GodsdienstoefeningeB
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKAANKONDIGING.
Van Andel-Rntgers, Islam en Christen
dom. 3a herziene en vermeerderde druk
In omslag f 1.60, in linnen f 2 25.
Eldad's Hulp-wandkaart je van Palestina.
Nieuwe Boeken.
Uit de Fonteinen des heils.
Gereformeerd Theologisch Tijdschrift.
VEREENIGINGSLEVEN.
n de Gereformeerde Kerken in Zeeland
op ZOHDAG 16 OCTOBER 1921.
Glass* Middelburg,
Class# Zierikzee.
Class* T h o 1 q.
Class* Goes.
Class* Ax*l,
Ontvangen voor de Zendingsauto van ds.
Merkelnngift in de collecte Arnemuiden
f 2.50; gift N. N. te Middelburg f 2,50;
gecollecteerd op een feest te Grijpskerke f2,95.
C. J. Hondius.
Ontvaügen voor de Zendiüg op Java d. t.
van den Heer P. Sterk Jz. te Schore f 5,— en
d. t. van den Heer Sietzema de opbrengst der
collecte afscheidsavond ds. Merkelön f 86,79%.
De Penningm. der Zending,
C. J. Hondius.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
L. S.
God nam Prof. Bavinck van ons weg.
De nagedachtenis aan zijn persoon en werk
leeft bh' ons, zijn leerlingen, zijn vereerders,
zfl'n vrienden, voort als een kostbaar bezit.
Die nagedachtenis ligt bewaard in onze harten
en we hebben niet van noode door eenig mensch
of door eenig ding aan Prof. Bavinck te worden
herinnerd.
Toch, onze dankbaarheid voor wat God ons
in Bavinck schonk, wil zich niten, zich uiten
in iets, dat zichtbaar en tastbaar is en dat ook
aan het volgende geslacht zegt, dat wij Bavinck
hebben liefgehad.
Ondergeteekenden weten, dat er velen zjjn,
die zoo spreken en daarom vatten ze het plan
op iets te doen tot aandenken aan Prof. Bavinck.
Zij komen tot U en vragen UZend ons een
gave om dit plan te verwezenlijken. De heer
J. H. Kok te Kampen zal gaarne uwe gaven
in ontvangst nemen.
Wat er straks gedaan zal worden, valt nu
nog niet te zeggen. Dit hangt af van het bedrag,
dat binnenkomt. We hopen, dat er veel zal
kunnen worden gedaan.
Het eerst denken we aan een eenvoudigen
steen op Bavinck's graf. Van Mevr. Bavinck
mochten we vernemen, dat de familie gaarne
toestemming zal geven tot plaatsing. Daarna
zou een en ander kunnen komen, dat het werk
van Bavinck doet voortleven, bepaald ook door,
wat hij verzamelde, voor de toekomst te bewaren.
Werd de bibliotheek van Dr. A. Kuyper ver
worven voor het Kuyperhuis, wij zouden de
boekerij van Prof. Bavinck geheel of ten deele
in de bibliotheek der Vrije Universiteit willen
plaatsen. Wellicht ware nog meer te doen.
We zijn er van overtuigd, dat ge ten volle
instemt met wat wij beoogen.
Prof. Dr. F. W. Grosheide te Amsterdam,
Voorzitter.
Prof. Mr. A. Anema te Zandvoort.
Prof. Dr. T. Hoekstra te Kampen.
Prof. Dr. J. Ridderbos te Kampen»
Dr. J. C. de Moor te Utrecht.
Dr. K. Dijk te 's-Gravenhage.
Dr. V. Hepp te Watergraafsmeer.
Dr. B. Wielenga te Amsterdam.
Ds. J. E. Vonkenberg te Amersfoort.
Mevr. Diepenhorstde Gaay Fortman te
Amsterdam.
Mevr. Lindeboomde Jong te Amsterdam.
Mevr. Havelaarvan Beek Calkoen te Ede.
