Repatriate Ds. Merkelijn.
De V. U.-dag.
Voor de Kinderen.
LIEF en LEED.
Walchersche Brieven.
Zendingsfilm voor Midden-Java enSoemba
Gaan de oogen open?
Deze week is onze missionaire dienaar Ds.
Merkelijin met zij'n gezin in goeden welstand
in het vaderland teruggekeerd. De zoo noo-
dige en door hem, den ijVerigen Zendeling,
zoo welverdiende rust hoopt hij in den kring
zijner familie en in ons midden door te
brengen.
Wij heeten hem ook in ons blad van harte
iwelkom, en hopen, dat dit jaar voor hem'
een jaar van rijke genieting en weldoende
rust moge zijn.
Al kan zich Ds. Merkelijn niet voor elke
gemeente disponibel stellen, onze Zeeuiwsche
Kerken zullen toch gelegenheid hebben, onzen
geachten Missionairis te hooren spreken op
de Zendingsbijeenkomsten, die iri somlmige
classes nog staan gehouden te worden.
We onderstrepen gaarne de waarschuwing
van Deputaten voor de Zending en van de
Zendende Kerk van Middelburg om de rust
van Ds. Merkelijn zooveel mogelijk te eer
biedigen. v. D.
Met grooten dank aan God zien wiij terug
op den schoonen dag in deze wieek waarop
in Middelburg de vergadering plaats vond
van de Ver. voor Ho'oger Onderwijs.
Zagen velen wel eenige vrees in 't hart
dezen dag tegemoet, het verloop en de uit
slag er van zal in breede kringen van ons
Gereformeerde volk voldoening wekken.
Ds. Ferwerda heeft deze vergadering, die
zeer druk bezocht Was uitnemend geleid.
Prof. Ridderbos bleek de rechte man te Zijin
voor de verdediging van het rapport. De
toon van de debaters liet nooit iets te wen
schen over, en de verdediger die in ons vader
land zoo groot vertrouwen heeft, wist door
de minzame, glasheldere en dikwijls geestige
antwoorden het hart te vinden van allen
en het verstand van de overgroote meer
derheid der vergadering.
Een motie die bedoelde bij: de 2e conclusie
een toevoegsel te zetten waarbij rechtstreeks
de Synode van Assen genoemd werd, werd
ingetrokken. En met slechts twee steimimen
van leden tegen, werd een door Ds. Schou
ten voorgestelde motie aangenomen, waarbij
uitgesproken werd dat de vereeniging met
de conclusies accoord ging.
Door dit verloop' en dezen uitslag was
"yoorkomen in de eerste plaats, dat de Ver
eeniging voor H. O. een Kerkelijke Vereeni
ging werd, wat met den geest der .oprich
ters in strijd zou gekomen Zijin.
Maar anderzijds werd door deze aanvaar
ding der conclusies de weg geopend om
(wanneer zich een concreet geval zou voor
doen van afwijking in het onderwijs door
hoogleeraren gegeven, artikel 2 toe te pas
sen in de interpretatie, die aan duidelijkheid
niets te wenschen overlaat, dat al wat
de Heilige Schrift leert onvoor-
!w' a a r d e l ij k wordt aanvaard met uit
sluiting van elke willekeurige handeling met
de H. Schrift of met haar uitspraken en der
halve ook met uitsluiting van het in twijfel
trekken van den letterlijken zin van bestand-
deelen van het heilige gescheidverhaal, zon
der het aanvoeren van deugdelijke, met het
Schriftgezag bestaanbare gronden.
Voor elk die nog lezen kan, heeft dus
hier de Vereeniging uitgesproken dezelf
de opvatting van Schriftgezag te
huldigen, als in het bijzondere
geval van D r. Geelkerken door
de Asser Synode is toegepast.
GELIJK de Asser Synode een haar voor
gelegd concreet geval naar dien maatstaf
beoordeeld heeft, zal de Vereeniging met
deze haar uitdrukkelijke verklaring concrete
gevallen indien die bij het onderwijs der
Hoogleeraren onverhoopt mochten voorko
men beoordeelen. Zoo is in Middelburg der
halve uitgesproken dat de V. U. naar
inter-kerkelijk karakter hoopt te
bewaren.
