FEUILLETON
KENTERING.
KERKNIEUWS*
SMEEKSCHRIFT.
Met dankbaarheid in het hart zal Ds. Mer-
kelijn zeker zijn ons pas toegezonden jaarverslag
over den Zendingsarbeid geschreven hebben en
hij zij er van verzekerd, dat het met klimmende
belangstelling is gelezen. Wat is God hem en
ons toch goed
Klein voor Hem behooren wij te zijn, dat Hij
de Kerken in Zeeland, Noord-Brabant en Lim
burg gebruiken wil en het werk tot de komst
van Christus' rijk.
Uit het jaarlijksch rapport willen we iets over
schrijven en wel bladz. 20 en 21.
Ds. Merkelijn schrijft daar over den arbeid
te Parakan, allen wel bekend als de plaats, waar
een hulphospitaal staat, waarvoor vele zusters
in de drie Zuidelijke Provinciën zulken uitne
mende liefde-arbeid verrichten.
In Parakan dan is vooruitgang te bemerken,
ook als vrucht van den goeden arbeid; de wacht
kamer in het hospitaal zit 's Zondags ^ol. Hier
door blijkt hoe langer hoe meer de hooge nood
zakelijkheid van een kerkgebouw, te meer, omdat
de Chineezen stelselmatig elke koempoelan wei
geren bij te wonen in die wachtkamer, terwijl
zij wel tegenwoordig zijn, als ze gehouden wordt
in een gewoon huis.
Zij beschouwen die localiteit te zijn het ter
rein voor zieke menschen.
Aanleg en gedachte en voorstelling van den
Oosterling is zoo gansch anders dan bij ons en
met zijn mentaliteit moet zeker ook bij den
Zendingsarbeid rekening gehouden.
Zoo zijn er dus twee redenen, dat te Parakan
wordt uitgezien naar een kerkgebouw en nu
hebben de menschen in Parakan zelf een verzoek
opgesteld, dat ze brachten bij Ds. Merkelijn om
het te zenden aan den kerken in Zeeland, Bra
bant en Limburg.
Ds. Merkelijn zendt het onze kerken vrij
vertaald toe
„Onder aanbieding van hulde van de Javaan-
sche gemeente in Parakan aan de Hollandsche
gemeenten in Zeeland, Brabant en Limburg,
wij kinderen der Javaansche gemeente in Pa
rakan hebben reeds lang aan God gebeden of
Hij ons een kerkgebouw wil geven. Want ge
durende 13 jaar worden de samenkomsten in het
Zendingshospitaal gehouden daar echter is het
niet vrij genoeg, vele bezwaren zijn er daar te
vergaderen bovendien schijnt het of zoo'n sa
menkomst der gemeente maar een nietigheidje
is, wanneer die plaats heeft in een hospitaal en
niet in een eigen kerkgebouw.
Wij kinderen van Parakan's gemeente blijven
biddende uitzien of God ons een kerkgebouw
wil geven. Hoewel de Jav. gemeente van Parakan
nog maar klein is, is het gelet op de kansen, erg
noodzakelijk, dat er zoo'n kerkje komt. Daarom
indien er eenige toegenegenheid is van onze moe
der, n.l. de gemeente in Zeeland, Brabant en
Limburg, zoo vragen wij een bijdrage naar ver
mogen te willen zenden in de kosten van een
kerkgebouw.
Onder aanbieding van onze nederige groeten,
Namens de Javaansche gemeente van Parakan,
SAMUEL SISWOPAMINTO,
Goeroe-Indjil."
Indien er eenige toegenegenheid is van onze
moeder
Wat zullen Zeeland, Brabant en Limburg met
dit smeekschrift doen
In blij vertrouwen ziet het kind naar moeder
(de kerken) in het verre Zuiden.
Kan deze moeder tot haar kind in het verre
Insulinde zeggen ,,ga heen en word warm".
God geeft op den arbeid der drie Zuidelijke
Provinciën in Magelang zoo rijken zegen en dat
verplicht ook tot het offer van het heilge-moeten
op den a.s. Pinksterdag. Laat ons toch met den
door God geschonken zegen, niet verlegen zit
ten, maar ziende op 's Heeren bevel en onze
roeping, in geloof en blijdschap medewerken
door gebed en offer aan de komst van 's Heeren
koninkrijk. Gij merkt, hoe Indië op u ziet en
wacht. De velden zijn wit om te oogsten.
