrecht
en te Zwijndrecht, verkreeg 5 Sept. 1920 voor
onbepaalden tijd verlof teneinde als directeur
van den Bond van Jongelingsvereenigingen op
Geref. grondslag zich geheel aan den bondsar-
beid te kunnen wijden en keerde na drie jaren
dit ambt vervuld te hebben weer tot den kansel
terug, thans in het kleine Huizen, waar hij nog
10 jaar werkte. Hij is de groote generaal geweest
van den Bond van Geref. Jongelingsvereenigin
gen, een leger dat hij vormde en tot groote kracht
bracht. Thans omvat den bond een totaal van
ruim 22000 jongelingen.
Afgescheidenen Farizeën.
Ds. C. A. Lingbeek, die onlangs de Afschei
ding een werk des duivels noemde, gaat voort
met in het Hervormde Weekblad ,,De Geref.
Kerk" allerlei „liefelijkheden" aan het adres der
„gescheidenen" te zeggen.
in het laatste no. van dit orgaan betoogt hij
dat de Afscheiding schadelijk is, ook voor de
genen, die zich afscheiden persoonlijk.
,,Als men een valsche scheidingslijn trekt tus-
schen wat bijeenhoort, kan het niet uitblijven of
men zal wat zich aan zijn zijde van die lijn
bevindt, te wit maken en wat zich aan de over
zijde bevindt, te zwart maken.
Voor degenen, die zichzelf te wit maken, moet
dit het allerschadelijkst zijn.
Geen zwaarder last dan een naam te dragen,
dien men niet verdient geen gevaarlijker ding
dan zichzelve een eere toe te eigenen, die men
niet waardig is.
En dat is het deel der Gescheidenen.
Zij zijn het volk
Maarmen zit veiliger in het gezelschap
der tollenaren en verachten dan in dat der Fa
rizeën".
Rapporten inzake Theol. School.
De Particuliere Synoden worden gehouden in
Juni. De curatoren vergadering valt in Juli. De
curatoren kunnen dus nooit actueel nieuws kwijt
aan de kerken, inzake de Theol. School. Stel
eens, dat in Juli van het jaar 1934 zou gerap
porteerd zijn, dat de Theol. School nog altijd
geld te kort komt, dan kan dat eerst (voorzoo
ver den speciaal-kerkelijken weg betreft) gerap
porteerd worden in Juni 1935. Dit bijkans „ver
jaarde" nieuws komt dan van de Particuliere
Synode tot de Classes en vandaar naar de ker
ken. We kunnen dan wel veilig concludeeren
dat er ongeveer niets van hangen blijft. Als er
te kort is en zoo luiden de laatste publieke
berichten dan zal er iets anders moeten ge
beuren. Iets, dat helpt. B.v. een geregelde pers
dienst, een officieel bureau voor financiëele pro
paganda, een verhoogde actie van plaatselijke
correspondenten, eventueel ook een verzoek aan
enkele classicale correspondenten die zoo goed
als niets doen om hun taak niet langer te aan
vaarden als zij er niets voor voelen. De finan
ciën der Theol. School zijn geen sinecure er
zal moeten gewerkt worden om het van alle
kanten geboeide leven der Theol. School (wat
is er b.v. voor de bibliotheek beschikbaar, on
geveer niets eens eindelijk weer vrij te maken.
Spitse pilaren. Dr. H. Kaajan schrijft in
de „Utrechtsche Kerkbode"
„Een ouderling vroeg mij, jaren geleden, of ik
de woordenStelt u spitse pilaren (Jeremia
31 21wel begreep. Tot mijn schaamte moest
ik mijn onkunde in dezen belijden. Nu, hij wist
de beteekenis dezer woorden wèl.
„Dominé", zoo zei hij, „we moeten, als de
Heere ons iets op den weg doet ondervinden,
een paaltje slaan als herinnerings-teeken. Be
grijpt u?"
„Zeker," was mijn antwoord.
„En waarom", zoo doceerde onze broeder
verder, „waarom staat er: Stelt u spitse pilaren?"
Al weer moest ik verklaren, dat ik dat zoo
maar niet kon zeggen.
