Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
41e Jaargang.
Vrijdag 14 Januari 1927.
No. 2.
Redacteuren*: Ds. ,P. VAN DIJK te Serooskerke (W.) en Ds. A. C. HEIJ te Koudekerke.
Vaste medewerkers D.D. L. BOUMA, F. J. v. d. ENDE, B. MEIJER, F. STAAL Pin., en R. J. e. d. VEEN.
Persvereeniging Zeeuwsche Kerkbode.
UIT HET WOORD.
UIT E6YPTE GEROEPEN.
Kerkelijk en Geestelijk Leuen.
Bij het begin.
ZEEU
SCHE KERKBODE
Abonnementsprijs! per kwartaal bjj vooruitbetaling f 1,
Afzonderlijke nummers 8 oent.
Advertentieprijs! 15 oent per regelbjj jaarabonnement van
minstens 500 regels belangrijke reduotie.
UITGAVE VAN DE
Adres van de Administratie
Firma LITTOOIJ k OLTHOFP, Middelburg
Beriohten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot Vrijdag
morgen 9 uur te zenden aan de Drukkere LITTOOIJ OLTHOFF
Spanjaardstraat, Middelburg.
TELEFOON 2 3 8. GIRONUMMER 42280.
Hij dan, opgestaan zijnde, nam
het kindeke en zijne moeder tot zich
in den nacht, en vertrok naar
Egypte,
en was aldaar tot den dood van
Herodes opdat vervuld zou worden
hetgeen van den Heere gesproken is
door den profeet, zeggende uit
Egypte heb ik mijnen Zoon ge
roepen.
Matth. 2:14, 15.
't Is een merkwaardig en, oppervlakkig ge
zien, een zonderling gebruik, dat de Evan
gelist Mattheiis hier maakt van de woor
den des Heeren door Hoséa (hoofdst. 11:1)
„Als Israël een kind was, toen heb Ik hem
liefgehad, en Ik heb mijnen zoon uit Egypte
geroepen."
Bij Hoséa heeft dat „Ik heb mijnen zoon
uit Egypte geroepen" oogenschijnlijk niets
van een profetie van wat er eenmaal met
den Christus gebeuren zou.
De zoon, van wien hier sprake is, is niet
de menschgeworden Zone Gods, maar Israël.
En Hoséa's woord is geen voorzegging
van wat er met Israël gebeuren zal, maar
van wat er, vele eeuwen geleden, met Is
raël gebeurd i s het is door den Heere
uit Egypte geroepen.
En tóch verzekert ons Mattheiis, dat toen
het Kindeke Jezus door Jozef, op Gods be
vel, uit Egypte, waarheen het gebracht was
om het het zwaard van Herodes te doen
ontkomen, naar Kanaan werd teruggevoerd,
daarin het Woord des Heeren door Hoséa
zijn vervulling kreeg.
Hoe hebben we dit te verstaan, en wat
mag de Heilige Geest ons daarmeê te zeg
gen hebben
De sleutel ligt, naar 't me voorkomt, in
de geheel eenige beteekenis van het volk
Israël.
In zijn historische beteekenis, als het
volk waaruit, zooveel het vleesch aangaat,
de Christus zou geboren worden en in zijn
typische beteekenis, als voorbeeld van
de Kerk des Nieuwen Testaments en van
den Christus Gods.
Letten wij eerst op het eerste.
Als het volk waaruit Hij geboren zou wor
den, droeg Israël van den beginne, zooveel
het vleesch aangaat, den Christus in zich.
Hem droeg het in zich, toen het nog was
in Abrahams lendenen zouden niet in
Abrahams zaad alle geslachten des aardbo
dems gezegend worden Hem droeg het
in zich, toen het, zeventig zielen sterk, uit
Kanaan naar Egypte trok.
Hem droeg het in zich, toen het in Egypte
uitgroeide tot een machtig volk.
Hem droeg het óók in zich, toen het door
den Heere „met een sterke hand" uit het
Egyptische diensthuis werd uitgevoerd.
En als het volk dat den Messias in zich
droeg, werd het door den Heere uit Egypte
verlost.
Niet om Israël op zich zelf, niet om de
zóó- en zóóveel zielen die zuchten onder
Fariios tirannie, zonder meer, ging het den
Heere bij hun verlossing maar om de ver
vulling van zijn belofte aan Abraham aan
gaande zijn zaad, om dat zaad-zèlf waaraan
de belofte en daarmee de verwerkelijking van
zijn heilsraad hing, om de bewaring van den
Christus.
En toen Israël door den Heere uit Egypte
werd geroepen en naar 't beloofde land ge
voerd toen werd i n Israël, het zaad,
de Christus, het kindeke Jezus uit Egypte
geroepen.
