Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
No. 29.
Vrijdag 19 Juli 1929.
43e Jaargang.
Redacteur: Ds. A. C. HEIJ te Koadekerke.
Persvereeniging Zeeawsche Kerkbode.
UIT HET WOORD.
ZOO LANGEN TIJD
DADERS DES WOORDS.
Synodalia.
Een kracht der dwaling gazonden.
Woord van opwekking.
ZEEUWSCHE KERKBODE
Vaste medewerkersD.D. L. BOUMA, P. J. v, d. ENDE, B. MEIJER, P. STAAL Pzn., en R. J. v. d. VEEN.
Abonnementsprijs!
per kwartaal by vooruitbetaling f 1,
Afzonderlijke nummers 8 oent.
15 oent per regelbij jaarabonnement van
minsten® 500 regels belangrijke reduotie
UITGAVE VAN DE
Adres van de Administratie:
Plrma LITTOOIJ OLTHOFF, Middelburg.
Beriohten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiên tot Vrijdag
morgen 9 uur te zenden aan de Drukkere LITTOOIJ OLTHOFF
Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEPOON 2 3 8. GIRONUMMER 4 2280
Jezus zeide tot hem1Ben ik' zoo-
langen tijd met ulieden
Johannes 14 9a.
Drie jaren was dit niet het meeste dat
die Heere bij' Zijin discipelen was Van hun
roeping tot Zijln 'kruis, dat waren toch drie
jaren slechts En nu zegt Hijl tot Filippus
zoo langen- tijid. Zo-o is het dan den
Heere lang geweest, die tijd der wissel en die
omwandeling met Zijne jongeren.
Was het Filippus soms, den twaalven, was
het dien discipelen lang Hun was het slechts
een tijd van voorbereiding. De korte tijld dier
Wondervolle toebereiding van het Messiaan-
sche heil. De rondgang van den Koningszoon
die 't land beziet waarop Zijln scepter rusten
zal in eeuwigheid. Waarop de troon van Zij
nen vader David rijken zal tot in de verste
nageslachten. En ook de gouden tronen zul
len staan diergenen die Hij' vrienden noemde.
Ziet niet hun oog dien dageraad van diets vol
len dag die aanbreekt over 't aardsche Israël
en voortlicht tot den middag toe Als hun
gerechtigheid, als van het onderdrukte volk,
van God', tot spijt van den Romein, in glan
sen voortbreëkt en hun heil, bijl 't rijizen van
dien dag, ten hoogen hemel klimt
Hun was die tijd niet lang, maar kort.
Tenzij! tenzij1 hun hoop gebroken wierdl en
hun verwachitng, in haar aard'sgezindheid,
door het woord des Heeren in haar stoute
vlucht geraakt. Dan zijin zelfs enkle dagen
lang. Als dien Hij! liefheeft, krank is en hij
sterft en neergelaten wordt in 't graf. Als zoo-
de stille vriend van dezen Koning met die
krachten van Zijin Koninkrijk niet wordt ge
diend dan is d'e tijld hun lang. Als naar
het grootsch bestek de tempel'muren -worden
opgebouwd, de schoonheid van dit aardsche
Sion hunne ziel beweegt, als Christus dan de
heerlijkheid daarvan verwierpt, die van Zijin
Koninkrijk naar onb'epaalden toekomst wijist,
dan Zijln de dagen lang omdat de uitgestelde
hoop hun harten krenkt.