„Nu", was zijn bescheid, ,,'t is anders nog al
duidelijkwe moeten telkens pilaren stellen,
maar dan spitse pilaren, anders gaan we er op
zitten."
Als ik het goed heb, beteekenen deze woor
den dit niet. Maar ik heb van deze „leeken"-
uitleg toch kostelijk genoten.
En nu de toepassing.
Laten wij ons in October 1934 spitse pilaren
slaan, alles ter eere van Hem, uit Wien ook de
64)
Ouderling Barkema had nog een laatste po
ging aangewend en het kerkbestuur een brief
geschreven, waarin hij wees op den kouden win
ter, die het voor de predikantsvrouw alleen zoo
moeilijk maakte, om te verhuizen. Hij had mee
gedeeld, dat in lllrum geen woning te verkrijgen
was. En tenslotte namens juffrouw De Cock
gesmeekt, haar te vergunnen in de pastorie te
blijven, althans tot het tijdstip, dat de predikant
uit de gevangenis ontslagen werd.
Maar het kerkbestuur was niet te vermurwen
geweest. Het verzoek werd bot afgewezen. En
herhaald werd, dat tegen half Februari de pas
torie ontruimd moest zijn. In het tegenoverge
stelde geval zouden maatregelen worden ge
troffen.
„En is de juffrouw nu in Groningen vroeg
Bazuin.
„Neen, nog steeds in Lllrum. Het heeft wat
moeite gekost, dat begrijp je. O, allen wilden
de juffrouw en de kinderen wel tijdelijk opne
men, daar niet van. Maar het was niet mogelijk.
Want allen hebben inkwartiering en dus geen
plaats voor meerderen."
„En de juffrouw is nog in Ulrum
„Nu ja, wees niet zoo heet gebakerd, Bazuin.
Dat ben je anders ook niet. De juffrouw is nog
in Ulrum, want tenslotte is een weduwe, 'k weet
niet, hoe zij heet, bereid gevonden van haar
Afscheiding van 1834 is geweest. Maar we moe
ten er niet op rusten. Rust roest. Zegt den kin
deren ïsraëls, dat zij voorttrekken
K. B. S.
VERGADERING van den Kerkeraad (Smal).
Middelburg, 19 Juli 1934.
PraesesDs. D. Bremmer.
Aanwezig 25 broeders.
De Praeses opent de vergadering, laat zingen
Ps. 105 24, leest Ps. 138 en gaat voor in gebed.
De notulen der vorige vergadering worden
gelezen en vastgesteld.
Ingekomen Stukken: 1. een schrijven van Ds.
A. H. Oussoren, waarbij deze de roeping naar
Middelburg aanneemt, met blijdschap kennis
van genomen. 2. Handelingen der Particuliere
Synode van Zeeland, gedeponeerd in 't archief.
3. Kennisgeving van het overlijden van een broe
der, reeds door den scriba beantwoord. 4. Een
schrijven van Ds. Scholing met rapport betref
fende de catechisatie. 5. Een aanbieding van
de fa. Kok te Kampen inzake de bundel Eenige
Gezangen, in handen gesteld van Ds. Bremmer.
6. Van het Comité tot Herdenking der Afschei
ding, programma voor de vergadering te Utrecht
op 10, 11 en 12 October a.s. afgevaardigd naar
deze vergadering wordt Ds. D. Bremmer. 7. Een
schrijven van de kerk te R. inzake een lid.
8. Een schrijven van een lid der kerk en een
schrijven van de kerk te O., zal worden be
antwoord. 8. Een anoniem schrijven ongelezen
ter zijde gelegd.
Commissie voor doopaanvrage enz. 2 doop-
aanvragen en een aangevraagde attestatie toe
gestaan, een ingekomen attestatie aanvaard.
RapportenSectie I en II geen rapporten.
Naar aanleiding van een uitgebracht rapport
worden 2 leden der kerk onder den len trap
der censure gesteld.
Rapport jeugdouderlingen omtrent enkele on
trouwe doopleden en de jeugdvereenigingen.
Praeses brengt dank voor den arbeid.
