Hoe bouwen ze een kerk in Chubut?
DADERS DES WOORPS.
Vrede op aarde.
De Java-Soemba-film.
ZEN Dl NG.
tot U zeggen vergeet het, want dat zou
toch niet mogelijk zijn, maar wij: zouden het
zelfs verkeerd achten, indien ge er ooit toe
kwaamt, maar erken bij al Uwe droefheid,
dat de geslagen wonden veel gemakkelijker
heelen zouden, indien God niet zooveel in
hen gegeven had ,en draag in Zijn kracht
den last, welke niet menschen maar Hij U
opgelegd heeft, in 't besef, dat Hij nooit
plaagt uit lust tot plagen. Verdiep U niet
steeds in Uw smart, maar hef het betraand
oog omhoog, tot Hem, die het beloofd heeft,
dat alle dingen medewerken zullen ten goede
voor hen, die Hem lief hebben en naar Zijn
voornemen geroepen zijn, opdat Hij: U sterke
en trooste. Bij' de wisseling van 't jaar js
het mijn bede, dat die Heere de Geref. Ker
ken in Zeeland bij voortduring zegene, opdat
zij met eere heur plaats mogen kunnen in
nemen en al haar arbeid verrichten. Hij
leere U en mij! onze dagen alzoo tellen, op
dat wij' een wijs hart mogen bekomen.
BOUMA.
Chubut ligt in Z. Amerika. Er is een Ge
reformeerde Kerk maar geen kerkgebouw.
Ds. Sonneveldt komt er geregeld preekën.
Ze werken hard in Z. Amerika.
Hun Kerkblad vertelt er van.
Het is een genot dat Kerkblad geregeld te
ontvangen en te lezen.
Chubut heeft geen kerkgebouw. Zie hier
hoe ze er een gaan zetten ik geef een) uit
treksel uit het besluit van de ■Commissie
voor kerkbouw van 20 Oct.
Er is besloten
Naar aanleiding van het genomen be
sluit op de Algemeene Vergadering der
Geref. Kerk te Comodoro' Rivadavia op
den 13den October 1928 om te dier plaat
se een gebouw te construeeren geschikt
voor alle Christelijke doeleinden, doch
in de eerste plaats voor kerkdiensten,
werd, staande die vergadering een com
missie gekozen, bestaande uit J. van
Norden, W. Millenaar, Martin Venter en
L. Coetsee, om de eerste stappen te doen
en ingevolge heeft deze commissie in
hare zitting van 20 October onderstaande
besloten
I. Een oproep te doen aan alle Geref.
leden om zoo veel mogelijk dit plan te
ondersteunen
A. De Kerkeraadsleden van elke wijk
te verzoeken om door samenwerking een
goed aantal hamels (rammen) te verkrij
gen, die op een nader te bespreken1 ma
nier, bijeen gebracht zullen worden om'
tegen den best mogelijken prijs verkocht
te worden. Bedoeling is om1 einde Januari
of begin Februari de hamels te verkoo-
pen, doch de commissie zou gaarne vóór
dien tijd willen weten op hoeveel steun
zij in die richting zal kunnen rekenen.
B. Aan allen die geen vee bezitten1,
wordt het vriendelijk verzoek gericht een
geldelijke bijdrage in te zenden of de
secretaris der commissie in kennis te
stellen, met welk bedrag van den ge
ver rekening gehouden kan worden.
C. Aan alle Geref. leden, inzonderheid1
vrouwen en meisjes wordt vriendelijk
verzocht de commissie bij' te staan, fe
steunen en te wefken tot het organisee-
ren van een Bazar te Comodoro Rivada
via te houden in het begin van Maart.
D. Aan allen, die belang stellen in
den goeden bloei der Geref. Kerk, wordt
vriendelijk verzocht op leen of andere
wijze hun steun te verleeneh.
