Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
No. 27.
Vrijdag 3 Juli 1931.
45e Jaargang.
UIT HET WOORD.
DADERS DES WOORDS-
KERKBODE
REDACTIE: Ds. A. C. HE IJ TE KOUDEKERKE en Ds. D. SCHEELE TE MIDDELBURG.
MEDEWERKERS: D.D. L. BOUMA, W, M. LE COINTREF. J. v. d. ENDE, A. B. W. M. KOK, J. VAN LONKHUIJZEN, F. STAAL Pzn., A. SCHEELE en R. J. VAN DER VEEN.
ABONNEMENTSPRIJS: per kwartaal bij vooruitbetaling 1.
Afzonderlijke nummers 8 cent.
ADVERTENTIEPRIJS15 cent per regelbij jaarabonnement
van minstens 500 regels belangrijke
reductie.
UITGAVE VAN DE
PERSVEREENIGING ZEEUWSCHE KERKBODE
ADRES VAN DE ADMINISTRATIE:
FIRMA LITTOOIJ OLTHOFF, MIDDELBURG
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
Vrijdagmorgen 9 uur te zenden aan de Drukkers LITTOOIJ 6
OLTHOFF, Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280.
VERGADERING van het Bestuur der Pers-
vereeniging „Zeeuwsche Kerkbode" D. V.
MAANDAG 13 JULI 1931 voormiddags
half 10 te Middelburg, gewone plaats.
Wegens andere vergaderingen verschoven
tot 13 Juli.
Men noteere dezen datum.
GODS GOEDERTIERENHEID.
O, Heere, Uwe goedertierenheid is
tot in de hemelen.
Ps. 366a.
David, de knecht des Heeren, laat zijn oog
over de menschen gaan.
Hij ziet onder hen niet veel goeds. Daar is
geen vreeze Gods voor hun oogen. De woorden
huns monds zijn onrecht en bedrog. Weldoen
verstaan zij niet. Zelfs op hun leger bedenken
ze nog onrecht.
In zulk een wereld moet het kind van God
leven. Dat moet het eiken dag zien, terwijl het
en dat is het meest pijnigende van alles
weet dat het zelf ook de boosheid vermeerdert
en in de hand werkt. David, de man naar Gods
hart spreekt hier wel in de eerste plaats over
de goddeloozen, maar wie denkt van hem dat
hij zichzelf beschouwt als een, die vrij uitgaat
en zijn handen in onschuld kan wasschen
Valt het te verwonderen dat het hem bij zijn
rondzien onder de menschen te benauwd wordt
Een beklemming valt op hem Als dit eens het
eenige was, dat er is
Maar neen, wij kunnen ook nog opwaarts
zien. Davids blik gaat naar boven, naar zijn
God. En dan aanschouwt hij iets anders Dan
komt er niet een klaagzang, maar een loflied
over zijn lippen „O, Heere, Uwe goedertieren
heid is tot in de hemelen
Dat is het triumphlied van Gods kinderen,
als de boosheid hen ontsteld. De mensch is boos,
maar God is goed. De goddeloozen bedenken
onrecht, maar Hij doet weldadigheid. Zijn goe
dertierenheid reikt zelfs tot in de hemelen.
David denkt hier waarschijnlijk aan de hemel-
hooge bergen, waarvan wij zingen in Ps. 65.
Hun top verliest zich voor onzen blik en schijnt
tot in den hemel op te klimmen. Grooter afstand
dan zij ons te aanschouwen geven, kunnen wij
ons niet denken. Dit is de grootste maat, waar
mee wij kunnen meten. En nu, zoo groot, zoo
hoog is ook Gods goedertierenheid. Als wij met
haar te doen hebben, hebben wij met het on
eindige te doen. Haar maat kunnen wij ons niet
indenken. Alleen aanbidding kan haar omvat
ten, aanbidding, gelijk wij ze hier aantreffen
bij David, den knecht des Heeren, die als hij
den blik van beneden naar boven wendt, bij het
aanschouwen van Gods gunst in lofprijzing uit
breekt.
