FAMILIE
BERICHTEN
UIT DE PERS*
KERKNIEUWS*
BOEKAANKONDIGING.
OFFICIEELE BERICHTEN.
PREDIKBEURTEN*
PLAATST UWE
IN DE
maar moeten worden onderworpen aan arbitrage
en zoo opgelost. Ook de internationale betrek
kingen zullen meer en meer moeten worden be-
heerscht door godsdienstige en ethische normen,
waaraan tot op heden maar al te veel ontbroken
heeft. Het zedelijk oordeel van de menschheid
zal zich steeds meer moeten scharen aan de zijde
van den vrede. Daarom deed de conferentie van
Lambeth dan ook een beroep op de kerkelijke
leiders van alle volkeren „om hun steun te ge
ven aan de poging om deze idealen van vrede,
broederschap en recht, waarnaar de Volken
bond streeft, te bevorderen". In dit verband wor
den dan ook met name genoemd, als al onze
steun waardig, de Vereeniging voor Volkenbond
en Vrede" en de Vereeniging „Wereldbond der
Kerken", van welke laatste ook in ons land eene
Afdeeling bestaat, 't Kan zijn nut hebben U in
't bijzonder bekend te maken met het doel van
laatstgenoemde vereeniging (die ge wèl moet
onderscheiden van de uitgesproken anti-militai-
ristische vereeniging „Kerk en Vrede"). Deze
vereeniging stelt zich dan ten doel
a. De kerken op te wekken haar invloed te
gebruiken bij het volk, de volksvertegenwoordi
ging en de regeering, om een goede verhouding
tusschen de volken tot stand te brengen en te
onderhouden.
b. Christenen van de onderscheidene gods
dienstige genootschappen en vereenigingen samen
te brengen, om de kerken in dit pogen te steunen.
c. Samen te werken met de andere afdeelin-
gen van den Wereldbond in de verschillende
landen.
d. Bij de Christenheid het bewustzijn te wek
ken, dat de internationale verhoudingen moeten
worden gebracht onder den invloed van het
Evangelie van Jezus Christus en dat zij voor deze
verhoudingen mede verantwoordelijk is.
Aanvankelijk zaten in het Bestuur dezer Af
deeling ook een paar onzer voormannen, die zich
echter later hieruit hebben teruggetrokken. Men
zal dus individueel moeten uitmaken, of men de
verantwoordelijkheid voor het lidmaatschap de
zer vereeniging mede dragen kan, of niet. Maar,
hoe dit ook zij zeker is, dat de kerken ook op
dit terrein een roeping hebben en alle leden der
kerken zich hebben af te vragen, wat ze hierin
ten goede doen kunnen. Want, het is toch bui
ten alle twijfel, dat een Christen vurig voorstan
der moet zijn van al, wat de vrede, met name
ook die tusschen de volkeren (waarvan zoo ont
zaglijk veel afhangt) kan bevorderen. Daarover
dan een volgend maal nader.
B. a. Z. Le C.
GEBOORTEVERMINDERING,
Dr. Knoppers schreef in het „Gereformeerd
Jongelingsblad" het volgende interessante artikel:
„Er bestaat in Nederland een Nationaal Bu
reau voor Anthropologic.
Anthropologic (van anthropos-mensch) is in
het algemeen de wetenschap, die óók als natuur
lijke geschiedenis van den mensch kan worden
omschreven. Zij valt vanzelf in verschillende
takken uiteen.1)
Op de laatste algemeene vergadering van dit
Bureau hield Dr, J, Sanders uit Rotterdam een
voordracht bij lichtbeelden over „De geboorte
vermindering te Rotterdam in de laatste 50 jaren".
Interessante gegevens werden door hem ver
strekt. Wij hebben daarbij natuurlijk in het oog
te houden, dat deze gegevens alleen Rotterdam
betreffen en daaruit mag geen conclusie voor
ons geheele land volgen. Toch geven de mede-
deelingen ons veel te overdenken.
