Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
42e Jaargang,
Vrijdag 16 November 1928.
No. 46.
RedactearenDs. P, VAN DIJK te Serooskerke (W.) en Ds. A. C. HEIJ te Koadekerke.
Persvereertiging Zeeuwsche Kerkbode.
UIT HET WOORD.
GETHSÉMANÉ.
Kerkelijk en Geestelijk Leuen.
Het gebed in de Siaten-vergadering.
Gereformeerde Jeugdcentrale.
PAPERS PES WOORPS.
Ruim 80 Theologische studenien dit jaar.
ZEEUWSCHE KERKBODE
Vaste medewerkers D.D. L. BOUMA, P. J. v. d. ENDE, B. MEIJER, P. STAAL Pm, en R. J. v. d. VEEN.
AbotinementsprIJsi
Advertentleprijsi
per kwartaal by vooruitbetaling f 1,
Afzonderlijke nummera 8 oent.
15 oent per regelby jaarabonnement van
min8tena 500 regela belangrijke reduotie.
UITGAVE VAN DE
Adres van de Administratie:
Firma LITTOOIJ OLTHOFP, Middelburg.
Beriohten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot Vrijdag
morgen 9 uur te zenden aan de Drukker» LITTOOIJ OLTHOFF
Sparyaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 2 3 8. GIRONUMMER 4 2 280.
Wien zoekt gij
Indien gij dan Mij zoekt, zoo laat
dezen heengaan.
Johs 18 7, 8.
Wien zoekt gij
Jezus zegt het tot de bënide. Maar wie
is die benidie Jezus' vraag „wien zoekt gij?"
is de echo van ie en anidlere vraag, die veel,
veel vroeger geklonken had'.
Tot Pilatus, zegt de Heilanjdi straks Gij
zoudt geen m'acht hebben tegen Mij, in|dien
het u niet van boven gegeven ware.
Na zijne opstanding heet het tot die EmL
niausgangers Moest de Christen niet altdleze
dingen lijdien, en alzoo tot zijne heerlijkheid
ingaan
Petrus in zijn Pinksterrede zegtDezen
door den bepaalden raad' en voorkennis Gods
Overgegeven zijnde, hebt gij genomen en
gedl00|d!.
Hier bij Johannes Wordt het, Wien zoekt
gij in verband' gezet niet het „laat dezen
heengaan, opdat (die Schrift vervuld w'orde
Uit degenen, die Gij Mij gegeven hebt, heb
ik niemand verloren."
Ge kunt het lijden nooit los'maken van
heel de heilsopenbaring Gold's in Zijn Wloord.
Ook deze vraag is te zien alleen in het
licht van het woord: genadle.
Eenmaal, na den val in het Paradijs had
de Heere Ad'aim gezocht Waar zijt gij
Adam! verbergt zich, vreest het vonnis hoe-
w'el de eigenlijke Strafldrager reeds toen aan
gewezen wordt.
Nu in deze ure in het Gethsemiané is het
God weder, die den tweedien Adami zoekt.
Door die bendie, die Zij'n raad' volbrengen
'mloet.
Dat Christus' gehoorzamen niet was aan
die bende toont hij. Op de eerste vraag val
len zij ter aarde, en hij stelt die conditie
Indien gij Mij zoekt, hebt giij dezen te laten
gaan.
Zijn gehoorzaamheid is aan den Vader, die
Hem gezocht heeft, om zijn volk in de vrij
heid' te laten gaan.
De Middelaar ziet in dit zoieken, het zoe
ken van den eeuwig b'armihartigen God naar
den Borg. Hij gewillig en volkomlen bereid,
vol bewust van zijn Midd'elaarstaak, hem van
eeuwigheid opgedragen, ziet dit zoeken Gods
naar het Lam ten offer in heel Zijn leven.
De wereld1, die voor haar zonde een zoen
offer behoeft, zoekt Hem!Hij laat zich bin
den door de wereld voor de wereld.
De dood' zoekt hem, die de bezoldiging
der zonde is hij laat zich binden door den
dood om der wille van het leven der Zijnen.
