Pleidcfi veer het Degma.
DADERS PES WOORDS.
V. U. en V. U.-dag.
Voor de Kinderen.
LIEF en LEED.
De V. U.-dag.
De actie voor het Uitbreidingsfonds,
Mormonen-invasie
Zeer merkwaardig zijn de argumenten die
van Vrijzinnige zijde aangevoerd worden, in
de kwestie „Hoe kunnen de in de Ned.
Herv. Kerk georganiseerde Vrijzinnigen „de
massa terugwinnen".
Het is bekend, dat in grootere en kleinere
steden de Vrijzinnige predikanten, al zijn ze
soms nog zqo begaafd, weinig of geen volk
trekken. Ik weet zelfs niet of hierop wiel
uitzonderingen zijn.
In Kerk en Volk meent Ds. Hugen-
holz dat de Vrijzinnig Hervormde beweging
alleen ,een massa-beweging kan wórden, zoo
zij, meer oog krijigt voor den socialen
kant van het Christendom. „Onze tijd vraagt
niet naar dogma's, nog minder naar klein
zielig gekibbel tusschen orthodox en vrij
zinnig, doch naar mannen en vrouwen, jïïe
den roep van het Evangelie verstaan voor
het leven in al zijn verhoudingen."
Daarom pleit Ds. Hugenholz voor het
zoeken van inniger contact met de groote
massa-beweging, die georganiseerd is in de
S.D.A.P. en de Nederlandsche Vakvereeniging.
De blijkbaar zelf Vrijzinnige medewerker
in de N. Rott. Crt. meent zeer terecht, dat
de S.D.A.P. dan toch zal vragen Als wij
metterdaad het Christendom' reeds practisch
toepassen, en al willen w'ij van het
Ivvoord niet hooren den roepi yan het
Evangelie verstaan voor het leven in al zijn
verhoudingen, wat onderscheid er is dan
tusschen ons en U waarom gij! oip' U zelf
blijft staan.
Hij komt dan tot dit merkwaardig Plei
dooi voor het dogma:
„Zoo ligt tegenover de massa-beweging
van rechts als tegenover die van links
de zelfstandige taak der Vrijzinnig gods-
dienstigen toch wel degelijk op dog
matisch terrein. Z'ij moeten, wil
len zij het bestaansrecht van hun arbeid
bewijzen, een duidelijk omschre
ven levensbeschouwing propa-
geeren, welkedoor haar belangiwfek-
'kend en gezaghebbend karakter de
aandacht zal moeten trekken van de
reeds aan alle kanten geheel in beslag
genomen volksmenigte."
Daar staat in dit hier en daar door ons
onderstreepte betoog feitelijk niets anders dan
de ruiterlijke bekentenis: Wij' hebben
ons beslag op de menschen ver
loren door te weinige belijnd-
h e i d.
Tegenover tendenzen ook in Gereformeer
de kringen waarneembaar, om! het dogma
terug- en de sociale arbeid: naar voren te
schuiven, is het goed van Vrijzinnigen kant
hier de waarschuwing te hooren zonder
duidelijk omschreven levensbeschouwing kunt
gij de reden voor uw socialen arbeid als Kerk
niet .aannemelijk maken.
Eerst het dogma, en daarna, mi aar o o k....
de arbeid v. D.
Dezer dagen werd aan alle leden en be
gunstigers der Vereeniging voor Hooger
Onderwijs pp: Geref. Grondslag thuisgezon-
den het Jaarboek 1928, zijinde het 48ste Jaar
verslag.
Zijn allen alzoo in de gelegenheid' dit in
teressante boekje op hun gemak in z'n ge
heel door te lezen, zoo kan het misschien
toch wel goed zijn op enkele dingen hier
bijzonder de aandacht te vestigen. Allicht
geeft het aanleiding dat het boekje zelf dan
met meer belangstelling wordt ter hand ge
nomen.