Gods goedertierenheid tegenover de boosheid
der menschen, ja, dat is een schouwspel om
vol aanbidding bij neder te vallen. Zijn gunst
tegenover de overtreding, waarvan de aarde
vol is, is scherper tegenstelling denkbaar Van
de aarde gaat een stank van ongerechtigheid
op, maar God is goed. Goed aan al de werken
Zijner handen, van welke Hij er niet een ver
geet en onverzorgd laat. Goed vooral aan den
mensch, die uit Zijne hand meer ontvangt dan
al de andere schepselen tezamen. Bijzonder goed,
goed tot in de hemelen aan degenen, die hun
boosheid kennen en verschuiling zoeken in Zijn
goedertierenheid.
Thans al omvat David hier met één blik de
weldadigheid Gods, zooals zij zich tot alles en
tot allen uitstrekt, hij ziet toch vooral op de
gunst, de genade, die de Heere den Zijnen wil
bewijzen. Hij denkt aan de barmhartigheid, die
de Heere in Zijn verbond openbaart. Die ver-
bondsbarmhartigheid is het hart, de kern van
Gods goedertierenheid. Zooals die goedertieren
heid den kinderen Gods te smaken gegeven
wordt, zoo is in 't bijzonder van haar waar, dat
zij is tot in de hemelen. En zóó zal ze zijn tot
in der eeuwigheid.
Lezer, kent gij Davids jubel over Gods goe
dertierenheid Hebt gij oogen voor die goeder
tierenheid, die zoolang ge nog in het heden der
genade zijt, eiken dag nieuw voor u is Zij is
de bron, waaruit alle aardsche zegeningen, die
gij geniet, u toevloeien. Gij leeft bij Gods gunst.
De Heere doet u zonder ophouden wel. Maar
Hij wil u nog meer geven dan tijdelijke wel
daden. Zijn goedertierenheid houdt ook een
schat van eeuwigen zegen voor u gereed.
Doch die kunt ge alleen verkrijgen, als uw
oog opengegaan is voor de boosheid der men
schen, als je beeft om de overtreding, die op
aarde te zien is, en waaraan ook gij deel hebt.
Ken de schuld van uw hart, word benauwd
om uwer zonden wil. Dan neemt ge de toevlucht
onder de schaduw van Gods vleugelen en wordt
Zijn goedertierenheid u dierbaar. Dan zult gij
ook zingen
Zoo hoog Zijn troon mog' boven d' aarde wezen
Zoo groot is ook voor allen, die Hem vreezen,
De gunst, waarmee Hij hen wil gadeslaan.
En dan vreest ge ook niet meer voor de
boosheid der menschen. De voet der hoovaar-
digen zal niet over u komen en de hand der
goddeloozen zal u niet doen omzwerven. Wordt
het u al bang en benauwd, ge moogt tot Uwe
ziel zeggenGods goedertierenheid duurt toch
den ganschen dag
Wie zal ons scheiden van de liefde van
Christus
Hoek (Z.). J. B. VANHAELEN.
WEER EEN MEDE-REDACTEUR.
Toen we, bij het aftreden als redacteur van
Ds. van Dijk, een afscheidswoord aan hem
schreven merkten we op, dat op het „Le roi
est mort" helaas niet volgen kon een onmid
dellijk volgend, jubelend „Vive le roi" omdat
de plaats van den tweeden redacteur voorloo-
pig open zou blijven. Dat was Juni 1929. En
nu heeft het geduurd tot Juli 1931 vóór weer
een tweede redacteur optreedt.
Heeft het alzoo wat lang geduurd, gelukkig
is dan toch weer de tijd gekomen, dat ik voor
de leiding van onze Kerkbode niet langer al
leen de verantwoordelijkheid moet dragen maar
in Ds. D. Scheele van Middelburg een mede
redacteur mag begroeten. Het samenwerken met
hem op ander terrein is mij niet vreemd we
zijn al vaak saam op pad geweest voor kerke
lijke en andere zaken en mochten dan ervaren,
dat er waarlijk een saamwerken was. Zoo heb
ben we goeden grond voor de verwachting, dat
dit ook zal gelden voor het redigeeren van
onze Kerkbode en deze daarvan de goede vrucht
zal mogen genieten.