A. SCHEELE.
JOHAN WILLEM VIJGEBOOM.
Het is niet de bedoeling het veelbewogen
leven van dezen broeder opnieuw te beschrijven.
Een duidelijke levensbeschrijving konden we
enkele, weken geleden in dit blad lezen. Naar
aanleiding van de laatst gehouden Ouderlingen
conferentie willen we zijn levensschets echter
nog wat verbreeden.
Zijn arbeid toch gaat onmiddellijk aan de Af
55)
Zóó en nog veel meer had Wybrand gespro
ken. En Froukje had er spijt van gehad, met
hem er over begonnen te zijn. Zij kon hem niet
weerstaan.
En het ergste was, naar haar oordeel, dat
zij ook onrustig werd. Een onrust, die vermeer
derde, toen de vorige week, even vóór dominé
De Cock gekomen was, een meisje van het dorp,
dat naar de boerderij, waar zij dienstbode was,
in den avond terugkeerde, door de duisternis
misleid te water geraakte en jammerlijk verdronk.
Toen was haar komen beangsten de vraag
als mij dat nu eens overkomen was, dat dan
Ja, wat dan
Die vraag liet haar niet met rust. En zij had
Arie, toen over het ongeval gesproken werd,
opgemerkt,,Als mij dat nu eens overkomen
was
Eerst had hij haar vol verwondering aange
staard, daarna was hij wat korzelig geworden
vervolgens had hij er om gelachen.
„Meid, je bent er heelemaal door vanstreek",
zeide hij. ,,'t Is natuurlijk erg, maar er is niets
aan te doen. En loop nu niet met zulke ge
dachten rond. Lieve help, alle menschen ver
drinken niet. Denk er alsjeblieft niet meer over.
Anders zou je van schrik in 't water loopen."
Och, dat waren goedkoope, luchtige woorden.
Maar die namen haar onrust niet weg.
scheiding vooraf. Zijn werk sluit zich daarbij
geheel aan. Zijn optreden heeft echter niet den
stoot tot afscheiden gegeven. Wel heeft hij
medegewerkt aan het toebereiden der aarde,
zoodat het zaad der Afscheiding gemakkelijker
kon ontkiemen. Uit de gezelschappen waarvoor
hij als oefenaar optrad, konden straks gemeenten
gebouwd worden. Zijn invloed te Axel is weldra
zeer groot, zoo groot zelfs, dat het classicaal
bestuur van IJzendijke aan de onder haar res-
sorteerende kerkelijke gemeenten vraagt, of de
„oefeningen" van Vijgeboom met toestemming
van de onderscheiden lcerkeraden zijn gehouden.
Vijgeboom bleef n.l. niet alleen in Axel, maar
ging ook in de omliggende plaatsen oefenen.
Zoo vond hij ook in Zaamslag spoedig een
groot aantal toehoorders. Zijn eerste preek in
deze gemeente was over Zondag 7 van den
Catechismus, op de boerderij van David van
Kerkvoord.
Alle Vijgeboomianen uit den omtrek van Axel
sloten zich aan bij de „Herstelde Kerk van Chris
tus". Over deze kerk is geschreven in de Kerk
bode van 7 Maart '34.
Deze kerk, of liever dit gezelschap diende bij
Burgemeester en Wethouders van Axel een ver
zoekschrift in om openbare godsdienstoefening
te mogen houden ten huize van één hunner.
Burgemeester en Wethouders moesten echter
melden dat de Commissaris des Konings (Gou
verneur van Zeeland) deze samenkomsten had
verboden.
De „Herstelde Kerk van Christus" heeft zich
daarop tot de Tweede Kamer gewend. Pieter
Cornelis Schuppens was de eerste onderteeke
naar van het gezonden request.
Zij maken aan de Kamer bekend al wat hun
aangedaan is. Zij meenen recht te hebben tot.
het houden van hun bijeenkomsten op grond van
artt. 190 en 191 der Grondwet, die vrije en on
belemmerde uitoefening van den godsdienst
waarborgen aan alle bestaande godsdienstige
genootschappen.