De hel zoekt helm., die het loon is voor
alle overtredinghij ondergaat de angsten
d'er hel, om der wille van den hemel voor
de Zijnen.
De duivel zoekt Helm., als zijn groote We-
derpartijer, hij laat zich in den laatsten kamp
de verzenen vermorzelen, om Satan voor zijn
volk onschadelijk te miaken.
Want in al die d'ingen ziet hij het zoeken
van Zijn uitverkoren volk, dat een Borg be
hoeft ojmi in den weg der gerechtigheid weer
miet God te kunnen wandelen.
Ziet hij het zoeken van den Vader, die
de wereld' ;alzoo liefheeft, dat Hij haar tot
heil helm ten offer bracht.
Daaroimi geeft de Heiland' zich, aan God,
aan Zijn toorn, aan Zijn straf, aan Zijn hei
lig recht, maar ook aan Zijn onbegrijpelijke
liefde; want hij weet het: Nu God ml ij
zoekt, laat de hooge Rechter mijn volk, mijn
discipelen vopr eeuwig vrij uitgaan.
Daar leidt men Jezus, den Borg, gebon
den heen en van het oord der verschrikking
vlieden nog geërgerd' en in vreeze zijn dis
cipelen wegmaar in vrijheid.
En dit is profetie en vervulling beide.
Vervulling van het Schriftwoord Niemand'
verloren uit de gegevenen des Vaders.
Profetie van wat in het laatste oordeel wer
kelijkheid zal blijken Heimi gezocht, omdat
God de zonde niet ongestraft kan laten maar
daarolm' allen die in Jezus hunnen Borg heb
ben gevonden voor eeuwig vrij.
Wie vinden hem!
Die zijn het, die weten dat God de zonde
zpektdie betreuren de slaafsche banden
waarin de zonde hen gevangen tracht te
houden die geloovig erkennen Wat Hij
boette, heb ik verdiend die nu echter al
hun hoop voor de eeuwigheid', al hlun hoop
op de eeuwige vrijheid' kinderlijk stellen op
dezen door God gezochten, dezen door den
Vader bereid1 gevonden en aan Zijn volk
gegeven Zaligmaker alleen.
VAN DIJK.
Hoewel ik geen overdreven waarde wil
toekennen aan het feit, dat in de vergadering
der Staten van Zeeland het gebed zijn in
trede heeft gedaan, toch wil ik mijne ingeno
menheid daarmieê uitspreken. Dat het niet
eerder geschied is, moet toegeschreven war
den aan den groot en invloed, welken de
vrijzinnige beginselen op: het Zeeuwsche volk
hebben ^uitgeoefend. Met opzet druk ik mij
zoo uit, want ik zou niet durven beweren,
dat de vrijzinnigen tegen het gebed zijn.
Meermalen hebben zij het zelf verzekerd ook
in den strijd, welke over de invoering van
het gebed in raden en Staten gevoerd is. Zij
beriepen zich vaak op> een woord' van Jezus
uit dc Bergrede Als gij bidt, sluit uwe bin-
tnenkamer, en als zij daarover hun inlichting
gaven, dan zeiden zijzoo denken wïïj1 er
ook over. Het gebed is van zoo' teederen en
heiligen aard, dat wij het moeten gebruiken
in het verborgen. Wij gunnen aan het gebed
gaarne een plaats, maar dan in 't persoonlijk
leven. Wij achten het te hoog om het in 't
openbare leven te 'brengen. Zij gaven den
indruk, dat zij1 o zoo bevreesd waren voor
alle Pharizeïsme, waartegen Jezus zoo ern
stig gewaarschuwd had. Het kwam behalve
in 't persoonlijk, ook nog wel in een kerke
lijke samenkomst tc pas, maar men moest het
buiten de publieke vergaderingen houden,
waarop uitsluitend gehandeld werd over de
'belangen van stad en land. Daarbij' kwam
nog, dat de werkelijkheid ons leerde, dat de
bewoners van een of andere provincie uit
eengegaan waren in onderscheiden Staatkun
dige partijen, welke ook inzake het gebed
geheel verschillende beschouwingen er op
nahielden. Practisch was het ook' onmogelijk,
dat vrijzinnigen, socialisten, Gereformeerden
en Roomsch-Katholieken met elkander ge
meenschappelijk bidden konden. Het was der