Laat ik bij dit welkomstwoord aan den nieu
wen redacteur mogen voegen een woord van
hartelijken dank aan allen, die mij zoo trouw
hebben bijgestaan door het schrijven van leer
zame artikelen. Zij hebben gemaakt, dat mij de
last niet al te zwaar drukte. Zal nu van hen
niet meer zooveel gevraagd worden, we hopen
toch, dat zij hun arbeid in deze niet geheel zul
len staken maar af en toe onze Kerkbode nog
zullen verrijken met hun bijdragen. Onze lezers
stelden zeer op prijs de verscheidenheid, die
onze Kerkbode, door hun medewerking, aange
naam maakte. Iets daarvan moeten we behouden.
Moge ook daardoor in vervulling gaan de
wensch, door Ds. van Dijk bij zijn aftreden
geuit, dat het nog eens zoover moge komen,
dat in alle deelen van Zeeland geen enkel Ge
reformeerd huisgezin worde gevonden, waarin
onze Zeeuwsche Kerkbode niet wordt gelezen.
Gelijk de voorzitter van de Persvereeniging, Ds.
A. Scheele, nog de vorige week schreef, zijn we
daaraan nog niet toe. Toch ware dat gewenscht
en moet in die richting worden gearbeid. En
moge de Heere dan, mede door den arbeid van
onze Kerkbode, het Gereformeerd kerkelijk en
geestelijk leven onder ons bouwen.
GELOOFSVERZEKERDHEID,
Na kortelijk te hebben weergegeven het ant
woord van Ds. K. Fernhout op de hem voor
gelegde vraag „Komt ieder geloovige vóór zijn
dood tot verzkerdheid van zijn genadestaat
zouden we óók nagaan, of Dr. H. Bavinck in
zijn „De zekerheid des geloofs" en Dr. A. Kuy-
per Jr. in zijn „De band des Verbonds" met
terdaad leeren in tegenstelling dus met Ds.
Fernhout, die dat ontkent dat ieder geloovige
Vóór zijn dood tot verzkerdheid van zijn ge
nadestaat komt.
Hierbij wijzen we er weer op, dat zóó de
vraag wat anders gesteld wordt dan dit door
Br. G. v. S. geschiedt in zijn ingezonden stuk.
Deze voegt er dan aan toe„in meerdere of
mindere mate". Dat we dit laatste weglaten is
met opzet, omdat die uitdrukking „in meerdere
of mindere mate" om zoo te zeggen van
elastiek is en elastiek is ook een nuttig ding
maar niet geschikt om er mede te meten niet
geschikt dus als maatstaf. Voor een maatstaf
moeten we iets hebben dat vast is.
Slaan we nu op het buitengewoon mooie
boekje van Prof. Bavinck dan lezen we daar op
bl. 91 vlg„ dat de Christen aan de zekerheid
der waarheid dat is, de zekerheid, dat de
waarheid de waarheid is niet genoeg heeft,
maar dat hij daarbij ook behoefte heeft aan
zekerheid des heils. „Dan eerst komt hij (de
Christen) tot rust en roemt hij in de vrijheid
der kinderen Gods, als zijn geloof niet alleen
zeker is van het voorwerp, waarop het steunt,
maar ook zeker is van zichzelve. Deze beide
soorten van zekerheid zijn echter, schoon on
derscheiden, niet van elkander gescheiden zij
hangen onderling ten nauwste samen, de eene
bestaat niet zonder de andere. Het geloof, dat
waarlijk dien naam verdient, brengt zijn eigen
zekerheid mede."
Wanneer men dit nu zoo leest kunnen we
begrijpen dat iemand gaat meenen, dat Prof.
Bavinck zou leeren, dat geloofsverzekerdheid
daaronder dan te verstaan de zekerheid aan
gaande de echtheid van eigen geloof bij ieder
Christen moet voorkomen en dat dus geen waar
Christen is, wie tot die zekerheid niet komt.
Immers, hij zegt„het geloof, dat waarlijk dien
naam verdient, brengt zijn eigen zekerheid
mede."