Algemeene rapporten. Een ingekomen doop-
attest niet aanvaard. Mededeeling wordt gedaan
dat Ds. Merkelijn D.V. op 27 Sept. a.s. in
den Haag hoopt aan te komen.
Afgevaardigd naar de Classis worden Ds. D.
Bremmer en br. Goote, primi, br. Heemskerk,
secundus.
Vergadering Breed Vrijdag 27 Juli a.s.
Rondvraaq. Dankzeqqinq. Sluitinq.
DE KERKERAAD.
Comité tot Herdenking van de Afscheiding van
1834.
Ontvangen van de Geref. Kerk te Grijpskerke:
99.75 idem te Krabbendijke 29.
W. M. LE COINTRE.
Bergen op Zoom, 19-7-'34. (Gironr. 63783).
Korte Christelijke Encyclopaedic,
samengesteld onder redactie van
Prof. Dr. F. W. Grosheide. Uitg.
J. H. Kok N.V. te Kampen.
Voor eenige jaren gaf de uitgever Kok een
groote Christelijke Encyclopaedie in zes deelen
uit. Dat werk werd met dankbaarheid aanvaard
en hoewel het uiteraard nog al kostbaar was,
werd het door velen aangeschaft.
Toch was het voor een breede groep be
zwaarlijk zich die uitgave te veroorloven. Daar
om kondigen we met blijdschap deze nieuwe
uitgave aan, een beknopte encyclopaedie in één
deel, die, keurig uitgegeven, in stevigen band,
niet meer kost dan 5.
Het spreekt van zelf, dat men hierin veel te
rugvindt en ook mist van wat in de groote en
cyclopaedie geboden wordt. Deze beknopte uit
gave wil vooral oriënteeren op het terrein van
kerk en theologie en wat daarmee in onmiddel
lijk verband staat. Tal van nieuwe artikelen
werden hier geplaatst, terwijl het geheel werd
bijgewerkt naar de nieuwste gegevens.
We twijfelen niet of velen zullen zich nu deze
Encyclopaedie aanschaffen en ze zullen er veel
aan hebben, om zich op de hoogte te stellen van
allerlei wetenswaardigheden. Deze uitgave lijkt
ons bijzonder geschikt voor Jongelings- en Meis-
jesvereenigingen, waarvoor een uitgave van
5.niet te hoog is.
Laat het vertrouwen van redactie en uitgever
hierin niet beschaamd worden.
kleine woning iets af te staan. De juffrouw van
den dominé is er met haar kinderen ingetrokken.
En nu moet je weer eens hooren. Die weduwe
had geen inkwartiering, maar niet zoodra is juf
frouw De Cock er in huis gekomen, of er zijn
vier soldaten ingekwartierd. Is dat nu niet het
toppunt
,,'k Weet niet. Je moet niet vergeten, dat do
miné er straks komt. En zoo'n staatsgevaarlijk
man moet toch zeker bewaakt worden zei
Bazuin vol droge humor.
„Gelijk heb je, man. Zoover had ik nog niet
doorgedacht. Onruststokers, zooals wij allen
zijn, moeten soldaten in de nabijheid hebben.
Maar nu verder geen grapjes. Het is toch wel
verschrikkelijk, dat er zoo gehandeld wordt."
„Er komt wel eens verandering", troostte de
schoenmaker. „Op den duur zal men wel inzien,
dat wij niets kwaads bedoelen en dat de Koning
geen trouwer onderdanen heeft dan wij. Dat kan
nog wel lang duren, maar die tijd komt. Dan
zal men het bejammeren, de Afgescheidenen ver
volgd te hebben."
,,'k Help het je wenschen, man. Maar ik zie
er nog niets van."
„Ik ook niet. We zullen het wel niet beleven
ook. Gods molen malen langzaam. Wie weet,
wat de Heere werkende is. We houden moed
en zijn trouw en gehoorzaam aan Gods Woord,
tegen alle verdrukking in."
HOOFDSTUK XVII.
't Was in het begin van 1835.
Zondagavond.
Ten huize van Wolters was de gemeente ver-
De nieuwe heirweg door Ds. A. G.
