Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
No. 44.
Vrijdag 30 October 1931.
45e Jaargang.
UIT HET WOORD.
DADERS DES WOORDS.
ZEEUWSCHE KERKBODE.
REDACTIE: Ds. A. C. HE IJ TE KOUDEKERKE en Ds. D. SCHEELE TE MIDDELBURG,
MEDEWERKERSD.D. L. BOUMA, W. M. LE COINTRE, F. J. v. d. ENDE, A. B. W, M, KOK, J. VAN LONKHUIJZEN, F. STAAL Pzn., A. SCHEELE en R. J. VAN DER VEEN.
ABONNEMENTSPRIJS: per halfjaar bij vooruitbetaling ƒ2-
Afzonderlijke nummers 8 cent.
ADVERTENTIEPRIJS15 cent per regelbij jaarabonnement
van minstens 500 regels belangrijke
reductie.
UITGAVE VAN DE
PERSVEREENIGING ZEEUWSCHE KERKBODE
ADRES VAN DE ADMINISTRATIE:
FIRMA LITTOOIJ OLTHOFF, MIDDELBURG
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
Vrijdagmorgen 9 uur te zenden aan de Drukkers LITTOOIJ
OLTHOFF, Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280.
DE MAN DIE DEN HEERE VREEST.
Welgelukzalig is de man, die den
Heere vreest, die grooten lust heeft in
Zijne geboden.
Psalm 112: 1.
Waar is de man die den Heere vreest en wie
is 't We zijn, zoolang de vreeze Gods onze
leidsman niet is, zoo licht geneigd naar een voor
beeld om te zien, om aan dat voorbeeld ons te
toetsen.
Deze en die man wordt er voor gehouden,
dat hij den Heere vreest, hij zegt het daaren
boven zelf. Hem tot model kiezen is daarom niet
kwaad.
Nauwkeurig volgt men dan dien man in al
zijn gangen. Inzonderheid wordt er op gelet in
hoeverre de man die den Heere vreest de we
reld nog nadoet. In dat alles mag men hem toch
navolgen.
Zoo kiest in onze dagen elk zich liefst ten
voorbeeld den man, wiens levensrichting 't meest
overeenkomt met de neigingen van eigen hart.
Ideaal is die man te meer, wanneer hij zich waagt
niet alleen op de uiterste grenzen den Christen
voor zijn leven gesteld, maar zich zelfs vrij be
weegt midden in de wereld.
't Meest ideaal onder de „mannen die den
Heere vreezen" is dan deze, die alle grenzen
uitwischt tusschen wereld en Christendom, Chris
tus in zijn hart draagt, vrijmoedig van hem
spreekt en getuigt op eigen wijze, en liever zich
van alle „bekrompene vromen" aftrekt, dan dat
hij ook maar één van de kinderen der wereld
af zou stooten.
Wij zijn op weg naar het oude heidendom,
waar elke groep van menschen zich zijn eigen
god koos naar de neigingen van het hart. Zoo
ontving Bacchus evengoed zijn vereerders als
Minerva.
Zoo gaat 't in de wereld der christenheid, wan
neer men 't geopenbaarde Woord van God
vaarwel zegt, en leven gaat naar de inspraak
van zijn eigen hart.
o
Tot de wet en tot de getuigenis, ziehier
's Heeren roepstem voor de eeuwen. Kiest daar
om uit de menschenrijen niet zelf het voorbeeld
van den man die den Heere vreest. Begint zelfs
niet met dien man onder de menschen rondom
u heen te zoeken.
Wie zich aan een ander spiegelt, spiegelt zich
zacht.
Zoekt dien man in 't beeld, dat de H. Schrift
u biedt. Hij wordt u hier geteekend in het woord:
die grooten lust heeft in Zijne geboden.
Lust hebben in de geboden des Heeren, zegt
reeds veel. Dan is er niet meer 't goddeloos
overleg, in hoeverre kan ik onder den Christe-
lijken naam nog met de wereld leven, maar juist
de andere vraag, hoe kan ik 't meest Gode be
hagen.