Om de bedoeling van Prof. Bavinck te ver
staan is echter noodig als bij ieder ander
dat men hem laat uitspreken en alles laat zeg
gen wat hij meent te moeten zeggen.
Al aanstonds volgt er bij Prof. Bavinck dan
dit„Wel kan men in het geloof wederom on
derscheid maken tusschen wat onze vaderen
noemdende uitgaande en de terugkeerende
daad des geloofs, het toevluchtnemend en het
verzekerd vertrouwen, het wezen en het wel
wezen des geloofs.
Prof. Bavinck erkent dus het goede in de
onderscheiding tusschen het toevluchtnemend
en het verzekerd vertrouwen, de uitgaande en
de terugkeerende daad des geloofs. Wel acht
hij het noodig te waarschuwen om van deze
onderscheiding niet een scheiding te maken
een waarschuwing, waarvoor zeker alle aan
leiding is maar de onderscheiding aanvaardt
hij.
En van het toevluchtnemend vertrouwen zegt
hij dan op bl. 94 „het is geen onzekere proef
en geen twijfelachtige kansberekening maar een
steunen op de belofte Gods, dat Hij niet uit
werpen zal een iegelijk, die in Christus tot Hem
om genade en vergeving roept. In het toevlucht
nemend vertrouwen ligt het verzekerd vertrou
wen dus reeds opgesloten. En beiden ontwik
kelen zich in verband met elkaar. Naarmate het
toevluchtnemend vertrouwen sterker is, wast
ook het verzekerd vertrouwen."
We hebben hier een paar woorden onder
streept, om de aandacht te vestigen op de woor
den, dat het verzekerd vertrouwen ligt opge
sloten in het toevluchtnemend vertrouwen. Het
ligt daarin opgesloten. Laat men goed inden
ken, wat dat inhoudt. Daar ligt in, dat het ver
zekerd vertrouwen er wel is, maar zich niet
openbaart, en, zoo het al zich openbaart aan
anderen, dan nog verborgen kan zijn voor den
mensch zelf in wien het zich openbaart. Men
kent toch wel zulke Christenen, in wier leven
de vruchten des Geestes openbaar worden en
die toch altijd maar tobben over eigen genade
staat.
Hoe dit droeve verschijnsel is te verklaren,
bespreekt Prof. Bavinck dan verder, wanneer
hij gaat aanwijzen, dat de Christelijke kerk he
laas dikwerf het rijke vrije Evangelie niet heeft
aangedurfd en het menigmaal pasklaar gemaakt
heeft naar de meeningen des menschenHij
wijst er op, dat men in de Roomsche kerk leert,
dat vele goede werken, en in sommige Pro-
j testantsche kringen, dat allerlei ervaringen en
bevindingen moeten voorafgaan, eer men dit
rijke Evangelie van Gods genade waarlijk ge-
looven en zichzelve toeeigenen mag. Het recht,
de vrijmoedigheid, om te gelooven, werd eerst
aan het einde als vrucht van een reeks goede
werken of echte bevindingen door de priesters
der kerk of door de keurmeesters van het gees
telijk leven aan den geloovige toegekend. Dit
alles had dan tengevolge dat het geloof zijn
vastheid verloor, dat het op de wiegelende gol
ven der bevinding steeds op en neder werd ge
worpen en vergeefs in zichzelve zocht, wat het
alleen buiten zich, in Christus kon vinden. Zie
„De zekerheid des geloofs" bl. 95 en 96.
Ongetwijfeld, in het toevluchtnemend vertrou
wen ligt het verzekerd vertrouwen opgesloten.
En beide ontwikkelen zich in verband met el
kaar wanneer n.l. die ontwikkeling normaal is.
Maar wanneer die ontwikkeling, onder den in
vloed van bovengenoemde factoren, abnormaal
is, dan ligt in het toevluchtnemend vertrouwen
wel het verzekerd vertrouwen maar dan kan
dat verzekerd vertrouwen wat de bewuste be
oefening betreft, toch ontbreken.