In de allereerste plaats is nagegaan de geboorte
naar de beroepen. Het aantal kinderen bleek het
laagst te zijn voor de ambtenaren. Per 100 ge
zinnen bedroeg het aantal kinderen 228. Bij de
hoogere intellectueelen 249. Dan volgen de ge
schoolde arbeiders met 280, de geoefende ar
beiders met 318, de middenstand met 373. Bij de
geoefende arbeiders zijn gerekend het tram- en
politiepersoneel. Zonder deze zou het aantal kin
deren per 100 gezinnen van geoefende arbeiders
373 bedragen hebben. 100 Doktersgezinnen heb
ben 232 kinderen, 100 domineesgezinnen 355.
Bij de groep Neo-Malthusianen bedroeg het aan
tal per 100 170. De referent maakte daarbij de
opmerking, dat men uit dit laatste niet te ge
waagde conclusies moet trekken, want dit zijn
voor het overgroote deel jonge menschen, na
den oorlog getrouwd deze huwelijken zijn nog
niet afgeloopen, d.w.z. er zullen in deze gezin
nen nog wel kinderen geboren worden. Wij la
ten deze conclusie voor rekening van den referent.
Een andere indeeling is gemaakt naar den
godsdienst. In 9 verschillende godsdienstige groe
pen zijn deze gezinnen verdeeld
1. Beide ouders Nederlandsch-Hervormd
2. Beiden Gereformeerd en Christelijk-
Gereformeerd
3. Beiden Roomsch-Katholiek
4. Beiden Jood
5. Beiden eenzelfden anderen godsdienst
6. Beiden geen godsdienst
7. Vader Protestant en moeder Roomsch-Kath.
8. Vader Roomsch-Kath. en moeder Protestant;
9. Overige gemengde huwelijken.
Het zal ons verheugen, dat in Rotterdam de
Gereformeerden het grootste aantal kinderen
hebben, n.l. 409 per 100 gezinnen. Dan volgen
de Roomsch-Katholieken met 367, de Ned. Her
vormden met 325, groep 5 met 299, groep 6 en
8 met 294, groep 7 met 283, de Joden met 272
en groep 9 met 254.
Nu zijn de godsdiensten over de verschillende
beroepen neit gelijkelijk verdeeld. Daarom heeft
de referent ook het aantal kinderen berekend
naar godsdienst en beroep der ouders. De con
clusie was, dat bij alle 7 beroepsgroepen de
Gereformeerden het hoogste aantal kinderen
hebben. Dan volgen de Roomsch-Katholieken en
daarna de Ned. Hervormden.
Er is echter een andere zaak, die ons meer te
zeggen heeft. Dr. Sanders heeft ook onderzocht,
wanneer het huwelijk gesloten wordt, daar in
den loop der laatste 50 jaar de geboorte regel
matig is gedaald. Huwelijken 40 jaar geleden
gesloten, hebben over het algemeen meer kinde
ren dan huwelijken na den oorlog. In 6 perioden
verdeeld, wordt aangetoond, dat voor alle be
roepsgroepen een regelmatige, ongeveer even
groote daling in de laatste 50 jaar is te consta-
teeren. Worden de gezinnen naar de godsdienst-
groepen verdeeld, dan blijkt ook, dat bij deze
groepen zonder uitzondering de daling ongeveer
evenveel bedraagt. Dr. Sanders komt daardoor
tot de droeve conclusie, dat niettegenstaande
de min of meer krachtige bestrijding, de geboor
tevermindering toch ongestoord is doorgegaan.
„Als een lavastroom, zegt hij, die alle hinder
nissen, die hij op zijn weg ontmoet, omverwerpt
en vernietigt, heeft de geboortebeperking zich
voortgezet in den loop der jaren bij alle beroeps
groepen en alle godsdiensten even sterk." De
troost is hier nog, dat bij de Gereformeerden
in alle perioden het aantal kinderen het grootst
is geweest. Maar ook in dezen kring een even
redige daling.
