No* 25
Vrijdag 22 Juni 1934
48e Jaargang
WEEKBLAD VOOR DE GEREFORMEERDE KERKEN IN ZEELAND*
UIT HET WOORD*
DADERS DES WOORDS*
ZEEUWSCHE KERKBODE.
REDACTIE: Ds. A. C HEIJ TE KOUDEKERKE.
MEDEWERKERSD.D. L. BOUMA, W. M. LE COINTRE, F, J, v. d. ENDE, A. B. W. M. KOK, F. STAAL Pzn„ A, SCHEELE cn R. J. VAN DER VEEN
ABONNEMENTSPRIJS: per halfjaar bij vooruitbetaling 2.—.
Afzonderlijke nummers 8 cent.
ADVERTENTIEPRIJS15 cent per regelbij jaarabonnement
van minstens 500 regels belangrijke
reductie.
UITGAVE VAN DE
PERSVEREENIGING ZEEUWSCHE KERKBODE
ADRES VAN DE ADMINISTRATIE:
FIRMA LITTOOIJ G OLTHOFF, MIDDELBURG
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
Vrijdagmorgen 9 uur te zenden aan de Drukkers LITTOOIJ
OLTHOFF, Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280
WEDERGEBOREN TOT EEN LEVENDE
HOOP.
II.
wedergeboren tot een levende
hoop, door de opstanding van Jezus
Christus uit de dooden tot een onver
derfelijke en onbevlekkelijke en onver-
welkelijke erfenis, die in de hemelen
bewaard is voor u, die in de kracht
Gods bewaard wordt door het geloof,
tot de zaligheid, die bereid is om ge
openbaard te worden in den laatsten
tijd.
1 Petr. 1 3—5.
Wij hebben gezien dat de gemeente van Jezus
Christus een levende, onbedriegelijke hoop heeft,
omdat deze hoop rust op het driëenige werk
van den onveranderlijken Drieëenigen God.
Welk een voorrecht om dat aan de kerk van
Christus te mogen zeggen ook in moeilijke tijden.
Want ook voor de lezers van Petrus' brief wa
ren het zware en benauwde dagen. Vooreerst
toch waren zij verstrooid over bijna geheel
Klein-Azië, ver van hun land voorzoover zij
Joden-christenen waren. Daarbij kwam nog dit,
dat zij door de wereld werden gehaat en zelfs
vervolgd om hun geloof. En daarover bevreem
den zij zich, zij konden dit niet plaatsen en ver
werken. Daardoor zonk hen de moed in de
schoenen en hun hoop dreigde te vergaan en het
geloofsleven kwijnde. Er dreigde zelfs gevaar
om mee te doen met de wereld en uit te breken
in allerlei uitspattingen en zonden. Hun oogen
waren niet meer naar boven gericht, doch naar
beneden, zij gingen het verwachten van den
mensch.
Daarom wijst Petrus hen op de levende hoop
van den Christen, die het in alle omstandigheden
des levens niet verwacht van den mensch, doch
van den waarachtigen God, Die niet laat varen
hetgeen Hij is begonnen wijst hen op de duur
zaamheid van Zijn werk en beloften en ver
maant hen Hem groot te maken en te danken
ook onder den druk en in de benauwdheid.
En dan gaat hij voort door hen te wijzen op
de erfenis, die in de hemelen bewaard wordt.
Dit is het voorwerp waarop de levende hoop
van den christen zich richt.
Het oog der lezers is naar de verkeerde kant
gericht en daardoor zien zij de dingen verkeerd.
Daarom kunnen zij de vervolging om des ge-
loofswille niet zien als de beproeving, de loute
ring van hun geloof en gaan hun hoop en ver
trouwen stellen op dingen, die hen straks
bedriegen en teleurstellen. Dingen, die aan be
derf onderhevig zijn als geld en goed, menschen
waarin de zonde woont en heerscht, bevlekt en
besmet in hun geheele bestaan naar lichaam en
ziel, verduisterd in hun verstand en onrein in
hun begeerten en willen. Bovendien moet alles
verwelken, het is slechts voor een tijd, alle
schoonheid van menschen, goud en zilver, eer
en aanzien verdort en vergaat.