Hun godsdienst was een bestaande, geen
nieuwe. Zij waren niet afgeweken, maar de Sy
node is afgeweken van de geloofsbelijdenis. De
commissie voor de verzoekschriften meende dat
het niet behoorde tot de bevoegdheden der
Staten-Generaal om toestemming te verkenen.
Na eenig debat vereenigde de Kamer zich met
deze zienswijze, hoofdzakelijk uit vrees een eer
ste stap te doen „om die heillooze geschillen,
welke hier en elders zoo veel rampen hebben
veroorzaakt, weder te doen geboren worden".
Als Vijgeboom het land van Axel verlaten
heeft, komt hij na veel omzwervingen, waar
schijnlijk wegens slecht gedrag van zijn doch
ters te Middelburg wonen. Hij woonde aan den
Schoorsteenvegerssingel.
In dezen tijd oefende hij veel op de reeds
genoemde buitenplaats St. Jan ten Heere. Deze
buitenplaats behoorde aan Jhr. W. Versluys.
Deze edelman stelde zijn kasteel open voor de
prediking der oude, zuivere waarheid.
Naar gelang van de opkomst werden de bij
eenkomsten gehouden in een kamer van het
heerenhuis of in het koetshuis.
Toen de „Gereformeerde gemeente Jesu
Christi, die vergadert te St. Jan ten Heere"
zelfs voor het koetshuis te groot werd, ver
gaderde men in de landbouwschuur. Jhr. Ver
sluys was met br. Vijgeboom, die in dien tijd
de predikantskleeding droeg (korte broek met
gespen en steek) zeer bevriend.
Door den edelman werden ook altijd de boe
ten betaald, die het gevolg waren van deze
samenkomsten.
Vlissingen. A. SCHOUT.
DE VRIJE UNIVERSITEIT,
Waakt en Bidt.
De actie ten behoeve van onze eenige Gere
formeerde Universiteit is in ons land en daar
buiten onder onze Gereformeerde mannen en
vrouwen schier algemeen. En het is een ver
blijdend verschijnsel, dat men met eenparigen
schouder zich eronder zet om de jaarlijksche
bijdragen voor de V. U. die door inrichting van
de 4e Fac. belangrijk omhoog moeten, op peil
te brengen.
Zeker, het bereiken van dit doel vraagt onze
uiterste inspanning, vooral in dezen tijd, nu 't
inkomen van velen onzer menschen minder is
geworden. Maar ondanks dit feit, bemoedigt
menig verslag ons om voort te gaan in de stille
verwachting, dat we onder Gods Zegen en met
Zijn bijstand ons doel zullen bereiken. Echter...
Toen had Froukje 't was een vertrouwelijk
oogenblik sinds weken ongeveer dezelfde op
merking aan moeder gemaakt„Ik had daar niet
moeten liggen, want, 'k weet niet, dat zou niet
meevallen."
Zij had zich zeer onbeholpen uitgedrukt. Maar
moeder begreep haar wel. De onrust van Froukje
deed haar goed.
„Een ongeluk ligt op een klein plekje, meid.
Dit of iets anders kan ons eiken dag overkomen.
We behoeven er niet bang voor te wezen, als
we maar weten, dat wij in den Heere Jezus ge
borgen zijn."
Kijk, daar was het wéér
Hoe Froukje het geval ook keerde en draaide,
hoe zij redeneerde, het was een cirkelgang zij
kwam altijd op hetzelfde punt terecht.
En dan voelde zijik zit midden in wat de
menschen tegenwoordig beweegt.
Ja, vader had wel gelijk die actie van dominé
De Cock, die afscheiding van de kerk, dat was
niet een verzetje, om eens iets anders te heb
ben dat was niet een daad van den dominé van
Ulrum, omdat hij naam wilde maken of om
persé gelijk te krijgen. Neen, het zat veel dieper.
Dan landde zij weer bij Wybrand je zonden
moesten vergeven zijn je zat diep in de put
dat feit kon je niet weglachen ook niet weg-
redeneeren. Maar zag God het door de vin
gers, dat je eigenlijk niet goed was
Och, zij wist er niets van. 't Was toch niet
zoo eenvoudig, als dominé het deed voorkomen.
