Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
42e Jaargang.
Vrijdag 24 Augustus 1928.
No. 34.
RedactearenDs. P. VAN DIJK te Serooskerke (W.) en Ds. A. C. HEIJ te Koadekerke.
Persvereeniging Zeeuwsche Kerkbode.
Kerkelijk en Geestelijk Leuen.
Het Gereformeerd Kerkelgk leven in de
Graafschap.
f
KERKBODE
Vaste medewerkers D.D. L. BOUMA, P. J. v. d. ENDE, B. MEIJER, P. STAAL Pin., en R. J. v. d. VEEN.
Abonnementsprijs] per kwartaal bg vooruitbetaling f 1,
Afzonderlijke nummers 8 oent.
Advertentieprijs! 15 oent per regelbjj jaarabonnement van
minstens 500 regels belangrijke reduotie.
UITGAVE VAN DE
Adros van de Administratie:
Firma LITT00IJ OLTHOFF, Middelburg.
Beriohten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot Vrijdag
morgen 9 uur te zenden aan de Drukkers LITTOOIJ Sc OLTHOFF
Spargaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 2 3 8. GIRONUMMER 42280.
Nu ik naar belofte nog iets zeggen wil
over het tegenwoordige kerkelijk leven in
de graafschap, begin ik met de herinnering
van een besluit onlangs door de Classis
Bentheim genomen en waarvan ook inlei
ding gemaakt is in onze kerkelijke pers, en
waaraan pok hier en daar onder ons wiel
'M
uing ^cmaaKi is in onze KeiKeuj'Ke pers, en
waaraan pok hier en daar onder ons wiel
I e enige aandacht geschonken is. Ik bedoel
Mi het bericht, dat de Gereformeerde Kerk van
Gronau tot het verleden behoort. Uit Gro-
nau kwam meermalen een bede om1 hu,lp
tot onze kerken en daardoor heeft het eenige
Imeerdere bekendheid verkregen en ik kan
mij voorstellen, dat er ook onder de lezers
van ons blad de vraag gedaan hebben, hoe
zou dit zijn. Welnu, Gronau is een klein
stadje in Westphalen en behoorde tot het
.koninkrijk Pruisen. Door mannen uit ons
Twente waren daar onderscheiden fabrieken
gebouwd, zooals er in Twente vele zijn.
Gevolg daarvan was, dat verschillende arbei
ders bij name uit Friezenveen zich aldaar
vestigden. Onder hen waren er Gereformeer
den, die hun attestatie indienfden (bij de
Kerk van Enschedé. Er woonde in Gronau
een bakker, wiens vrouw lidmaat was te
Bcntheim en die haar huis open zette voor
de Gereformeerden, die van elders gekomen
waren. Jongelingen uit Enschedé kwamen
naar Gronau en hielden er Zondagsschool.
Hoe goed zou het zijn, indien er een kerkje
wam, waarin de kinderen onderwijs ontvin-
;en. Daar gevoelde de vrouw ook veel voor
n door haar invloed stelde de bakker een
errcin beschikbaar en door samenwerking
Wam er een kleine, maar nette kerk tot
jtand. Onder de leiding van den kerkeraad
an Enschedé werden vergaderingen gehou-
jen, waarin soms ook een van Enschedé's pre-
1
li kant en sprak. Het duurde niet lang of de
legeerte ontwaakte bij de broeders en zus-
brs om er eigen ouderlingen en diakenen
C e hebben en zoo een eigen gemeente te
I 'vormen. Als het mogelijk was, wla& er veel
I boor te zeggen. De kerkeraad van Enschedé
J| gevoelde dit ook, maar wilde er niet toe
avergaan, alvorens hij .met de kerk en de
neuv ue.
Classis van Bcntheim er over gesproken had,
■omdat Gronau niet tot Nederland, maar tot
Duitschland behoorde. Zoo kwam de zaak
jl op de Classis Bcntheim, die van oordeel was,
dat zij daar een roeping had. Na onderzoek
y en overweging benoemde zij een predikant
H en een ouderling en gaf huil opdracht om
een onderzoek te Gronau in te stellen en te
hooren, wat de belangstellenden aldaar wil
den en tevens op een gecombineerde verga
dering van de beide kerkeraden te Enschedé
verslag te doen van hun ondervinding en,
te vernemen, wat hun oordeel was. De slot-
H| som van deze onderhandelingen was, dat
|j allen inzagen de arbeid moet er krachtig
doorgezet worden, maar meenden, dat het
loogenblik nog niet gekomen was om' er
een kerk te jnstitueeren. Ook de Classis Bcn
theim deelde dit .gevoelen. Het werk ging
door en zoowel predikanten uit Enschedé
als uit Bentheim leidden er godsdienstoefe
ningen. Het ging er behoorlijk goed en er
lag iets aantrekkelijks in om er een eigen
emeente te hebben. Later meende de bc-
okken kerken dan ook, dat er aan het ver-
angen .gehoor moest gegeven worden en
r werd overeengekomen, dat deze Kerk zou
ichooren tot de Classis Bentheim. Wat in
lang niet gebeurd was, geschiedde nu bij
de enkele kerken, welke reeds lang in de
[graafschap waren, wierd één toegevoegd. Het
scheen in 't begin, dat alles goed zou gaan
en de kleine kerk kreeg weldra een eigen'
predikant in ds. Graefe van: 't Laar, die in
menig ppzicht voor dien arbeid recht ge
schikt was. Hij was een Pruis en sprak zijin
moedertaal maar ook onze taal heel vlot.
M.a.w. een man van uitnemende bekwaamt-
beid. Helaas, ds. Graefe moest na korten
tijd terwillé van zijln gestel op raad van de
doctoren .Gronau verlaten en naar Gorlitz
gaan. Dit was voor Gronau een verlies, dat
zij niet gemakkelijk te boven Azou komen.
Eenigen tijd later kreeg zij' echter in ds.
Bakker, die in Friesland gearbeid had een
eigen predikant terug. De gunstige tijd was
evenwel voorbij. Voorzoover de Nederlan
ders, die werk zochten in Gronau, gelegen
heid hadden, bleven zij aan deze zijde van de
grens en de oorlog dreef hen, die er waren,
naar ons gebied. Intusschen was er ook te
Glanerbrug een kerk ontstaan en het laat