Zegt Christus daarom nu: zoo langen
tijid Omdat Filippus nóg niet weet en nóg
niet kent en nóg niet ziet. Den stillen' luister
van 't bedekt gelaat van *s Heeren Konink
rijk'. De heerschappij van Zijn genade en; de
iwondre krachten van Zijln liefde. Den glorie
rijken gang van 't Koninkrijk van Zijn barrm
hartigheden in zondaarsharten en in schuld-
verslagen geesten. Omdat Filippus nóg niet
weet en nóg niet kent en nóg niet ziet dien,
Koning in Zijin Middelaarsschoonheid en dat
Hiijl zich -een eeu'wigen troon bevestigt dojor
den arbeid van Zijn ziel in lijden en gehoor
zaamheid. Omdat zij: allen niet verstaan hoe
in Zijn woorden zingt het lied des vredes
van den Vader. De Vaderhand zich opent in
de liefdedaden van den Zoon. Het Vaderhart
in toegenegenheden luistert door 't open oor
Waarin de ziel haar schuld en zwakheid fluis
tert. En 't vriendlijk aangezicht des Vaders
niet aanscho-uwien ook in Hem die zondaars
aanziet en bemint
Zegt Christus daarom' nu zoo- langen tijd
Ja, daarom ook. Hier is het wohder, het
mysterie. Dat Zijn verwachting hier vertre
den wordt, hoewel Hij wleet wat 's menschen
geest besluit, Zijn hoop gekrenkt werd1, al
hoewel Hij! toch op menschen nooit vertrou-
Wien heeft gesteld. Maar 't is niet dat nu plots,
nu eerst de dagen Hem zoo lang zijln. Hier
openbaart zich slechts die diepe wonde van
Zijn hart. Het stille lijden dat Hij daarin
heeft geleden waarover Hij voor menschen
heeft geZwegen, waarmede Hij1 voor God
slechts heeft gestreden, omdat ook' God al
leen, Zijin Vader slechts de diepte daarvan
peilen kon. Hier wordt het even zichtbaar,
tastbaar voor onze huiverige handen als een
teêre wond. Dat Hij; die eeuwigheid bezat,
bezit, aleer de tijd geboren werd, dien tijd
zoo traag vervloeien vindt. Dat, waar die
tijld zijln rusteloozen maatslag breken mlag
door 't eeuwig werk van Christus heen, Zijin
hamering zoo loom en langzaam neervalt als
uit doodvermoeide krachten.
Zoo viel het onzen Heere lang ont in den
tijjd te zijn. Elk uur bracht Hem' het vol ge
wicht van 't matelooze lijden, sinds Hij zich
toebereid had zóó tot Zijne heerlijkheid' te
gaan.
Elk uur ook had Hij zich bewust te zijln
dat aan Zijn leven, de gehoorzaamheid daar
in betoond het heil naar ziel en lichaam hing
van al Zijn volk.
Maar ook elk uur tot in zijin saamgeper-
stei oogenblik'ken bracht Hem- het oordeel
uit des Vaders, die met den Zooin als Zoion
ook' in 't gehoorzaam Middelaarswerk be
mint, maar toch den 'hamer van het recht,
hoewel gedreven doo'r de kracht der liefde1,
vallen liet waar onze schuld' verz'ameld was.
En die lag aangebonden aan Zijin hart.
Daarom1 viel het -den Heere lang. Omidat
Hem van de urn des tijfd's zijn levensoogenï-
blikken drupten met groote, zware droppen
één voor één die vielen op Zijin hart. En nie
mand' zag den stillen voortgang! van dit lije
den, men zag het niet tot alles was volbracht.
Neen, onze Heiland wil niet klagen. Het
medelijden van een mlenschlijk hart raakt niet
tot Hem', wiens diep erbarmen geen grond
ontbloot voor wie daarin wil staren. Wie me
delijden toont, die mensch wil dragen. Maar
niemand draagt en kan ook dragen zelfs iets
maar van dien zwaren, eindloos Zwaren last.
Het is dat Christus zelve ons will dragen.
Dat door het traag vervloeien van Zijin tijid
voor al de Zijin en, voor altijfd het stille wieten
zou geboren worden de Heere meet de
langste, bangste uren, Zijin Heilandisschap is
altijd achter mij. Al moet het jaren, jaren
duren, Hij haast zich nooit voorbij.