Dit was een historisch feit.
Doch er was tusschen Israël en den Chris
tus Gods nog een andere dan een historische
band, dan e*n band des vltesches.
Die band des vleesches was de grondslag
van een geestelijke betrekking welke de
Heere tusschen Israël en Hem had gelegd.
Als het volk dat Messias in zich droeg,
had de Heere Israël óók bestemd een type,
een voorbeeld van den Christus te zijn.
In zijn namen Israël, knecht des Hee
ren, zoon van "God.
In zijn vernedering en in zijn eere, in zijn
zwakheid en in zijn kracht, in zijn strijd en
in zijn overwinning, in zijn lijden en in zijn
voorspoed in héél zijn raadselachtige en
belangwekkende historie.
En type van den Christus was het, .ïaar
Gods bedoelen dat zegt ons het woord
van Mattheiis óók in die twee groote be
slissende momenten zijner geschiedenis zijn
overbrenging uit Kanaan naar Egypte, en
zijn uitleiding uit de Egyptische vernedering
naar Kanaan.
Oók in die eerste.
Want het was niet buiten Gods bestel,
maar door Gods beschikking hoe tastbaar
was ze, en hoe werd ze door Jozef ver
staan dat Israël in Egypte geraakte.
En 's Heeren bedoeling daarmeê was twee
erlei.
Ja, óók Israëls vernedering en harde dienst,
die het tot ondergang schenen te doemen
en als in een levend graf besloten, en die
openbaar moesten maken, dat dit volk in
zich zelf even rechteloos was voor God als
alle andere volken, niet minder dan zij onder
de gerechtigheid Gods bezwijken moest, en
alleen door genade verlost en tot Gods volk
kon aangenomen worden.
Maar dan óók, om het in zijn kerker, on
der het schild des Heeren, te doen uitgroeien
tot het machtige volk, dat de Heere zich
zou verlossen ten eigendom.
In het één zoowel als in het ander was
het type van den Christus dien het in zich
droeg.
In zijn vernedering en benauwingvan
de vernedering en het lijden, waaraan de
Christus, dragende de zonde zijns volks, zou
onderworpen worden.
In zijn bewaring en uitgroei van de be
waring van Messias, bij het dragen van de
ongerechtigheden zijns volks, en van de za
den des levens die Hij daarin zou uitstrooien
en doen ontkiemen.
En eveneens was het in zijn eindelijke
verlossing en in zijn triumfeerenden uittocht
uit Egypte, voorbeeld van de opwekking
van Christus uit de dooden en van zijn ver
hooging aan Gods rechterhand.
Daarom lag er in wat Israël in dit alles
overkwam een profetie van wat over den
Zone Gods in 't vleesch zou komen.
En het kreeg dat is het wat Mattheüs
ons wil doen verstaan zijn duidelijke af
spiegeling in 't geen er gebeurde met het
kindeke Jezus, toen het eerst vluchten moest
naar datzelfde land, waarheen Israël in zijn
kindsheid eenmaal werd gevoerd, en er
daarna veilig uit terugkeerde naar Kanaan.
Ook die beide de reis van Josef naar
en zijn terugtocht uit Egypte geschiedden
op goddelijk bevel.
Ook voor het kindeke Jezus was de vlucht
naar Egypte een vernedering en vol van
gebaren.
Doch ook Hij werd daardoor bewaard
onder de hand des Vaders, en Zijn taak en
bestemming tegemoet gevoerd.
Daarom kwam, wat de Heere met Israëls
wonderbare leiding bedoelde, eerst tot zijn
volle verwerkelijking in wat er met het
kindeke Jezus gebeurde.
Gelijk dit laatste op zijn beurt weer
profetie was van wat volgen zou, en zijn
volle vervulling kreeg in het lijden en ster
ven van den Middelaar, en in Zijn opstan
ding en verheerlijking daarna.
En hoeveel heeft dit Schriftdeel, dus ver
staan, ons te zeggen
Het toont ons de eenheid van het groote
werk Gods tot onze verlossing en zaligheid
onder Oude en Nieuwe bedeeling.
Het ontdekt ons één der graveerselen Gods
op den hoeksteen, die in Sion gelegd werd.
Het toont ons in de vernedering, die de
Middelaar om onzentwil overkwam, onze
verwerpelijkheid voor God. Maar het pre
dikt ook, al wie in Hem gelooven, hoe vol
komen de verlossing is uit het diensthuis
der zonde en uit de macht des duivels, die
in Hem hun deel werd.