halve wijs om daarmede rekening houdende
het gebed buiten zulke vergaderingen te hou
den, op die wijze toch was het alleen mo
gelijk om te voiorkomien, dat het gebed tot
een twistappel werd. Zij meenden het inder
daad goed en zij dachten aan het woord, dat
men het heilige den honden niet voorwerpen
moet. Zich onthouden was dus de weg, waar
langs men alleen veilig gaaii Icon. Wij kun
nen ons derhalve wel voorstellen, dat iemand
zich verzetten kan tegen de invoering van
het gebed in zulke vergaderingen zonder zelf
tegen het gebed te zijn. Wij' kunnen ook wel
verstaan, dat enkelen zitten blijven, wanneer
het gebed gedaan wordt, al is het tevens
waar, wat De Zeeuw schreef, dat het een
belijdenis van ongeloof is. Zoolang de toe
standen in Zeeland blijven, zooals zijl nu
zijn, zullen over 't algemeen de bewoners
van dit gewest er zich niet tegen verzetten,
wijl het geloof in God nog allerwege gevon
den wordt. Ofschoon de geest, welke steeds
ontkent, reeds lang gepoogd heeft om ge
heel meester van het Zeeuwsche volk te
worden, toch is dit betrekkelijk slechts voor
een heel klein deel gelukt. Zelfs onder hen,
die zich vrijzinnig noemen, Zijn er slechts
weinigen, die de consequenties van het be
ginsel aandurven. Eeuwen achter elkander
was het historisch geloof het eigendom bijna
van allen en ondanks alle pogingen om het
te verzwakken en uit tc roeien is dit slechts
voor een heel klein deel gelukt. Het onge
loof bleek krachteloos om zijn doel te berei
ken. Er zijn wel tijden geweest, waarin het
scheen, dat de bedwelming zich van het ge-
heele volk meester zou miaken, doch telkens
kwam aan het licht, dat het geloof in deze
oorden een diepe bedding had gegraven, en
zelfs uit het onderbewustzijn kwam in kri
tieke tijden het geloof meer te voorschijn.
God heeft den akker van het Zeeuwsch volks
leven eeuwenlang diep geploegd en Hij heeft
dien met kwistige hand bezaaid en onder
de inwerking van zon en regen heeft het uit
gestrooide zaad veelvoudige vrucht gedragen.
Wie de historie van die eilanden kent, weet,
dat Hij geen middelen onbeproefd heeft ge
laten om ze vruchtbaar te doen zijn en een
oogst op te leveren, Welke Hij vergaderen
zal. Wij kunnen ons best begrijpen, dat de
vrijzinnigen zich menigmiaal teleurgesteld ge
voeld hebben, wijl zij dachten, dat ziji de
overhand hadden en d'oen konden, wat zij
wilden, waardoor zij in den waan leefden1,
dat bijna geheel Zeeland aan hun zijde stond
en zij voorzagen, dat enkelen, die hen be
streden op den duur ook wel tot zwijgen ge
bracht zouden worden. Hun lievelings-denic-
beeld de neutraliteit kwam' en z'ag en over-
wion in raden en staten, alsmede in de school,
en zoo zagen zij de verdraagzaamheid nade
ren, waarin er nog wel verscheidenheid we
zen zou, maar zonder dat de een den ander
lastig viel terwille van zijn godsdienstige ge
voelens. wij' kunnen het ons indenken,
in welk een behaaglijke stemming zijl wa
ren. Zij gaven den toon aan en de anderen
schikten zich wel. Door toenemende ontwik
keling zouden alle oude en verouderde denk
beelden verdwijnen en de vruchten d'er alge-
meene beschaving zouden allen in den schoot
vallen. Zij gunden aan allen een aangenaam
leven, mits men hun maar ongemoeid liet
om de lakens uit te deelen en te bepalen, wat
naar hunne meening goed was. Er ligt altijd
voor een mensch bekoring in, als hij denken
kan, dat zij'n macht groot is. Schijnbaar had
den zij recht ,om te juichen, want er was
slechts lot voor den tijd, dien zij! ingeluid