Barkey Wolf. Uitg. Mij. Holland,
Amsterdam.
Het vorig jaar verscheen onder den titel
„Rethinkings Missions" een boek over de Zen
ding, dat in de Zendingswereld groot opzien
baarde.
Aanstonds heeft toen Dr. H. A. van Andel
in de Macedoniër van Aug. 1933 dit boek in
den breede besproken in een artikel, onder het
opschrift„Een grootsche poging om de wereld
zending in de macht van het modernisme te bren
gen", waarin dat boek duidelijk werd getypeerd.
Dat artikel is ook afzonderlijk uitgegeven. Het
bevat een ernstige veroordeeling en waarschu
wing.
Over dat zelfde boek gaat ook de bovenge
noemde brochure van Ds. Barkey Wolf. En ook
hij ontwikkelt dan onderscheiden bezwaren
daartegen, hoewel hij er ook z'n blijdschap over
uitspreekt dat het verscheen omdat we er be
hoefte aan hadden tot opscherping van ons ge
weten.
HEIJ.
VERANTWOORDING van LIEFDEGAVEN
Voor de Schoolzending met vriendelijken dank
ontvangen uit de schoolbusjes der school te
Grijpskerke 5.—. Ds. HEIJ.
Middelburg. Ontvangen 35 stuivers voor
de Zending, opgespaard door Jaantje en Annie
de Kam, Nieuwe Vlissingsche Weg. Met dank.
A. DE POORTE.
Middelburg. Door bemiddeling van Kos
ter Volkers ontvangen voor de Kerktelefoon
f 3.55. Hartelijk dank.
B. H. LAVOOIJ, Penningmeester.
VEREENIGINGSLEVEN.
De Geref. J. V. Spr. 8 33a te St. Laurens
vergadert op Zondag 22 Juli, aanvang 7 uur.
Gel. Bel. Art. 16. „Van de eeuwige verkie
zing Gods", vr. A. van de Broeke.
A. R. beg. Art. 10a. „Tweeërlei systeem der
decentralisatie", vr. W. de Visser.
De Geref. Knapen vergadert op Zondag 22 Juli
in de consistorie der Geref. Kerk te St. Laurens.
G. G. Bethesda (zie Knapenblad Februari)
door vr. P. Boon Jz.
Na de pauze Iets door den Leider.
Vergadering der G. J. V. Pred. 12:1a
te Koudekerke op Zondagmiddag 22 Juli na den
kerkdienst in het Vereenigingsgebouw.
Agenda:
I. Gel. Bel. Art. 17. „Van de wederoprich
ting der gevallen menschen", vr. L. A. Jacobse.
II. Memorisatie vr. I. de Kam. Voordracht:
vr. P. Wielemaker.
III. Anti Rev. beg. Art. 10. Schets 4, vriend
J. Sturm.
IV. Reserve onderwerp „De Volkenbond",
vriend A. Heij.
M. V. „Het Mosterdzaadje", Koudekerke.
N. T. Schets 26. „De uitbreiding der kerk"
door C. Verhage.
Zendingsbladzijde 62 „Poerworedjo", C. Huis
man.
VariaM. de Vos en L. Sinke.
Kring Walcheren I der Geref. Meisjesver.
Vergadering Donderdag 26 Juli 's avonds 8 uur
in de Geref. Kerk te St. Laurens.
Inleiding „Waarom Gereformeerd" door St.
Laurens.
Inleiding „Hoe bevorderen we de bespreking"
door Souburg.
Vrije bijdrage door St. Laurens.
Dringend verzoek.
De berichten voor de rubriek Vereenigings-
leven worden dikwijls pas des Vrijdagsmorgens
aan ons bureau bezorgd. Wij herinneren er daar
om nogmaals aan, dat alle berichten uiterlijk des
Donderdagsavonds in ons bezit moeten zijn.
Later ontvangen copie kan niet meer worden
opgenomen.
De Administratie.
gaderd, die alleen nog wachtte op dominé De
Cock, om geconstitueerd te worden. Maar daar
over moesten nog eenige weken verloopen, want
de tijd van den gevangen predikant was nog
niet verstreken.