Laten we beginnen met er pp1 te wüjfeen,
dat in dit Jaarboek in z'n geheel is op
genomen het rapport van de Comlmissie
door directeuren en curatoren in de jaarver
gadering te Arnhem benoemd' inzake inter
pretatie van artikel 2 der Statuten. Men kan
dit rapport vinden bl. 120136. Op: enkele
dingen -in dit rapport hopen we later nog
terug te komen, omdat hierin ook voorkomt,
wat nog niet in de bladen wias gepubliceerd.
Uit het finantiëel verslag blijkt ppi bl. 43
en 48 dat er een klein tekort was in. 1.
f 1667.69. Er wordt daar dan tevens opge-
LIL
En daarom troostte hij z'n moeder, dat
het misschien wel w'at mee zou vallen in
het nieuwe kosthuis. En bovendien hij was
toch nu geen kleine jongen meer, zooals drie
jaar geleden, toen hijl voor 't eerst naar de
H.B.S. ging.
i -i -j
Jan was hard aan 't werk getogen, 't Kost
huis viel nog al mee. Hij had een flinke
studeerkamer. Zelfs wel wat groot voor hem
alleen. Hij vond het wel jammer, dat hij! nu
het gezelschap van Herman Mulder moest
missen en er waren oogenblikken, dat hij
zich in de stad wel wat eenzaam vond. Maar
dan zette; hijl zich maar flink aan den arbeid.
Hulp bij z'n studie, zooals het eerste jaar,
had hij in elk geval niet meer noodig. De Di
recteur der H.B.S. had terecht gezegd, dat
hij tot de beste leerlingen behoorde, en hij
zou het nu zelfs beneden zich geacht hebben
een ander orn hulp te vragen.
De kost was ook goed, alleen het sten
werd wel wat ongeregeld opgediend. Ook
had hij nog al eens last van het lawaai, dat
de kinderen van den Heer Stevens maakten
die schenen nu altijd met elkaar te vechten
en dan schreeuwden ze soms, alsof ze elkaar
vermoordden. Zoo nu en dan, als de strijd
al te hevig en het geschreeuw al te luid
merkt, dat dit op zichzelf geen reden tot
ongerustheid geeft.
Het aantal leden nam- over 't geheele land
iets toe. Was dat in 1927 1219 opi 1 Mei
1928 was dat 1251. Hetzelfde kan niet wor
den gezegd van het aantal begunstigers. Stond
dat in 1927 op 31805, op 1 Mei van dit jaar
was dat 31-674. De achteruitgang is dus wiel
niet onrustbarend, miaar er was toch achter
uitgang.
Helaas moet die ook geconstateerd voor
onze provincie. Het aantal leden bleef hier
stationair n.l. 41. Het aantal begunstigers
daalde voor Zeeland van 1959 opi 1928. Al-
Iweer, onrustbarend js dit nog niet. Maar
het is ook niet in orde.
Daarom zal goed zijin, dat goede aandacht
worde gegeven aan wlat op1 bl. 59 gezegd
wordt over de organisatie. Wc willen daar
van dit aanhalen „Iedere plaats moet een
eigen correspondent hebben, die, zooveel mo
gelijk bijgestaan door een plaatselijke com
missie, de daarvoor in aanmerking komende
broeders en zusters bezoekt en tot mede
werking uitnoodigt". „Daartoe moeten
ook worden bezocht zij', die volgens hun
beginsel mede moesten werken, doch nu, door
allerlei misverstand en verkeerde beoordee
ling zich nog afzijdig houden." Ook nog dit
„Er is nu gelegenheid om jaarlijksche, half-
jaarlijksche en drie-maandelij'ksche kwitanties
aan te bieden, waardoor de „betalingsvoor-
kvaarden" al zeer gemakkelijk wórden ge
maakt."
Met deze dingen rekening te houden zal
noodig zijin omdat er op1 aan gestuurd moet
worden, voor de instandhouding van een
vierde faculteit, de jaarlijksche contributies
met een bedrag van f 60.000 omhoog te
zetten.
Wat betreft de kerkelijke collecten voor
de Theologische Faculteit blijkt op' bl. 151 en
152 dat op! drie na alle kerken in Zeeland
getrouw wiaren in het houden van twiee col
lecten. Het is niet onmogelijk dat er ook bij
deze drie kerken van ontrouw nog geen
sprake is, maar dat de collecte wat te laat
gehouden werd om nog te wiorden geboekt.