Arme wereld, arme mensch, die hierop zijn
hoop richt. Zonder God in de wereld, is inder
daad zonder hoop in de wereld, want de voor
werpen waarop zich de hoop der wereld richt
wankelen en wijken. Zij kunnen zelfs den tijd
niet verduren, laten ons telkens in den steek
zitten. Zij begeven ons bij het sterven.
Maar de hoop van den christen richt zich op
het duurzame voor leven en sterven, tijd en
eeuwigheid verlaat zich op het smettelooze en
reine, datgene wat niet verdort en vergaat: de
erfenis, die Jezus Christus heeft verworven voor
Zijn volk en waarop Hij door de hoop als een
werkzaamheid des geloofs, gewerkt door den
Heiligen Geest in het werk der wedergeboorte,
hun oogen richt.
Zóó doet Petrus het oog van de gemeente van
Jezus Christus in een tijd van verwarring en ver
wildering weer omhoog gaan. Zóó herleeft weer
de ingezonken moed en hoop in het hart van
Gods volk, dat het dikwijls zoo moeilijk en zwaar
kan hebben. Dan kan het geloof zich zoo moei
lijk verheffen naar omhoog en dan wil het ge
bed er niet meer uit.
En daarbij moeten wij vooral letten op het
woord waarmede Petrus hier aangeeft de schat
ten en weldaden der genade. Het is een erfenis.
Daarin ligt eenerzijds het onverdiende voor ons.
In onszelven hadden wij er geen recht op, wij
hebben er ook niet voor gewerkt het is de
vrucht van Jezus Christus' levens- en stervens-
werk voor ons. Hij was het, Die dit alles ver
wierf en aan ons wegschonk, ons deelgenoot
maakte door het geloof. Hij schreef het testa
ment, waarin ons deze erfenis wordt toegewezen,
met Zijn bloed. Doch anderzijds ligt er ook in,
dat het kind recht heeft op de erfenis. En wie
nu een kind des Heeren mag zijn doordat God
hem heeft aangenomen, in hem het werk der
wedergeboorte heeft gewerkt en het geloof doet
werkzaam zijn met zijn beloften in Jezus Chris
tus, die heeft van God het recht op deze er
fenis ontvangen.
En welk een erfenis
Petrus worstelt hier met woorden om uit te
drukken wat deze erfenis is. Hij kan alleen maar
zeggen wat het niet is. Niet aan bederf onder
hevig, er kan geen vlek of smet worden opge
worpen, deze erfenis kan niet verwelken en
vergaan.
Daarin onderscheidt zich dit voorwerp der
christelijke hoop van al het aardsche en men-
schelijke. Wat of wie is er niet aan verderf
onderhevig Waaraan kleeft niet de smet der
zonde Waarop heeft de tijd geen invloed
Daarom temeer is de hoop van den christen
een levende hoop en de hoop der wereld een
stervende.
Daarom ook in deze tijden van grenzenlooze
verwarring en geestelijke verwildering het oog
niet naar beneden gericht, maar het oog des ge
loofs naar boven. Wij verwachten het niet in
de eerste plaats van allerlei conferenties, van
mannen met inzicht en verstand, ook niet van
den sterken man, doch van den Heere onzen
God. Hij zal Zijn volk, Zijn kerk in dit leven
niet begeven en verlaten en zal hen schenken
de erfenis der genade in Jezus Christus.
Ook daarvan spreekt het Woord des Heeren
hier.
Want behalve de grond en het voorwerp der
christelijke hoop hebben wij ook nog de waar
borg, dat wij het gehoopte zullen ontvangen.