En tegelijk dat ze volledig handhaaft het
al (oude standpunt dat omtrent het
Schriftgezag onder Gereformeerden tot dus
ver heeft gegolden.
Wij Zijn dankbaar voor dezen uitslag der
moeilijke en toch zoo vlot verloopende ver
gadering.
Ook dankbaar dat een professor van Kami-
pen met zoo groote kennis van zaken, en
zoo veel warme liefde voor de Kerken en
LIII.
In z'n eerste kosthuis was hij altijd ge
hoon 's Zondags vroeg opi te staan, want er
'werd op tijd ontbeten. De Hieer des huizes
hield trouwens heel veel van orde en regel
maat en in de week vond hij het al niet
prettig, (wanneer ze 's morgens wat laat
waren en er haastig moest wiorden ontbeten.
Maar 's Zondags vooral moest er tijd zijn
voor een rustig ontbijt en het lezen van
eenige verzen uit Gods Woord, 't Prettig
ste vond hij dan nog, dat er voor kerktijd
een vers kon worden gezongen, d'an kwam
de rechte kerkstemming er in, meende hij.
Altijd ging men tegelijk naar de kerk en
Mijnheer Mulder vond' het altijd een scha
duwzijde van zijn anders zoo heerlijk ambt
van ouderling, dat hij niet naast de zijden
in de kerk kon zitten. Maar daar was nu
niets aan te doen.
Ook op den eersten Zondagmorgen, dat
Jan bij de familie Stevens was, was
hij op tijd opgestaan. Toen hij gereed was
verwonderde hij zich, dat z'n ontbijt nog
niet gereed stond (hij at hier altijd alleen
op z'n eigen kamer) en begaf zich naar de
huiskamer om een onderzoek in te stellen.
Daar vond hij echter alleen den Heer Ste
vens, die, in ae eene hand een boterham en
in de andere een scheerkwast, aanstalten
voor de Vereeniging van Hooger Onderwijl
de zaak der V. U. heeft verdedigd.
Dat is een blijk van een broederschap' tus-
schen Kampen en Amsterdam, die ons Ge
reformeerde leven niet anders dan ten zegen
kan zijn.
Dat is toch ook voor allen, die vroegere
dagen hebben gekend, waarin deze eendracht
sioms zeer te wenschen overliet, ook een
'gunste Gods, die ons tot nadenken mag
stemmen over de vraag Zien wie niet te
veel voorbij het goede dat er dank' Zijl Zijn
genade nog heden ten dage op> onze erve is.
v. D.
Amice,
Ik ontving van een jongeling uit een on
zer Walchersche dorpen het volgende schrijt-
ven
Waarde Dominé,
Mijzelven wat bezwaard gevoelend, dacht
ik aan U, als redacteur van onze Kerkbode,
Wel eens iets te mogen vragen. Wijl beleven
opi het oogenblik een tijd, dat het eene dorp
na het andere, de ringrijderij te paard weer
invoert. Dit is voor ons als Geref. Jongelin
gen iets waar veel over gesproken wordt.
De een keurt het af, en aaar zijn er ook
nog wel, die het goed durven keuren, en
beweren dat het sport is maar laat het
sport wezen, ik geloof dat wij met de be
oelening der sport, toch wel mogen beden
ken, dat de wereld bij zou een gelegenheid
hoogtij viert. Het verloop der ringrijderijl is
gewoonlijk Gods Naam onteerend. Zulks heb
ben wij toch als Geref. Jongelingen te vlie
den. Heb de wereld niet lief noch hetgeen
in de wereld' isa zoo iemand de wereld lief
heeft, de liefde des Vaders is niet in Hem.
Ik geloot toch, dat het als jongelingen onze
roeping is, het in onze medevrienden, ten
sterkste at te keuren het kan imimiers nooit
in overeenstemming zijn met onze Geref.
beginselen.
