Zendingsavond.
Merk- en
Weer een licht uit het Oosten.
Het onderscheid en verband tnsschen
theologie en philosophic van Gereformeerd
standpunt, en verdedigde daarby de volgende
Stellingen
Offidëflc fitrkhten.
Verantwoording van Liefdegaven.
De Unie-collecte van 1931.
op deze dan weer op gene wjjze, maar er is
nooit iets van gekomen. Wie al deze dingen
weet en tevens gemerkt heeft, welk een span
ning en onrust daarvan het gevolg geweest z$n,
is er erkentelijk voor, dat deze zaak na 1902
is bleven rusten, want sedert dien tjjd is er
meerdere eenheid en vastheid in ons kerkelijk
leven gekomen. De twee inrichtingen voor
Hooger Onderwijs werken met ijver ieder aan
eigen taak voort en de ondervinding heeft ge
leerd, dat er geen schade aan verbonden is,
wanneer onze aanstaande predikanten hun op
leiding ontvangen aan twee scholen, de een te
Amsterdam en de ander te Kampen. Terecht
heeft Professor Grosheide er op gewezen, dat
de Kerken in dezelfde vecature vaak na elkan
der een candidaat van Amsterdam en een van
Kampen beroepen.
Als nu de kerk van 's Gravenland een weg
had aangewezen, welke nog niet bewandeld
was, kon men zeggenwie weet, of dit niet
de juiste is, doch dit is niet het geval. Zjj ver
wees naar het voorstel van Prof. Bavinck, dat
op de Synode van Groningen in 1899 was in
gediend, maar niet aangenomen kon worden,
wijl men van de zjjde der Vrije Universiteit
verklaard had, dat het voor hare voorstanders
onaannemelijk was. De motieven, welke er
tegen aangevoerd werden, gelden nog in volle
kracht. Men kan dus wel zeggen, dat er daar
om een kans van slagen bestaat.
Enkele kerkelijke Bladen hebben zich dan
ook reeds uitgesproken en op grond van deze
uitlatingen mag men verklaren, dat de Kerken
er zich thans niet druk over maken zullen.
Dit is trouwens niet vreemd, want reeds in
1917 had de Generale Synode van Rotter
dam aan het Curatorium der Theologische
School machtiging verleend om de zaak van
den verbouw der School ter hand te nemen.
Zjj liet daarbij aan hen over in overleg met de
professoren de vaststelling der plannen enden
tijd en de wjjze van uitvoering.
Gunstig is het naar mijn oordeel, dat de
Kerken over 't algemeen het goed vinden, nu
Curatoren verklaren, dat thans de tijd gekomen
is om uitvoering te geven aan dit plar. Het
zal geld kosten dit is zoo maar het is
hoog noodig en wij vertrouwen, dat de Kerken
zich niet onbetuigd zullen laten. We vinden,
dat de Curatoren daartoe zelf meegewerkt heb
ben door precies te zeggen, hoe het met de
geldmiddelen der School staat. Ieder kan er over
oordeelen en kan dus ook weten) dat er voor
dit doel andere bronnen van inkomsten be
schikbaar moeten zijn, dan die verkregen worde
uit de gewone contributies en collecten. Dit
zal het offeren van een extra gave vergemak
kelijken.
Wij mogen het wel waardeeren, dat God ons
gegeven heeft een Vrije Universiteit en een
Theologische School, welke beide ieder op haar
eigen terrein zulk een gewichtigen en gezegen-
den arbeid verrichten.
Bouma.
ZËNDING.
Woensdagavond sprak Ds. Merkelijn in de
Noorderkerk voor een aandachtig gehoor een
afscheidswoord tóór zijn vertrek naar Indië.
Hjj bepaalde de talrijk opgekomen schare bjj
Jezus' woord uit Matth. 9 87 en 38„De
oogst is wel groot, maar de arbeiders zijn
weinigebidt dan den Heere des oogstes, dat
Hij arbeiders in zjjnen oogst uitstoote." Met
warmte en overtuiging werd de gemeente op
het hart gebonden de vele arbeid, die er te ver
richten is. Christus belooft een oogst, als wij
maar arbeideis zenden. En klaar deed Ds. M.
uitkomen, wat als tusschenschakel bij dien
arbeid het gebed der gemeente vermag. Zoo
werden we vermaand te bidden om steeds meer
arbeiders, opdat de oogst meerder worde tot
verheerlijking van Christus. Ds. M. riep ons toe.
dat wij steeds, gelijk Christus met ontferming
bewogen was over de schare, ook met ontfer
ming bewogen mogen zijn over de Heidenen
en Mohammedanen, die het Evangelie niet
kennen.