W. Ten Have te Amsterdam.
A. Jonkman te Amsterdam.
J. v. d. Waals te Nijkerk.
K. v. d. Berg te Amsterdam, Jacob
Marisstr. 54, Secretaris.
J. H. Kok te Kampen, Algem.-Penningm.
P.S. De Comité-leden stellen zich ook be
schikbaar tot het ontvangen van Uwe gaven.
Hooggeachte Redactie!
Evenals vorige jaren is me opgedragen om
de Vrienden en Vriendinnen der kinderen die
onze Zondagschool bezoeken, voor te bereiden
op eene verrassing
Nml. De Commissie belast om gelden in te
zamelen noodig voor de Kerstfeestviering is
gereed om haren arbeid te beginnen. Vanaf
de volgende week hopen de dames gewapend
met hunne lijsten de geachte lezers en lezer
essen der Kerkbode een bezoek te brengen.
Wilt U zoo vriendelijk zjjn om deze zusters
hunnen arbeid te verlichten en aan te moedi
gen door Uwe medewerking Steeds is de uit
komst zóó geweest, dat we in de gelegenheid
waren om de kinderen bij de Kerstfeestavond
ook nog wat mee konden geven ter herinnering,
naardat er behoefte wasB.v. een stuk onder-
kleeding. De Vereen „Jachin" doet des Zondags
haar werk in de Gravenstraatschool, M. U. L
School, Wal, Nieuwstraat, Stijfsel weg, Bree-
straat, Hofpleinconsistorie, Nieuwstraat en
Hofplein zijn vervolgklassen Jongens en Meisjes
die de gewone Klassen der Zondagschool hebben
verlaten. Terwijl in de Pijpstraat ook nog eene
vervolgklasse wordt gehouden. En des Maan
dagsavonds in de Spanjaardstraat gebouw
Jongelingsver. een Meisjesnaaikrans.
Ook alle oude leerlingen der Zondagschool
Voor al deze arbeid nu hebben we nog een
tekort van 4 tot 6 Broeders of Zusters, gaarne
zagen we onze kring nog wat uitgebreid. Op
gave van lid kan geschieden bij onder-
geteekende.
Met vriendelijke broedergroete.
Hoogachtend,
Vebelst, Secretaris.
Door den Zendingsstudie-Raad is bfj den
Algem. Boekhandel voor In- en Uitwendige
Zending uitgegeven de derde druk van Islam
en Christendom. De tweede druk was sinds
lang uitverkocht en op de zendingsstudiekringen
bestond groote behoefte aan dit boek. Het is
ïeurig uitgegeven, en zeer goedkoop bovendien.
Wjj hebben den tweeden en derden druk met
elkander vergeleken en het bleek ons, dat de
laatste inderdaad herzien en vermeerderd is
hfd. 5 is omgewerkt en ontving uitbreiding
door een uiteenzetting van de mystieke secten;
in hfd. 7 wordt breeder gehandeld over Sarekat
slam en Boedi Oetema enz.hoe met de ver
anderde tijdsomstandigheden is gerekend blijkt
o.a. uit hfd. 6 bl. 119. Over den invloed van
den oorlog op de landen van den Islam wordt
zoo goed als geheel gezwegen wij kunnen dit
>illijken de tijd is nog niet daar, om een balans
op te maken.
Als leider van zendingsstudiekringen heb ik
^slam en Christendom meermalen mogen ge
bruiken en steeds met veel genoegen wellicht
had ik goed gedaan mijn opmerkingen bijtijds
aan de bekwame schrijfster bekend te maken
misschien was zij aan enkele tegemoet geko-
komen zoo hadden wij b.v. op bl. 25 bij Allat
en Ozza gaarne aangèteekend gezien, dat deze
godinnen der Arabieren waren; op bl. 26, dat
Aboe Talib een oom van Mohammed was, bij
wien hij als 8-jarig kind in huis kwam op bl.