Ik dacht zoo, dat het misschien wel goed
was, als U in de Kerkbode over de ringrij
derij en het God onteerende gejoel en ver
loop-, een klein artikeltje in deze week in
onze Kerkbode schreef.
Hoogachtend,
M. EEN JONGELING.
Daar stond nog iets in dien brief, dat ik
kieschheidshalve weggelaten heb. Er werd
door den pro-ringrijaer n.l. beweerd, dat er
een Gereformeerd predikant was ergens in
het centrum van Walcheren, die een prijs
voor dit volksfeest beschikbaar had gesteld.
Mij dunkt, dat de argumenten van den ver
dediger zwakker waren dan die van den be
strijder.
Het wordt altoos bedenkelijk, wanneer men
zijn toevlucht gaat zoeken achter een schild.
De 0,pro" heeft zulk een dekking gezocht
achter de bewering, dat er een Gereformeerd
Dominé volbloed voorstander van de ringste
ken j zou zijn.
Ik geloof niet, dat er vele zulke Gerefor
meerde ot andere dorniné's op- Walcheren Zijin.
Maar al was dit zoo, dan was dit nog vol
strekt ,geen bewijs, dat ringrijlderij aanbe-
VelOnlslwaardig is.
Mij zijn uit de Heilige Schrift mannen be
kend met veel grooter authoriteit dan een
Gereformeerd dominé, die ook wel eens iets
gedaan hebben, wat van achter bleek heele-
maal verkeerd geweest te zijin.
Daarom hoop ik dat mijn briefschrijver zijin
opponent geantwoord zal hebben Welnu,
al had die dominé dien prijs beschikbaar
gesteld, dan was daarmee de ringrijderijl nog
niet geoorloofd.
Ik wil daarmee niet zeggen, dat verkeerde
voorbeelden niet slecht kunnen werken.
Vooral js dit 't geval bij menschen, die
anderen Jeiding hebben te geven.
Je moet daar Romi. 2, aan het einde, maar
eens op na lezen.
Maar jk wil dit maar aan die beide over
de ringrijderij debatteerende jongelui zeggen:
Het geweten „zelfs" van een dominé kan
nooit ^maatstaf zij'n voor uw: eigen geweten.
Mijn ^briefschrijver heeft in het gedeelte
dat Jk wegliet, die beschuldiging „laster"
igenjoemd. ,Dat behoeft het toch nog niet
te (wezen.
Laster is opzettelijk.
Laster, dat is de poging om den goeden
maakten om zich te scheren.
Hij verzocht Jan zelfs maar een kopje
thee in te schenken en z'n eigen brood klaar
te maken, ,,'s Zondags, zie je", voegde hij
er aan toe, „is 't hier altijd wat een on
geregelde boel. Als je d'e heele week hard
werkt en laat naar bed gaat, heb je op den
rustdag wel eens behoefte wat langer te
blijven liggen. Daarom wordt dan ook nooit
de tafel gedekt. Ik zet thee en voor de rest
moet ieder maar voor zich zelf zorgen."
Op de vraag van den jongen, of ze dan
niet gezamenlijk naar de kerk gingen, luidde
het antwoord „Och neen, waarom Ik ben
ouderling en kan toch niet naast jullie zitten.
Ieder gaat maar op z'n eigen houtje, alleen
m'n vrouw neemt de kinderen mee."
Zoo ging Jan dan op: z'n eentje naar de
kerk. Hij vond dat niets leuk in zoo'n groot
gebouw, onder al die menschen alleen te
zitten, zonder één enkele kennis naast zich,
was niets prettig.
Bij de kerk gekomen, bemerkte hij, dat
hij al laat was alle plaatsen waren (dan
bijna ook al bezetalleen op de voorste
zijbank kon hij nog een plaatsje veroveren.
Toen werden er stoelen aangesleept dooi
den koster. Die werden onder den preek
stoel gezet, en waren bestemd voor de jte-
jaatkomers.