II. Nadat alle gelden en gaven als
bedoeld onder punt I, ingezameld zijd,
zal dit bedrag beschouwd1 worden als de
grondvesting van het „Kerkfonds". Om
echter zoo spoedig mogelijk tot den bouw
te kunnen overgaan, zal het ontbrekende
bedrag op de volgende wijze bijeenge
bracht worden Er zullen genummereerde
leeningsbewij'zen of „shares" gemaakt
worden van 25 dollar elk. Iedereen wordt
beleefd verzocht een of meer aandeden
te nemen (zonder rentegenot). Op
deze manier wordt iedereen in de gele
genheid gesteld zijn deel te geven in de
constructie van ons eigen Geref. gebouw.
Aan het einde van elk jaar zal de com
missie dezelfde oproep dben als genoemd
onder I.C en de opbrengst van de Ba
zar zal onder de aandeelhouders uitgeloot
worden. Dat wil zeggen Gesteld er
zijn 300 aandeden en de opbrengst der
Bazar is 2000 dollar of 80 maal 25 dollar.
Uit 300 nummers worden nu 80 numlmers
getsokken én de bezitters van deze aan
deelnummers ontvangen het geleende be
drag terug, zoodat velen reeds het eer
ste jaar hun leening weer in handen kun
nen hebben.
Dat de gaven en gelden zullen regenen
en dat de aanvraag voor aandeelen het
ontbrekende ver te boven zal gaan kan
de commissie niet verwachten, maar zij
rekent op aller steun. Een Kerkgebouw
voor de Gemeente is hetzelfde als een
huis voor een familie het houdt de lid
maten bij elkander."
't Is wel heelemaal uit Chubut, maar het
is een optimisme, waar ge van leeren kunt.
En het is met die gaven en rentelooze sha
res een manier, die men hier niet aandurven
zou. Maar waarom niet
Enthousiaste menschen daar in Chubut.
Ge zult zien 't Gelukt
v. D.
Het behoeft niet te verwonderen, dat in
een wereld, die nog vol is van de ellende door
den wereldoorlog en waarin nog kapitalen
worden uitgegeven voor nieuwe oorlogstoe
rusting, bij de nadering van het Kerstfeest
vooral het „Vrede op aarde" uit de Kerst
boodschap de geesten bloeit en vooral voor
dat deel van het Kerstevangelie de aandacht
gevraago wordt.
Zoo werd door de Ned. Afd. van den
Wereldbond van kerken aan alle predikanten
een circulaire gezonden, waarin het verzoek
werd gedaan om Zondag 23 December tot
Vrede-Zondag te maken en dan te spreken
over de vredestaak der kerken. Ook meent
het bestuur dat enkele uren van de cateche-
saties moeten gewijd worden aan de vredes-
gedachte en aan het werk van den Wereld
bond.
Hoe het anderen gaat weten we niet, maar
voor ons zelf kunnen we wel zeggen, dat
we op onze catechesaties geen tijd hebben
om daar enkele uren nogal te nemen
voor een bespreking van de vredesgedachte
en het werk van den Wereldbond van ker
ken. Toch duren onze catechesaties heel wat
langer dan van dankdag tot biddag. Maar hoe
zou het dan kunnen, waar men de cateche
saties alleen die enkele wintermaanden houdt?
Ook dat stempelen van een bepaalden Zon
dag tot Vredes-Zondag lijkt ons niet juist.
Het is al meer dan eens opgemerkt, dat hoe
langer hoe meer Vereenigingen op een be
paalden Zondag beslag willen leggen, opdat
de kerk in haar prediking zich zou dienstbaar
baar maken aan de bevordering van het
door die Vereeniging nagejaagde doel. Tot
aanmoediging wordt er dan bijl gezegd, dat
de kerk zoo in 't midden van het leven blijft
staan en ook bewijst, dat zij haar plaats
waardig is. In het December-nummer van
het „Maandbericht van de Ned1. Afd. van
den „Wereldbond" der kerken" worden de
Amerikaansche kerken in dit opzicht ten voor
beeld gesteld. Toch meenen We dat de ker
ken verkeerd zouden doen, wanneer zij! zich
daartoe lieten verlokken. Vroeger had men
een „kerkelijk jaar", waarin was voorge
schreven voor eiken Zondag welke stof
moest worden behandeld. Dan zou al gauw
ook voor eiken Zondag een stof aangewezen
zijn, maar het geheel zou moeilijk meer een
kerkelijk jaar te noemen zijn.