Zooals steeds, werd drie maal per Zondag
vergaderd. Bazuin, Wolters en nog een ander
broeder lazen, elk om beurt, voor.
Niet ver van Wolters huis was een ander
gezelschap bijeen. In een vroolijke, uitgelaten
stemming.
Froukje Bazuin was er met Arie en Marie
Laukema met Jan Fresinga. En verder nog ver
schillende jongelui van beiderlei kunne.
Jannetje Agema was in die week vijf-en-twin-
tig jaar geworden en, zij had zeer veel goede
kennissen op het dorp, dat feit moest gevierd
worden op den eerstvolgenden Zondagavond,
als allen tijd hadden en niemand behoefde te
verletten.
Agema en zijn vrouw, niet geheel onbemid
deld, hadden het goed gevonden, dat het gezel
schap zoo groot mogelijk was en vonden het
eveneens best, dat de bloemetjes eens werden
buiten gezet. Om de jongelui gelegenheid te ge
ven, vrij en frank te kunnen feestvieren, hadden
zij de woning verlaten, zoodat de feestvierders
het rijk alleen hadden.
Nu, zij maakten er een duchtig gebruik van.
Zelfs Froukje, die den laatsten tijd, tot ergernis
van Arie, zwaarmoedig was, zoodat er schier
geen lachje op overschieten kon, was in een
vroolijke stemming en luisterde vol smaak naar
enkele voordragers.
Rechts van haar zat Arie, die uitbundig was,
IN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN
ZEELAND OP
ZONDAG 22 JULI 1934.
CLASSE MIDDELBURG.
MIDDELBURG.
Collecte Rudolphstichting.
Hofpleinkerk 9.30 uur Ds. L. Oranje
te Groningen.
2 uur Ds. L. Oranje
6 uur Ds. D. Bremmer
Vrijdag 10.30 uur Huwelijksbevestiging
Noorderkerk 9.30 uur Ds. D. Bremmer
Bevestiging Ambtsdrager.
6 uur Ds. L. Oranje
Arnemuiden 9.30 en 2 uur Ds. H. Scholing
Domburg 9.30 uur Ds. J. E. Visser
2.30 uur Ds. D. Bremmer
Gapinge 9.30 uur Lezen eener Leerr.
2 uur Ds. J. W. Tunderman
Grijpskerke 9.30 en 2 uur Ds. J. C. Haartsen
te Nieuwe Pekela.
Koudekerke 9 en 2 uur Ds. A. C. Heij
St. Laurens 9.30 en 2 uur Ds. A. Koning
Meliskerke 9.30 en 2.30 uur Dr. G. B. Wurth
te Katendrecht.
Oostkapelle 9.30 en 2 uur Ds. M. J. v. Dijken
Voorb. H. Av.
Serooskerke 9.30 en 2 uur Cand. Pilon
Souburg 9.30 en 2 uur Ds. H. A. Wiersinga
Bed. H. Av. en Dankz.
Veere 9.30 en 2 uur Ds. J. v. d. Guchte
Vlissingen 9.30 en 5.30 uur Ds. S. Doornbos
te Amsterdam.
Vrouwepolder 9.30 uur Ds. J. W. Tunderman
7 uur Ds. J. W. Tunderman
Westkapelle 9.30 uur Lezen eener Leerr.
2 uur Ds. J. E. Visser
CLASSE ZIERIKZEE.
Brouwershaven 9.30 en 2 uur Ds. J. Meester
Bruinisse 9.30 en 5 uur Ds. J. P. Unger
Colijnsplaat 9.30 en 5.30 uur Ds. H. Veenstra
Geersdijk 9.30, 2 en 5.30 uur Lezen eener Leerr.
Haamstede 9.30 en 2.30 uur Ds. R. Brouwer
Kamperland 9 en 2 uur Ds. F. J. v. d. Ende
6 uur Lezen eener Leerr.
Nieuwerkerk 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
6 uur Ds. J. Meester
Oosterland 9.30 en 2 uur Ds. E. Mobach
te Numansdorp.