Nadat gezoDgen was Psalm 132 9 sprak Ds.
Kerkhof als Voorzitter van de Zendiügsdepu-
taten een woord ten afscheid tot Ds. Merkelijn.
Hjj dankte hem voor de vele moeite, die hij in
rusttijd zich getroostte door in schier alle Ker
ken der Zuidelijke provinciën te spreken.
Zijn spreekbeurten deden de Zendingsliefde
stijgen en maakten een goeden indruk. Lauwen
z|jn verwarmd. De offervaardigheid klom dit
jaar tot een niet verwacht peil. Met vertrouwen
zien we Ds. M. weer heengaan tot zjjn arbeids
veld, dat hem lief is geworden. Mocht hij
aanvankelijk reeds oogsteD, de tweede arbeids-
periode zal niet zoo gemakkelijk zijn. De vele
geplante stekjes moeten nu tot groei gebracht.
Dat eischt zorg en tijd, kracht en wijsheid,
geduld en voorzichtigheid. Aan Ds. M. werd
toegezegd dat onze gebeden voor hem en zijn
gezin en arbeid nimmer zullen onderlaten
worden, opdat die wetenschap hen ook tot steun
en troost zij bij mogelijke teleurstellende onder
vindingen. En hem werd toegewenscht een
voorspoedige overtocht, aangename weerkomst
in Magelang, nieuwe arbeidslust en -kracht,
Gods zegen op al zijn werk. Gezongen werd
daarna Psalm 90 9.
Ten slotte sprak de oudste Dienaar des Woords
van de Zendende Kerk, Ds. Boume, tot Ds.
Merkelijn hartelijke en bemoedigende woorden,
hen belovende dat ook de Zendende Kerk van
haar kant alles in 't werk zou stellen wat hem
zijn taak op Java gemakkelijk zou maken. Hij
herinnerde er aan, hoe God van der jeugd af
Ds. M. geleid had tot dit zijn levenswerk en
verzekerde hem ook dat hij door zijn optreden
in ons land niet weinig bijdroeg tot verwak-
keriog der Zendingsliefde.
Merkelijns woorden hebben voor ons besef
dat zoo ver weg gelegen Magelang dichtbij ge
bracht. Zijn ontferming met die bevolking heeft
aanstekelijk gewerkt op de bewegingen van
ons gemoed. Daarom zullen we nu ook met
meer warmte en liefde zijn moeilijken arbeid
op Java steunen, steunen met woord en daad,
en in 't bizonder door ons gebsd, waarvan Ds.
M. zoo uitnemend de kracht en beteekenis
deed uitkomen, een kracht die wij zeiven er
nist aan zouden durven toekennen, indien
Christus 't ons niet verzekerd had.
Nadat Ds. Merkelijn door de staande ge
meente was toegezongen, Psalm 121 4 ging
Ds. Bouma voor in hartelijk gebed tot God,
waarin Diens hulpe en bijstand over Ds. M
zijn gezin en arbeid, werd afgesmeekt.
Kerkhof.
TWEETAL TE:
Wierden M. A. van Pernis, te Schoonrewoerd
J. H. Staal, cand. te Tmallinge.
BEROEPEN TE
WesterborkJ. H. Staal, cand. te Tinallinge
LsimuidenP. de Jong, te Schoonebeek
MusselkanaalT. L. Kroes, te Workum
Westbroek: R de Jager, te Ooltgensplaat
IJselmondeDr. S. P. Dee, te Dwingeloo
BlokzijlG. van Duinen, cand. te Groningen
MusselkanaalT. L. Kroes, te Workum
NunspeetR. Zijlstra, te Delfshaven
Wierden: J. H. Staal. cand. te Tinallinge;
BritsumP. v. d. Sluis, cand. te Drachten.
AANGENOMEN NAAR
RsnkumH Z. de Mildt, te Spijkenisse
Roden: G. Dismer, te Marrum.
BEDANKT VOOR
Britsum en Oudega: G. H. de Jonge t3 Naarden
PaesensF. H. van Loon te Bergum
NumansdorpR. de Jager, te Ooltgensplaat
Kornhorn D. B. J.v. d. Meulen te Oostermeer
FerwerdE. C. v. d. Laan te Lollum
Stedum en Nieuw-WeerdingeW. van Gelder,
te Langeslag
FerwerdL. C. v. d. Laan te Lollum
Haarlemmermeer: P. Hekman, te Gorredijk.
AFSCHEID VAN
Arum J. H. Binnema, met Openb. 21 15.
Den Bosch S. Doornbos, met Hebr 1320, 21.
Smilde: G. Kerssies, met Hebr. 13 20, 21.