Dat neemt echter niet weg dat in de ge
dachte, die aan deze verzoeken ten grondslag
ligt, veel goeds is te waardeer en. Het is
niet wel tegen te spreken, dat ook de k'erk
van onzen Heere Jezus Christus een roeping
heeft ten opzichte van het vraagstuk van
den oorlog en in 't algemeen van de verhou
ding der volkeren onderling. Zelfs moet met
ootmoed beleden worden, dat de kerk in
deze roeping veelszins tekort geschoten is.
Niet zonder groote huivering kan men den
ken afin de gruwelen, die een volgende oor
log zou brengen. En als men dan toch ziet
dat de groote mogendheden zich gereed ma
ken om tot een volgenden krijig zich toe te
rusten, dan vraagt men zich af of het niet
hoog tijd wordt, dat de kerken veel krachti
ger dan tot dusver laten hooren het Woord
van haar Koning, aan Wiens voeten alle din
gen onderworpen zijn, het Woord, dat.
getuigt tegen alle onrecht en machtsmisbruik
en dat roept tot den ouderlingen vrede. Een
actie, die dan ook bedoelt de kerken meer
haar roeping zich bewust te doen worden
is toe te juichen.
Alleen maar vinden we dan nog weinig
reden van blijdschap en toejuiching voor de
wijze, waarop men „namens de kerk" die
actie voert. Veeleer vinden we daarin uiet
zoo weinig dat ons met zorg en vrees vervult.
Uit wat ons in de laatste maanden daarvan
onder de oogen kwam, willen we een en
ander ten bewijze bijbrengen.
Daar is te noemen het manifest van „Kerk
en Vrede" bestemd om op Zondag 11 No
vember ook weer een Zondag met een
bepaalde boodschap te worden voorge
lezen van de kansels, als een Boodschap aan
de Gemeente. Als we spreken van kerk be
doelen we toch de Kerk van onzen Heere
Jezus Christus, maar in dien „Boodschap
aan de Gemeente" wordt de naam van den
Koning der Kerk niet eens genoemd. Zoo'n
boodschap is niet waard voorgelezen te wor
den van een kansel. Van zulk een boodschap
kan geen kracht uitgaan. Dat is niet een
boodschap, die den vrede in verband brengt
met de Kerk, ,ook al wordt d'at woord' ge
noemd.
In het Novembernummer van „Kerk en
Vrede", werd naar we zagen in W. en"
G. van 9 Nov. j.l. een overzicht gegeven
van de vredesbeweging onder de Roomschen
in Duitschland. We halen daaruit aan een
stuk uit pen beschouwing in een Roomsch
blad „Wanneer men zegt, dat het Christen
dom tegenwoordig voor een geweldige be
slissing staat, zoo is dit niet geheel en al
juistimmers het Christendom staat reeds
midden in deze beslissingIn haar ver
blinding strijdt de Christenheid over dog
ma's, van welker aanvaarding of niet-aam
vaarding zij het Christendom afhankelijk stelt.
Dat is toch iets geheel bijkomstigs." Een
rede van een Prof. Ude (Roomsch) bevat een
verheerlijking van de dienstweigering „Daar
om gij dienstweigeraars uit geheel de we
reld, in den Naam van Christus sta ik' aan
Uw zijde. Met gloeiende innerlijke overtui
ging ben ik dienstweigeraar. In het volste
bewustzijn mijner groote verantwoordelijkheid
slinger ik onder de massa de oproep tot
dienstweigering op alle linies. Dienstweige
ring is heden internationale heilige plicht."
Zulke uitspraken manen tot voorzichtigheid
en doen vreezen dat de kerk in! haar actie
tegen den oorlog wapenen gaat gebruiken,
die haar niet passen. En als we dan eens
met den heer L. van Wijk Maandbericht
van Dec. '28 willen spreken van ;,het
innige deernis hebben met de kerk" dan
moeten we zeggen uit deernis met de kerk,
moeten we zulk een actie afwijzen.
Ja het wordt tijd dat tegen dergelijke pro
paganda met ernst gewaarschuwd wordt. In
het reeds genoemde nummer van W. en G.
zagen wc aangekondigd een vergadering ter
herdenking van den wapenstilstand. Die ver
gadering was belegd q.a. door de Amster-
damsche afdeelingen van de Ned. Chr. Stud.