Maar wat dan
Zoo streed Froukje Bazuin. En niemand wist
het. Ja, Arie Vreede, die binnenkort met haar
dan moeten we ons door niemand en niets laten
afleiden. De apostel Paulus vergelijkt 't leven
van den Christen met wat hij in de Grieksche
spelen had gezien n.l. dat hij, die in den loop
baan zich begaf om een prijs te behalen, zich
ontdeed van alles, wat hem in het loopen kan
hinderen en al loopende steeds 't oog had op
't einddoel, zonder zich te laten afleiden, opdat
de tegenpartij hem niet voorbijliep. Zoo hebben
wij ook in ons streven om een volledige Gere
formeerde Universiteit te verkrijgen te waken
en te bidden, want de vijand, de overste der
wereld, zou het met leede oogen aanzien als wij
ons doel bereikten. Hij ontziet geen middel om
ons werk zoo mogelijk te verstoren en te doen
mislukken. Als ons doel gelukt, dan heeft Gods
volk in Nederland in deze Gereformeerde Uni
versiteit, die heel 't terrein der wetenschappen
zoekt te bestrijken, een sterke vesting tegen de
macht van het ongeloof, die hoe langer hoe
bruter optreedt. En als de poging om 't finan-
ciëel onderhoud dezer Universiteit te verkrijgen,
zou mislukken, dan zou haar bestaan op z'n
minst genomen door een ernstig gevaar worden
bedreigd. Daarom willen we waken tegen aller
lei aanvallen. Niet ieder heeft er erg in van
welke zijde de vijand ons belaagt en dit vooral
als hij broeders en zusters weet te inspireeren
met allerlei schijnredenen en vrome praatjes.
Zoo zoekt men van zekere zijde onze Univer
siteit steeds verdacht te maken als zou haar be
ginsel feitelijk gevaarlijk zijn voor de echte
Christelijke beginselen. Of ook, dat haar profes
soren of misschien enkelen hunner geestelijk on
betrouwbaar zijn. Of wel, dat op de studenten
en op het studentenleven veel is aan te merken.
Gij kunt zelf deze lijst van aanklachten wel
aanvullen. Onze propagandisten moeten uit den
treure dat maar aanhoorenen bestrijden.
En men heeft er geen erg in, dat op deze en
dergelijke wijze positie Christelijke, soms zelfs
Gereformeerde menschen door den vader der
leugenen worden gebruikt om den bouw van dit
Calvinistisch bolwerk tegen te gaan. Zoo zijn
er zelfs (onbegrijpelijk is het), die onze Theol.
School te Kampen uitspelen tegen onze V. U„
alsof de litterarische, juridische en natuur- en
wiskundige faculteiten ook maar iets te maken
hebben met de Theol. School en als concurren
ten van deze School zijn te beschouwen. En zoo
zoekt de verleider soms ook onze menschen af
te leiden, zoodat zij het gemeenschappelijk doel
uit 't oog verliezen en de hand op de beurs hou
den. Daarom laat ons allen waken, wakker zijn
en goeden acht nemen van welke zijde de be
strijdingen komen, opdat we den vijand onder
kennen en weerstaan en alzoo wakende en bid
dende om Gods genade in Christus voortgaan.
Ons volksbelang en bovenal Gods eere eischt
een volledige, Gereformeerde Universiteit en
wij achten het een eere door onzen God te wor
den gebruikt om dat mooie, hooge doel te be
reiken.
Zeist. VERHOEF.
DRIETAL TE
Vleutende Meern: Cand. F. v. Dijk te Kampen.
Cand. D. J. Ros te Scheveningen.
H. de Valk, Cand. te Rotterdam.
NiezijlS. G. Bloem, Cand. te Groningen.
M. Geertsema, Cand. te Zuidwolde.
B. Holwerda, Cand. te Houwerzijl.
BEROEPEN TE
Eefde-Gorssel: H. N. Ridderbos, cand. te Kampen
Hazerswoude Cand. H. de Valk te Rotterdam.
NiezijlCand. S. G. Bloem te Groningen.
