Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland. 42e Jaargang. Vrijdag 30 November 1928. No. 48. RedactearenDs. P. VAN DIJK te Serooskerke (W.) en Ds. A. C. HEIJ te Koadekerke. Persvereeniging Zeeuwsche Kerkbode. UIT HET WOORD. WELVAART. Kerkelijk en Geestelijk Leuen. De Groslijst. De Java-Soemba-film. ZEEUWSCHE KERKBODE Vaste medewerkersD.D. L. BOUMA, P. J. v. d. ENDE, B. MEIJER, P. STAAL Pzn., en R. J. v. d. VEEN. Abonnementsprijs! per kwartaal by vooruitbetaling f 1, Afzonderlijke nummere 8 oent. Advertentieprijs! 15 oent per regelbij jaarabonnement van minstens 500 regels belangrijke reduotie. UITGAVE VAN DE Adres van de Administratie: Firma LITTOOIJ OLTHOFF, Middelburg. Beriohten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot Vrijdag morgen 9 uur te zenden aan de Drukker# LITTOOIJ Sc OLTHOFF Spargaarddtraat, Middelburg. TELEFOON 2 3 8. GIRONUMMER 4 2 2 8 0. Geliefde, vóór alle dingen wensch ik, dat gij' welvaart en gezond zijt, gelijk uwe ziel welvaart. 3 Joh. vs. 2. De belangstelling in anderer welvaart is een algemeen menschelijk verschijnsel. Onder alle volken alle beschaafde volken althans is het gewoonte, dat men elkander, bij elke ontmoeting, naar zijn wel stand vraagt. Mag daarbij de eisch der beleefdheid vaak ook al grooter rol spelen dan het wezenlijk interesse voor eens anders welvaart er ligt dan toch de erkenning in, dat dit inte resse niet behoort te ontbreken. En ook zóó blijft het een der vele getui genissen van den eisch Gods in de tweede tafel der Wet„Gij zult uwen naaste lief hebben", die, ondanks onszelven en alle ver- Wording onzer verhoudingen, gemeene ge nade nog in ons leven in stand hield. 't Zou daarom wel te verwonderen zijn, zoo niet ook op dit punt de bizondere ge nade Gods in onzen Heere Jezus Christus, in zijn volle recht en heerlijkheid herstelde wat gemeene genade als betamelijk doet er kennen. Doch dat doet ze inderdaad. Let op den merkwaardigen groet, waar- meê de Apostel Johannes zijn brief aan zijn bizonder geliefden Gajus aanvangt Hij beweegt zich geheel en al om Gajus' welvaart. En wat ons daarbij in de eerste plaats treft, is dat de Apostel niet alleen aan Gajus' g e e s t e 1 ij k, maar ook aan zijn u i t e r- 1 ij k welvaren denkt. En dan in den ruimsten zin genomen zóó, dat hij niet slechts in Gajus' gezond heid belang toont te stellen, maar óók in al wat hem overigens in zijn uitwendig, aardsch bestaan wedervaart. Want in het „dat giji welvaart en gezond zijt" zegt de Apostel niet tweemaal het zelfde, maar denkt hij eerst aan het alge meen e, en vervolgens, onder dat alge- rneene, aan iets aparts: aan Gajus' ge zondheid. En hoe algemeen, zonder iets ervan uit te zonderen, die natuurlijke welvaart door hem bedoeld is, doet hij gevoelen in dat „in alle opzichten" dat hij vooraf liet gaan. Want het lijdt wel geen twijfel, of de woor den, die ónze overzetting weergeeft met „vóór alle dingen" worden beter vertaald door „in alle opzichten". Welk een belangstelling bij een Apostel voor den natuurlijken welstand van zijn lezer! En dan nog wel in een brief, dien hij' schrijft als ouderling, d.w.z. als opziener. En óók de Apostel d i e zoo schrijft is Johannes de bespiegelende Johannes, de man die, blijkens zijn Evangelie en zijn brieven, altijd meer aandacht heeft voor het onzienlijke en eeuwige dan voor wat zicht baar en tijdelijk is. Beschamende les voor Christenen, die óók wel gewoon zijn bij elke ontmoeting te vra gen „Hoe vaart gij of „Hoe gaat het?", maar bij wie deze vraag geen belangstellende informatie bedoelt, doch venkel een welle vendheidsformule is. En voor anderen, bij wie ze méér beteekent, maar dan toch nooit meer