Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland
36e Jaargang.
Vrijdag 2J December 1922
No 52
RedacteurenDs. L. BOUMA te Middelburg en D?. G. F. KERKHOF te Oost-Souburg.
Taste medewerkersD.D. P. TAN DIJK, F. J. v. d. ENDE, A. C. HEIJ, B.MEIJER, F. STAAL Pznen R. J. y. d. TEEN.
PER8VEREEKIGIRS ZEEDWSCHE KERKBODE.
i
Oudere Tijdgenooten.
DADERS DES WOORDS.
Abonnementsprijsper kwartaal bg vooruitbetaling f 1,
Afzonderlijke nummers 8 cent.
Advertentieprijs 15 cent per regelbg jaarabonnement van
minstens 500 regels belaDgrgke reductie.
UITGAVE VAN DE
Adres van de Administratie:
Firma LITTOOIJ OLTHOFF, Middelburg.
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
uiterlijk Vrijdagmorgen te zenden aan de Drukkers
LITTOOIJ OLTHOFF, Middelburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280.
KERKELIJK LKVKS.
Het is laDg geledeü, dat ik kennis maakte
met .Oudere Tijdgenooten", maar de indruk,
welke ze op mg gemaakt hebben is mij bijge
bleven. Later heb ik enkele malen deze kennis
making hernieuwd en zoo den eersten indruk
versterkt en ik heb het steeds als een voorrecht
beschouwd, dat ik ze heb mogen ontmoeten.
Daarom heb ik ze met blijdschap begroet, toen
ze nog eens bg mg binnenkwamen.
Zg herinneren ons aan de jaren 1840 en v.v.
en brengen u ia den kring, waarin het Reveil
zgn grooten invloed heeft doen gelden. Het
Reveil is een merkwaardig verschijnsel in het
godsdienstig leven uit de eerste helft der negen
tiende eeuw in ons vaderland en kennis daar
van is onmisbaar voor allen die eenigermate
op de hoogte willen zgn met de geschiedenis
van ons volk uit dien tgd. Het is de ontwaking
uit een diepen slaap en het heeft iets van het
schoone morgenlicht. Het oog ging in breederen
kriog open voor de ontzettende verwoesting,
welke het rationalisme en de geest van Rous
seau in ons land had aangericht en dit ging
gepaard met het besef, hoe noodzakelijk het
was, dat men terugkeerde tot het evangelie van
Gods welbehagen in menschen. Persoonlijk
leerde menigeen zich kennen als een arm zon
daar en kreeg de begeerte om in Jezus gevonden
te worden, wgl de eigen gerechtigheid gdel
bleek te zgn. Ieder, die aangeraakt werd door
den adem van deze opwekking begon te ge
tuigen en wekte anderen op om het heil in
Christus te zoeken.
Ook vele aanzienlijken bedachten, wat tot
hun eeuwigen vrede kon dienen. Onder hen
waren mannen als Bilderdijk, die zgn groote
gaven gebruikte om tegen den geest der eeuw
in te gaan en hg had enkele leerlingen, die
zijn voetstappen drukten. Menigeen heeft ge
schreven over deze dagen en over dit verschijn
sel, wgl ze gevoelden dat het aller aandacht
ten volle waard was.
De eens zoo bekende en nog niet vergeten
A. Pierson is het geweest, die ons deze Oudere
Tijdgenooten heeft geteekend. Eerst schreef hij
een inleiding, waarin hg een beschrijving geeft
van Da Costa naar zgn brieven. Vervolgens
geeft hg vier hoofdstukken, waarvan het eerste
ons een beeld laat zien van Heldring, wiens
naam zulk een voorname plaats heeft gekregen
door zgn arbeid in de barmhartigheid en voor het
Christelijk onderwijs. Het tweede handelt over
H. J. Koenen en M. de Clerck. Het derde
spreekt van Green van Prinsterer, Capadose,
Wormser, Schunsheimer, De Liefde en van
der Bruggen. Het laatste teekent ons Bilder-
dgk als een der vaders van het Reveil.
Het aantrekkelijke van dit werk is, dat de
schrijver, die in zgn jeugd de meesten dezer
mannen gekend heeft, ons weergeeft, een in
druk, welken zg op hem gemaakt hebben
en daarbg beschikt over een zeldzaam talent,
waardoor hij u een levendige belangstelling
weet in te boezemen voor de door hem be
schreven personen, die op deze wgze voor u
beginnen te leven. Ge begint hen te kennen en
te verstaan en ge leert de bezieling, waarmede
deze mannen gearbeid hebben, te waardeeren.
Al is het, dat de schrgver niet verzwggt hun
zwakheden en gebreken, toch is 't einde, dat
men hoog bij hen opziet.
Daarbg ziet ge hen in 't milieu, waarin zg
geleef en gearbeid hebben en ge kunt ze na
nauwkeurig lezen u een jaister voorstelling
vormen van het godsdienstig leven uit die
dagen.
Ge zult wel gemerkt hebben, dat ik dank
baar ben, dat de uitgever het aangedurfd heeft
een derden druk van dit boek te geven, wgl
ik van meening ben, dat het ook nu nog de
aandacht ten volle waard is en als het aan
mg lag, zou elke jongeling en jongedochter,
die iets gevoelt voor de ontwikkeling van 't
godsdienstig leven van ons volk, het lezen. In
derdaad kan het bijdragen om ons een juisteren
blik te geven, op wat er in die jaren gebeurd
is en dit heeft waarde voor ons eigen leven.
Het is een goede gedachte geweest om ds.
Rullman van Utrecht te verzoeken een voor
woord te geven en ieder, die het boek aan
schaft, mag niet nalaten, daarvan ernstig nota
te nemeD. Wat daarin staat, heeft de lezer
noodig ter voorlichting aangaande den inhoud.
Hg wgst duidelijk aan, waar men bg het lezen
op letten moet.
Het boek heetOudere Tgdgenooten, door
A, Pierson en het i9 uitgegeven bg H. A. van
Bottenburg, Amsterdam. Bouma.
Niet zonder Christus,
Maar wel door Christus.
Het zou een gdel werk zgn den geloovige
voor te houden den eisch tot goede werken,
hem daarbg te verwijzen naar den regel van
Gods wet en in uitzicht te stellen een genade
loon, wanneer hg tot goede werken niet in
staat was.
ibOok op dat in-staat-zgn tot goede werken
dient dus gelet te worden en wel uit het twee
erlei oogpunt, dat de geloovige daartoe niet ia
staat is zonder Christus, maar wel doort en in
gemeenschap met, Christus.
Wanneer wij belgden, dat de mensch uit zich
zelf tot alle goed werk onbekwaam is en alleen
door en in gemeenschap met Christus daartoe
kan bekwaamd worden, dan vindt die belij
denis tegenspraak. Heele en halve. He*le door
die meenen, dat de mensch daartoe Christus
ganschelgk niet noodig heeft, halve door die
leeren, dat Christus daartoe maar ten deele
noodig is.