32, dat Mohammed 11 vrouwen had en 2 bij
wijven, en zooveel meer, doch al te maal klei
nigheden. Jammer vinden wij het ontbreken
van een verklaring van het feit, dat de Halve
Maan het symbool der Mohammedanen is.
Wij vonden slechts weinig drukfouten op
)1. 224 is het opschrift niet gecorrigeerd.
Nu in dezen winter op verschillende plaatsen
weer zendingsstudiekringen zullen worden ge
organiseerd, bevelen wij dit boek van harte
aan. Ook jongelingsvereenigingen zullen goed
doen het aan te schaffen. De prijs is zeer laag
voor een boek van meer dan 240 bl.
Wij breDgen aan de schrijfster, die weer naar
het zendingsveld terug is, onze oprechte hulde,
dat zij in haar verloftijd zich de moeite heeft
getroost dezen derden druk voor de persklaar
te maken. J. D. Wielenga.
Het is ontwijfelbaar dat de kennis van de
heilige historie, welke we in de H. Schrift
vinden, van groot belang is voor kinderen.
Zelfs zij, die den Bijbel beschouwen, als een
verzameling van godsdienstige geschriften, door
menschen gegeven, erkenneD, dat die oude ge
schiedenissen een groote waarde kunnen heb
ben voor de opvoeding. Behalve in de gezin
nen wordt ze onderwezen in onze scholen en
zondagsscholen.
Veel is er gedaan om het hun, die het on
derwijs geven, gemakkelijk te maken. Hoevele
handleidingen en handboeken zijn er vóór en
na niet uitgegeven, zoodat ieder, die het ver
langt, de noodige voorlichting kan ontvangen.
Om degelijk onderwijs te kunnen geven,
moeten we ook het land der belofte kennen
en zich een voorstelling kunnen maken van
zijn bergen en dalen, van zijn stroomèn en
beken, van zijn steden en dorpen. Nu zijn er
altijd geschikte kaarten van Kanaaa geweest,
maar wij kunnen wel zeggan, dat we thans in
de gelegenheid zijn om een zeer voortreffelijke te
raadplegen. Niet ieder echter kan zich een
groote aanschaffen, want al mag de prgs voor
menigeen geen bezwaar zijn, hij heeft geen
plaats, waar hij haar ophangen kan. Voor hen
is het bovenstaande wandkaart]e zeer geschikt,
't welk door zijn duidelijkheid het ieder ge
makkelijk maakt om in het land thuis te raken.
De kleuren zijn zeer helder en het kost geen
moeite om de onderscheidene steden te vinden.
Zonder eenige aarzeling kunnen we dit
kaartje, dat uitgegeven is door D. A Daamen
te 's Gravenhage, aanbevelen.
H. Gordean, Dirk Stockman.
H. Gordean, Twee jongens.
G Schrijver, De jongens van de Club.
G. Schrijver, Toen Moeder weg was.
H. Boschma, Blank en Bruin.
Le Feuvre, Wfj en ons ezeltje.
Alcock, De Czaar.
Breevoort, Schipbreukeling.
Penning, De bestorming van Arnhem.
Bowen, George Washington.
Al deze boeken zullen met graagte gelezen
worden. De namen van de schrijvers hebben
een goeden klank en zjjn onder ons bekend.
De Czaar, een verhaal uit den tijd van Napo
leon heb ik geheel gelezen en verplaatst ons
in de spannende dagen van des Keizers tocht
naar Moskou en geeft o.a. een beschrijving van
wat er in dien tijd geleden is. De toenmalige
Czaar van Rusland wordt er in geteekend op
zulk een wijze, dat men van hem houden moet.
Ook enkele vooraanstaande personen uit „Het
Reveil" leert men er uit kennen en men waar
deert den christelijken geest, die er uit spreekt.
