t
KERKNIEUWS
Predikbeurten
FAMILIE
BERICHTEN
PLAATST UWE
IN DE
volk het gerucht, dat de Calvinisten in het stuk
van het Avondmaal ..qualijk" leerden en dat hun
gevoelen streed tegen de Confessie van Augs
burg die in Duitschland door zoovele vorsten
aangenomen was. Men waarschuwde dat het
aannemen van de Calvinistische dwaling het land
in grooten nood zou brengen, maar dat men bij
het aannemen van de Augsburgsche Confessie
de hulp van alle Duitsche vorsten te wachten
zou hebben. Zelfs de Roomsche wethouders
mengden zich in het geval en lieten verluiden,
dat er geen vrede of rust in het land zou we
zen, als men de Augsburgsche Confessie niet
aannam.
De Gereformeerden, die zich over deze agi-
gatie toch wel eenigszins bezorgd gingen maken,
verzochten nu aan den bekenden prediker Jan
Arendsz „dezen slag door toegeven en rekkelijk
heid te breken". En hij heeft aan dit verzoek
ook voldaan. Op een Zondagmorgen in de
maand October 1566 las hij van den kansel het
tiende en dertiende artikel van de Augsburgsche
Confessie, die handelen over het gebruik van
de Sacramenten en het Avondmaal, openlijk aan
de gemeente voor. Hij vermaande daarna zijn
hoorders, dat zij zich toch niet door achterklap
en onware beschuldigingen zouden laten diets
maken, alsof er bij hen eenig verkeerd gevoelen
werd gepredikt en zelfs verzekerde hij met na
druk, dat de Gereformeerden niets leerden, dat
met de zooeven genoemde artikelen in strijd was.
Die krasse uitdrukking zou bijna den indruk
kunnen wekken, alsof Jan Arendsz hier in zijn
conciliante houding tegenover de Lutherschen
zóó ver ging, dat hij feitelijk het Gereformeerde
gevoelen verloochende. Maar de historie-schrij
ver Brandt, die dit feit vermeldt, trekt toch deze
slotsom niet. Volgens hem zou deze uitdrukking
zoo zijn op te vatten, hetzij dat Jan Arendsz
hetgeen hij van het Avondmaal zeide, verklaarde
naar hetgeen hij den inhoud der Schrift achtte
te zijn, te weten, het teeken den naam latende
behouden van het beteekende, óf dat hij, de
woorden nemende voor de opvatting van de
Lutherschen en zijn gevoelen behoudende, hen
in 't hunne wilde dulden, omdat hij het verschil
niet zoo groot achtte, dat men zich daaraan had
te stooten.
In elk geval blijkt uit deze bijzonderheid, die
wij ontleenden aan een rede, die wijlen Prof.
Rutgers indertijd gehouden heeft over Calvijns
invloed in de Nederlanden, hoe ver de Gere
formeerden bereid waren hun Luthersche mede
christenen tegemoet te komen, al waren er het
zij volledigheidshalve opgemerkt ook ande
ren die, vooral om de felle houding die de Lu
therschen vaak tegenover de Gereformeerden
aannamen, van een dergelijk breed standpunt
niets hebben moesten.
Eigenaardig is, dat nu, vier eeuwen later, een
dergelijk verschijnsel, zij het onder heel andere
vormen, nog is waar te nemen. Want men kan
zonder vrees voor tegenspraak zeggen, dat er
onder Gereformeerden heel wat meer waardee
ring is voor Luther en diens levenswerk, dan
onder de Lutherschen voor Calvijn en het zijne.
Amst. Kb.
BEROEPEN TE
Ierseke P. van Strien te Veere.
Boornbergum: H. Post, cand. te Hollandscheveld
O. en W. Souburg H. R. Pel te Suawoude.
Haarlemmermeer O.Z. P. van Strien te Veere.
Zwartebroek M. B. van 't Veer te Goes.
BEDANKT VOOR
Den Helder J. Meijer te Hoogeveen.
Nieuw kerkorgel.