Een andere conclusie, en deze is zeer droevig,
is deze, dat Dr. Sanders op grond van zijn ge
gevens, heeft moeten vaststellen, dat de geboorte
beperking reeds direct bij den aanvang van het
huwelijk wordt toegepast. In den loop der laat
ste 50 jaren worden de kinderen minder snel
op elkaar geboren en ook niet zoo spoedig mo
gelijk na het trouwen.
Wij willen hier niet ingaan op verschillende
oorzaken, die tot het verschijnsel der geboorte
beperking hebben medegewerkt. Ons artikel zou
te lang worden. Maar dat deze gegevens, welke
wij aantroffen in het „Algemeen Handelsblad",
waarschuwend zijn, ook vóór ons, Gereformeer
den, blijft wel als zeker staan, 't Is bejammerens-
waard, wanneer een volk zichzelve verteert en
de volkskracht en volksexpansie ondermijnd
wordt.
(De Reformatie.) J. W.
1) Zie o.a. „Christelijke Encyclopaedic", I,
pag. 125, J. H. Kok, Kampen.
TWEETAL TE
TreebeekF. Dersselhuis te Oldeboorn.
J. Snoey te 's-Gravenmoer.
ZuilichemN. v. d. Bosch, Cand. te Nijkerk.
A. P. Heiner, Cand. te Gorinchem.
BEROEPEN TE
Gerkesklooster-StroobosW. L. Korfker
te Barneveld.
Marum (Gr.): A. Adema te Opende (Gr.).
Bolsward D. Zwart te Oudemirdum.
Groningen (voor den miss. dienst op Soemba):
P. J. Luijendijk, Cand. te Den Haag.
AANGENOMEN NAAR
Die ver (Dr.): J. W. de Jager,
Cand. te Putten (Gld.).
BEDANKT VOOR
Genemuiden en voor Vrijhoeve-Capelle
J. W. de Jager, Cand. te Putten (Gld.).
Nieuwendam H. J. Jager te Jutrijp-Hommerts.
Berlikum (Fr.). De raad van de Geref.
Kerk alhier verzoekt plaatsing van onderstaande
mededeeling
„De kerkeraad heeft besloten, gezien minder-
gewenschte praktijken, aan de gemeente te ver
zoeken, niet meer op lijsten te teekenen, tenzij
collectanten die hiermede van buiten komen, een
toestemming van den b.g. kerkeraad hebben,
om te collecteeren."
Zendingsblad Geref. Kerken. Het aantal
abonné's van het Zendingsblad der Geref. Ker
ken is sinds April 1930 met 3400 gestegen zoo
dat nu de oplage uit 77.100 exemplaren bestaat.
Het zuiver winstsaldo over het laatste jaar is
21.281.40, wat ruim 1000 meer beteekent
dan een jaar te voren.
Uit het Zendingsblad zij het volgende
overgenomen om te laten zien, dat God den
arbeid op Soemba zegent
Maoe Marroe.
Hier is de derde plaats die een belangrijk punt
is geworden in het Zendingswerk van Oost
Soemba. Er was een priester die door Ds. Co
lenbrander vermaand werd te bidden tot den
Almachtigen God. Hij dacht er over na en na
vele jaren is het resultaat dat een groote groep
van 96 menschen konden gedoopt worden.
K. B. S.
Ter gedachtenis, twee gelegenheids
redenen van Dr. J. H. Gunning J.Hz.
Uitgave van J. H. Kok N.V., Kampen
1931.
Het zijn metterdaad gelegenheidsredenen, die
ons hier geboden worden.
De eerste is de rede, door Dr. Gunning 17
Mei j.l. gehouden te Wilhelminadorp, waar hij
vóór vijftig jaar de Evangeliebediening aan
vaardde.
De tekst was Openb. 1 7a over de weder
komst des Heeren.
De tweede rede is een gedachteniswoord aan
den vader van Dr. Gunning, Prof. Dr. J. H.
Gunning, bij de onthulling van het Gunning-
raam in de Groote Kerk van Vlaardingen op 7
Juni van dit jaar. De tekst is Jes. 40 68, de
titelVia crucis via lucis de weg des kruises
de weg des lichts. Het gedenkraam wil die ge
dachte in beeld brengen. Op den voorgrond
staat een groot kruis, voor een weg, die eindigt
in het licht.
