J® M Mk y
Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland.
•36e Jaargang.
Vrijdag 3 Februari 1922
No. 5
KIT HET WOORD.
Redacteuren Ds. L. BOUMA te Middelburg en Ds. G. F. KERKHOF te Oost Souburg.
Taste medewerkersD.D. P. VAN DIJK, F. J. r, d. ENDE, A. C. HEIJ, B. MEIJER, F. STAAL Pzn R. J. v. d, TEEN en F. W. J. WOLF.
PBRSV1RBBN1GIKG ZBBUWSCflB KBRKBODB.
[woelt
Nog eens de brochure.
4t>OftB«meHt8prttSper kwartaal b| vooruitbetaling f 1,—.
Afzonderlijke nummer? 8 cent.
AdverteBtieprQl15 cent per regel; bij jaarabonnement ran
minstens 500 rebels belangrfke redactie
ÜITGATI TAH DE
Adrei vai d« Admialstratlc
Firma LITTOOIJ OLTHOFF, Htddelbsrg.
Berichten, Opgaven Pre likbeurten en Advertentiën tot
uiterlijk Vrijdagmorgen te zenden aan de Drukkers
LITTOOIJ OLTHOFF, Mid-Ulburg.
TELEFOON 238. GIRONUMMER 42280.
UIT DE DIEPTE.
Heere, waarom doet Gij ons van
Uwe wegen dwalen
Waarom verstokt Gij ons jliart,
dat wij U niet vreezen
Keer weder.
Om Uwer knechten wil, de stam
men Uws erfdeels
Jes. 63 17.
'kHeb het wel nooit gezien, maar ik kan
het mij toch wel voorstellen, dat dwalen
van het schaap, dat uit-het-oog-verliezen
van herder en kudde.
Het behoeft nog niet eens opjettelijk te
gaan, maar toch komt het er toe, als het
dier alleen oog heeft voor de weide, waar
in het graast.
Ongemerkt gaat het, langzamerhand.
Zelfs is er nog geen opzet, als het in
z'n eigenzinnigheid niet luistert naar de
waarschuwing, die het gewordt door het
kluitje uit den herdersstaf. Het wil wel vol
gen, maar
Nog even wil het doorgaan.
Maar met dat al komt het eigenzinnige
dier in steeds armere streken, het wordt
meer 'n loopen dan 'n rustig grazen
totdat het plotseling voor 'n afgrond staat.
En ja.... dan ziet het van alle kanten
de gevaren
dan ontdekt het rotsspleten van alle
zijden
dan wil het terug.
Maar waar is de herder?
En het is, alsof we het hoorendat
klagelijk blaten, dat aanhoudend roepen
Kom toch en breng mij W3er bij de kudde
ik wil weer volgen, maar ik weet niet hoe.
Zoo is er ook 'n roepen van christenen,
die ver van hun God zijn afgedwaald.
Zij hebben dit niet opzettelijk gedaan,
niet op één keer, want, och 1 dan is één
blik van hun Heiland voldoende, om wee-
nend tot iükeer te komen.
Maar het is langzamerhand gegaan op
Gods leiding hebban ze niet gelethet
stoffelijke (de weide) was hun het een en
het al. Daarop waren ze bedacht. Hoe
langer hoe meer werd het 'n leven zonder
God.
Onrust was er ook niet bij hen, maar
vrede toch nog veel minderzij dachten
eigenlijk niet aan God.
Wat kunnen we toch ver afdwalen,ook
al ziet 'n ander onze armoede nog niet
Maar dan komt toch eindelijk 'n stap,
die de laatBte is.
Waardoor
Wij weten het vaak zelf niet. Zeer vaak
wel, omdat God ons in welk opzicht dan
ook in bittere ellende brengt. M^ar hoe
ook er komt 'n oogenblik, dat we de gees
telijke aftakeling ons bewust worden en
we besluitenzoo kan het niet langer.
En wonderlijk is dan dat innerlijk ziels-
beweegnog levend in de zonde, ver van
God af, welt uit de diepte van ons hart
'n roepen, soms niet eens in woorden, maar
slechts 'n zucht.
Maar dan 'n zucht, die tcch inhoudt 'n
»o God, help mij
Keer weder, want zoo kom ik om.