dan een informatie naar iemands ge zondheid. Beschamend ook voor ouders zijn ze er niet die zich om Tiun kinderen weinig bekommeren dan voorzoover ze een jiel heb ben. Intusschen niemand denke, dat hij voor het tegendeel zich op dit woord dos Ap os tels beroepen kan. Zelfs kan er zich niet op beroepen, wie in zijn belangstelling voor den naaste de na tuurlijke dingen laat vóórgaan bij en laat uit gaan boven het geestelijke. Dat zou reeds moeilijk gaan, zoo niet in plaats van „vóór alle dingen" ware te le zen „in alle opzichten". I Doch nu is het volstrèkt uitgesloten. Want, ja, de Apostel spreekt hier wel van de dingen die tot Gajus' natuurlijke welvaart behooren, in de eerste plaats. Doch dat doet hij, blijkens wat er volgt, alléén omdat hij ten aanzien van Gajus' g e e s t c 1 ij k e welvaart niets te wenschen had. I Wat haar aangaat, was hij' door de be richten, die hij aangaande zijn beminden broe^- der ontving, reeds volkomen gerustgesteld zóó volkomen gerustgesteld, dat hij'hem, wat zijn gezondheid en alle andere aardsche belangen betreft, slechts de welvaart kan toebidden, die in geestelijk opzicht zijn deel werd. Zóó handhaaft de Apostel ook hier den eisch, dat, onder al wat we zooken voor onszelven en begeeren voor anderen, het Ko ninkrijk Gods voorop ga. „Gelijk uwe ziel welvaart" Benijdenswaardige Gajus, dat een Apos tel zóó aan hem schrijven kan Ach, dat men ook steeds aan óns schrij ven en tot óns 'zeggen kon Ik wensch dat gij welvaart in uw zaken hebt en gezond zijt, gel ij k uwe ziel welvaart! Oprechtheid zou mogelijk eisclien, dat men bij óns de orde omkeerde, en zei „Ik wensch mogelijkik wenschte wèl dat uwe ziel welvaart, zooals ge welvarende zijt wat uw zaak en uw gezondheid betreft Dat zou dan bewijzen, dat de orde ook in ons leven het omgekeerde wias van wat ze zijn moet. Doch, welvaart naar de ziel wat noemt de Apostel zoo Wat had hij' gehoord van Gajus, dat hem recht gaf zoo vrijmoedig en zoo beslist diens geestelijk welvaren te constateeren Had men hem verhaald van merkwaardige ervaringen en bizondere bevindingen, die Ga jus had gehad Van buitengewone blijdschap die hij ge noot of van hoogen geloofsjubel dien men bij hem beluisteren mocht De Apostel weet er niet van. Al wat hij hoorde is, dat Gajus „in de waarheid wandelt" (vs. 3) en dat hij chris telijke liefde bewees „aan de broederen en aan de vreemdelingen". Gehoorzaamheid aan het Evangelie en Christelijk liefdebetoon dat waren voor den Apostel des Heeren bewijzen van wel varen der ziel, van een goede geestelijke gezondheid. Het is de pols, waaraan ook wij, onszel ven en elkander moeten voelen. Denken we daaraan allereerst als we om „Welvaart" bidden, en als we elkander een „vaarwel toeroepen. (Noord Holl. Kerkblad) F. We willen nog onder 't oog zien of Joi- hannes a Lasco de gedachte niet in 't ge vlei komt, als zou de groslijst een girosstem ming zijn. We hebben hem genoemd, omdat liij op de inrichting van het kerkelijk leven in Oost- Friesland, in Engeland en na zijn verdrijving bij de troonbestijging van Maria de Bloedige in 1533 ook nog in Polen de laatste jaren zijns levens zulk een gewichtigen thans nog merkbaren invloed heelt gehad. In de Vluchtelingen-kerk te Londen, waar van men niet een" te klein denkbeeld moet vormen, wanneer men weet, dat er behalve Joh. a Lasco ook nog vier andere predikan ten tegelijk met hem dienden, geschiedde de verkiezing van ambtsdragers meer in de de- imokratische lijm. Wat dat betreft was Johannes a Lasco reeds in 1550 verder gegaan dan b'.v. de Sy node van Wesel in lo68 ging. Wesel was nog al bevreesd voor den in vloed van „het volk", trouwens was het dit ook voor te