De onderstelling van den auteur, dat er voor
deze twee gelegenheidspreeken voldoende be
langstelling is om hare afzonderlijke uitgaven te
wettigen, achten we juist.
Dr. Gunning is een heel bekende persoonlijk
heid niet minder was dat zijn vader. In deze
redenen kan men over beide veel lezen. En de
herinnering wordt dan dienstbaar gemaakt aan
de verheerlijking van Hem, wien te prediken
de lust is van den zoon, gelijk het de begeerte
was van den vader.
Twee wegen Eén doel door W.
Schippers. Uitgave: La Rivière en
Voorhoeve, Zwolle.
Een gezellige verdediging van de homoeopa
thic. Geen wonder dan ook dat de laatste blad
zijde een advertentie bevat tot aanprijzing van
het boek van Dr. J. Voorhoeve. Daar loopt
metterdaad alles op uit. Dokter Waldens is een
verstokt allophaat. Maar door allerlei omstan
digheden komt hij in nauwe aanraking met dokter
Bruinsma, een jong sympathiek homoeophaat.
Zelfs komt het zoover dat zijn dochter met de
zen trouwt en de tegenstand gebroken wordt.
Dit gegeven wordt dan uitgewerkt in een boei
end verhaal, dat zich prettig lezen laat en heel
mooie gedeelten bevat.
Bijbelonderwerpen in alphabetische
volgorde door P. J. Wierstra. Uitgave
J. H. Kok N.V., Kampen.
Het vraagt soms heel wat tijd na te zoeken
waar in den bijbel over een bepaald onderwerp
gehandeld wordt. En wie ernstig werkt wil dat
toch weten omdat hij precies wil weten wat de
bijbel daarvan zegt en niet met gissingen zich
wil tevreden stellen.
Het groote hulpmiddel daarvoor is de bekende
Concordantie van Trommius, zoowel inde groo
te als in de kleine uitgave. Maar zelfs de kleine
uitgave vraagt nog een vrij groote uitgave, die
niet ieder zich kan getroosten. Voor hen nu,
die zich met bijbelstudies bezighouden, maar
niet Trommius zich kunnen aanschaffen, is het
boven aangekondigde boekje een niet onverdien
stelijk hulpmiddel, dat we zeer kunnen aanbe
velen, ook voor Vereenigingen, die maar over
bescheiden middelen beschikken.
HEIJ.
Ontvangen collecten voor de Theologische
School van de Kerken in de Classis Middelburg:
Arnemuiden 14.50 Domburg 13.42 Ga-
pinge ƒ17.16; Grijpskerke ƒ38.61 Koudekerke
22.33 St. Laurens 19.83 Meliskerke ƒ21.91;
Middelburg 145.60 Oostkapelle 13.77 Se-
rooskerke 35.54 Souburg 39.64 Veere
ƒ19.Vlissingen ƒ76.Vrouwepolder
ƒ15.70; Westkapelle ƒ5.80.
De classic. Correspondent,
S. DEN HARTIGH.
Middelburg, 3 Juli 1931.
AGENDUM van de Buitengewone Ver
gadering der Classis Middelburg op
Donderdag 16 Juli 1931 in de Hof-
pleinkerk te Middelburg, v.m. 9 uur.
1Opening.
2. Nazien der Credentiebrieven.
3. Vaststelling van het Moderamen.
Ds. H. Pestman, Voorzitter.
Ds. A. Koning, le Scriba.
Ds. A. C. Heij, 2e Scriba.
Ds. W. F. M. Lindeboom, Assessor.
4. Peremptoir-examen van den Eerw. Heer J,
van der Guchte, ber. pred. te Veere.
Preekvoorstel over Exodus 14:2215:1.
Exegese O. T. (Ps. 110 en Obadja) door
Ds. Wiersinga.
Exegese N.T.(Efeze 1 en 2) door Ds. Koning.