Vereen., de Vrijz. Chr. Stud. Bond, de Soc.
Dem. Stud. Club. Als spreker zou daar ook
optreden Dr. F. M. Wibaut over „De Sociale
en ekonomische beteekenis van de Vredes-
actie". De Ned. Chr. Stud. Vereen, gaat
ter bevordering van de vredesactie samen op
pad met de Soc. Dein. Stud. ClubDaar zou
ook een dominee spreken over „De religieuse
beteekenis van de vredesactie". Maar van een
opeischen van de eere voor den Christus
Gods, opdat Zijn Woord zou worden ge
hoorzaamd, zal op die vergadering wel niet
veel gekomen zijn.
Van welken aard de vredesactie der Sociaal-
Democraten is, kwam duidelijk uit op een
vergadering door hen Zondag 11 Nov. j.l.
gehouden, waarin door Ds. Banning opge
wekt werd tot massale dienstweigering. Te
recht spr,ak De Standaard van „vergiftiging
der geesten".
Een ernstig symptoom achten we ook dat
Ds. Buskes een boek van den anarchist B.
de Ligt„Wereldcrisis en Wijsbegeerte" in
W. en G. van 12 Oct. j.l. zoo bijzonder har
telijk aanbeval. Zeker hij had ook wel be
zwaren tegen dat boek. Maar voor de toena
dering der volkeren onderling scheen hij
toch veel van dezen anarchist te verwachten.
Wie echter de" kerk wil laten ijveren voor
den vrede, wie in de vredesactie de eereplaats
vraagt voor het Woord van den Christus
Gods, kan niet anders dan zich daartegenover
stellen.
Wat in de actie voor den vrede opmerkelijk
en zeer betreurenswaardig is, is wel dit dat
allerlei revolutionaire tendenzen daarin wer
ken dat men wel spreekt van de kerk, maai
de kerk dan niet aanvaardt als pilaar en vas
tigheid en waarheid. Maar zoo wordt het ook
onmogelijk aan die actie mee te doen, wan
neer men als Woord van de Kerk, dat is
als Woord van Christus wil uitgeven, wat
niet Christus' Woord is en dus ook niet het
Woord van Zijn Kerk mag zijn.
Trouwens dit is een verschijnsel dat op
breeder terrein gevonden wordt. De wereld
is nu vol van idealisten, die o zooveel schoons
najagen, als vrede en eenheid, m'aar die in
hun najagen van deze idealen, er geen oog
voor hebben, dat ze in de realiteit, veel goeds
verbreken. hun hart roept zoo omi de
eenheid der kerk, m!aar in de practijk breken
zë die eenheid. 'Maar 'dat is dan zoo be
weren ze niet hun schuld. Dat is de
schuld van hen, die hen verhinderen hun
idealen te realiseeren. In hun .„idealisme" ko
men ze niet toe aan de vraag' of ook bij hen
de schuld zou kunnen liggen Zij meenen het
toch zoo goed. Zoo zijn er die ijveren voor
den vrede onder de volkeren, maar beginnen,
met den vrede tusschen Overheid en .onderda
nen te verstoren.
Dat idealen als eenheid en vrede ook ko
men met den eisch van liet offer voor die
deze goederen najagen, weten ze wel. Alleen
maar, ze eischen dat offer altijd van den
ander, niet van zichzelf. Als er een botsing
komt tusschen de Overheid en den onder
daan, moet de Overheid het offer brengen,
opdat de idealist vrij1 baan krijige. En als er
een botsing kwam tusschen de kerk en de
meening van zulke idealisten, dan mocht niet
van die idealisten gevorderd worden dat zij
hun meening zouden prijsgeven neen dat
werd als conscientie-verkrachting verwor
pen maar de kerk moest dat maar doen,
voor haar scheen dat niet erg te zijn.
Dat is de groote ellende van dezen tijd.
Niet dat er idealisten zijn, maar dat die idea
listen zich niet buigen willen onder het juk
van Christus en bij alle praten over „de
kerk", die kerk niet als kerk willen eeren.