Ook het andere werk van Bowen is aan
trekkelijk, dat ons den Held laat zien, die in
de vrijheidsoorlog van de Yeréenigde Staten
van Amerika met onversaagden moed gestreden
heeft. Wij wisten wel dat George Washington
een man van hoogstaand karakter en van
christelijken zin was, maar dit boek weet ons
in die overtuiging te versterken.
Penning's Bestorming van Arnhem kan er
ook best zijn. Hij is bekend als een boeiend
schrijver en dit komt in dit historisch verhaal
ook duidelijk uit. Het spreekt zeer duidelijk
tot ons, omdat het gegrepen is uit onze eigen
volkshistorie.
Leuke boeken zijn de jongens van de Club
en wij en ons ezeltje. Voor al onze knapen en
onze meisjes lezen ze met smaak.
De beide boeken van Gordean, Dirk Stock
man en Twee jongens behooren tot een genre
dat gewild is.
Schrijver, Toen Moeder weg was, verdient
ook ten volle de aandacht.
Blank en Bruin van Boschma verdient ook
vermeld te worden.
Eindelijk noemen we nog Schipbreukeling
van Breevoort en ofschoon we het het laatst
noemen mag niemand meenen, dat het komt,
omdat wjj het het laagst zouden schatten* Hit
is niet het geval. Het is zelfs zeer interessant.
Van al deze boeken kunnen we getuigen»
dat ze er uiterlijk goed uitzien en dat papier
en druk in orde zijn. Eenige er van hebben
verscheiden plaatjes, welke inderdaad een ver
siering zjjn. Sommigen beleefden reeds een
tweede en derde drak. Voor wie veel in spoor
of boot moet zitten en gaarne iets leest, zijn
zeer geschikt die van Alcock, Bowen, Bree
voort en Penning, omdat deze in handig for
maat en gebonden zijn.
Deze boeken zijn uitgegeven door D. A.
Daamen te 's Gravenhage, die ons tevens een
keurig boekje zond, waarin al de boeken ver
meld zijn, die door hem uitgegeven zijn en dat
allen in de gelegenheid stelt om er een keuze
naar hun gading uit te doen.
Zoo heet een Scheurkalender, welke onder
redactie van ds. W. H. Oosten, predikant te
Scheveningen, door W. Kirchner te Amsterdam
uitgegeven wordt. Het schild geeft in teekening
het oogenblik weer, waarin Hilkia tot Safan
den schrijver zeide: „ik heb het wetboek in
het huis des Heeren gevonden en Hilkia gaf
dat boek aan SafaD, die las het". De beide
personen zijn heel goed uitgebeeld en de kleuren
zijn helder.
De voorstukjes bevatten een text en een korte
toepasselijke verklaring.
Als premie is er bij een boek van ruim hon
derd en zestig bladzijden, dat ten titel draagt
„Oprechte menschen". Het bevat een verhaal
uit de dagen der vaderen en leert ons men
schen kennen in Frankenland. Een jong predi
kant, die den moed der overtuiging heeft, trekt
vooral de aandacht. Het blijkt echter tevens,
dat niet alle predikanten in die dagen even
hoog stonden. Het verhaal is goed geschreven
door August Bernhard., Bouma.
Afl 5. September 1921. Drukkerij de
Graafschap. Aalten.
Dit nummer wordt aangevangen met het
referaat dat prof. T. Hoekstra hield op de j.l.
predikanten-conferentie te Utrecht, maar nu
onder den ge wijzigden titel„Het wezen der
Christelijke philosophie". Hij meent de philo-
sophie het best te kunnen omschrijven alsde
wetenschap der principia.
Prof. Greydanus levert eenige exegetische
bijdrage: Apocalyptica, naar aanleiding van
een pas verschenen critische Engelsche com
mentaar op de Openbaring van Johannes door
R. H. Charles. Voorts geeft prof. Hoekstra nog
een opstel ten beste over: Eenheid in de
liturgie, 't Is oi. te hopen, dat er altijd eenige
variatie moge blijven. Eenvormigheid is nog
iets anders als eenheid. Ds. J. Waterink
schrijft, na twee maanden rust, weer een
Kroniek, waarin ook een woord ter nagedach
tenis aan prof. Bavinck gewijd wordt. De
laatste bladzijde deelt aan belangstellenden
mede, dat de uitgevers niet verzuimden aan de
Redactie verschillende nieuwe uitgaven toe te
zenden, maar de Redactie meldt niet of ze nog
zullen worden gerecenseerd. Wordt de buit
alleen maar onder plechtig stilzwijgen ver
deeld Kebkhof.