Zooals pp bl. 44 wordt meegedeeld m'oest
vaak nog óp1 1 Jan. een heel groot bedrag
van collecten over het a f g e 1 o o pe n jaar
ontvangen worden. Gevraagd' wiordt daar dan
ook, .dat de Classes maatregelen nemien om
hierin .zoo noodig verbetering te brengen en
te bevorderen dat vóór 31 December ook
de tweede collecte afgedragen is.
Maar niet alleen het finantiëele gedeelte
van het jaarboek verdient de belangstelling.
Op bl. 7076 vindt men een overzicht Van
den arbeid der hoogleeraren en van de door
hen gegeven colleges. In 16 wordt de rede
afgedrukt .door Prof. Goslinga gehouden bij'
de overdracht van het Rectoraal opi 21 Sept.
1927. Daarin vindt men een volledig overzicht
van al de belangrijke gebeurtenissen deV.U.
betreffende.
Gelijk te verwachten wias na het overlij
den van Ds. B. van Schelven, die van 1884
zitting ,had in het College van Curatoren,
waarvan hij' tal van jaren president w)as, be
vat het jaarboek ook een „In Memoria'm"
aan ,hem gewijd.
Vooraan in het Jaarboek staat het program
voor de 48ste jaarlijksche samenkomst.
Dit mag ditmaal wel weer onze bijzondere
belangstelling hebben omdat deze V.U. dag
weer staat gehouden te worden in Middel
burg. De dag daarvoor is Donderdag 5 Juli.
De plaats Schuttershof. In de middag-samen
komst worden twee referaten aan de orde
gesteld één van Prof. Hepp, over „De my
stieke factor in de Calvinistische wetenschap'"
en een ander van Mr. P. S. Gesbrandy te
Sneek over „Het wezen van het communis
me".
Woensdagavond 4 Juli is er een ure des
gebeds in de Noorderkerk om half acht,
waarin voorganger is Ds. Kruyswtij'k van
Vlissingen.
HEIJ.
De secretaris van het Provinciaal comité
voor de V.U., de heer J. Pouwer te Goes,
zond ons een rapport over het resultaat der
actie in onze provincie.
Het lijkt ons van belang dit ter algemeene
werd, vernam hijl plotseling de harde stem
der moeder en dan volgde een; geluid!, alsof
een matteklopper met kracht neerkwam op
de lichamen der vechtersbazen. Dan ontstond
meestal een korte stilte, gedurende welke ze
ker een soort wapenstilstand wórd gesloten,
waarna ,de strijd opnieuw! aanving. Jn het
begin had dat tumult hem bij z'n werk ge
hinderd, maar langzamerhand was hijl er aan
gewoon geraakt en als het al te erg wlerd,
stopte hij de vingers maar jn de ooren, dan
hoorde hij niets meer.
De eerste Zaterdagavond in z'n nieuwe
tehuis had hem een teleurstelling bezorgd
hij was vroeger altijd gewoon geweest, om
's Zaterdagmiddags al z'n werk af je maken
en dan 's avonds gezellig in den huiselijiken
kring door te brengen.
Hij herinnerde zich nog goed den eersten
Zaterdagavond bij de familie Mulder. Toen
hij binnenkwam, had Mevrouw! hem een kóp-
je thee gegeven met een koekje er bij', want
had ze toen gezegd, wij beschouwen den Za-
terdagavond altijd al zoo'n beetje nis het
1 begin van den Zondag dan moet de feest-
stemming er al vast inkomen.
En toen had ze gezegd „Weet je wat je
nu moest doen Nu moest je je postpapier
krijgen en pen en inkt en dan een brief
schrijven ,aan je ouders. Dat kan je bier
wel doen in de huiskamer, dan gaan wiiji Zoo
lang wat zitten lezen. En als je dan klaar
bent, dan gaan we een spelletje doen met
elkaar."