En deze waarborg is een dubbele voorwer
pelijke en onderwerpelijke bewaring. Voorwer-
pelijk, omdat de erfenis in de hemelen bewaard
wordt voor ons. De schatten des heils zijn daar
buiten het bereik van dieven, verderf, zonde
smet en vergankelijkheid. En deze bewaring is
onderwerpelijk, omdat de geloovigen op aarde
bewaard worden voor de erfenis in de hemelen.
Gij wordt in de kracht Gods bewaard. Hij is
voor Zijn volk een veilige burcht, waarin het
kan vluchten en schuilen en als een muur waar
achter het veilig is. Daaraan moeten wij denken
als hier staat ,,die in de kracht bewaard wordt".
God waakt over Zijn volk ook in moeilijke
tijden. Want Zijn uitverkoren volk is Zijn oog
appel en wie dat volk aanrandt, die komt God
te na.
Doch dat volk moet binnen die burcht ook
op Hem vertrouwen. Daartoe heeft Hij hen
wedergeboren doen worden. Het heeft het ge
loof ontvangen om daarmede werkzaam te zijn,
want alles wat wij als gave van Hem ontvangen
brengt voor ons mede een roeping en taak.
En het was juist deze roeping, die door de
gemeente van Jezus Christus werd verwaarloosd
onder den druk der vervolging en de laster der
wereld. Maar als nu die gemeente herinnerd
wordt aan die dubbele waarborg waardoor zij
nog temeer een levende hoop heeft, dan zal zij
ook haar geloofsroeping weer verstaan. Niet
vertrouwen op de ongedurige en ongestadige
dingen van dit leven, doch het oog omhoog ge
richt op de erfenis, die in vers 5 wordt genoemd
de zaligheid, die gereed ligt om geopenbaard te
worden in den laatsten tijd, als Christus weer-
komt op de wolken des hemels
Richt zich ook onze hoop, ons geloofsoog op
die erfenis, die zaligheid, die Christus voor Zijn
volk heeft gereed gelegd om straks in volle
heerlijkheid te doen verschijnen
Ook wij zien zoo dikwijls naar beneden, ver
wachten het van onszelf of anderen, zetten ons
hart op dingen die geen houvast bieden en duur
zaamheid bezitten. Dan zinkt onze hoop in en
ons geloof verslapt.
Laten wij ons alleen verlaten op het werk
Gods in de verlossing van zondaren, onze wan
del in de hemelen zijn, totdat Christus weerkomt
om ons in het bezit te stellen van deze erfenis.
O zaligheid nooit af te meten
O vreugd, die alle smart verbant.
Dan is de vreemd'lingschap vergeten
En wij, wij zijn in het Vaderland.
Arnemuiden. H. SCHOLING.
BONDSDAG
GEREF. MANNENVEREENIGINGEN.
De Bond van Geref. Mannenvereenigingen
hoopt Woensdag 27 Juni a.s. zijn Bondsdag te
houden in Zwolle, 's Avonds tevoren is er een
begroetingssamenkomst.
We voldoen gaarne aan het verzoek, op die
Vergadering te wijzen. Behalve de gewone werk
zaamheden, die bij zoo'n jaarvergadering behoo-
ren, staat op het agendum een openingsrede van
den voorzitter, Ds. C. J. van der Bom over
.Reformatie en Reactie", een referaat van Prof.
Waterink over „Christelijk leven en levenshou
ding van Christenen in 1834 en 1934". Het re
sumé van dit referaat, opgenomen in het Juni-
nummer van het Geref. Mannenblad, wekt den
lust het referaat te hooren. Eindelijk een op
wekkende rede door Ds. IJ. van der Zee over
„Bewaar het pand". De toegang ter vergadering
is vrij.
Met den gelukwensch. dien Prof. Ridderbos,
in datzelfde nummer, den Bond aanbiedt, kunnen
we ons van harte vereenigen. En zoo den wensch
uitspreken, dat deze Bondsdag ook door vele
uit Zeeland worde bijgewoond en nieuwe be
zieling moge geven tot den voortgang van het
belangrijke werk.