Voor de in aanbouw zijnde Gereformeerde
Kerk aan het Hofplein te Middelburg, is aan de
orgelbouwers A. S. J. Dekker te Goes een or
gel besteld, met 2 klavieren en vrij pedaal, te
bouwen volgens pneumatisch systeem, met elec-
trische windvoorziening.
Het front wordt ontworpen in overleg met
den architect der Kerk, en het is de bedoeling,
dat het instrument gelijk met de ingebruikne
ming der nieuwe Kerk, zal worden in dienst
gesteld.
Zondag werd in de ochtendgodsdienst
oefening der Geref. Kerk van Batavia Dr. H.
Holtrop, gekomen van IJmuiden, als tweede pre
dikant, in de vacature-Ds. J. C. Rullmann, be
vestigd door Ds. J. Ubels. De gemeente zong
den nieuwen predikant toe Psalm 119:9.
Des avonds verbond Dr. Holtrop zich aan
zijn nieuwe gemeente met een predikatie over
vers 7 van het le hoofdstuk van het Boek der
Openbaringen van Johannes„Ziet, Hij komt
met de wolken, en alle oog zal Hem zien, ook
degenen die Hem doorstoken hebben en alle
geslachten der aarde zullen over Hem rouw
bedrijven". In een gloedvolle rede toonde Dr.
Holtrop uit den inhoud dezer woorden het thema
zijner Evangelieverkondiging aan de komst van
Christus door de eeuwen heen naar Zijn volle
openbaring op den „dies irae, dies illa", den
laatsten dag.
Vooral in Indië, waar het gevaar groot is,
dat men door een materialistische levenshouding
het gezicht op den grooten gang der wereld
gebeurtenissen verliest, zal de Evangeliepredi
king steeds weer moeten heenwijzen naar den
komenden Christus.
In zijn toespraak tot de gemeente verklaarde
de nieuwe predikant verheugd te zijn, zich aan
deze gemeente te mogen wijden, vooral aan dat
deel, hetwelk verstrooid en in de eenzaamheid zit.
Namens kerkeraad en gemeente heette de
Heer H. Geerlings Dr. Holtrop welkom de ge
meente zong op zijn voorstel den nieuwen pre
dikant toe Ps. 134 3.
Beide malen was het kerkgebouw op Kwi-
tang stampvol. Dinsdagavond heeft de gemeente
gelegenheid op een ontmoetingssamenkomst na
der kennis te maken met den jongen predikant.
De Gutenberg-Bijbel.
Voor anderhalf millioen dollar aan
Amerika verkocht.
De beroemde Gutenberg-bijbel uit het kloos
ter St. Blasien, Schwarzwald, een van de mooi
ste op perkament gedrukte en in drie banden
gebonden exemplaren, is aan Dr. Otto Volbehr
te New York verkocht. Gisteren is de bijbel, die
meer dan 400 jaar in het bezit van het klooster
was geweest, op het Amerikaansche gezantschap
te Weenen aan den kooper overhandigd. Dr.
Volbehr heeft haar onmiddellijk weer verkocht
aan de Congresbibliotheek der Vereen. Staten
voor een bedrag van anderhalf millioen dollar.
(„H.Bld.)
De Gereformeerden in Ned.-Indië.
De classis Batavia der Geref. Kerken heeft
in haar jongste te Batavia gehouden vergadering
beraadslaagd over een plan tot het voeren van
Zending onder de Chineezen van Midden Java.
Met algemeene stemmen werd besloten dit werk
gemeenschappelijk aan te vatten.
Medegedeeld werd dat pogingen worden aan
gewend om precken over Indië radiografisch uit
te zenden met een particulieren zender.
Tot institueering van een kerk te Pematang
Siantar, die een eigen predikant zal beroepen
en tevens het verstrooide werk op Sumatra zal
ter hand nemen, werd besloten.
De volgende vergadering zal 1, 2 en 3 Juni
1931 te Djocja worden gehouden.
Ook daar de Zending tot meerdere ontplooiing.
Een unicum.
Veere's pastor ontving niet minder dan drie
beroepen. Wij wenschen hem sterkte toe.