hadden. Wanklanken waren er nog wel, doch
zij werden zoo zacht uitgesproken, dat zij
onder het gedruisch nauwelijks opgemerkt
werden. Was het hun schuld dat iiitusschen
de volksziel onveranderd was gebleven en
dat er achter deze stemming geen besliste
overtuiging school. Het is wel waar, dat zij'
wanneer zij scherper hadden gezien naar de
verschijnselen en nauwkeuriger hadden ge
luisterd, wiel hadden moeten ontdekken, welke
diepere roerselen zich gelden deden, maar
hoe ware dit mogelijk geweest onder zoo;
groote bedwelming, welke schier aller ge
moed had ingenomen. Zij wandelden langs
een effen weg en zij zagen in hun nabijheid
liet beloofde land, waarin zij' weldra zouden
binnen trekken. Met een lofzang op den nieu
wen tijd trokken Zij! voort en Zijl dachten er
niet aan, dat er mannen waren, die straks als
spelbrekers zouden optreden. De Kerk kon
hen niet deeren, want zij had verleerd om
een zeker geluid te geven en zij Was op
haar beurt ook bereid om miet het algemeen
gevoelen vrede te houden. Zij had vergeten
het woord van Jezus, dat Hij' niet gekomen
was om vrede op aarde te brengen, maar
het. zwaard. Als men haar miaar rustig liet
begaan, dan zou zij ook toon en, heel vreed
zaam van aard te zij'n. De rijken en de Ar
men eerden haar door op den Zondag over
haar drempel te kornisn en uit haar predi
king liet zij Weg, wat steeds ergernis gege
ven had. De boodschap welke zij' bracht
werd steeds tammer en neigde ook steeds
nader tot het neutrale. De scholen voeden
de kinderen op tot alle maatschappelijke en
Christelijke deugden. De Gereformeerden, die
zulle een belangrijke plaats hadden gehad in
het volksleven hadden reeds lang de scherp
ste kanten van hun belijdenis afgeslepen en
zij leefden broederlijk met de doopsgezinden
en anderen. Het waren allen protestanten, die
hun oude verschillen vergeten hadden en die
de kleuren van eigen vaandel hadden laten
verbleeken en die nu gemeenschappelijk af
gingen op de beloften, welke de geest dier
eeuW zoo luide aanprees. 'De Roomschen
bleven hun oude traditie getrouw, maar zij
vonden het ook best, dat stad en land al
meer kwamen onder den invloed van de nieu
we denkbeelden. Hun organisatie zou ook
nu wel weerstand bieden, als het noodig
was, en zij waardeerden het, dat zij als bur
gers in volle rechten Werden beschouwd en
behandeld. Het lag voor dc hand, dat zij
vele van de nieuwe denkbeelden niet kwaad
vonden. Zoo kwam er toenadering, doch het
was te voorzien, dat er verandering moest
komen, zoodra het volk zich bewust werd,
dat men zich had laten leiden op dien weg
der resolutie, welke van God en Zijn Woord
en van Christus en Zijn kruis afvoerde. In-
tusschcn was de strijd elders in ons land' ont
brand, kerkelijk en staatkundig, en dit deed
zich ook hier gelden. In de oude Gerefor
meerde Kerk stonden de kerkelijke besturen
tegen de mannen, die niet langer op den weg
van afval vooruit wilden, maar die terugkeer
den tot de Wet en het getuigenis en eischten,
dat Overheid en volk eveneens zouden bre
ken met al wat uit de rovolutie uit de Om
wenteling in de geestelijke wereld was. Ve
len begrepen het niet en deden, alsof er zulke
geluiden niet waren en zij vleiden zich met
de gedachte, dat het wel zulk een vaart niet
zou loopen. Nu is het bekend, dat 't Zeeuw
sche volk gemoedelijk van aard is en hee-
lemaal niet gesteld op hevigen strijd. Was
het wel noodig, vroeg men, om zich druk
te maken. Zij gevoelden er voor, dat mien toch
niet alles op haren en snaren zou zetten.