WAARSCHUWING.
We ontvingen een brief met de meedeeling,
dat een vijftal menschen, die zich Zevendedags
Adventisten noemen, reeds begonnen zijn met
een propagandatocht op Walcheren.
Maakten zij zich nu ook altijd maar aanstonds
zoo openbaar, zoo zou het gevaar van hun pro
paganda niet groot zijn. Onze menschen weten
wel, wat ze van die beweging hebben te den
ken. Maar doorgaans beginnen ze met de be
wering, dat ze voor de Zending komen en pro-
beeren ze boeken te verkoopen.
Daarom willen we even een waarschuwing
laten hooren. De menschen die voor onze eigen
Zending komen, kennen we wel. Men geve dus
niet aan onbekenden. En wie boeken wil koopen,
wende zich tot een vertrouwden boekhandelaar
of vrage eerst advies van iemand, dien hij kent.
Men koope niet van onbekende colporteurs aan
de deur.
COLLECTE VOOR HET NEDERLANDSCH
BIJBELGENOOTSCHAP.
Onder „Ingezonden Stukken" vindt men een
schrijven van de Prov. Commissie Zeeland
N. B. G. over een te houden collecte op Vrijdag
29 Juni.
Op dat schrijven willen we hier de aandacht
vestigen. De zaak, die daarin wordt genoemd,
verdient ons aller hartelijke belangstelling en
steun.
22 JUNI 1869.
De hier boven genoemde datum geeft ons aan
leiding tot het uitspreken van een hartelijken
gelukwensch.
Die datum toch is de geboortedatum van
Z.Exc. Dr. H. Colijn, Minister-president.
En het jaartal wijst aan, dat Dr. Colijn dan
nu 65 jaar wordt en alzoo een kroonjaar mag
beleven.
En is het specifiek Zeeuwsch aan kroonjaren
bijzonder aandacht te schenken, zoo spreekt het
vanzelf, dat we in Zeeland dezen jaardag niet
onopgemerkt voorbijgaan en dat in een Zeeuwsch
blad dan uiting gegeven wordt aan de gevoelens
van dankbaarheid, die bij dit kroonjaar in het
hart van het Zeeuwsche volk leven.
In onze Zeeuwsche Kerkbode willen we dan
vertolken de dankbaarheid, die er leeft in het
hart van dat Zeeuwsche volk, dat de kerk des
Heeren liefheeft en dat in de Gereformeerde
Kerk haar zuiverste openbaring ziet.
Die dankbaarheid is er ook al omdat Dr. Co
lijn zelf kerkelijk Gereformeerd is. Maar dan
meer nog omdat we in hem alzoo een minister
president mogen hebben, die de kerk van Chris
tus eert. En als we dat zien, hoe in andere
landen de regeeringen het karakter van de kerk
des Heeren miskennen en, pogend haar dienst
baar te maken aan den Staat, haar onderdruk
ken, dan danken we den Heere onzen God, dat
Hij op 22 Juni 1869, den man deed geboren
worden, dien Hij roepen zou, om zijn gaven en
het hem verleende Staatsambt te gebruiken ook
om te waken voor het heilig recht van de kerk
des Heeren.
En als we, daarvoor dankbaar, Z.Exc. Dr.
H. Colijn hartelijk gelukwenschen met dezen zijn
65sten verjaardag, voegen we daaraan toe de
bede, dat het den Heere onzen God behagen
moge hem ook verder te sterken en te bekwamen
tot zijn moeilijken en beteekenisvollen arbeid,
temidden van Zijn kerk op aarde hem te zegenen
met de zegeningen van den Heere Jezus Christus,
en hem alzoo nog vele jaren te doen zijn een
zeqen voor ons land en volk.
HEIJ.
UIT DE DAGEN DER AFSCHEIDING.