Zondag mocht de Geref. Kerk van De
Glind haar eersten predikant sedert haar open
baring, 26 Dec. 1916, in Cand. G. Zeyl, geko
men van Sneek, ontvangen. Cand. Zeyl werd
dien morgen bevestigd door den consulent, Ds.
W. L. Korfker van Barneveld, met een predi
cate over Spreuken 13 17b. Aan de handop
legging nam men den bevestiger mede deel Ds.
H. B. Visser, van Noordwijk-Binnen. Na de
bevestiging zong de gemeente haar nieuwen pre
dikant staande toe Ps. 134 4.
Zondagavond deed Ds. Zeyl zijn intrede, spre
kende over Jes. 55 811. Toegezongen werd
Ps. 118:7. De belangstelling was zeer groot.
Onder de talrijke aanwezigen werden o.m. op
gemerkt afgevaardigden der genabuurde Ker
ken van Amersfoort, Barneveld, Scherpenzeel,
Voorthuizen en Zwartebroek, de heeren Donner
en Pikma voor het Bestuur der Rudolphstichting,
de heer de Graaf van Oegstgeest namens het
Bestuur der Mr. J. P. Adolphstichting en B. en
W. van de gemeente Barneveld.
Calvin-Seminary te Grand-Rapids.
Door den Heer Willam van Agthoven, lid
der Chr. Geref. Kerk te Cincinnati, zijn, blij
kens de „Grand Rapids Press", behalve andere
(philanthropische) inrichtingen in Cincinnati, in
zijn testament bedacht Calvin Seminary, Calvin
College, beide te Grand Rapids het Christian
Psychopatic Hospital, te Cutlerville het Bethes-
da-Sanatorium voor t.b.c.-lijders te Denver de
Zending onder de Heidenen en de Inwendige
Zending, beide uitgaande van de Chr. Kerk in
Noord-Amerika. Aan elk is 25.000 dollar ver
maakt, te zamen dus 150.000 dollar.
Enkele jaren geleden werd het bouwen van
een hospitium voor Calvin Seminary en College
te Grand Rapids mogelijk gemaakt door de rijke
bijdragen van wijlen den heer Van Agthoven.
Ook zulk een gift voor ons Hospitaal en het
was er.
Mooie legaten.
Naar de „Standaard" verneemt, heeft de Ver-
eeniging voor Hooger Onderwijs op Geref.
Grondslag te Amsterdam twee belangrijke lega
ten ontvangen, n.l. uit de nalatenschap van wij
len Mej. S. M. Nussink te Zutphen 18040.73
en van wijlen Mevr. de Wed. Moei, geb.
v. d. Vaan, te Nijkerk 34691.58.
Voor den kansel.
„Let op uw kleeding, zei Ds. Gildemeester,
als ge eens zonder den „mantel der liefde", die
veel bedekt, moet optreden geen fantasiekleu-
ren of -kleeren op den kansel. Zorg voor uw
gebarenspreid niet alle vingers uit, alsof ge
aan den ouderling van dienst wildet demonstree-
ren uw welverzorgde nagels. Let bij het voor
lezen op de onzichtbare interpunctieéén tel
wachten bij een komma, twee tellen bij een
kommapunt en drie bij een punt. Spreek zuiver
Nederlandsch en laat nooit merken, dat een
Hagenaar „bekeurd" wordt door een mooie
schilderij en „bekoord" door een agent van po
litie. Zeg nooit „laat ons zingen vers 1 en 2,
want dan gaat de gemeente misschien optellen
en zingen vers 3 zeg dus de verzen 1 en 2
of het eerste en het tweede vers. Pas op voor
valsche zalving, die sommige woorden kan ma
ken tot melkwitte vloeken. Let op de verzor
ging, ook van kleinigheden in den preekvorm en
de kanselmanieren want al zult ge natuurlijk
nooit opgeven ons winkeliersgezang, Gezang
117, (nering voor den winkelier, voor den koop
man druk vertier)dit is toch waarheid de
rechte prediker is altijd een echte heer, gentle
manlike in al zijn manieren. Snoei uw preeken
men zegt meestal te veel er is moed toe noodig
om bepaalde gedachten te schrappen, opdat de
preek niet te vol, te warenhuisachtig worde
Hoed u voor valsche beeldspraak. Zorg ook
naar je gehoor toe te komen, want het gehoor
moet niet tot den prediker komen. De inleiding
moet de sfeer scheppen van het tekstverband.