En dat was eiken Zaterdag Zoo gegaan en
i kennis Je brengen. We nemen het daarom'
hieronder ;op.
Voor het Prov. Comité met het inzamelen
begon, js berekend, dat Zeeland in het be-
noodigde bedrag ad f 309.000, heeft bij Je
dragen ongeveer f 16000.
In onderstaanden staat nu is aangegeven,
in de eerste kolomi het deel dat van de on
derscheidene gemeenten, als bijdrage in dat
bedrag mocht worden verwacht en in de
tweede kolom het bedrag, dat op 1 Juni 1.1.
door die gemeenten aan het Uitbreidings
comité was afgedragen.
Axel
Arnemuiden
Anna Jacobapolder
Baarland
Borssele
Bergen op Zoom
Brouwershaven
Bruinisse
Co lijn spl a at
Driewegen
Domburg
Goes
's Gravenpolder
Gapinge
Grijpskerke
Gcersdijk
Hoek
Heinkenszand
Haamstede
Yerseke
Kapielle-Biezelinge
Kruiningen
Koudekerke
Krabbendijke
Kamperland
Melis kerke
Middelburg
Neuzen
Nieuwdorp
Nieuwerkerk
Oostburg met Sluis
Oostkapelle
Oud-Vossemecr
Oosterland
O. en W. Souburg
met Ritthem
Poortvliet
Rilland-Bath
Schoondijlke
Serooskerke
St. „Laurens
Scharendijke
T holen
Veere
Vlissingen
Vrouwepolder
Wemeld'inge
Wolfaartsdijlk
Westkapelle
Wissekerke
Zaamslag
Zierikzee
Zonnemaire
f
942.— f
1022.—
280.-.
159.-
169.—
205.-
65.25
yy
60.-
10.—
yy
376.-
15.—
y)
174.-
yy
128.-
188.—
yy
197.-
115.
yy
65.-
yy
110.-
35.65
yy
650.-
600.—
yy
70.-
76.75
yy
134.-
yy
372.-
652.25
yy
109.-
yy
159.-
114.53
yy
228.-
17.—
yy
188.-
yy
262.-
425.—
yy
150:—
64.59
yy
216.-
yy
380.-
418.10
yy
221.-
337.59
yy
440.-
476.10
yy
336.—
325.69
\y
1958.-
10.—
yy
623.-
667.—
yy
450.-
437.25
yy
192.-
yy
230.-
521.50
yy
274.-
299.—
yy
336.-
yy
31.-
23.50
yy
487.-
474.—
yy
152.-
137.50
yy
85.-
95.75
yy
274.-
10.—
yy
540.-
608.—
yy
251.-
226.—
yy
187.-
250.—
yy
152.-
108.—
yy
305.—
195.—
yy
853.—
yy
246.-
277.75
yy
67.-
45.50
yy
239.-
yy
74.-
80.75
yy
62.-
63.—
yy
566.—
755.60
yy
380.—
347.25
123.—
yy
Totaal f 10713.55
Behalve de genoemde bedragen zijin uit ver
schillende plaatsen nog toezeggingen ontvan
gen tot een totaal bedrag van ruim f 1300.
zoodat op 1 Juni was afgedragen of toe
gezegd, in totaal ruim f 12000.—. Opgemerkt
zij voorts, dat de arbeid op! verschillende
plaatsen nog hi vollen gang is, zoodat er
voldoende grond is Voor de verwachting dat
Zeeland ruimschoots haar aandeel in het Uit
breidingsfonds zal bijeenbrengen.
Het Prov. Comité vertrouwt, dat door bo
venstaande gegevens, de plaatselijke Comi-
té's, welke nog niet gereed zijn, zullen wior
den aangespoord om hun terrein zoo spoedig
'mogelijk af te werken.
J. POUWER,
Secr. van het Prov. Comité.