De geestelijke kracht die onder het juk van
Christus rijke vrucht zou kunnen dragen, gaat
zoo teloor, ja werkt zoo ten kwade.
HEIJ.
De lezer gelieve te bedenken dat dit
artikel voor het vorig nummer bestemd was,
maar moest overstaan. H.
Een hoor li-stoot tegen As
sen? (Antwoord op een „conscien-
tiekreet") door K. Schilder. Uitgave
J. H. Kok, Kampen.
Toen van den zich-niet-noemenden „Geref.
Predikant" een brochure verscheen „Zijln de
mannen van Assen zelf aanranders van het
Schriftgezag werd in onze kringen vrijt al
gemeen geoordeeld, dat dit boekje niet veel
te beteekenen had, ook al werd het in dien
kring van Dr. Geelkerken c.s. nog al opge
hemeld en sterk aanbevolen. Men zag daarin
niet veel meer dan een opwarmen van ver
schillende bezwaren, die al één en andermaal
waren te berde gebracht en die ook al één
en andermaal met goede argumenten waren
weerlegd. Ook werd de conscientiekreet niet
ernstig genomen, wijl de schrijver het oor
baar vond zich te verschuilen. De oproep in
W. en G., dat men van „Synodale zijde" nu
eens deze brochure zou weerleggen en niet
met ieen breed gebaar er zich van zou af
maken, werd dan ook vrij koel ontvangen.
Waarom zou men zich de moeite geven nog
eens weer te herhalen wat al zooveel malen
gezegd was, maar waarop men blijkbaar in
de „Van het zich van Assen vrijgemaakte"
kerken geen acht had geslagen
Toch kon het op den duur gewenscht ge
acht worden, dat deze brochure beantwoord
werd. Ze zou toch hier en daar indruk kun
nen maken. De weerlegging van de hier ge
uite bezwaren was wel al gegeven, maar
die lag verspreid in verschillende rapporten
van de Synode en brochures en artikelen als
van Prof. Ridderbos en Prof. Aalders e.a.
Van de bezwaren kon alzoo gemakkelijker
kennis genomen worden dan van de weer
legging.
Dat antwoord kwam nu en wel van de
hand van Ds. K. Schilder onder den titel
Een hoornstoot tegen Assen
Of Ds. Schilder wel de eerst aangewezene
was om dat antwoord te geven
Wanneer de vraag was naar een „persona
grata" in den kring van hem tegen wie deze
brochure zich richt, dan zeker niet.
Maar die vraag is niet de eerste en de be
langrijkste. En we zijn blij dat Ds. Schilder
toch maar dit werk heeft aangevat, ook al
moest hijl verklaren wiat wie goed begrij
pen dat hij! het met tegenzin begon. Zoo
één de gave heeft om dit onaangenaam werk
te doen dan deze bekwame polemist.
Ook in deze brochure komt uit zijln groote
liefde men kan wel zeggen, zijln hartstocht -
voor de waarheid. In dezen tijd van relati-
cisme, een zeer te waardeeren gave En het
komt ons voor, dat velen, bij! de beoiordeeling
van Schilder's persarbeid, dat te veel uit het
oog verliezen. Men vindt hem te scherp enz.
Hij' moest de menschen wat zachter behande
len Schuilt er in die critiek ook niet de fout,
dat men soms slap is in zijn liefde tot de
waarheid Wij zijn dankbaar dat we in hem
een polemist hebben, bij wien de waarheid
bovenal gaat. En die dan ook met argumen
ten komt.
Want die eere komt hem toe, ook in deze
brochure. Hier wordt geargumenteerd. En
we zijn wel benieuwd, Wlat de ongenoemde
„Geref. predikant" tegen deze argumenten
zal in te brengen hebben.
Men koope deze brochure, om1 ze1 te lezen
en te herlezen. Hier vindt men' het ar
senaal, waarmee men bestrijders van Assen
te woord kan staan en waarmee men de
twijfelmoedigen gerust kan stellen.
Ze is niet duur kost maar 65 cent. En
is haar geld meer dan waard.
HEIJ.