Zijt ge klaar, lees dan de preek nog eens duch
tig over met de pen in de hand En denk er
omde preek mag nooit een causerie wezen,
zoo, dat je van wal steekt in de vage hoop, na
een uur „land" ontdekt te hebben. Heb steeds
een thema, een bepaalde gedachte, die als een
fuga het geheel beheerscht. Dan neemt de ge
meente die mee naar huis. Leert van je voor
beelden maar volgt ze niet blindelings na
anders zal het van jullie gelden „de Egypte-
naren verzochten het ook, en zij verdronken".
Bovenstaande stuk lazen wij in het Gerefor
meerd Kerkblad van Overijssel en Drenthe.
Een stuk ter overdenking, dat ook ons wel
iets heeft te zeggen.
Middelburg. D. SCHEELE.
INGEZONDEN STUKKEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.)
Dr. Westphal's „Jezus van Nazareth".
Het zal den vrienden van Evangelisatie-werk
zeker genoegen doen te vernemen, dat de derde
druk van dit prachtig boekje, in October 1927
.verschenen, een zeer gunstige afname geniet.
De eerste twee edities, in totaal 30.000 exem
plaren, die in den oorlogstijd verschenen, wer
den gratis uitgereikt aan onze jonge mannen, die
onder de wapenen waren en er om verzochten.
Van velen kwamen dankbetuigingen in met de
mededeeling, dat het lezen tot zegen geweest
was. Aangezien van verschillende zijden ge
vraagd werd of er nog exemplaren te bekomen
waren, besloot het Nederlandsche Comité over
te gaan tot de uitgifte van een 3de druk, dit
maal echter niet om ze weer gratis te versprei
den, maar om ze voor Evangelisatie-doeleinden
zonder eenige winst tegen den kostenden prijs
te verkoopen. Boeken waarvoor iets betaald
werd, hebben meer kans gelezen te worden,
dan die welke voor niets worden aangeboden.
En dat is het doel, dat verkregen moet worden.
De vrees bestond echter, dat er niet voldoende
koopers gevonden zouden worden. Met groote
dankbaarheid kan worden meegedeeld, dat na
anderhalf jaar reeds 11.500 boekjes verkocht
waren.
Vooral voor Evangelisatie- en Jeugdwerk
worden ze veel gevraagd. Predikanten gebruiken
ze bij hun catechisatie-onderwijs. Vereenigingen
die onder militairen werken, blijken ze zeer te
waardeeren.
Ook Java behoort tot de goede afnemers.
Toch is het gewenscht opnieuw de aandacht op
dit boekje te vestigen. Het is een harmonie der
vier Evangeliën. Voor het saamstellen hiervan
werd het Evangelie van Lukas gebruikt en wer
den de andere Evangeliën aanvullend er aan toe
gevoegd. Zoo ontstond een harmonisch geheel,
waar alle licht op den Persoon van den Christus
wordt saamgetrokken. Door zijn vorm, zijn vele
noten en toelichtingen lokt het boekje tot lezen
en is voor Evangelisatie zeer geschikt.
Een voordeel voor hen, die niet gewoon zijn
den Bijbel te lezen is, dat in ons boekje alle
gebeurtenissen en gesprekken slechts éénmaal
voorkomen.
Bij bestelling van minstens 10 stuks bij den
Heer D. KING te Heemstede, postgiro 96024,
worden ze portvrij geleverd a 0.60 per exem
plaar.
Voor particulier gebruik, zijn ze in den boek
handel verkrijgbaar, in een mooi stevig bandje
a 1.25. De uitgeefster hiervan is de N.V. Uit
gevers Mij J. H. KOK te Kampen.
Het Nederlandsch Comité
A. J. DA COSTA, Amsterdam.
Mevr. C. VAN EEGHEN—Van Marle.
„Midduin", Aerdenhout.