Geen oogenblik, met allen nood1 die daarin
saamgeperst kan zijln, en dat miet zwaar ge
wicht voor goed ons leven schijnt te ank ren
in een zee van sm'art, is langer, hanger dan
Zijln traag geslopen stonden. Hijl mat den
tijld in al zijln uitgebreidheid, Hij zag het
oogenblik zich vullen tot zijn wijdste grens,
maar vulde daarin onzen levensbeker miet
eindloos toegemeten zaligheid.
M. VAN WIJK.
ii.
De kerken va nGörliz-en Breslau
Korter kunnen we zijln over deze kerken.
Toch willen we ook' daarover iets zeggen.
Een rechtstreeksch kerkelijke zaak is dit niet.
De steun, die aan deze kerkjes sinds enkele
jaren geboden -wordt, is een uitvloeisel van
de actie door een groot comité indertijd.' op
tou-w' gezet tot versterking van het Geref. le
ven in Diuitschland1. Buiten de kerken om
werd' toen door dat comité aan d'e kerken ge
vraagd voor dien arbeid een collecte te hou
den. Bij! verdeeling van het gro-ote terrein
Werd toen aan Zeeland bepaaldelijk toegewe
zen dat deel van Duitschland, waarin Gör-
litz en Breslau liggen.
Door onze kerken werd toen in die collecte
met mildheid geofferd. Daardoor was het mo
gelijk', dat aan die kleine kerkjes gedurende
enkele jaren, eenige steun -werd1 geboden.
De kas raakte echter leeg. Daarom vroeg
het comité voor Zeeland dat de kerken nog
eens een collecte voor dat doel zouden willen
houden. Die aanvrage werd ondersteund door
Dr. Keizer en Ds. Rullmann en ook doior den
praeses en scriba van de Partic. Synode van
1928 Ds. van der Veen en Ds. A. Scheele.
Het antwoord1 op deze circulaire stelde te
leur. Maar van 15 kerken kwam een collecte
of gift binnen tot een gezamenlijk' bedrag van
f 232.85. Onder die giften waren er, die met
de opbrengst van een collecte gelijk te stel
len waren. Andere evenwel wlaren, gerekend
naar de draagkracht van de kerk, maar klein.
Daarom wilde het comité er nog graag! op
aandringen dat die kerken, die nog geen col
lecte hielden dat alsnog zouden dloien en dat
die kerken, die nog maar een kleine gift zon
den nog zouden besluiten te collecteeren of
hun gaven te verhoogen tot die zoowat gelijk
kwam te staan mtet een collecte.
Het vroeg de Partic. Synode deze vraag
aan die kerken aan te bevelen en het stemt
het comité tot blijdschap dat de Synodie al-
zoo besloot.
Zoo wordt dus deze vraag, nu ppfc1 namens
Id'e Partic. Synode aan die kerken voioirgelegidl.
Moge ze zoo een gunstiger onthaal vinden
en er nog een belangrijk bedrag binnenkomen
bij! den penningmeester, Ds. F. J. v. d. Ende
te Kamperland. Dc kerkjes van Görlitz en
Breslau hebben het zoo noodig dat ze, al
thans nog een jaar, wat geholpen worden.
Bij d'e dankbaarheid over d'en (uitslag der
verkiezing, die geen meerderheid gaf aan d!e
partijen, die leven uit de beginselen van het
ongeloof, moet er ook droefheid zij'n1 omdat
een toch heel groot deel van ons volk' het
in aie zelfde verkiezing uitsprak, de Opper
hoogheid Gods ook over het staatkundig le
ven niet te willen erkennen. In ons Christelijk'
Nederland waren -er toch ongeveer anderhalf
milli-oen, die m'et hun stembiljet getuigden,
dat met God en Zij'n Wooird in het Staatsrecht
niet moet gerekend worden.
In den weg nu, die naar die droeve open
baring van den „volkswil" leidde, valt bijlzon
der op de werking van de leugen.
De menschen, die de erkenning van Gods
Opperhoogheid over het heele leven bestre
den, waren sterk in het doen van gro'ote be
loften.
Zij' beloofden aan de ouden van dagen een
Weiverzorgden levensavond door den Staat.