2. Verwachting die teleurstelde.
Het werk Gods in de Afscheiding van 1834
in ons land was één, in Noord en Zuid, doch
de gangen waarlangs God zijn kerk leidde en
bouwde, waren verscheiden. Overal zorgde Hij
voor geschikte instrumenten en daarbij is gezien,
dat, zooals dikwijls valt op te merken
God hen, van wien de menschen het verwachten,
ter zijde zet en den man Zijns raads verkiest.
Hij gebruikt elk op zijn tijd en voor zijn taak.
Dat ook hier in 't Zuiden een opwaken kwam
en de reformatorische arbeid begon, was een
rijke genade van God. Het was, evenals elders,
voor de kerken in Zeeland een donkere tijd, in
't begin der vorige eeuw. De heerschende tijd
geest had schier overal het licht van de kennis
der Waarheid gedoofd. Bijna geen kansel waar
van de boodschap der zaligheid nog gehoord
werd. In Zuid-Beveland deed een nazaat van
den bekenden Wilhelmus Schortinghuis te Nisse
nog woorden hooren, die 't vrome volk bekoor
den, al was het niet meer de kloeke Schriftuur
lijke taal der ouden. In Walcheren was het Ds.
J. van Rhee, die als een geweldig prediker de
schare trok, maar die zich allengs meer deed
kennen als Gezangenbestrijder dan als prediker
van de blijde boodschap van Gods genade in
Christus. Zijn tegenstand tegen de Gezangen
bracht hem in conflict met het Classicaal Bestuur
van Middelburg. Later naar Veere vertrokken
werd hij ter oorzaak van dien strijd tegen de
Gezangen afgezet en voegde hij zich bij de Af
gescheidenen. Weldra openbaar geworden als
een redeloos mensch, werd hij door de eerste
Synode der Afgescheidenen andermaal uit het
ambt gezet. De herders der kudde voerde de
schapen niet in de grazige weiden des Woords.
Voor 't meerendeel waren de predikanten dier
dagen rationalistisch of suprenaturalistisch, en
vaak bitter tegen de geopenbaarde waarheid
Gods gekant.
Het Woord Gods was dus „dierbaar" in die
dagen. Zielevoedsel werd door velen gezocht in
de boeken der „Oude Schrijvers". Maar door
gebrek aan rechte kennis wist men het goud der
waarheid, van wat er op geleek, niet altijd te
onderscheiden. Toch hield de Heere door die
gebrekkige middelen zijn kerk in stand en wer
den ontruste zielen naar Christus gedreven.
Er werd dus wel iets van de werking des
Gcestes gevonden hoewel 't veel bedekt was.
Maar de Heere zou grootere dingen doen dan
deze. Daar werd al iets van bemerkt, toen de
vacature van Rhee in Biggekerke vervuld werd.
„Tot algemeen genoegen van Kerkeraad en Ge
meente had Cand. Budding op 31 Augustus 1834
daar gepreekt en weldra volgde beroep, zoodat
hij reeds op 14 December van dat jaar zijn in
trede deed, sprekend over de woorden „Ik ben
de Alpha en de Omega, het Begin en het Einde,
zegt de Heere, Die is en Die was en Die komen
zal, de Almachtige" (Openb. 1:8). Hij vatte
zijn werk met ernst en ijver op en zocht het
Evangelie des Kruises on verminkt te prediken.
Zoodra hij dan ook hoorde, wat er in Ulrum
en in Genderen-Doeveren plaats vond, toonde
hij levendige belangstelling in de zaak der Af
gescheidenen. Er ontstond een briefwisseling tus-
schen hem en Ds. H. P. Scholte, die niet na
laten kon een diepen indruk op zijn ziel te ma
ken. De zaak der Afgescheidenen werd al meer
de zijne.
Hij begon, met goedvinden van zijn kerkeraad,
bidstonden te houden voor 't verdrukte volk
Gods en Zijn zegen af te smeeken over hunne
zaak. Dat wekte de aandacht der kerkelijke
Besturen, te meer toen hij naliet Gezangen te
doen zingen. Dit laatste was evenwel niet uit