groote heerschzucht van de ouderlingen en de predikanten. Het liefst zou Wesel hebben gezien, dat de Overheidspersonen voor te groote vrijheid naar weerszijden waakten. Eigenaardig heette het in die Weselsche Artikelen „Nu kan een beroeping en verkiezing met geen enkel recht voor wettig gehou den worden tenzij daarbij zooveel moge lijk èn dc kuiperij van den beroepene en dc teugclloozc en onbezonnen genegen heden van het volk èn de eerzuchtige heerschappij der ouderlingen en voorgan gers buiten gesloten worde." Zooals men ziet was het vertrouwen dier Weselsche broeders ten opzichte van geen enkel deel der gemeente bepaald kinderhjk naïef. Ze wilden met zondige gebeurlijkheden zooveel mogelijk rekening houden. Maar hoe? „Opdat dit op de rechte wijze geschie den kunne, zou het zeker gewenschtziin dat een vrome overheid harerzijds hurpe wilde verkenen hij het rijp beraad en de voorzichtige keuze der ouderlingen. Daar dit echter nauwelijks schijnt te kunnen worden verwacht, zoo me enen wij, dat geen betere regeling kan inge steld worden dan dat de gemeene be williging; der Kerk gevoegd worde bij het gezag der ouderlingen." Hier mogen dus op een of andere manier de gemeenteleden aan de verkiezing van ambtsdragers meehelpen. Echter maar als noodmaatregel. Want „Dit zal in iedere k'erk zoolang onder houden worden totdat de Synode na de verdeeling der classen zal geoordeeld hebben, dat de Dienaren en Ouderlingen van verscheidene kerken moeten samen- komien bij de verkiezing en onderzoeking van een enkele kerk (d.i. van elke kerk apart). Want indien dit geschiedt dan schijnt de toestemming van het volk niet zoozeer van noode te zijn, daar het ge zag van m'eerdere kerken voldoende is om den overmoed der ouderlingen (in dien deze wellicht, wat God verhoede mocht ingeslopen zijn) te beteugelen." Zeer duidelijk is uit deze bepaling dit Wesel er niet op gesteld was om op den duur, wanneer dc kerkelijke regeling meer definitief zou zijn, dc gemieente te laten me dewerken. Daarentegen zien wij op die medewerking bij Johannes a Lasco ten zeerste prijs ge steld. Deze bepaalde in zijn boek „Fomna ac Ratio" „Dat dc gemeente, na met gebeden en vasten saam'gekonien en door den ker- keraad vermaand te zijn een Gode wiel- behagelijke keuze te doen, geheel v r ij Imioest stemmen. Daarna moest de kerkeraad vergade ren om de uitgebrachte stemmen te be zien en uit de door de gemeente aange wezen candidaten de beste en moest ge schikte te kiezen." Dit is dus niets meer of minder, dan een groslijst, die door dc gemeente aan den ker keraad gepresenteerd werd. Er worden door den kerkeraad' geen candi daten genoemd. Of er afgetreden kerkeraads- lcden zijn, ol pas nieuw-binnengekomen le den, dat doet er alles niet toe, men begint te stemimen. Geheel vrij. Precies zooals som mige broeders het ten onzent ook zouden willen. A behaalt 57 stemmen, B 46 stem men, C 18 stemmen, D 9 stemmen en laten we zeggen dat er nog een E is, die er 5 krijgt. Ergo A en B gekozen Neen, want dat" is nu wat Johannes a Lasco in 't geheel niet wil. Hoeveel stemmen die vijf broeders ge kregen hebben is voor hem niet het belang rijkst. Maar w elke namen op die groslijst staan. En dan vervolgens maakt de kerkeraad geen viertal op uit die vijf aangewezen broeders, o'nii uit dat viertal weer door de gemeente twee ambtsdragers te kiezen. Want dc kerkeraad trekt zich in zijn con sistoriekamer terug en kiest uit de vijf niet wie de meeste stemmen heeft, maar wie hem dunkt dc beste te zijn. Dat is wel een gelukkig en door de Utrecht- sclie Synode in 1905 ook in onze Kerkenorde overgenomien democratische element in de verkiezing, maar ieder geeft toe, dat