Want zoo zeker als Israël naar het vleesch
den Christus in zich droeg, toen het naar
Egypte trok en uit Egypte werd uitgevoerd
naar Kanaan zóó zeker droeg Christus,
toen Hij in banden des doods werd gebon
den, en toen Hij ze afschudde om tot Zijn
Heerlijkheid in te gaan, in Zich heel Zijn
Kerk en alle hare leden.
Vreeland. FERNHOUT.
(Overgenomen uit N.-Holl. Kerkblad.)
Nauwelijks was het jaar aangebroken, of
ik kreeg een klein dispuut met mijn ver
stand. Het vroeg me, of ik het ook niet
dwaas vond, dat vele menschen zulk een
groot verschil zien. tusschen den laatsten en
den eersten dag van een jaar. Door erva
ring geleerd, vroeg ik op mijn beurt hoe
bedoelt ge dat. Ach, was het antwoord, al
gemeen wordt beweerd, dat de laatste dag
van 't jaar ons doet terugzien op den weg,
waarlangs we gekomen zijn, terwijl we op
den eersten met het aangezicht naar de
toekomst staan. Is dit dan niet juist, hernam
ik. Weineen, althans ik kan het niet inzien.
Naar mijn meening is de eene dag aan de
den ander gelijk. Eerst komt de morgen,
en daarna daalt de avond en op de beide
door mij genoemde dagen nog al vroeg.
De een mag een weinig helderder zijn, dan
de ander, het weêr mag iets verschillen,
maar dat is dan ook alles. Meer onderscheid
zie ik niet. Eerst dacht ik, hoe is 't
mogelijk, dat mijn verstand zoo redeneeren
kan en ik begon haast aan de gaafheid te
twijfelen, maar ik herkreeg mijn tegenwoor
digheid van geest nog al spoedig en ik gaf
tot bescheid als een mensch enkel verstan
delijkheid was, dan zou dit waar kunnen
zijn, maar wij hebben toch ook nog een
vermogen, .dat wij gevoel noemen en dit
heeft toch ook zijn rechten. Men moge zeg
gen, wat men wil, ontegenzeggelijk is toch
waar, dat we op 't einde van 't jaar leven
diger dan anders beseffen de snelheid, waar
mede onze dagen voorbij vliegen. Zelfs
de meest ongevoeligen hoort men zeggen
waar is het jaar gebleven. Alle bladen, kleine
en groote, houden zich met het verleden
bezig en het is voor ieder een behoefte om
nog eens terug te denken aan al wat er ge
beurd is. Het is heelemaal in overeenstem
ming met onzen aard en onzen aanleg en
het zou een schrikkelijke ontaarding zijn,
als menschen dit konden nalaten. Het zou
ons leven niet verhoogen, maar verlagen.
De gemeente van Christus heeft het ook
altijd zoo begrepen en daarom houdt ze op
den laatsten dag dan ook altijd nog een sa
menkomst, waarin ze in 't openbaar gedenkt
aan al de weldadigheid, welke God haar be
wees, van aï de schatten, welke haar in het
geboren Kindeke van Bethlehem geschonken
zijn en zij waardeert het, dat zij tegenover het
vergankelijke, dat haar menige pijnlijke erva
ring veroorzaakte, stellen mag de rijke en
vertroostende waarheid Gij zijt ons ge
weest een Toevlucht van geslacht tot ge
slacht. Wij willen ons niet schuldig maken
aan de overschatting van zulk een samen
komst, wat zeker wel eens gebeurt. Of zij
er nog zijn, weet ik niet, enkelen ken ik
er wel, die alleen naar de kerk gaan op de
avonden van het Biduur voor 't gewas, dank-
uur in den herfst en op den oudejaarsavond,
maar vroeger waren er wel die alleen op
den oudejaarsavond gingen en die dan zoo
met luide stem en uit vollen borst meezon
gen Uren, dagen, maanden, jaren, vliegen
als een schaduw heen en het scheen wel,
alsof zij dan zeer voldaan over zichzelf wa
ren, denkende eind goed al goed. Als jon
gens vonden we het fijn, dat zulke mannen
nog eens kwamen en wij vroegen reeds over
dag aan elkander, of deze of gene ook komen
zou. We wisten wel, dat het niet zoo be
hoorde, maar het was in ons oog toch merk
waardig, als ze in die laatste samenkomst
tegenwoordig waren. Onder ons Gerefor
meerden zijn er gelukkig zulke menschen niet.
Maar het is mij wel eens opgevallen, dat
er verschil is in 't aantal, dat op oudejaars
avond samenkomst met het aantal, dat nieuw
jaarsmorgen naar het bedehuis gaat. Ik weet
wel, dat er wel redenen zijn op te geven,
maar of het heelemaal in orde is, zou ik
niet durven zeggen. Het lijkt me zoo goed,
dat de gemeente ook op den eersten morgen
publiek belijdt Ik hef mijn oogen op naar
de bergen, vanwaar mijn hulpe komen zal.