Lust tot de geboden des Heeren wil zeggen
met heel zijn hart, met al zijn genegenheden
branden van liefde tot 's Heeren geboden en
altijd zich afvragen Heere, wat wilt gij dat ik
doen zal. Hier is niet 't kiezen van het voor
beeld om de „ruimte" te houden, en den weg
zoo breed mogelijk te nemen Integendeel, hier
is de lippentaal naar de keuze des hartenIk
ben een vriend, ik ben een metgezel van allen
die uw naam ootmoedig vreezen.
En nu wordt hier niet slechts gesproken van
lust hebben tot de geboden des Heeren, maar
grooten lust. 't Is de man, bij wien die lust niet
alleen in 't hart gevonden wordt, zich niet al
leen openbaart in het verborgen leven, in eigen
huis en vriendenkring, maar die dien lust open
baart in heel zijn leven. In zijn verkeer in 't
midden der wereld, in zijn ambt en beroep, 't Zij
hij werkman is of patroon, 't zij hij een geringe
plaats inneemt of een hooge positie bekleedt,
altijd en overal toont, dat hij geen kwaad ge-
doogen kan, maar ijvert met een Pinehas-ijver
tegen alle ongerechtigheid. Eer zal hij zich van
alle schepselen aftrekken, dan met lust in 't
allerminste tegen Gods wil iets te doen. Grooten
lust door openbaring van ijver voor den Naam
des Heeren.
Wilt gij hier 't voorbeeld, neemt dan ook 't
Bijbelsch voorbeeld de Mozessen en de Elia's
uit de H. Schrift.
o
De ijver van uw huis heeft mij verteerd. Dat
woord werden eens de discipelen des Heeren
indachtig, toen Jezus den tempel had gereinigd.
Jezus werd om Zijn ijver voor den Naam
des Heeren in de wereld gehaat, en heeft ook
gezegdzij hebben Mij gehaat, zij zullen ook
U haten, Mijn trouwe discipelen. De man die
den Heere vreest, ondervindt dit in de eerste
plaats.
De „christen", die in alles met de wereld mee
doet, wordt door haar op de handen gedragen.
De „christen", die 't wat ruim neemt, wordt door
de wereld geprezen. De christen, die in stilheid
leeft, wordt door de wereld verdragen. Maar
de christen die toont grooten lust te hebben in
de geboden des Heeren wordt bespot, gesmaad,
veracht, uitgeworpen.
Is nu daarom het lot van zulk een christen
droef O neen, juist het tegendeel.
Spreekt de wereld den vloek uit over dien
man, God laat Zijn zalig hooren. Wil de we
reld hem alle geluk ontnemen, de Heere doet
hem gelukzalig zijn in zijn lot. Ja, roept de god-
delooze wereld nog steeds het „Kruis hem" uit
over zulk een man, God zorgt er dikwerf voor,
ook uit liefde tot de wereld, dat zulk een man
nog genade en eere vindt, en man van invloed
wordt in dorp of stad of land. Denkt aan Daniël
en zijn drie vrienden, of ook aan dien armen,
wijzen man uit Pred. 9 15, die de stad verloste
door zijn wijsheid.
Maar al is het ook, dat in 't aardsche leven
de man die den Heere vreest verstooten wordt
tot aan zijn dood, dan nog blijft 't Woord des
Heeren waar Welgelukzalig is de man die den
Heere vreest.
Kiest u daarom niet het voorbeeld van „den
man die den Heere vreest" naar de inbeelding
van uw hart, maar naar de uitbeelding in 't
Woord des Heeren.
Tracht dien man, u in dat Woord geteekend,
na te volgen en te evenaren.
Welgelukzalig zijt dan ook gij in leven en in
sterven.
Ter Neuzen. S. GROENEVELD.
ERRATA.
In het „Uit het Woord" van 16 October staan
een paar zinstorende fouten n.l. „schipheilige fari-
zeërs", moet zijn„schijnheilige farizeërs" en waar
staat „toorn des levens" gelieve men te lezen: „toorn
des lams" en in het nr. van 23 October staat„den
zelfden dag, waarop gij geboren werdt, moet onze
bitterheid sterven" behoorde te staan„denzelfden
dag, waarop zij geboren werd, moet onze bitterheid
sterven".