Voor dat in Middelburg onze filmt zal ver
toond worden meent het comité nog enkele
mcdedeelingen te moeten doen.
D.V. 8 Januari 's middags half vijf ver
tooning voor kinderen uit de stad en 's avonds
8 uur voor allen, die in het bezit van kaar
ten voor dien avond zij'n.
9 Januari 's middags 2 uur vopr schoolkin
deren uit de dorpen waar de aanvrage bui
tengewoon groot was en niet genoeg plaat
sen beschikbaar, heeft het comité besloten
D.V. 17 Januari ook nog een kindervoorstel
ling te geven, aanvangende 2 uur.
Daarom zullen de scholen van Senooskerke
en St. Laurens verzocht worden met het oog
op de samenwerking van andere dorpen, be
treffende reisgelegenheid tram, 17 Januari te
komen.
De avondvoorstelling zal beginnen 8 uur
en die van Donderdag 17 Januari te half acht.
Het meeleven is buitengewoon groot. Vol
gende week zullen de kaarten verkrijgbaar
zijn bij' de ons bekende boekhandelaren, die
zeer zeker ook hunne medewerking tot ver
der welslagen zullen verleenen.
Enkele kaarten voor Dinsdag en Woensdag
zijln over, vooral die van hoogere prijzen
deze 'mogen toch niet ©verblijven. Vooir Don
derdagavond nog voldoende kaarten beschik
baar.
Mej. A. J. Vertregt, Korte Noordstraat,
heeft zich bereid verklaard tekstboekjes te
verkoopen, waarvan de prijs is f 0.25. Aan
haar woning kunnen deze worden afgehaald.
Wij zijn zeer verblijd over den gang van
zaken. Natuurlijk is het mede de bedoeling
de Zendingskas te versterken, maar bovenal
toch de Zendingsliefde te bevorderen, want
het werk groeit steeds meer. Diene dan ook
deze arbeid tot de komst van Gods Ko
ninkrijk.
D. SCHEBLE.
Den Haag, 17-12-'28.
Amice,
In November en begin December heb' ik
vele gemeenten in Zeeland en Brabant en
Limburg bezocht om er te spreken over de
Zending en te verhalen wat God op het
Zendingsterrein te Magelang heeft willen
Werken.
Ik heb dat met veel genoegen gedaan, ook
al waren de Novemberstormen, de sneeuw
buien en de regenavonden niet bevorderlijk
aan de opkomst en ik zeker niet de helft
bereikt heb' van de broeders en zusters, die
ik bereikt zou hebben wanneer ik op alle
plaatsen des Zondags had kunnen spreken.
Evenwel de collecten, die aan het einde van
de spreekbeurten gehouden werden, toonden
hoe gewillig men in de meeste plaatsen was
om voor het Zendingswerk te geven en dit
was van veel belang er werd telkens ge
collecteerd voor het komende ziekenhuis ik
heb in mijn spreken niet verzwegen welke
lasten dit op de Kerken der Zuidelijke Pro
vinciën zou leggen, wanneer er zoo'n Zen
dingsziekenhuis komtmaar de collecten ga
ven als 't ware het antwoord om voort te
gaan, om met zoo'n ziekenhuis te beginnen.
Na afloop van de spreekbeurt, soms ervoor
had er dan een samenspreking plaats over de
actie die plaatselijk ingesteld moet worden
om de bedragen te verzamelen, die jaarlijks
noodig zullen zijln er werd gelegenheid ge
geven om bezwaren te opperen, vragen te
doen, maar overal waar ik geweest ben was
het slot van de samenspreking „wiji zullen
ons best doen om het bedrag van f 2 per
gezin, per jaar bijeen te brengen". Soms
was men al aan 't verzamelen geweest voor
ik kwam' en mocht ik hier en daar een' 'be
drag ontvangen, dat men reeds op een Meis
jesver. en Jongelingsver. had verzameld.
Op een der plaatsen ontving ik bijl e'en
gift van f 2 het volgende briefje
Zeergeachte Ds. Merkélijn.
Hierbij1 een kleinigheid van een arme We
duwe en uit de spaarpotjes van de kinder
tjes, vopr 't hospitaal te Magelang. Hopende