Het lijkt ons dan ook onjuist, wanneer men
oordeelt, dat Prof. Bavinck zou leeren, dat ieder
geloovige vóór zijn dood tot verzekerdheid van
zijn genadestaat komt.
Ten bewijze daarvan willen we ook nog even
aanhalen wat hij zegt op bl. 96. Daar wordt
de gedachte ontwikkeld, dat het geloof naar zijn
aard en wezen nergens in kan rusten dan in een
Woord Gods, in een belofte des Heeren. Alleen
het Woord Gods kan een onwrikbaar fundament
leggen onder het gebouw onzer hope. En dan
zegt Prof. Bavinck verder letterlijk dit„Indien
dan ook al het menschelijke tusschen Gods ge
nade en ons geloof wegvalt, indien ons geloof
rechtstreeks en onmiddellijk aan Gods belofte
zich aansluit dan is het vanzelf zeker en vast.
Men lette weer op de onderstreepte woorden.
Het geloof is zeker en vast indien al het men
schelijke tusschen Gods genade en ons geloof
wegvalt en indien, het rechtstreeks en onmid
dellijk aan Gods belofte zich aansluit.
Indien, ja, dan is er de zekerheid. Maar daar
blijft zoo vaak veel menschelijks tusschen Gods
genade en ons geloof en er ontbreekt vaak zoo
veel aan dat rechtstreeks en onmiddellijk zich
aansluiten aan Gods beloften, en dan is er ook
het droeve gevolg, dat de zekerheid ontbreekt.
PROF. FABIUS 80 JAAR.
Misschien dat het even verwonderen kan in
de Kerkbode een woord gewijd te zien aan het
feit, dat Prof. Fabius Maandag 6 Juli a.s. zijn
tachtigsten verjaardag hoopt te vieren. Immers
Prof. Fabius is nooit theologisch hoogleeraar
geweest en heeft als zoodanig tot het kerkelijk
leven niet in nadere betrekking gestaan.
Lang kan die verwondering dan evenwel niet
duren, voor wie bedenkt, dat Prof. Fabius altijd
voor het kerkelijk leven veel belangstelling ge
toond heeft. In de breede rij van zijn publicaties
zijn er niet zoo weinige, die aan kerkelijke vraag
stukken gewijd zijn. Om er maar een paar te
noemen Het reglement van '52 en Kerkelijk le
ven. Prof. Fabius is een bij uitstek kerkelijk man
en die juist omdat hij de kerk liefheeft, dan ook
vaak harde dingen dorst zeggen, omdat hij be
geerde, dat de kerk haar goddelijke taak zou
zien en vervullen.
We willen daarmee niet zeggen, dat al wat
deze hoogleeraar schreef over kerkelijke zaken
de volle instemming van alle Gereformeerden
zou moeten hebben en als program voor kerke
lijke vergaderingen zou kunnen dienen. Al wat
theoretisch schoon en juist is, is nog niet altijd
in de practijk van het leven in toepassing te
brengen. Maar voor hen, die midden in de prac
tijk van het leven, ook het kerkelijk leven, staan
heeft het zoo groote waarde, dat telkens en
telkens weer gewezen wordt op de beginselen,
die het leven hebben te leiden. En dat vooral
in onzen relativistischen tijd. En dan kunnen
we niet anders dan dankbaar zijn, dat Prof. Fa
bius niet moede werd te wijzen op de beginselen,
die naar Gods Woord ook voor het kerkelijk
leven gelden. Vergissen we ons niet, dan zal in
de komende tijden aan wat hij schreef meer aan
dacht worden gegeven en dat kan niet anders
dan aan het leven ten goede komen.
Daarom willen we Prof. Fabius hier onze
hartelijke gelukwenschen aanbieden met zijn
tachtigsten verjaardag, dien hij nog in goede ge
zondheid mag beleven. Moge de Heere aan hem
vervullen den wensch van Ps. 106 3, dat hij,
deelend in het genoegen van Gods volk, zich
met Gods erfdeel blij beroemen moge.
„VREDERUST."
Met een enkel woord willen we aandacht
vragen voor de 27ste jaarvergadering van de