Vreemd toch, dat zieleleven 1
Wij hebben ons van God afgekeerd, en
toch dat vragen, of Hij wil wederkeeren.
Maar toch is het zoo alleen goed.
Want, ja, wij hebben wel God losge
laten, wij hebben ons niet gestoord aan zijh
vermaningen (zooals het schaap niet aan
het klui'je uit den herdersstaf), maar juist
dat vermanen is God moede geworden.
Hij verbergt zijn aar gezicht voor ons.
Hij trekt ons niet meer met zijn liefde
koorden.
Hij laat ons begaan.
Hij onthoudt ons de kracht, om aan de
zuigkracht der wereld weerstand te biedeü.
Dan laat Hy ons dwalen en verstokt
Hij ons hart, dat we Hem niet vreezen.
De Heere heeft zich dan ook aan ons
onttrokken.
En dan gaan we de richting der rotsen,
waar al zoovele omgekomen zijn.
Maar eindelijk komt het keerpunt.
Eindelijk voelt het arme hart (dat niet
lachend 't verderf tegemoet gaat) waar
het henen gaat.
Maar dan kan het niet meer terug, want
het Woord is al zoolang 'n gesloten boek
voor ons en we zijn ontwend aan het gebed.
Diep gevoelen wij het dan weer aan
wij kunnen den weg terug niet meer vinden.
Als God niet tot o n s komt, dan
Neen, het is dan maar niet 'n volgen
van den Herder, want de Herder waar
is Hij
En dan klinkt uit het klagende hart die
droeve toon
Keer weder.
De Heere moet altijd de eerste weer
zijn.
En Hij is reeds de eerste door die bede
te doen wellen uit de diepte van ons hart.
Eq vooral als we dan voor de verhooring
van deze bede steun zoeken in Gods rijke
belofteD, zijnen knechten gedaan, aan
Abram en Israël 16) en we ons be
roepen op de stammen zijns erfdeel?,
aanvoelend onze saamhoorigheid met zijn
Gemeente, met het volk Gods, ja
dan wordt het roepen tusschen de rotsen,
'n gevonden worden, want
O menschenziel, ligt gij in winterboei
en vreest ge, dat de dood U overmocht?
't Is tijdelijk Diep in U werkt en
het wondre leven, dat weer lente wrocht.
(Nellie: ^Stamelingen" No. 74).
Middelburg. Telkamp.
LETEM.
Het jaar, waarin de verkieziog6n valleD, is
reeds een maand oud. Bladen van verschillende
richting klagen dat er weinig actie is. De
socialisten echter moeten zeer actief zgn. Zjj
sturen hun propaganda-schriften bg duizenden
de wereld in en willen beproeveü, of het hun
niet gelukken zal vele vrouwen voor hun doel
te winnen, en heimelijk hopen ze, dat het
oogenblik Diet verre is, waarop ze met de
Roomsch-Katholieke Staatsparty b.v. een groote
meerderheid in de Kamers vormen, om deel te
nemen aan de regeering. Het is evenwel ge
bleken, dat de laatstgenoemde party, daartoe
nog niet bereid is. Maar wat niet is, kan komen.
De brochure spreekt zich duidelijk uit over
wat er naar het oordeel van den schrijver straks
gebeuren moet. Doch we willen eerst nog even
een paar harer bedenkingen tegen dit minis
terie geven.
Op bladzijde 17 staat: „Elk man van Anti
revolutionairen huize herinnert zich, hoe dr.
Kuyper met bracht van argumenten het be
ginsel inzake de autonomie of zelfstandigheid
der burgelgke gemeenten heeft verdedigd. Die
autonomie wortelt in de historie van ons volk
en een kabinet, dat eenige piëteit heeft voor
ods beginsel zal niet dan in de hoogste nood
zakelijkheid deze autonomie schenden en de
historische banden, die zulk een volksdeel bin
den aan het verleden, verscheuren. Maakt de
economische ontwikkeling samenwerking van
verschillende gemeenten noodig, dan kan zulks
op federatieve grondslag, zooals in Engeland
geschiedt, doeltreflend plaats hebben.
Maar de revolutionaire Staat beschouwt de
gemeenten als administratieve onderdeelen van
de Staat, waar de Staat naar welgevallen mee
kan handelen.