Het kan misschien geen kwaad miet een
kort woord er even op te Wijzen, dat de
Mormonen weer druk bezig zijn olml propa
ganda te maken. In een ons welbekend dorp
konden we daarvan het een en ander ppmer-
ken. i
We gelooven wel niet dat hun propaganda
veel slachtoffers zal maken, wiant hun leer
is £00 afschrikwekkend, dat wie daarvan
maar iets hoort er niets van rn|o|et hebben.
daardoor kwam het ook, dat vader en moe
der 's Maandagsavonds altijd opi een brief
konden rekenen.
En gebeurde het eens een keer, dat Jan
niet veel lust had om Je; sclirij'ven, dan
werkte Mevrouw Mulder op z'n gemoed
„Hè, jongen, denk nu toch eens, wat dat
een teleurstelling voor je lieve moeder zal
z'ijin, .als ze Maandag geen brief van haar
eenigst kind krijgt."
En dan vond Jan het van zelf sprekend,
dat hiji aan 't schrijven! ging.
Ook in z'n: nieuw kosthuis dacht hij' den
Zaterdagavond aldus door te brengen en met
een opgeruimd gevoel, omdat het werk ge
reed was, begaf hij zich naar de huiskamer.
Daar was echter niemand. Wel hoorde hij
een vreeselijk tumult in de keuken en toen
hij .daar eens een kijkje was gaan pemen,
bleek het dat één der jongens en negligé in
de badkuip zat en dat de andere kinderen
hierin .aanleiding vonden om hem Je sarren
en Je plagen. Ze gooiden hern met kleine
steentjes, die ze voor dat doel uit den tuin
gehaald hadden, of naderden hein stiekum van
achteren en knepen hem in z'n naakten rug.
De aldus geplaagde had, naar hij1 meende,
geen beter verdedigingsmiddel dan het wa
ter, waarin hij lag en maakte hiervan dan
ook handig gebruik door het vocht met pen
potlepel, dien hij had weten te bemachtigen,
naar de aanvallers te mikken. Zoodra dezen
echter zagen, dat er weer een stroom jn aan
tocht was, stoven ze gillend weg, de deur
hard achter zich dicht slaande. Toen Jan
Maar ,de propagandisten beginnen natuur
lijk zich zoo moioi mógelijk voor te' doen
en van hun „godsdienst" een aanlokkelijke
voorstelling te geven. Zop zou het kunnen
gebeuren Jat iemand zich liet bewegen om|
althans eens een geschrift van hen te koo-
pen. Al het geld daarvoor uitgegeven is ech
ter weggeworpen, ja erger nog, het wórdt
gebruikt voor de hun go|ddelooze propaganda.
Men .zij dus opi Zijn hoede en wijlze hen
kort en goed de deur.
Ten bewijze dat wie hierboven niets Je
veel geiden van het .afschuwelijke van het
Moi monisme, geven we hier een paar citaten
uit het boekje van Ds. H. Bakker, Herv.
Pred. te Amsterdam:„Stroomingen en Sec
ten van onzen tijd", waarin ook een piaragraaf
gewijd is aan de Mormonen.
Hun leer dienen zij' aan ,en Jaat men
daarop nu goed letten als „het eeuwig
Evangelie van de Kerk van Jezus Christus
van de heiligen der laatste dagen".
Dat klinkt dan al heel mooi.
En ze hebben 13 geloofsartikelen, waar
van het eerste luidt: „wij gelooven in God
den Vader en in Jezus Christus, z'ijnen Zoon
en in den Heiligen Geest."
Dat klinkt als een zuivere Christelijke ge
loofsbelijdenis.
Maar en nu komt het ergerlijke voor
den dag volgens hen zijn „De Vader en
de Zoon lichamelijke wezens van vleesch
en been. De drieëenige God woont ,in de
centraalplaneet Kolob en heeft andere goden
en godinnen voortgebracht, die samen weer
zielen voortbrengen, waarvoor op> aarde de
lichamen geschapen worden. Er is zooW'el
een Moeder als een Vader in den hemel.
Het zal wel niet noodig zijn hier nog meer
aan toe te voegen.
De lectuur zoo schrijft Ds. Bakker
daar die zij' verspreiden zwiijigt over al
_hct gedrochtelijke en onzedelijke. Zij hou-
'den zich van den domme.