Onder deze laatsten behoorde ook Me
vrouw Stevens met haar kroost. De voor
lezer had reeds een gedeelte uit de Heilige
Schrift voorgelezen, toen ze binnenkwam, hij
gend ,en blazend van jiet harde loopen. De
naam, dien iemand heeft in discrediet te
brengen, door uitspraken waarvan men weet,
dat ,ze valsch zijin.
Maar het kan best wezen, dat zoo'n praatje
zich yerbreidt, zonder dat er een direct op
zet ,is omi te liegen.
Dat gaat zonder opzet w-el eens op de ma
nier Nals in onze spreektaal.
Daar doet zich een eigenaardig verschijnsel
voor, dat geleerde menschen Contam'ina-
t i e noemen.
Een stuk van het eene spreekwoord wordt
dan verbonden met een deel van een andere
spreekwijze. .Zoo kun je soms een driftigen
vader tot zijin, jongen hooren zeggen Schiet
toch wat door Hij wou zeggen Schiet wat
op En tegelijk denkt hijl aan Zet toch wat
door
Vooral bij kinderen heb je daar heel grap
pige ^staaltjes van.
Ik denk dat zoo ook wel eens onopzettelijk
lasterpraatjes ontstaan.
Neem aan, dat die dominé b.v1. opi een
jaarfeest yan de Jongelings Vereeniging b'ij
een wedstrijd in het voordragen een boek
werk disponibel stelt. Dezelfde dominé wordt
een paar weken later om1 een geldelijke büjf-
drage aangezocht voor het ringsteken, die
hij na informatie wat voor spel dit is, weigert.
Nu gaat van die beide voorvallen het ver
haal van uit de pastorie op stap.
Heb je dan een kinderlijk lichtgeloovig of
ook w'el een wat driftig ïnensch, dan worden
die twee pastorale gebeurtenissen met el
kaar vermengd.
Van de vraag om geld voor de Ringstekerij
neemt men het ééne stuk van de beschik
baarstelling van een prijs voor het jaarfeest
neemt men het andere stuk en de conta
minatie .heeft zich voltrokken: De Do
miné gaf een prijs voor de Ringrijlderij
In huis kunnen die kleine1 krompratertjes
heel wat pleizier geven aan de grootere men
schen.
Aardige .voorbeelden vindt ge in het boek
van prof. v. Ginneken.
Wie een beetje met de Gereformeerde do
minéés op: de hoogte is, hóórt in' zulk een
uitspraak wel de contaminatie.
En de Walchersche menschen die het hoo
ren zijin er nog wel gerust opi.
Over het ringrij'den zelf, hoopi ik een vol
gend keer wat te zeggen.
v. D.
Het Comité voor bovengenoemide film
meldt met dankbaarheid, dat uit grootere
en kleinere plaatsen talrijke aanvragen om
een vertooning reeds ontvangen werden.
Alle antwoorden op- de gezonden vragen
lijsten zijn nog niet binnen spoedige beant
woording is noodig, om nog in het herfst-
of winterseizoen een voorstelling te kunnen
verkrijgen.
Ter toelichting van sommige punten moge
medegedeeld worden Voor de aparte voor
stelling voor kinderen, tot den leeftijd van
16 jaar, (te geven van plm. 5—7 uur) stelde
het Comité de entree op>één dubbel
tje; dat moge een schadepost geven, de
poging, om alle kinderen, knapen en mieis-
jes de Zendingsfilm te laten zien, en voor
de Zending te winnen, mocht daarom niet
nagelaten worden zouden de schoolhoofden
een handje meehelpen willen
De (entreeprijzen voor de tweede, pp. die
voor de kinderen volgende vertooning, uit
sluitend voor volwassenen bestemd, werden
gesteld op 60 ct., en voor wie het betalen
kunnen op f 1.f 1.25 en f 1.50. Doch
dat mag geen verschil in de plaatsen maken.