DE PLAATJESKRANT VAN HET N.C.P.
Het Nederlandsch Christelijk Persbureau is
import uit het buitenland. Die import hebben
we niet kunnen toejuichen omdat we nog niet
overtuigd zijn, dat die voor ons land noodig
zou zijn. Voor ons besef zou men dan ook in
ons land van boter en kaas en groenten wel
die artikelen kunnen gaan invoeren. In ons land
hebben we immers tal van Christelijke dagbla
den, die ook berichten hebben over wat in de
kerkelijke wereld voorvalt.
Wanneer echter nog een N.C.P. ook voor
ons land noodig zou zijn, dan moet toch worden
toegezien, dat het door zijn actie geen schade
gaat brengen aan het goede, dat we hier hebben
en niet missen kunnen.
Dien weg gaat nu het N.C.P. o.i. op, wan
neer het aan de Kerkbodes de gelegenheid wil
bieden als bijlage een Plaatjeskrant te geven.
Wanneer dat zou doorgaan, zou aan de Christe
lijke geïllustreerde Pers, die we gelukkig in ons
land ook hebben en die heel goed werk doet,
een gevaarlijke concurrentie worden aangedaan.
Wanneer het N.C.P. in deze richting wil gaan
werken zou het, naar ons oordeel, zich daartoe
moeten in verbinding stellen met de geïllustreerde
Christelijke pers en niet met de Kerkbodes.
Bovendien komt daar voor de Kerkbodes,
althans de Geref. Kerkbodes, nog dit bezwaar
bij, dat zij, wanneer ze die plaatsjeskrant mee
hielpen verbreiden, zouden treden op, wat men
tegenwoordig noemt, inter-kerkelijk gebied. En
een Geref. Kerkbode zeker moet daar afblijven.
ONZE KERKBODE.
Wanneer we iets gaan zeggen over de plaats,
die onze Zeeuwsche Kerkbode in 't midden van
onze Zeeuwsche Geref. Kerken inneemt, kunnen
we beginnen met dankbaar onderscheidene goede
dingen te constateeren.
Van dat goede getuigt al dat onze Kerkbode
in zijn vijf en veertigsten jaargang is. Al een
lange reeks van jaren heeft hij zich kunnen
handhaven. Wanneer men daarbij bedenkt, hoe
menig blad maar een kortstondig bestaan heeft,
dan is wel duidelijk dat onze Kerkbode in ons
Geref. Kerkelijk leven een vaste plaats kreeg.
En zij, die met de verzorging van dat blad be
last zijn, willen dat gaarne met dankbaarheid
erkennen.
Als iets goeds, dat eveneens tot dankbaarheid
stemt, kan verder genoemd worden de trouw
van de abonné's. Zij, die eenmaal abonné wer
den op onze Kerkbode, bleven dat hooge uit
zonderingen daargelaten. Schommeling van eeni-
ge beteekenis in het aantal abonné's kwam niet
voor. Die hem eenmaal lezen, willen hem niet
meer missen. En 't behoeft wel niet nadrukkelijk
te worden gezegd dat dit de redactie en de uit
geefster een reden van dankbaarheid is.
En als derde kunnen we daaraan toevoegen,
dat onze Kerkbode, in een deel van Zeeland
n.l. op Walcheren een heel breede plaats in
neemt. Daar gaan we al een heel eind in de
richting, dat de Kerkbode komt in elk gezin.
Immers, volgens het laatste jaarboek telt de
Classis Middelburg 10702 zielen. Wanneer we
voor een gezin vier leden rekenen, is het aantal
gezinnen te stellen op 2675. Als men daarbij
verder er rekening mee houdt, dat de Kerkbode,
als regel, komt in meer dan één gezin, dan kan
men zeggen, dat met 1300 abonné's alle gezinnen
zouden worden bereikt. Zoover zijn we nu op
Walcheren nog niet. Maar we naderen dat toch
wel, daar het aantal abonné's meer dan 1000
bedraagt. En ook dit stemt ons tot dankbaarheid.