Dogmatiek en Symboliek door Ds. Heij.
Ethiek door Ds. Vreugdenhil.
Kerkgeschiedenis door Ds. Scheele.
Kerkrecht door Ds. Douma.
Ambtelijke Vakken door Ds. de Bruijne.
Inhoud H. S. door Ds. Visser.
5. Rondvraag.
6. Sluiting.
Namens de roepende Kerk van Grijpskerke,
H. PESTMAN, Praeses.
A. POUWER, Scriba.
VERANTWOORDING van LIEFDEGAVEN
Middelburg. In de maand Jnni werd gecollec
teerd kerkbussen f 92,13hulpbeh. kerken in de
Classis f 139,73emeritusfonds f 119,93
In dank ontvangen een gift van f 2,80, waarvan
de belft voor de kerk en de helft voor de Zending.
C. van der Kleijn, Boekhouder.
GEREF. RUSTHUIS.
Met vriendelijken dank ontvangen verschillende
kistjes aardbeienden vriendelijken gevers hartelijk
dank.
De huisvader N. J. v. Commenée.
LINNENKAST-COMITÉ
PARAKAN—MAGELANG—BLONDO.
Met hartelijken dank ontvangen van Mevr. Pouwer
de contributie uit Goes f 132,50; Geref. Jonged. Ver.
te Kapelle, door bemiddeling van ds. A. Scheele,
f 10,van de naaikrans te Brouwershaven door
Mevr. S. v. KleunenMolenaar f31,uit het busje
van het Rusthuis te Middelburg door Mej. J. A. de
Wagenmaker f 3,50. De Penningmeesteresse,
S. E. HegGoslinga.
Geref. Pastorie Koudekerke.
Giro-Adres Ds. A. C. Heij No. 169757.
A'ires voor aanvrage van goederen Mej. C. Wage
naar, Markt K 4, Middelburg.
Adres voor terugzending der goedereu den Heer
J Volkers, Koster Noorderkerk, Bogardstraat Mid
delburg.
Let s.v.p. op de juiste adressen.
j Middelburg. Het Comité voor Evangelisatie
i in België, bericht met, vriendelijken dank te hebben
ontvangen, als opbrengst der Prikkaarten, door tus-
schenkom9t van den Heer Lavooij, verzameld door
de vrienden van de Knapenvereeniging „Samuel" te
;i Middelburg f 39.75van den Heer A. Boot te Gro-
j ningen van de kinderen der Christelijke School
f 57,79 van den Heer van Hekken te Krabbendijke
i; verzameld door de schoolkinderen f 13,65 van den
Heer Deurloo Nieuwdorp, verzameld door de school
kinderen f 11,70van Kees Pouwer te Rotterdam
f 3,75van Mej. de K. Grijpskerke f 3,15 van den
Heer O. te Middelburg f 3,75.
Mej. A. M. E. Wattez,
penningmeesteresse.
ZENDING.
Met vriendelijken dank ontvangen een pak zilver
papier van de kinderen der Christ. Bewaarschool te
Serooskerke (W.) en een pak zilverpapier van
E. C. V. te 0. en W. Souburg.
Mej C Littooij,
Molstraat F 90, Middelburg.
VEREENIGINGSLEVEN*
Geref. Jongelingsver. Dr. Lützen Wagenaar, Middelburg
N. T. schets 33 Matth. 171-9 vr. A. Vroon
Huishoudelijke zaken.
Geref. Knapen vergadering „Samuel" Middelburg.
Afd. III.
B. G. les 4, Juni No. door vr. P. Adriaanse.
V. G. Karei de Groote door vr. J. Cevaal.
IN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN
ZEELAND OP
ZONDAG 5 JULI 1931.
CLASSE MIDDELBURG.
MIDDELBURG.
Hofpleinkerk 9.30 uur ds. S. J. Popma
te Amersfoort.
2 uur ds. S. J. Popma
6 uur ds. D. Scheele
Vrijdag 2 30 uur Huwelijksbevestiging
Noorderkerk 9.30 uur ds. D. Scheele
6 uur ds. E. Douma
te Oostkapelle.