En hoe stond dit kabinet iegenover deze
zelfstandigheid der gemeenten Het heeft de
gemeenten naar willekeur gesplitst of veree-
nigd, ja, soms van boven af pressie uitgeoefend
om twee soms drie gemeenten administratief
tot een te maken. Met te gend cynisme dreef
men den spot met het groote beginsel, dat in
dertijd zoo welsprekend was verdedigd door
onzen grooten Leider, boven wieüs stoffelijk
overschot de schoot der aarde zich nauwelijks
heeft gesloten. Het is onbegrijpelijk, dat men
niet heeft gevoeld, hoe pijnlek het Anti-revo
lutionaire volk door zulk een hondelwijze ge
griefd moet worden".
Ook op dit gedeelte van de brochure ves
tigen we de aandacht, liet is goed, dat dit
eens onder 't oog gebracht wordt. Wie geen
rekeniDg houdt met de historie, komt verkeerd
uit. De materialist gevoelt geen band aan het
verleden en let alleen op wat hij noemt de
eischen van het tegenwoordige. Maar we zijn
Christelijk-histon3ch en willen, dat de band
aan de geschiedenis geëerbiedigd blijve
Nog meer zou ik kunnen afschrijven. Doch
ik vertrouw, dat onze mannen dsze brochure
zullen lezeD. Of zou de coalitie-bacil reeds zulk
een werking uitgeoefend hebben, dat er ook
ondör ons zgn, die geen kwaad van het huidig
ministerie kunnen hooren. Nalaten kan ik ech
ter niet, om nog op een enkele zaak te wijzen.
Op bladz. 18 staat„Om het den Anti-revo
lutionairen goed duidelijk te maken, voor welke
cultureels doeleinden men het oorbaar achtte
het Staatsgeld te gebruiken en voor welke niet,
werd aan de Vrije Universiteit subsidie gewei
gerd. De opbouw der Gereformeerde weten
schap is ook iets anders dan de arbeid der
doorluchtige komedianten. Naar het mij voor
komt, heeft ons volk deze daad goed b^grepeD.
En diep gevoeld".
Wie hierop gelet heefr, kan best b g-ijpen,
dat de schrijver er nog een pittig ??oord aan
toevoegt en men zou ook nog wel iets kunnen
zeggen over den geest, welke er uit spreekt.
Doch waartoe?
Nog iets over het financieel beleid van dit
kabinet. „We wenschen de billijkheid te be
trachten en voorop te stellen, dat de oorlogs
toestanden in bijna alle landen het evenwicht
tusschen de uitgaven en de inkomsten verbroken
heeft. Maar als men dit ten volle laat mee
wegen, kan men dan in gemoede beweren, dat
goed beleid het departement van fiuantiën heeft
gekenmerkt. Heeft het zich gehouden aan den
geest van art. 16 van ons program, waar we
lezen
De Party wenscht, dat het evenwicht tusschen
ontvangsten en uitgaven geregeld worde, niet
door drukkende vermeerdering van de lasten
der natie, noch door bezuiniging op het noodige,
maar door beperking van staatsbemoeiing.Zoo
luidt het in ons program. Eq toch heeft het
Kabinet Ruys de Beerenbroek de Staatsbe
moeiing verder doorsedreven dan ooit het geval
was. 't Is alsof na November 1918 een nacht
merrie de menschen bevangen had, in zulk een
razende vaart ging het bergopwaarts naar den
afgrond van het Staatssocialisme. Wettenma-
kerg zonder einde, alsof de Nederlandsche
burger op geen enkel gebied meer kon loopen
zonder de krukken van den Staat. En hels geld,
het belastinggeld is met honderden millioenen
uitgegeven. Onze Staatsschuld, die voor den
oorlog plm 1100 millioen gulden bedroeg is
thans meer dan twee en half maal zooveel. De
belastingen bedragen meer dan het derde deel
van het inkomen. En al is hier ook veel bg
uit den oorlogstgd, dit huidige Kabinet heeft
niet bezuinigd heeft niet vooruitgezien, heeft
de waarschuwingen van den heer ColgD, die
herhaaldelgk gewezen heeft op de moeielyke
tgden, welke komen moeten, in den wind ge
slagen en is dus in het beleid der fiaantiën
niet Antirevolutionair geweest, maar recht
draads tegen den geest van art. 16 van ons
program iDgegaan.