J. H. KOK, Kampen.
Mej. C. M. E. KUYPER, Amsterdam.
H. W. VAN MARLE Jr., Amsterdam.
A. F. DE SAVORNIN LOHMAN, Haarlem.
L. J. VAN WIJK, Amsterdam.
D. KING, Koedieflaan 62, Heemstede.
OFFICIEELE BERICHTEN.
Middelburg. Volgende week geen vergade
ring van de Commissie van Beheer.
De Secretaris.
Middelburg. Donderdag 4 September zal een
breede kerkeraadsvergadering worden gehouden.
HET MODERAMEN.
Middelburg. Zooals U allen wel bekend is,
hebben we in het najaar een bazaar voor het
interieur der nieuwe kerk. De datum is vastge
steld op 7, 8 en 9 October. We hebben reeds
aardig wat ontvangen en de gevormde kransjes
zijn nog druk bezig om verschillende dingen
te maken. Er is echter heel wat noodig en alles
is dan ook hartelijk welkom. We zouden gaarne
half September alles in ons bezit willen hebben.
Mevrouw Scheele wil zoo vriendelijk zijn alles
in ontvangst te nemen. We vertrouwen op uw
aller medewerking.
HET BESTUUR.
Hulpdienst Meliskerke voor September.
Ds. D. Scheele.
Ds. P. v. Strien.
Ds. H. A. Wiersinga.
Ds. E. Douma of Ds. A. C. Heij.
Dep. ad hoc. J. E. VISSER.
VERANTWOORDING van LIEFDEGAVEN
Middelburg. Ontvangen voor de nieuwe kerk
f 7 50 van een zuster der gemeente.
D. Scheele.
ZENDING.
Middelburg. In dank ontvangen van br. K.
f 4,en van br. G- 320 halve centen.
Namens de Commissie,
L. A. ïange, Penningm.
GEREF. RUSTHUIS MIDDELBURG.
In dank ontvangen 2 kisten peren en 3 kisten
bloemkool. Huiszoon,
waarnemend Huisvader.
Veere. Met dank ontvangen 3 guldev 10 cent
gecollecteerd op de bruiloft van L. de Rijke en M.
v. d. Bosse.
De Zendingscommissie.
Middelburg. Ontvangen collecten voor de
Theologische faculteit der Vrije Universiteit van de
Ger. kerken in de Classis Middelburg
Arnemuiden f 13,90Domburg f 13,76 Gapinge
f 8,70 Grijpskerke f 39,75 Kondekerke f 23,92
St Laurens f 18,49Meliskerke f 19,44 Middelburg
f 123,31Oostkapelle f 12,52 Serooskerke f 37,—
Souburg f 33,31Veere f 17,18 Vlissingen f 69,—
Vrouwepolder f 17,26; Westkapelle f 5,83.
De Classic. Correspondent,
S. den Hartigh.
Middelburg, 22 Augustus 1930.
VEREENIGINGSLEVEN.
Geref. Jongelingsver. „Herman Faukeel" Middelburg.
Afd. A. en B.
Zondag 24 Aug Gecombineerde ledenverg. 's av.
8V2 "tir in de consistorie Gastubiskerk.
Onderwerp Bespreking concl isie contact commissie
Bioscoopbezoek door den voorzitter.
4^a de pauzeHuishoudelijke zaken.
T
IN DE GEREFORMEERDE KERKEN IN
ZEELAND OP
ZONDAG 24 AUGUSTUS 1930.
CLASSE MIDDELBURG.
MIDDELBURG.
Bediening van den H. Doop in de Noorderkerk.
Gasthuiskerk 9.30 uur dr. H Kaajan
te Utrecht.
6 unr ds. D. Scheele
Waalsche Kerk 930 uur ds. A. J Fancy
(St. Pieterstraat) te Eindhoven.
Noorderkerk 9.30 unr ds. D. Scheele
2 uur dr. H. Kaajan
6 uur ds. A J. Fanoy
Arnemuiden 9 30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Domburg 9.30 uur ds. J. E Visser
Voorber. H. Av.
2 uur ds. D. Scheele
Gapinge 9.30 uur Lezen eener Leerr.