Aan de vrouwen ontheffing van het immers
zoo harde huwelijksjuk. Aan allenvrede.
De toekomst zou zoo mioo'-i worden, wanneer
men hun maar die leiding van het volksleven
toevertrouwde. Dan zou er een tijld komen,
waarin geen gebrek meer zal geleden worden,
ook geen ziekte en waarin nog wel de dood
zal blijven, maar men zal zijin werking zoo
onschadelijk maken als maar mogelijk is
na een leven van geluk zal de mensch dan
in hoogen ouderdom zonder vrees of pijfn
op een zachte manier uit het leven scheiden.
Als die leuzen en leugens wierden opgehe
ven, -was de vraag gewettigd of de menschen
nu waarlijk zoo dwaas zouden zijin pmi dat
alles "te gelooven.
Om de dwaasheid en leugenachtigheid van
deze leuzen te zien is niet eens noodig het
geloof naar de H.S. dat de mensch onmachtig
is zichzelven uit de ellende te verlossen.
De geschiedenis, vooral die van de laatste
jaren, is daar om het onoimstootelijlk aan te
toonen.
De Staat, voorgelicht door de menschelijke
wetenschap, zou dan den ouden menschen
een goeden levensavond bezorgen. Maar in
naam1 va ndie wetenschap werd reeds aan
den Staat de eisch gesteld, die oude mem
schen, die im'mers niet meer productief zijln,
uit het leven weg te doen. Natuurlijk op een
heel menschlievendc 'manierzoo zacht -moe
gelijk
Welke verwoesting er over het vrouw-en
en kinderleven gekomen is onder de miacht
der revolutionaire beginselen, kan ieder we
ten, die iets las van de helsche toestanden
in Rusland.
En zij', die het hardst nu roepen, dat zij
den vrede onder de menschen zullen bren
gen, zijln die meest stiijdlustigen, die vaak
in -ondierlingen strijd het leven tot een hel
maken.
Zouden -dan zoo> vroeg men zich af
de menschen Waarlijk zoo dwaas zijln, dat zij
die aperte leugens toch zouden gelooven.
En dan nog wel die menschen, die het altijd'
hebben over die menschelijke rede Die miet
hun „gezond verstand" alles kunnen beoor-
iQleelen Moest -dan dat verstand, als het wer
kelijk' gezond was, hen dan niet doen zien
dat het tallies louter leugens waren
Toch vonden die leugens bij honderddui
zenden geloof
En daarin nu ligt het verbijsterende. Daar
kan een mensch stil 'bij worden. Dat doet
hem1 straks zeggenhoe is het mogelijk', dat
de menschen zich zoo 'm'et open oogen laten
bedriegen. Hoe is het mogelijk, dat ze de
Waarheid niet zien en al die leugenaars niet
hoo-ne:nd den rug toekeeren
En op die vraag, hoe dat mogelijk is, is
nu het antwoord te vinden in een Schrift
woord. Er staat in 2 Thessal. 2:11 dat God
zendien zal -een kracht der dwaling, dat de
menschen die leugen zouden gelooven.
Dat woord is in dit verband een hoogern
stig woo lid. f
Het Zegt, dat God zich met het wereldle
ven nog bemoeit. Neen, het leven hier op
aarde gaat niet om buiten zijin bestel. En
als we zien, dat zoowelen de aperte leugen
toch gelooven, dan zop wil de H.S.
dan 'zullen we daarin opmerken een doen
Gods. Dan zullen we daarin zien de werking
van een kracht der dwaling, door God ge
zonden, opdat bepaalde menschen die leugen
zouden gelooven.
Dan Tn-oeten we daarin zien^ wat Paulus
-ook in Rom. 1 21, 22 zegt, een werking
Gods, dat degenen, die God niet verheerlijk
ten, hoewel Hij kennelijk openbaar is, ver
ijdeld Zijln geworden in hun overleggingen en
idiat hun onverstandig hart is verduisterd ge
worden dat Ziji, zich uitgevende vpor wijl-
zen, -dwaas zijln geworden.