dit heel wat anders is dan wat w5j onder groslijst verstaan. Bij a Lasco is er Een grosstemming maar daarmee is dan ook alle verdere deelneming van de gemieente afgieloopen. Bij degenen, die in onzen tijd van gros- stemming spreken als ze de gewone gros lijst bedoelen, zou na die eerste deelne(ming nog een verdere deelneming van de gemeente volgen, totdat de gemeente het tenslotte al les deed. Ik denk niet dat wie in onze Gereformeerde Kerken nog aan die uitsluitend de mi ocratischc wijze van verkiezing toe zijn. Of dan dc groslijst nog veel beteekenis heeft Het kon wel zijn van niet. ïn zeer vele gemeenten bestaat de gewoonte niet. In een onzer Zeeuwsche gemeenten was er naar ik vernami dit jaar één enkel briefje voor de „groslijst" ingeleverd. Dc gewone manier, althans de manier in zeer veel kerken gevolgd is „Dc kerkeraad maakt zelf, zonder van te voren de ge me e n t e in de gelegenheid te stellen op geschikte personen de aan dacht te vestigen geheel vrij de dubbele getallen op, stelt deze aan de gemeente voor en laat haar de keuze doen stelt daarna de gekozenen ter ap probatie voor en bevestigt ze daarna." Jansen in „De Kerkenordening" blz. 592 zegt, dat dit de manier is in de meeste on zer kerken gevolgd. Wij pleiten niet echter voor afschaffing van de groslijst. We hechten er zelfs heel wat waarde aan. En in zeer veel gevallen worden de aanwijzingen ook werkelijk door den ker keraad gevolgd. Wat we alleen hebben willen zeggen De groslijst is geen stemmingen de kerkeraad is niet gehouden juist die namien ojp de dub- belgetalïen te zetten, die op de groslij'st het grootste getal achter zich hadden. v. D. Zooals enkele weken geleden reeds werd meegedeeld, zullen wij D.V. S en 9 Januari in de gelegenheid worden gesteld' deze film te bezien. Was er in andere plaatsen groote belang stelling, in Middelburg niet minder. Het plaatselijke Zendingscomité te Middelburg had 1000 kaarten aangevraagd met de gedachte, dat de plaatsing van al deze kaarten te Mid' delburg en omgeving niet zonder moeite zou geschieden. Het resultaat echter is schitte rend, alleen in Middelburg in eigen kring ongeveer 800 kaarten verkocht. En niet al leen van f 0.60, maar ook vele van f 1.— zelfs enkele van 1.25 en 'f 1.50. De dames van dit comité, die tot dit welslagen zoo hebben meegewerkt, hebben recht op eert woord van dank. Nu stonden wij echter voor de vraag, waar er zoovelen zouden moeten teleurgesteld wór den in Middelburg en omgeving, wat nu te doen Na rijp beraad werd besloten een derden avond aan te vragen. Deze is ons toegestaan, zoodat dc film D.V. Donderdagavond 17 Ja nuari wederom zal worden vertoond. De. broeders en zusters uit dc omgeving kunnen nog' enkele kaarten bij mij verkrijgen voor. 8 èh 9 Januari. Voor een goede regeling ver zoekt het comité, 'dat de Zendingseommissies uit de dorpen zoo spoedig mogelijk een aan tal kaarten aanvragen voor 17 Januari, op dat en geheel Walcheren wenscht toch mee te leven ook deze 503 worden ge plaatst. Mij dunkt, lettend op wat Middelburg deed, kan dit best. Blijven er kaarten over, dan zullen deze in handen van den boekhandel worden gegeven tot verkoop. Woensdagmiddag 9 Januari, aanvang 2 uur, zal dc kindervoorstelling zijn voor scholen uit de omgeving. Gapinge, Koudekerke, West- kapelle en Domburg hebben reeds een groot aantal kaarten ontvangen en Waar natuurlijk het getal beperkt is, verzoekt ondergeteekeu- dc om spoedige afwerking door de andere plaatsen. Anders zal er teleurstelling volgen.

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche kerkbode, weekblad gewijd aan de belangen der gereformeerde kerken/ Zeeuwsch kerkblad | 1928 | | pagina 1