7 uur ds. P. J. O de Bruijne
Grijpskerke 9 en 2 uur Cand. Mobach
te Haarlem.
Kordekerke 8 en 2 unr ds. A. C. Heij
St. Laurens 9.30 en 2 unr ds. A. Koning
Bed. H. Av. en Dankz.
Meliskerke 9 uur ds. P. Deddens
2 uur Lezen eener Leerr.
Oostkapelle 9 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. P. Deddens
Serooskerke 9.30 en 2 uur ds C Lindeboom
te Amsterdam.
Souburg 9.30 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. P. N. Kruijswijk
te Hilversum.
Veere 9.30 en 2 uur ds. P. van Strien
Vlissingen 9.30 en 5.30 uur ds. P. N. Kruijswijk
te Hilversum.
Vrouwepolder 9.30 en 2 uur ds. P. J. 0. de Bruijne
Bed. H. Av. en Dankz
Westkapelle 9.30 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. J. E. Visser
CLASSE ZIERIKZEE.
ds. Job. den Boer
Cand. A. H. Oussoren
onder Akkerwoude.
Lezen eener Leerr.
ds. F. Staal
ds. U. Elgersma
ds. F. J. v. d Ende
Lezen eener Leerr.
ds. H. de Lange
te Ooltgensplaat.
Lezen eener Leerr.
ds. J. B. Vogelaar
Lezen eener Leerr.
dr. J. van Lonkhuijzen
ds. Z. Hoek
Brouwershaven 9.30 en 2 unr
Bruinisse 10 en 5 uur
te Broek
Colijnsplaat 9.30 en 5.30 uur
GeersHijk 9.30, 2 en 6 uur
Haamstede 9.30 en 2 uur
Kamperland 9 en 2 uur
6 uur
Nieuwerkerk 9.30, 2 en 6 uur
Oosterland 9.30 en 2 uur
Scharendijke 9.30 en 2 uur
Wissekerke 9.30 en 2 uur
Zierikzee 9.30 en 5.30 uur
Zonnemai e 9.30 en 2 uur
CLASSE THOLEN.
Anna Jacoba Polder 9.30 en 2 uur ds. J. Spoelstra
Bergen op Zoom 9.30 en 5 30 u. ds. D. J. B Allaart
Krabbendijke 9 en 2 uur ds. A. Andree
Poortvliet 9.30, 2 en 6 uur dhr. K. de Vries
Rilland-Bath 10 en 2.30 uur ds. J. Runia
te Arnemuiden.
Tholen 9.30 en 2 uur dr. C. Veltenaar
Oud-Vosmeer 9.30 en 2 uur ds. C. Vreugdenhil
CLASSE GOES.
Baarland 9.30 en 2 uur ds. C. Vonk
Borssele 9.30 en 2 uur ds. C. van Schie
Driewegen 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Kapdle-Biezelinge 10 en 2.30 uur ds. A. Scheele
Goes 9.30 en 6 uur ds. R. J. v. d. Veen
's Gravenpolder 10.30 en 2.30 uur Lezen eener Leerr.
Heinkenszand 10 en 2.30 uur ds. Joh. Booij
Yerseke 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Wemeldinge 9.30 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Kruiningen 10 en 2.30 uur Lezen eenar Leerr.
Nieuwdorp 9.30 en 2 uur ds. E. Beukema
Wolpbaartsdijk 10 en 2 30 uur ds. F Tollenaar
te Den Helder.
CLASSE AXEL.
Aardenbnrg 9.30 en 6.30 uur ds. A. B. W. M Kok
Axel 9.30 en 2 30 uur ds. J. S. Post
Hoek 10 en 3 uur ds. J. B. Vanhaelen
Oostburg 10 uur ds D J de Vries
2.30 uur ds A. B. W. M. Kok
Schoondijke lOuur Lezen eener Leerr.
3 uur ds D J de Vries
Terneuzen 9 30 en 2.30 uur ds. S. Groeneveld
Zaamslag 9.30 en 2 unr ds. H. J. Kouwenhoven
te Oegstgeest.