Geen rangen
Zouden onze meisjesvereenigïngen met den
verkoop1 der spoedig te verzenden kaarten
zich zoo spoedig mogelijk belasten willen
Met zoo'n vóór-verkoop zouden zij een uit
nemend werk doen.
Immers al wat inkomt boven de waarborg
som van f 150.(óók voor een kleine plaats
toch niet te hoog b.v. 150 kinderkaarten a
10 et., 150 kaarten a 60 ct., 40 kaarten a
f 1.en 10 a f 1.50 geeft al een bedrag van
f 160.—) is geheel ten bate van de Zending.
Met dat laatste is niet bedoeld de p 1 a a t-
selijke Zendingskas, doch een bijdrage
voor de Zending in haar geheel, welke zoo
billijk mogelijk zal verdeeld worden, ter be
slissing van de onderscheidene Zendingsdepu-
taten.
koster wees allen een stoel aan,, maar Dirk
verkoos daarvan geen gebruik te maken.
Toen had een erg storend' gefluister plaats
tusschen moeder en zoon, tot groote erger
nis van de gemeente en van den predikant,
die wel moest wiachten voor hij! miet z'n
hoorders in 't gebed kon gaan. Moeder trok
Dirk plat op een stoel, maar deze veerde
energiek weer overeind, al mopperend1, dat
hij niet onder den preekstoel wou zitten,
maar dat hij' achter in d'e kerk wou blijven
staan.
Niettegenstaande het protest van d'e moe
der, wist haar zoon z'n zin door te zetten
en stapte weer de heele kerk door. Bij' den
uitgang bleef hij staan. Na het gebed zocht
Jan hem echter tevergeefs met z'n oogen
en had voor zichzelf de zekerheid, dat de
jonge Stevens de vrije natuur verkozen had
boven het kerkgebouw.
's Avonds ging Jan weer naar d'e kerk,
maar de rest van den dag! was hij' moeder
ziel alleen. En voor het eerst voelde hij zich
in de stad niet gelukkig, drukte de eenzaam
heid hem neer, wenschte hij m(et sterk ver
langen thuis te zij'n biji vader en moeder en
Karei. Toen welden er tranen op in z'n
oogen .en het volgend oogenblik snikte onze
vijftienjarige student als een klein kind.
De volgende Zaterdagen en Zondagen was
Jan Ribbens veel op straat.
Mijnheer Stevens had gezegd, dat hij eens
naar de Jongelingsvereeniging moest gaan.
Voor lid was hij' nog te jong, maar als
Aan commissies op kleine plaatsen, die
niet bij machte zijin om voor de gevraagde
waarborgsom in te staan, wordt geraden,
om met omliggende gemeenten overleg te
plegen en samenwerking te zoeken tot een
2 a 300 kaarten kunnen zij 't immers allicht
brengen.
De kerkeraden willen allicht voor de film-
vertooning het kerkgebouw wel gratis be
schikbaar stellen.
De Zendingsfilm belooft een prachtstuk te
worden. Laat er dan een ernstige bespre
king over dit voor d'e Zending uitnemende
propaganda middel alom gevoerd worden,
met het vaste voornemen om wat te doe n.
Namens het Comité Zendings-film
voor Midden-Java en Soemba,
D. POL, Voorzitter.
SecretariaatO. v. Leersum, Heereweg 29,
Groningen.
UIT DE PERS.
Gaan de oogen opien f
Er is reden voor die vraag, als we lezen
wat De S ip o r t k roni e k, het officieel
mededeelingsorgaan van den Nederlandschen
Voetbalbond, schrijft naar aanleiding van een
tijdrede, door Ds. G. Wisse gehouden over
de Olympische Spelen.
Aan het verslag van die rede werd het
volgende ontleend
„Spreker wil de Olympische Spelen niet
veroordeelen wat betreft de persoonlijke pre
staties van de deelnemers, miaar hij veroor
deelt het raam, waarin deze dingen verschij
nen. De Olympische Spelen zijn voor herni
de trotscbe verleidelijke uitbeelding van de
moderne oppervlakkigheid, welke den miensch
voor het heden, voor en naar de stof doet
leven. Ze zij'n omzoomd door zinnelijkheid
en zedeloosheid, want zulke zaken gaan on
vermijdelijk gepaard miet uitspattingen van
het vleesch. Men tracht de diepste levens
vragen weg te roeien, wieg te draven, weg
te sporten. In plaats van den God der Open
baring .heeft men den miensch in het mid
delpunt gezet en wel naar den lichamelfjken
kant.