Oud-LoosdrechtL. Kuiper Jz„
Cand. te Bilthoven.
Dokkum G. Smeenk te Blokzijl.
Vleuten-De MeernCand. D. J. Ras
te Scheveningen.
AANGENOMEN NAAR
Nieuw-LoosdrechtJ. Versteegt
te Nieuwerkerk a. d. IJssel.
Eindhoven G. Beyl te De Glind bij
Achterveld (U.).
Puzzle of symptoom Onder dit opschrift
schrijft „De Reformatie"
„We leven in een tijd van malaise, crisis, be
zuiniging, versobering, salarisvermindering, ach
teruitgang van zaken, beperkende bepalingen,
enz. enz. en desondanks
trouwen zou, meende, dat zij geheel aan zijn
zijde stond.
En hij had grond voor die meening. Want,
wonderlijk dualisme, als de overleggingen Frouk
je overweldigden en zij geen raad meer wist,
spotte zij met Arie over de vroomheid en braaf
heid van vader en moeder.
Dat was het dichtschroeien van de consciëntie.
Die sprak met luide stem.
HOOFDSTUK XV.
Ze zaten van het begin af midden in de actie,
Bazuin en Schoonoort. En hun hart was bran
dende. Dus verwonderde het moeder Bazuin
geen oogenblik, dat het tweetal den volgenden
Zaterdag naar Ulrum toog, om met eigen oogen
te zien en met eigen ooren te hooren, hoe het
daar geschapen stond.
Zij ondervonden direct de gevolgen van het
militair geweld, dat hoogtij vierde. Want de we
duwe Koster, die acht ruwe soldaten in haar
woning had, kon hen niet herbergen. En de
andere zuster der gemeente, die ook de gast
vrijheid zelve was, de weduwe Hulshof, her
bergde een luitenant en twee onderofficieren.
'Er was nog wel plaats voor den schoenmaker
en den Uithuizer, maar zij zouden in dat gezel
schap niet worden geduld. Ook ergens elders
konden zij niet terecht.
Van een klein geruchtje waren zij evenwel
niet vervaard. Al was het November, zoodat het
koud begon te worden, in de schuur van de
pastorie was wel plaats. Zij stelden het dominé
De Cock voor, die eerst niet wilde toestemmen.
Hij vond het al te erg. Maar tenslotte wist ook
bracht de vermakelijkheidsbelasting in Am
sterdam over de maand Maart meer dan 60.000
op, tegen ruim 54.000 in dezelfde maand van
1933;
werd de automobieltentoonstelling te Amster
dam bezocht door 110.000 betalende bezoekers
is het aantal automobielen boven de 100.000
in de provincie Noord-Holland in nog geen jaar
tij ds tot over de 10.000 geklommen
kon een filmmaatschappij het riskeeren, voor
de opname van een belangrijke gebeurtenis in
de maand Maart 15.000 te besteden
werden de voetbalwedstrijden Holland-België
en Holland-Ierland voor uitverkocht Stadion
gespeeld
leverde de zesdaagsche wielerwedstrijd, on
langs te Amsterdam gehouden, een bedrag van
ongeveer 40.000 nettowinst op
zijn de buitenterrassen der restaurants in de
groote steden 's Zondags tot de laatste plaats
bezet
staan de menschen voor de avondvoorstellin
gen der bioscopen in de rij
werd er j.l. Zondag een kwartier na den aan
vang van de voetbalmatch Nederland-Ierland
voor een matig mooie plaats nog 15.be
taald aan opkoopers van kaarten
was de voetbalmatch zelf door negenendertig
duizend zes honderd menschen bezocht, prij
zen der plaatsen varieerend van 0.60 tot 5.
Wie lost deze puzzle op
Of is het misschien niet een puzzle, maar een
allerbedenkelijkst symptoom
Tot zoover „De Reformatie". Dat de oplos
sing inderdaad te vinden is (voor een deel) in
de richting, die in de laatste zin wordt aange
duid, blijkt uit de verslagen, die de groote pers
van genoemde voetbalmatch Nederland-Ierland
gaven.
„De Telegraaf" schreef, dat veertig duizend
voetbal-geestdriftelingen in het Stadion aan het
juichen waren geslagen, nadat „de goddelijke
vonk van de inspiratie op elk van onze spelers
was overgesprongen..'