Midden October zal bij de Drukkerij De
Graafschap te Aalten verschijnen een gewijzigde
uitgave van het bekende Maandschrift „Cijfers
en Feiten", als gids voor het politieke en
sociale leven.
Deze uitgave bedoelt voorlichting te geven
in kiesvereeniging of vakorganisatie.
Zoo volledig mogelijk zal daarin worden op
genomen het meest belangrijke, voorkomende
in de hoofdbladen van de onderscheiden par
tijen, zoowel linksche als rechtsche.
De uitgebreidheid van de tegenwoordige
pers maakt het onmogelijk om van alles ken
nis te nemen, en toch is het gewenseht, zoo
niet noodzakelijk, dat de leiders, en ook zelfs
de leden van onze christelijke, politieke en
sociale vereenigingen op de hoogte blijven met
hetgeen de tegenstander zegt en schrijft. Daar
toe wil deze periodiek in staat stellen, door
maandelijks in 32 pagina's druk 8o Royaal een
uitgebreid gesystematiseerd persoverzicht te
geveü.
De prjjs zal zeer gering z$d, vermoedelijk
niet meer dan f 2,per jaar.
Men vrage proefnummer aan.
Naar w$ vernemen zal bij den Uitgever J. H.
Kok te Kampen weldra het licht zien een be
langrijk boek van Prof. Dr. T. Hoekstra, geti
teld Geschiedenis der Grieksche en Romeinsche
Philosophie.
Dit werk zal achtereenvolgens verschijnen in
drie deelen. Het eerste deel: Oude Philosophie,
zal met enkele dagen verkrijgbaar zijn. Het ligt
in de bedoeling op dit deel zoodra mogelijk
te laten volgen het tweede deel over de Philo
sophie der Middeleeuwen, van den nieuweren
tijd tot Kant en het derde deel over de Nieuw
ste Philosophie van Kant tot heden.
Met name door onze Theologen en Onder
wijzers zullen deze boeken zeker met groote
belangstelling worden ontvangen.
De Geref. Jong. Vereen. „Herman Faukeel
vergadert eiken Zondagavond te kwart over
acht in de consistorie der Gasthuiskerk, Mid
delburg.
Rooster voor a.s. Zondag
Voor de pauzeArt. 29 G. B. door J. P. Baan
en na de pauze M. O. „Beroepskeuze" door
S. Vroon.
Joh. J. Schuman, Voorzitter.
P. v. Dijk, Secretaris.
MIDDELBURG
Bediening van den H. Doop in de Gasthuiskerk.
Heidelb. Cath. Zondag 34 (vr. 92 en 93).
Gasthuiskbbk 9*A uur Gesloten
2 uur ds. L. Bouma
Iofplbinkbrk 9lA uur ds. Groenewegen
van Halfweg.
2 uur Gesloten
Voobdbrkirk 9lA uur ds. L. Bouma
6 uur ds. Groenewegen
VL18SINGEN.
iliDDBLKBRK 9*A en 5lA uur ds. A. Kuyper
van Rotterdam.
Arnbmuidbn 9Vj en 2 uur Lezen eener Leerr.
Domburg 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Gafingb 9i/l en 2 uur Lezen eener Leerr.
Grijpskbrkb 9 en 2 uur ds. G. de Jager
Bed. H. Av. en Dankz.
Koudbkbrkb 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
St. Laurbns 9Vi en 2 uur ds. J. Brinkman
Mbijskbrkb 9 en 2 uur ds. J. H. Telkamp
Oostkapbllb 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Voorber. H. Av.