Daardoor gelukt het soms nog omi de
menschen te bedriegen en ellendig te maken.
Het Mormonisme heeft ook de veelwijverij'.
Volgens hen kan de vrouw zonder den man
niet zalig worden. Daarom lokt mien pok
meisjes. „In 1911, zoo verhaalt Ds. P. J.
van Melle, wierden door hen in Engeland 709
Engelsche en Schotschc meisjes gewonnen
Vpor dat verre land, daarnevens nog 46
vreemde meisjes, waaronder 5 Hollandsche.
Van deze zijn 334 meisjes in Utah in dien
Amerikaanschen staat wonen ze gehuwd
met reeds getrouwde m'annen. Enkelen keer
den terug, maar 31 meisjes pleegden binnen
3 maanden zelfmoord."
Dus ook nog 5 Hollandsche meisjes had
den zich laten verlokken.
Nog eens men zij! dus gewaarschuwd.1.
HEIJ.
AAN DE BELIJDERS DER GEREFOR
MEERDE RELIGIE IN NEDERLAND.
Broeders en Zusters
Nederland is bezig opi wat e rblo U wk'Unidig
gebied alle krachten in te spannen om stuk
voor stuk de Zuiderzee opi de golven te her
overen en een twaalfde Provincie uit de diepu
te te voorschijn te brengen.
De beschaafde wereld ziet toe en slaat
vol bewondering, deze worsteling gade.
De Kerk des Heeren heeft zien! echter af
te vragen, wat haar taak thans is en in
klimmende mate worden zal, wlanneer deze
poging met zegen wordt bekroond.
Van alle kanten zijn langs de oevers der
zee reeds de bedrijfsleiders en handarbeiders
'samengestroomd.
Zij zijn de menschen, aan wie de Gemeente
allereerst heeft te denken.
Straks volgt de zorg voor de bevolking, die
zich in de blootgelegde polders nederzet.
Over het algemeen zijn de Kerken opi den
rand der Zuiderzee, die voor bearbeiding heb
ben te zorgen, niet krachtig. De zwakste
zuster is wel de Kerk van Wieringen, die
slechts enkele tientallen leden telt en toch
onder haar ressort heeft het dorpi Den Oever,
een knooppunt der Zuiderzeewerken.
In den Oever staat de spil, waarom admi
nistratief de Zujderzeemachinie draait.
Den Oever zal in de eerste jaren wel een
brandpunt van arbeid en verzamelplaats van
arbeiders blijven.
Den Oever heeft daarom te midden van
even de deur opende, Zag hij al jras, d'at de
keuken dreef.
Hij vroeg, waar vader en moeder wiareu
en het antwoord luidde „Opi straat natuur
lijk."
Later vernam hij, dat vader een belangrijke
vergadering bezocht, terwijl moeder een
spoedbo.odschap had gekregen om' even met
het Bestuur eener Vereeniging te confereeren.
Toen was de jongen, teleurgesteld, naar
z'n kamer teruggegaan, en had .zich' aan 't
schrijven van een brief naar huis gezet. Hij
vond dit echter lan'g zoo leuk niet ,als vroe
ger, toen hij in den prettigen familiekring zat.
Zij'n brief was dan ook korter dan gewoon
lijk en omdat Jan geen zin had den beelen
avond in z'n eentje te zitten was hij de stad
maar ingegaan.
En dat deed hij in 't vervolg eiken Zater
dagavond.
De Heer Stevens had dien avond altijd'
een vergadering en z'n vrouw was of aan 't
werk of ook de deur uit.
Het eerste gevolg hiervan was, dat de
brieven van Jan naar z'n ouders kort werden.
Ook had hij! al eens een keer overgeslagen1
en toen z'n vader hem in een schrijven daar
over onderhield, had hij zich verdedigd door
te melden, dat hij' 't zoo druk' Jiad'.
De Zondagen, waarnaar hij vroeger ver
langde, toen hiji nog bij Mij'nhèer Mulder in
huis was, begon hij nu vervelend te vinden,
(Wordt vervolgd)