Ook hier moet dan echter op dat „dankbaar"
volgen 't weieens meer gehoorde: „niet voldaan".
Onze Kerkbode wil toch maar niet zijn een
Walchersche maar een Zeeuwsche Kerkbode,
en alle kerken van Zeeland dienen. En nu zijn
we er nog lang niet aan toe, dat onze Kerkbode
in al die kerken het huisblad zou geworden zijn
en in zoo goed als alle gezinnen zou komen.
Het aantal Gereformeerden, in Zeeland buiten
Walcheren bedraagt ruim 16.000 het aantal
gezinnen is dan te stellen op 4000. En wanneer
we dan weer rekenen één Kerkbode voor twee
gezinnen, zou het aantal abonné's buiten Wal
cheren 2000 kunnen zijn. Of, wanneer het even
redig was aan dat op Walcheren, waar het 1030
bedraaqt, zou het \V> maal 1030 moeten zijn,
dat is 1545.
Zoover brengen we het echter buiten Wal
cheren niet. We brengen het daar niet verder
dan tot 620. En wanneer we de getallen voor
de verschillende classes wat nader bezien dan
komen we tot frappante dingen.
In de heele Classis Tholen met 2510 zielen
zijn 55 abonné's, dat is nog 10 minder dan alleen
in de kerk van Grijpskerke, die 573 zielen telt.
Naar evenredigheid van die kerk zouden er in
de Classis Tholen minstens 4 X 63 252 abon
né's kunnen zijn.
Nog ongunstiger is het in de Classis Zierikzee.
Daar zijn in 't geheel 86 abonné's, dat is slechts
16 meer dan alleen in de kerk van Souburg.
Naar evenredigheid van die kerk zouden er in
de Classis Zierikzee kunnen zijn minstens 4 X
70 280 abonné's. Maar in de stad Zierikzee
zelf zijn er maar 7.
Beter wordt het in de Classis Goes met 162
abonné's. In die heele Classis zijn er evenveel
abonné's als in de twee kerken van Seroos-
kerke en Koudekerke. Tellen deze beide kerken
even 1500 zielen en de Classis Goes ruim 4600,
dan zouden naar evenredigheid van die kerken
in de Classis Goes 490 abonné's kunnen zijn.
In de stad Goes komen we echter al niet hooger
dan 32, dat is 2 minder dan alleen in het dorp
Biggekerke.
Nog iets beter wordt het in de Classis Axel
met 214 abonné's. Dat wil dan echter zeggen,
dat er in die heele Classis evenveel abonné's
zijn als in de drie kerken Serooskerke, Souburg
en Veere. Naar evenredigheid daarvan zouden
er in de Classis Axel toch minstens 500 abon
né's kunnen zijn. In de groote kerk van Axel
zijn maar 36 abonné's, dat is nog 3 minder dan
in de kleine kerk van Veere.
Deze gegevens stellen wel helder in 't licht
dat het mogelijk zou zijn het aantal abonné's
op onze Kerkbode zeer belangrijk omhoog te
zetten en dat, wanneer we als ons ideaal stel
len, dat ons blad komt in alle onze Geref. ge
zinnen, dat aantal ook belangrijk omhoog moet
gezet worden.
Nadat we de mogelijkheid van uitbreiding van
het aantal lezers hebben onder 't oog gezien,
willen we nog iets nader gaan letten op de
wenschelijkheid daarvan.
We willen daarover niet breed uitweiden,
maar alleen enkele dingen kortelijk aanvoeren.
Als eerste meenen we dit te mogen aanvoeren,
dat het toch voor den opbouw van het kerkelijk
en alzoo ook van het geestelijk leven van belang
kan worden geacht, dat de Kerkbode kome in
alle onze Geref. gezinnen. Meer dan ooit wordt
de pers en vooral de periodieke pers, een factor
van grooten invloed. Daarmee te rekenen is
voor elk huisvader en huismoeder heilige roeping.