Sbbooskbrkb 9 en 2 uur ds. W. Faber
Souburg O1/! uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. Groenewegen
van Halfweg.
Vbbrb 9*A en 2 uur ds. I. K. Weasels
Bed. H. Av. en Dankz.
Vrouwbnpoldhr 9*A en 2 uur ds. F. W. J. Wolf
Wbstkapbllb ö*A en 2 uur Lezen eener Leerr. J'
.j$ iisê_
l"'1 vit
Brouwbrshavbu 9% en 2 uur dhr. A. Punt
van Middelburg.
Bruinissb 9Vj en 2 uur ds. F. J. v. d. Ende
G ujnsplaat 9% en 6 uur ds. F. Staal
2 uur Lezen eener Leerr.
Gbirsdijk 91/i 2 en 5lA uur ds. P. J. Baajj
Em. pred. te Veere.
Haamstbd» 9lA en 2 uur ds. W. Goedhuis.
Kampbbland 9lA, 2 en 6 uur Lez. eener Leerr.
Nibuwbrkbbk 9"A, 2 en 6 uur Lezen eener Leerr.
Oostbbland 9lA, 2 en 6 uur Lezen eener Leerr.
SoHABiNDUKB 9lA en 2 our ds. G. Laarman
Wissbkbbkb 9*A en 2 uur Lezen eener Leerr.
Zibbikzbb 10 en 6 uur ds. C. J. Wielenga
Zonhbvairh GVj en 2 uur ds. Z. Hoek
AnnaJacobaPoldbr 9% en 2uur Lez. eener Leerr.
Bbbgbn op Zoom 9% en 5% uur ds. A.H.v.d.Kooi
Kbabbbndijkb 9 en li/s uur ds. D. Scheele
van Geesteren Gelselaar.
Woensdagavond 7 uur ds. M. M. Horjus
van Hendrik Ido Ambacht.
Poorttliit 9Vt2 en 6 uur Lezen eener Leerr.
Rillahd-Bath 9 en DA uur dhr. B. W. de Graaf
Tholbn 9Vi en 2 uur ds. A. Bolwijn
6 uur ds. C. Staal
Oud-Vosmbbr 9lA en 2 uur ds. C. Staal
Baaklahd 9lA en 2 uur
Dribwbgbh 9Vi en 2 uur
Kapbllb-Birzblingb 9lA en
Bobsblb 9lA en 2 uur
Gobs 9*A en 6 uur
's Gravbkpoldbr 9Vs en 2
Hbinkbnszahb 9xA en 2 uur
[brsbkb 9xA en 2 uur
Wbmbldingb 9 en 2 uur
Kruinihgbh 9*A en 2 uur
Nibuwdobp 9lA uur
2 uur
Wolphaartsdijk 9 en 2 uur
ds. R. Brouwer
ds H. Brouwer
2 uur ds. A Scheele
Lezen eener Leerr.
ds. R. J. v. d. Veen
uur Lez. eener Leerr.
ds. P. van Dijk
ds. B. Meijer
Lezen eener Leerr.
Lezen eener Leerr.
ds. G. Doekes
Lezen eener Leerr.
ds. A. P. Lanting
-1/
fi
Y-si.
V'
Axil 9 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. A. C. Heg
van Koudekerke.
Hon 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Oostbura 9Vi en 2 uur ds. A. Thielen
Oostburg (dienst Aabdbhburg)
9lA uur Lezen eener Leerr.
6lA uur ds. A. Thielen
SoHOOHDUKi 9lA uur ds. J. R. Goris
Bed. H. Av.
2 uur ds. J. R. Goris
Voortz. Bed. H. Av. en Dankz.
Tbrnbusin 9 en 2 uur ds. S. Groene veld
ZiAMiLAa 9 uur ds. A. C. Heg
van Koudekerke.
2 uur Lezen eener Leerr.