Dan is daarin hetzelfde te zien, waarvan Ps.
81 spreektMaar mijn volk heeft mlijlne stem
niet gehoord; en Israël heeft mijner niet ge
wild, dies 'heb Ik het overgegeven in het
goeddunken van hun hart, dat zij! wandelden
in hunne raadslagen.
Daar is hiervan mie-er te zeggen. Maar diaar-
over D.V. een volgend maal.
HEIJ.
In aansluiting aan het Z-endingsrappprt wil
len we hier ook opnemen het schrijven, dat
door het moderamen der Synode, gezonden
Werd aan alle kerkeraden.
HOSPITAAL TE MAGELANG.
Aan de Kerkeraden der
Geref. Kerken in Zeeland.
WelE-erw. en Eerw. Heeren en Broeders
De Particuliere Synode 5 Juni 1929 te Mid
delburg gehouden nam een zeer belangrijik-e
b-eslissing. i
Zijl besloot n.l. in beginsel tot de oprichting
van een hospitaal te Magelang, in d'e over
tuiging, dat een Zendingshospitaal daar nood
zakelijk is.
Belangrijk is dat besluit met het oog op
de bevordering van den Zendingsarb'eid1. Naar
de overtuiging van allen, die hier tot oiordee-
1-en bevoegd' zijln, is de medische dienst ee-n
niet te ontberen 'hulpmiddel. Omi contact te
krijgen met -de bevolking, haar vertrouwen te
winnen en zo-o den weg te banen vioor de pre
diking van het Evangelie is een Zendingshos
pitaal zo-o oordeelen ze onmisbaar.
Die overtuiging vindt ook steun in de
H. S. Dat komt wel bijzonder duidelijk uit in
het Schriftwoord', dat gebeiteld werd' op den
grafsteen van den bekenden Zendeling-arts
Dr. Scheurer. Daarop werd' aangebracht Lucas
10 9, het woord, waarmee Jezus de zeventig
uitzond en geneest de kranken die daar zijln
en zegt tot hen Het Koninkrijk Gods is nabij
gekomen.
Zoo is een groote leemte te achten, dat
op ons Zendingsterrein nog altijd dit belang
rijkste hulpmiddel, in een volledig hospitaal,
ontbreekt. Een leemte, die IPmleer |n 't ooig
valt om-dat op alle andere Zendingsterreinen
van onze Geref. Kerken reeds tal van jaren
zulke hospitalen gevonden worden.
En zoo mogen we vertrouwen, dat de uit
voering van het genomen besluit en d'e op
richting van een Zendingshospitaal ook te
Magelang, den arbeid daar, onder den zegen
des Heer-en, ongemeen zal bevorderen.
Maar belangrijk is dat besluit obk te noe
men miet het oog op de vermeerdering der
uitgaven, die de oprichting en instandhoudi'ng
van zulk een hospitaal vorderen zal.
We ontveinzen niet, dat de uitgaven daar
door zeer belangrijk zouden stijgen. Daar
voor zdi elk jaar behalve wat n-u reedisi
v-o-or de Zending wordt opgebracht jen blijlvend
moet opgebracht worden noodig zijn een
som' van f 15.000.
We zouden het kunnen verstaan, wanneer
gedachte opkwam, dat het onmogelijk zal zijd
bij het vernemen van dit groote bedrag, de
dit jaarlijks bij1 elkaar te brengen.
Toch meenen we, d:at aan die gedachte geen
voet mag gegeven word'en en dat bij nader
inzien en biddend overwegen van de roeping,
waarmee de Heere ons ook in den Zendings-
arbei-d' roept, zal moeten wo-rden toegegev-en,
dat bij ernstige inspanning die gelden nog
wel bij; elkaar te brengen zijn.
Om dit aan te wijzen, moge er op gewezen
Worden dat, wanneer van elk lid der Geref.
Kerken in Zeeland, Noord-Brabant en Lim-