Als tweede noemen we, dat door een Kerk
bode, die in alle Geref. gezinnen komt het saam-
hoorigheidsgevoel wordt onderhouden en ge
sterkt. We leven vaak zoo los naast elkaar,
maar wanneer de Kerkbode ons geregeld op de
hoogte houdt van wat er in al onze Zeeuwsche
Kerken gebeurt, dan kan ook daardoor de be
oefening van de gemeenschap der heiligen be
vorderd worden.
De redactie wil gaarne dat medeleven met
elkaar bevorderen door het plaatsen van berich
ten uit de verschillende kerken en uitbreiding
te geven aan de rubriek Vereenigingsleven.
Vooral de grootere kerken komen daarvoor in
aanmerking. We weten wel dat er daaronder
zijn, die een eigen Kerkbode uitgeven. We kun
nen ook wel begrijpen, dat men daartoe overging,
omdat men behoefte gevoelde aan een corres
pondentieblad, waardoor de heele kerkelijke
kring werd bereikt. Maar datzelfde zou ook
kunnen bereikt worden door onze Kerkbode op
de wijze als bijv. de Geldersche Kerkbode dat
doet, door een bijblad te geven. En dan zou
men daardoor toch het groote voordeel hebben,
dat men niet als kerk zich afzonderde van de
andere kerken in onze provincie, maar dat men
alzoo de gemeenschap met alle kerken onder
hield.
Eindelijk is nog te noemen, dat wanneer de
Kerkbode zoo, ook buiten Walcheren, algemeen
zou worden gelezen, het abonnementsgeld zou
kunnen worden verlaagd en de prijs daarvan,
die nu nog op 4.staat op 3.zou kun
nen worden gebracht.
Aan de kerkeraden is al eens verzocht, dat
ze hun medewerking zouden verkenen. Dat
verzoek willen we hier herhalen en er aan toe
voegen, dat zij op het huisbezoek, waar toch
ook vaak de vraag ter sprake zal komen wat
er in 't gezin gelezen wordt, zoo schoone ge
legenheid hebben op de Kerkbode te wijzen en
de lectuur daarvan aan te bevelen.
De drukkers van onze Kerkbode, de firma
Littooij Olthoff, zijn gaarne bereid, op aan
vrage proefexemplaren te zenden. Men geve
haar de adressen maar op van hen, van wie
men oordeelt dat zij voor een abonnement te
winnen zijn en ga dan later nog eens met deze
menschen spreken.
We eindigen dit artikel over onze Kerkbode
gelijk we dat begonnen. We zijn dankbaar, dat
onze Kerkbode in zoo groot aantal gezinnen
elke week wordt ontvangen en gelezen. Maar
we mogen daarbij niet vergeten dat hij nog lang
niet in alle onze gezinnen komt. Toch moet het
daarheen. En om op te wekken tot den arbeid,
die het daarheen leiden kan, schreven we dit
artikel, in de hoop, dat die arbeid zal worden
aanqevat en gezegend.
HEIJ.
ZEEUWSCH-VLAAMSCHE BRIEVEN.
Zaamslag, October '31.
Een broeder, die ons schreef, is diep onder
den indruk van den geweldigen nood van dezen
tijd. Hij hoopt, dat de gemeente van Christus
zich onder Gods krachtige hand zal vernederen,
en zou gaarne zien dat een vast- en bededag
werd uitgeschreven.
Ook het vasten acht hij in dezen hangen tijd
roeping van degenen, die in hun Bijbel het woord
van Jezus hebben staan „Dit geslacht kan ner
gens door uitgaan dan door bidden en vasten".
't Is opmerkenswaard dat in den laatsten tijd
meer dergelijke klanken worden gehoord. Een
predikant richtte dit jaar aan den Raad van
Nederlandsche Kerken voor practisch Christen
dom een schrijven met het dringend verzoek om
tegen Paschen een vasten uit te schrijven, waar
bij de Christenheid zou toonen door een daad-