Artikel één uit den catechismus van de
nieuwe levensbeschouwing luidt „Ik ben
een heiden naar de ziel en een athleet naar
het lichaam." De moderne miensch heeft ge
broken met den ouderwetschen godsdienst.
„Den vaalbleeken Christus kunt ge houden",
zegt hij. Als surrogaat van den godsdienst
openbaart zich de manie omi in de sport een
soort religie van het lichaam te zien. Men
leeft zich uit in dansen, springen en overdre
ven sport. Deze levensuitspatting gaat tot
in het oneerbare .toe het is, of de mensch
zijn lichaam uit wil. Hij! W|il opklimlmen jtot
Uebermensch. Aan het eind der negentiende
eeuw heeft hij de Olympische Spelen wleer
in hun twijfelachtige eer hersteld en daar
mee den gang van de volken van Golgotha
naar de Olympiade gedemonstreerd. Armiland.
waar men hulde brengt aan zulke zaken
Want onder de Olympiade begraaft men de
ziel, den godsdienst, maar ook de zOnde."
Hierbij teekent De Sportkroniek' het
volgende aan
„En wij
Zullen wij over die woorden van Ds. Wisse
spotten en verder onzen weg gaan
Neen
Spot met het ernstige en mfet het heilige
is goedkoop, en wat deze man zegt, mieent
hij heilig en ernstig. Zijin overtuiging ver
dient te worden aangehoord en te wlorden
geëerbiedigd. Niet alleen om zichzelf maar
om twee andere overwlegingen, die ik' niet
zonder ernstig nadenken neerschrijf. Deze
le. er zit in die beschouwing van Ds. Wisse
een kern van waarheid en
2e. indien ,er een antithese bestaat tus
schen Godsdienst en sport, dan is dat voor
een deel ook onze schuld.
Onder orthodox-protestanten is de sport
beoefening gering en daar vind't men zelfs
een vijandigen geest tegenover de sport.
In beginsel is dit absoluut verkeerd', maar
niet tegen te spreken valt, naar mijn vaste
overtuiging, dit
Bij de organisatie van de sport en van de
gast zou hij zeker ook welkom Zijin. Hij,
Stevens, zou hem eens introduceeren. Maar
aan dat goede voornemen gaf hij nooit uit
voering hij had het ook zoo- druk met z'n
vele vergaderingen
Jan Ribbens, die vroeger thuis bijna nooit
's avonds op- straat kwam, die ook bij' de
familie Mulder de avonduren binnen door
bracht, zag men thans geregeld nog laat op
straat. Vooral 's Zaterdags- en 's Zondags
avonds.
Weer was het Zaterdagavond. De jongen
heeft z'n werk af, voelde niet veel voor
uitgaan (en zocht daarom nog eens de huis
kamer in z'n kosthuis op. Mevrouw Stevens
was nu echter aan 't strijken, de kinderen
aan 't kibbelen. Vader als regel niet thuis.
Hier was het niet gezellig en, waar hij toch
geen zin had den heelen avond alleen te
blijven, ging hij de straat op-, slenterde wel
dra tdoelloos rond. Misschien wel vooir den
hondersten keer bleef hij stilstaan voor een
boekwinkel, bekeek ai de platen, die voor
't raam hingen en die hij reeds talloos an|a-
len met aandacht had bestudeerd las de
titels der boeken in de etalage, zonder dat
hij er eigenlijk eenige interesse voor had.
Plotseling voelt hij een hand op' z'n schou
der en een heldere stem klinkt
„Wat doe jij hier zoo in je eentje
(Wordt vervolgd)