Voor die goddelijke vonk had zeker de mas
cotte gezorgd. Want de aanvoerder Van Heel
had haar per K.L.M. laten overkomen. Al Don
derdagavond arriveerde ze met de Oehoe. Het
Perscommuniqué zegt er van„Zondag nam
Van Heel haar (de wajangpop) mee naar het
terrein van den strijd, en wellicht heeft zij de
keiharde ballen in het Iersche net op haar ge
weten".
Arm Nederland
(Goudsche Kerkbode)
Om en om. Uit het Kerkeraadsverslag van
den Haag-West
„De kerkeraad besluit, nadat het rapport der
predikanten dienaangaande gehoord en bespro
ken is, in het tijdvak van September tot Decem
ber bij wijze van proef de katechismusprediking
om de andere maand te doen houden in de
morgendiensten en de behandeling der vrije stof
fen in de avonddiensten."
Stil gebed. Uit het Kerkeraadsverslag van
den Haag-Oost
„De kerkeraad besluit, naar aanleiding van
een ingekomen verzoek, gehoord het advies van
de predikanten, tot invoering van het gemeen
schappelijk stil gebed voor den aanvang van de
godsdienstoefening, ingaande op Zondag 20 Mei
a.s."
De Catechismus van Calvijn zal in de
Fransche taal opnieuw worden uitgegeven, ge
volgd door de belijdenis van La Rochelie en
de Nederl. geloofsbelijdenis. Uitgever is de Cal
vinistische hoogleeraar te Parijs Prof. Dr. A.
Lecerf. Medewerkers zijn de predikanten M.
Cadix en voorts de Waalsche predikant in ons
land Ds. F. C. .Krafft te Haarlem. De heruitgave
van dit belangrijke oude werk is wel een sterk
kenteeken van herlevende belangstelling onder
de Fransche Protestanten voor het Calvinisme.
De bedoeling is immers dat deze catechismus
opnieuw catechisantenleerboek in de Fransche
Protestantsche kerken zal worden.
Kerksplitsing. Uit het kort verslag van
den kerkeraad te Eindhoven
„Door een der broeders is een voorstel inge
diend, om de Gemeente door radicale splitsing
tot twee kerken te maken. De kerkeraad be
noemt een commissie om deze zaak te onder
zoeken en aan het einde van het jaar met een
rapport te komen".
Door Ds. J. Wymenga, Geref. predikant
hij geen uitweg, zoodat het verzoek werd inge
willigd en het tweetal, zonder dat de in de pas
torie ingekwartierde soldaten het bemerkten, den
nacht in de schuur doorbrachten, genietend een
vasten verkwikkenden slaap.
Dien Zaterdagavond waren zij met ouderling
Barkema de gasten in de pastorie. Om een uur
of acht, negen kwam de kapitein kijken, verkee-
rend in de meening, dat een groot gezelschap in
het vertrek was. Maar hij behoefde niet te tel
len, of er meer dan twintig personen waren. Er
waren er vijfde predikant, diens vrouw, een
kerkeraadslid en twee anderen, die hij voor Ul-
rummers hield.
Uitend een groven vloek sloeg hij hard de
deur van de kamer dicht en verliet de pastorie.
Dominé De Cock deelde mede, hoe hij van
Uithuizermeeden naar huis was teruggekeerd, om
daar het plotselinge overlijden van zijn moeder
in Wildervank te vernemen, zoodat hij met zijn
geheele gezin naar Wildervank was gegaan, om
de begrafenis bij te wonen. Hij sprak vol eer
bied óver zijn moeder, die hem zijn actie nooit
had verweten, hoewel zij die niet begreep. Maar
hij was er van overtuigd, dat zij in den hemel
was, want haar geloof en hoop was, vooral in
den laatsten tijd, op Christus alleen gegrond.
Het was hem gebleken, hoe ook in Wilder
vank talrijke lieden woonden, die eensgeestes
met hem waren. Zij hadden hem gevraagd, vóór
zijn vertrek te prediken, aan welke uitnoodiging
hij den dag na de begrafenis gevolg had gegeven.
(Wordt vervolgd)