Voor verstoring van een kracht en wet was
men bang. De ouden herinnerden zich nog,
welk een verwarring er geheerscht had in
den Fransehen tijd en zijl achten het gelukkig,
dat er weer orde was. Allen waren im'mlers
tegen de revolutie en dit w'as in hun opg
voldoende. Zij beseften niet, dat de beginse
len sterker dan de menschen zijn en zij on
derzochten ook niet, welke krachten er in
de volksziel werkten. Op hen m'aakte het
dan ook de indruk, dat nieuwe strijd onnoo-
dig was. Het ging nu wel goed en zoo ig
het tc verklaren, dat zij die beslist waren de
eene sterkte na de andere moesten bestor
men. Het spreekt echter van zelf, dat de
tegenstanders na een nederlaag den strijd
niet opgaven en zoo is het te verklaren, dat
het strijdvuur opvlamt, als er weer een nieu
we aanval gewaagd wordt. Het onderhavige
geval, waarover wij het thans hebben was
slechts een kleine schermutseling, maar zij
deed opnieuw zien, dat de vrijzinnige begin
selen nog leven en invloed uitoefenen meer
dan wij1 zouden vermoeden. Bij! zulk een ge
legenheid komt het aanstonds weer uit, aan
welke zijde de menschen staan, al is het dan
ook niet met volle bewustheid. Het doet
ons goed, dat de Staten van 't oude Zeeland,
dat zulk een plaats heeft in de worsteling
der eeuwen, nu publiek1 erkennen, dat God
recht heeft op' de eere der aanbidding, en
dat Hij ook alleen den zegen geven kan over
allen menschelijken arbeid. Dit is voor ons
de hoofdbeteekenis, te meer w'ijll wijl geloo-
ven, dat deze invoering van het gebed haar
Wortelbodem nog altijd heeft in het leven van
deze Provincie. BOUMA.
Voor eenigen tijd is in onze Kerkbode mee
gedeeld, dat er in Middelburg een Gereï.
Jeugdcentrale is opgericht.
Deze oprichting heeft onze volle sympa
thie. Wij1 gelooven, dat ook' hier eendracht
maakt machtcii dat er van ÏÏit dit centrale
lichaam groote invloed kan uitgaan op het
welwezen van de verschillende Jeugd vereeni-
gingen.
Zoo als een in dit blad opgenomen adver
tentie bekend maakt, zal deze pas opgerichte
Centrale een Propaganda Vergadering hou
den op Woensdag 21 November a.s.
Wij wekken bijzonder alle jongelingen en
jonge meisjes op, deze vergadering bij te
wonen. Het is zoo zeer noodig om in dezen
tij'd van zoo grooten afval en wereldgelfijlk-
vormigheid, zich te bekwamlen in de heilige
beginselen waarmee in de kracht des Hee-
ren wederstand kan worden geboden tegen
deze groote macht der verleiding.
Echter wekken wij ook ten zeerste er 'toe
op; dat de ouders deze vergadering bijwonen.
De Jeugdcentrale is ook1 een zaak van groot
belang voor hen. Laten allen meewerken
om het schoone doel, dat deze oprichting
beoogt, te bereiken.
Scheiike de Heere zijn zegen op deze sa
menkomst, en moge het werk onder de Mid-
delburgsche rijpere jeugd er zeer door wor
den gebaat. v. D.
We willen onze stem voegen bij de andere,
die in de kerkelijke pers opgingen, om te
Wijzen op den grooten toevloed van theolo
gische studenten in de laatste"jaren en daar
aan een waarschuwing te verbinden.
Bericht werd dat dit jaar aan de Theol.
School en aan dc Theol. Fac. der V.U. voor
het eerst zich lieten inschrijven ruim 80 stu
denten.