Arnemuiden 9.30 uur Lezen eener Leerr.
2 uur
Domburg 9.30 uur ds. J. E. Visser
2 uur ds. J. Smelik
Gapinge 9.30 uur ds. P. J. O. de Bruijne
2 uur Cand. Coumou
Grijpskerke 9 en 2 uur ds. H. Pestman
Koudekerke 9 en 2 uur ds. A. C. Heij
St. Laurens 9.30 en 2 uur ds. A. Koning
Meliskerke 9 uur ds. Smelik
te Loosduinen.
2 uur Lezen eener Leerr.
Oostkapelle 9 en 2 uur ds. E. Douma
Serooskerke 9.30 en 2 uur ds. W. F. M. Lindeboom
Souburg 9.30 en 2 uur ds. J. C. Haartsen
te Nieuwe Pekela.
Veere 9.30 en 2 uur ds. Moolhuijzen
te Aarlanderveen.
Vlissingen 9.30 en 5.30 uur ds. H. A. Wiersinga
Vrouwepolder 9.30 uur Cand. Coumou
2 uur ds. P. J. 0. de Bruijne
Westkapelle 9.30 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. J. E. Visser
CLASSE ZIERIKZEE.
Brouwershaven 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Brainisse 10 en 5 uur ds. J. P. Unger
Colijnsplaat 9.30 en 5.30 uur ds. F. Staal
Geersdijk 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Haamstede 9.30 en 3 uur Lezen eener Leerr.
Kamperland 9 en 2 uur ds. F. J. v. d. Ende
6 uur Lezen eener Leerr.
Nieuwerkerk 9.30, 2 en 5.30 uur Lezen eener Leerr.
Oosterland 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Scharendijke 9.30 en 2 uur ds. J. B. Vogelaar
Wissekerke 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Zierikzee 9.30 en 5.30 uur ds. J. van Lonkhuijzen
Zonnetcaire 9.30 en 2 uur ds. Z. Hoek
CLASSE THOLEN.
Anna Jacoba Polder 9.30 en 2 uur ds. J. Spoelstra
Bergen op Zoom 9.30 en 5.30 uur ds. W. M. le Cointre
Krabbendijke 9 en 2 uur ds. A. Andree
Poortvliet 9.30, 2 en 6 uur dhr. K. de Vries
Rilland Bath 10 en 2.30 uur ds. J. D. v. d. Velden
te Rotterdam.
Bed. H. Av. en Dankz.
Tholen 9.30 en 2 uur ds. C. Veltenaar
Oud-Vosmeer 9.30 en 2 nur ds. C. Vreugdenhil
CLASSE GOES*
Baarland 9.30 en 2 uur ds. C. Vonk
Borssele 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Driewegen 9.30 en 2.30 uur Lezen eener Leerr.
Kapelle-Biezelinge 10 en 2.30 uur ds. A. Scheele
Goes 9.30 en 5.30 uur ds. B. Telder
te Breda.
's Gravenpolder 10.30 en 3 uur Lezen eener Leerr.
Heinkenszand 10 en 2.30 uur ds. Joh. Booij
Yerseke 9.30 en 2 uur ds. K. Prins
te Naarden.
Wemeldinge 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr,
Kruiningen 9.30 en 2 uur ds. J. Koolstra
Nieuwdorp 9.30 en 2 uur ds. E. Benkema
Wolphaartadijk 10 en 2.30 uur ds. G. van Heiningen
CLASSE AXEL*
Aardenbnrg 10 en 3 uur Lezen eener Leerr.
Axel 9.30 en 2.30 uur ds. J. S. Post
Hoek 10 en 3 uur ds. J. B. Vanhaelen
Oostburg 10 en 2.30 uur ds. Th. P. Potma
Schoondjjke 10 en 3 uur ds. D. J. de Vries
Terneuzen 10 en 2.30 uur ds. S. Groeneveld
Zaamslag 10 en 3 uur ds. A. B. W. M. Kok