Ongemerkt ben ik er toe gekomen om
even uit te laten komen het verschil tusschen
den laatsten en den eersten dag van het
jaar. Het verstand is nog niet bevredigd
want het oppert de bedenkingDit moge
allemaal zoo zijn, maar dit ligt niet aan de
dagen, hoogstens kan men zeggen, dat de
stemming op den eenen dag verschilt met
die van een anderen. Doch daaraan stoor ik
mij verder niet, wijl ik dan te voren weet,
dat het blijft voortspinnen aan de eenmaal
ontstane draad, en het mij niet te doen is
om allerlei publieke onderscheidingen. Wij
zouden immers nog lang kunnen praten over
de vraag of er een werking van deze dagen
uitgaat op ons of dat het enkel in ons ligt.
Hoe dit ook zij, geef ik dan maar toe, wer
kelijk is het toch niet anders, dat wij op de
onderscheiden tijden niet gelijk zijn en daar
door heb ik mij ruim baan gemaakt om
ongestoord verder te kunnen gaan. Natuurlijk
wil ik niet zoo oppervlakkig zijn om aan te
nemen, dat nu het oudejaar verdwenen is,
ook verdwenen is, al wat er in 't verleden]
was. De erfenis ging met ons mee in 't
nieuwe jaar en wij zouden al heel dwaas
zijin, indien we in cien waan verkeerden, dat
elk nu beginnen kan met een geheel schoone
lei. Dit is niet het geval en al zouden we daar
voor het oog sluiten, de werkelijkheid zou
het ons wel anders herinneren. Naarmate
onze jaren klimmen, naar die mate gevoelen
we, dat we ons niet losmaken kunnen van
het verleden, van het heden. Het is echtereen
rijke weldaad, dat we onze zorgen mogen
werpen op Hem, die gezegd heeftIk zorg
voor U. Ongetwijfeld is er nog altijd veel,
dat ons drukken en kwellen kan in ons per
soonlijk, huiselijk, maatschappelijk, staatkun
dig en kerkelijk leven, want ae gezichtseinder
is in vele opzichten niet helder. In de laatste
dagen werd naar de verschillende posten ge
seind Wees op uwe hoede waaruit bleek,
dat er stormen konden komen en wij mogen
het niet vergeten, dat wij ook in ander op
zicht aan gevaren kunnen blootstaan.
Het nieuwe jaar is de voortzetting van
het oude en gelijk er in 't verleden veel
goeds was, zoo zal het ook in de toekomst
zijn, maar evenzeer is het waar, dat er
koude dagen zullen komen. Daarvan moet
ieder zich helder bewust zijn, want anders
zal de eene teleurstelling de ander opvolgen.
Het blijkt trouwens reeds duidelijk. De
doodsklokken hebben in 't nieuwe jaar ook
nog geen rustziekten van allerlei aard blij
ven ons vergezellen stoornissen in de na
tuur doen zich nog altijd voor van schok
kende ongevallen lezen we dagelijks de aar
de is en blijft een jammerdal, en de mensch
gaat naar zijn eeuwig huis. Wij moeten ons
het niet gunstiger voorstellen dan het is en
wij doen wel, wanneer wij met David zeg
gen en nu wat verwacht ik, Heeren.
mijn hope is op U. Wie het huis zijner ver
wachting bouwt op een grondslag beneden
de sterren, die zal zich te laat beklagen.
Maar wie den Heere verwachten, die zul
len niet teleurgesteld uitkomen.
Benijdenswaardig acht ik steeds meer hen,
die zich bewust zijn wij zijn op aarde niet
thuis en die dit aan hun God zeggen zooals
de dichter Ik ben een vreemdeling op aar
de, maar die uit den diepsten grond van hun
hart bidden verberg Uwe geboden voor mij
niet. Dit do'qt mij dan ook wenschen, dat
elke lezer van onze Kerkbode daartoe kome
steeds meer, opdat hij ondervinde, dat wat
hem ook ontvalt, de Heere zijn volk nooit
verlaat. Dit is het beste deel, 't welk ons te
beurt kan vallen en dat ons nimmer ontgaat.
Op deze wijze trekken we voort evenals de
kinderen Israëls en wij houden ons den weg,
dien de Leidsman ons wijst en wij verwach
ten de kracht van Hem, die de sterkte ver
menigvuldigt bij de zwakken. Wij merken,
dat ons pad eenzamer wordtvelen, met wie
we vroeger waren zijn bezweken anderen,
bevinden zich niet in onze omgeving, maar
wij willen daarover niet klagen, want het ge
schiedde, opdat wij inniger verlangen zouden