Scharendijke 9.30 en 2 uur Ds. J. B. Vogelaar
Wissekerke 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Zierikzee 10 en 6 uur Dr. J. van Lonkhuijzen
Zonnemaire 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
CLASSE THOLEN.
Ar-;.a Jacoba Polder 9.30 en 2 uur
Ds. J. Spoelstra
Bergen op Zoom 9.30 en 5.30 uur
Ds. W. M. Ie Cointre
Krabbendijke 9 en 2 uur Ds. M. Ros
Poortvliet 10.30, 3 en 7 uur Ds. B. W. de Graaf
Stad aan 't Haringvliet.
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur Ds. P. C. Tongbloed
te Marken.
Voorb. H. Av.
Tholen 9.30 en 2 uur Dr. C. Veltenaar
Oud-Vosmeer 9.30 en 2 u. Ds. C. A. Vreugdenhil
CLASSE GOES.
Baarland 9.30 en 2 uur Ds. G. Leene
Borssele 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Driewegen 9.30 en 2 uur Ds. H. Fransen
Kapelle-Biezelinge 9.30 en 2 uur Ds. A. Scheele
Goes 9.30 en 5.30 uur Ds. W. H. v. d. Vegt
's-Gravenpolder 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Heinkenszand 10 en 2.30 uur Ds. Joh. Booij
Yerseke 9.30 en 2 uur Ds. H. Torenbeek
Wemeldinge 9.30 en 2 uur Cand. M. P. van Dijk
Kruiningen 10 en 2.30 uur Ds. J. Koolstra
Nieuwdorp 10 en 2.30 uur Ds. E. Beukema
Wolphaartsdijk 10 en 2.30 u. Ds. G. v. Heiningen
CLASSE AXEL.
Aardenburg 10 en 2.30 uur Ds. C. B. Bavinck
Axel 9.30 en 2.30 uur Cand. S. Sybrandy
te Leeuwarden.
Hoek 10 en 3 uur Cand. J. C. Jonkers
te Schiedam.
Oostburg 10 en 3 uur Cand. C. v. d. Boom
te Overschie.
Schoondijke 10 en 3 uur Ds. D. de Vries
Terneuzen 9.30 en 2.30 uur Ds. S. Groeneveld
Bed. H. Av. en Dankz.
Zaamslag 9.30 en 2.30 uur Ds. A. B. W. M. Kok
vermoedelijk van het enkele glas drank, dat hij
gedronken had. Want dat deed hij nooit, zoodat
hij de werking aldra gevoelde.
Links van Froukje, had Stien Landman een
plaats. Froukje had met haar school gegaan. Zij
was altijd een „vroolijke Frans" geweest. En zij
verloochende dien aard ook nu niet. Telkens
schaterde haar lach op.
Het luidruchtige feest werd voortgezet. De
pret was algemeen. Zoodat het allen opviel, toen
er een moment stilte heerschte.
„Dominé De Cock gaat voorbij", zei Jan Fre
singa. „Zet een begrafenisgezicht, Marie."
Er waren er, die lachten om „de grap" er
waren er ook, die ze niet konden waardeeren.
Terwijl Stien Landman zich van den lach in een
stuk koek bijna verslikte, had Berend Stuivinga,
een jongeling van een jaar of twee en twintig,
den moed, om Fresinga op het ongepaste van
zijn opmerking te wijzen.
„Je kunt het met dominé De Cock eens zijn
of niet", zeide hij, „je zult moeten toegeven, dat
hij het oprecht meent. Iemand, die voor zijn
overtuiging de gevangenis ingaat, is een held.
Zoo iemand gaat men niet bespotten."
Jan Fresinga werd rood tot achter zijn ooren.
En hij was geducht geraakt.
„Wel, wel, je zou zeggen, dat jij ook al tot
de Coxianen behoort", spotte hij. „Wat doe je
hier Je moet bij Wolters wezen. Daar zullen
je vader en moeder ook wel zijn."
„Zoekt nu geen ruzie, jongens", merkte de
gastvrouw op. „We zijn hier om pret te hebben.
Wat kan ons, jongelui, dat afgescheiden zaakje
schelen (Wordt vervolgd)