Doch men leze zelf, wat de brochure verder
zegt en men zal moeten zeggende schrijver
klaagt niet ten onrechte.
Deze en andere grieven moeten er toe leiden,
dat onze partg zich nauwkeurig rekenschap geeft
van den toestand, waarin het land verkeert, en
we kunnen wel vertrouwen, dat zg zich straks
op haar Deputaten-vergadering ondubbelzinnig
zal uitspreken. Van deze zgde duchten we geen
gevaar, want de leiding onzer partg is in goede
handen. Doch er moet ook gewaakt worden
tegen het gevaar, dat ons opnieuw bedreigt,
wanneer de stembus gesproken heeft. Behalve
andere zaken moet de nadruk gelegd worden,
wat de brochure omschrgft op deze wgzede
samenwerking worde gezocht op een vast
accoord, waarbg onze beginselen geeerbiedigd
worden. Zooals het nu gegaan is, mag het niet
laDger. En mocht het niet mogelgk blgken te
zg'ü, welnu, dan herneme onze eigen party
eigen plaats zouden eenige verantwoordelyk-
heid voor de regeeringsdaden. H«t is beter, dat
onze partg opkome voor haar eigen beginselen,
dan de verantwoordeiykheid te dekken voor een
lading, welke we in geen geval begeeren.
Geen wegdoezeling van de geschillen) maar
klaarheid over al die punten, welke met steeds
klimmende kracht een wgs beleid vragen.
Aan beginselvastheidenbeginseltrouw hebben
we behoefte, niet aan een staatkunde, welke
alleen bedacht is op succes. Bouma.
Kerk- en fteheelnienwfl.
TWEETAL TE
Drachster-CompagnieJ. Gillebaard, cand. te
Den Haag.
W. H. v. d. Vegt, cand. te Zwolle.
Harmeien A G. Wolf, te Loenen-Vreeland.
P. A. Zeilstra, te Nieuwveen-Nieuwkoop.
RozenburgJ. Gillebaard, cand. te Den Haag.
J. van Henten, te Oldtkerk.
BEROEPEN TE
Ylst, Zuid-Beierland: D. K. Wielenga (van
Pajeti), tydelyk te Kampen.
Delft: H. Brouwer, te Heemstede.
NgemirdumB. Heeres, te De Lier.
LeeuwardenJ. Mulder, te Schiedam.
Berkel en RodenrgsA. G Wolf, te Loenen-
Vreeland.
BrusselK. Schilder, te Gorinchem.
Schoonoord W. H. v. d. Vegt, cand. te Zwolle,
's GravenmoerJ. Gillebaard, cand. te Den
Haag.
PuttershoekF. H. Boersma, te Bozum.
BEDANKT VOOR
WoudsendM. A. van Pernis, te Schoonre-
woerd.
AFSCHEID VAN
MoerdgkH. N. .Basoski, met 2 Timoth.
2 8-10
Te Assen overleed op 68-jarigen leeftgd
ds. W. Tj. Ngenhuis, em. pred. van Britsum.
Gedurende zgn 40-jarige ambtsbediening stond
ds. N. altoos in Friesland eerst een 3-tal
j iren in Oldeboorn en daarna 37 j aren in Britsum.
Voor de Kerken van Noord-Brabant en
Limburg zal 17 Mei a s. weer eene Ouderlingen
conferentie, de tweede, worden gehouden. De
voorbereidende commissie vergaderde te Raams-
donksveer, waar door de goede zorgen van ds.
Koopmans alles was geregeld. Op voorstel van
den voorzitter, br. J. M. Verhagen uit Den
Bosch, werd besloten slechts 1 referaat te
houden, opdat elleouderlingenaan de bespreking
zouden kunnen deelnemen en als onderwerp
daarvoor te kiezenhet huisbezoek.
De Kerkeraad van Zwammerdam heeft
het volgende voorstel bg de Classe Woerden
aanhaDgig gemaakt
„De Classe Woerden spreke uit, dat zg het
voor de Diaconieën ia haar ressort wenschelyk
acht, dat deze met elkander in verbinding