Nieuwe Pekela: T. J. Hageö, met Fil. 4 1.
INTREE TE
Murmerwoude: L. M. Wyoia, met Hand. 4:29
(bevestigd door ds. S. W. Bos, met Joh.
1 43a)
NiezijlK. Prins, met 2 Petr. 1 19 (bevestigd
door ds. Schaafsma met Joh. 3:29,30);
LopikW. H. Bouwman, met 1 Cor. 2 9
(bevestigd door ds. v. Nood met Hand.'
10 33b)
Urk: J. J. Bouwman, met Psalm 119 129—181
(bevestigd door ds. Hamming met 1 Thess.
5 12, 13).
Zondag 30 October a.s. hoopt Ds. P. v.
Hoven van Z.-Bejjsrland zijn intrede te doen
te Meliskerke, na des morgens bevestigd te zijn
door Ds. G. de Jager van Grjjpskerke.
Aan ds. Merkelijn zal bij zijn vertrek uit
het vaderland namens de Zeeuwsche en Bra-
bantsche Kerken uitgeleide gedaan worden door
een tweetal Zsndingsdeputaten, nl. ds F. Staal
van Colijnsplaat en ds. L. Goris van Zevenbergen.
Ds. W. Hoogland te Capelle a. d. IJsel
heeft wegens ernstige oogzwakte emeritaat ver
kregen van de Classis Rotterdam. Hij zal 2 Oct.
afscheid preeken, maar blijtt te Capelle woon
achtig.
Redacteuren van het Geref. Kerkblad voor
Drente en Ozarjjael zijn voortaant ds. K. J.
Kapteijn van Zwolle en ds. H. W. Laman te
Assen.
Door ongesteldheid van den prorector
prof. Dr. H. H. Kuyper zijn de lessen aan de
V. U. j.l. Woensdag geopend door prof. Dr.
W. Geesinb.
Ds. H. C. van den Brink van Zandvoort
hield in zijn gemeente een zestal predicates,
waarin het vrouwen vraagstuk werd behandeld
zooals het zich thans ook in het kerkelijk leven
voordoet. Die preeken zullen eerstdaags in
druk verschijnen onder den titel„Maninne".
De behandelde teksten zijn Gen. 2 23b, Gen.
3 16b, Gal. 3 28 (midden), 1 Cor. 113—15,
Rom 16 35a en Luc. 10 3842.
Vooral de zusters der gemeente zullen met
belangstelling die preeken tegemoet zien
Ds. Pos te Solo is weer geheel hersteld
en kon einde Juli al zijn arbeid weer hervatter.
Docent Bakker is Sept. op reis gegaan
naar 't vaderland.
De Hongaarsche predikant Da. Z. L. S.
von Galambos, die door de Classis Utrecht tot
een colloquium doctum was toegelaten, heeft
zich tijdens het onderzoek op advies der classis
teruggetrokken.
Dr. W. G. Muller te Utrecht is benoemd
tot missionair-arts in een der Zendingshospi
talen op het terrein der kerken van Amsterdam
en N. Holland, (Djocja en Solo).
De Classis Amsterdam heeft het verzoek
van de Kerken van Nederhorst den Berg,
Muiden, Ankeveen en Diemen toegestaan om br.
C. de Kruijk te Yselstein als oefenaar in de
Classis toe te laten.
Ds. B. A. Knoppers, beroepen naar Am
sterdam, hoopt van zijne gemeente te Almelo
afscheid te preeken op 9 October a.s.
Afkomstig uit kringen van den Islam treedt
nu op zekere Inyat Khan met een prediking
over Broederschap, dezelfden inhoud hebbende
als het Bahai-ïsme. Hg heeft in den Haag voor
talrijk gehoor zijn lezing ten beste gegeven.
Hg is hoofd van de Soefi-orde (af te leiden
óf van soefi sosfïa wijsheid, óf van 't
Arabische soef rein, óf van 't Perzische soef
wol). Hjj is evenzeer afwijkend van de Moham-
medaansche leer als Tagore van het ooripron-
keljjke Boeddhisme en Tolstoy van Paulas'
leer. Wat Iüyat Khan en de zjjnen prediken,
is naastenliefde, universeele broederschap, ge
grond op een vaag intuïtief besef van de im
manentie Gods.
Voor zoover het overeenkomt met den inhoud
der Schrift, brengt het niets nieuws. Het mis
kent evenwel den Christus Gods als eenigen
Verlosser en Zaligmaker. De moderne wereld
dweept met zulke religies, omdat daardoor de
mensch zelf als eigen verlosser en zaligmaker
wordt gepredikt. Alle dwaasheid der wereld
wordt liever geloofd dan de wjjsheid van het
Evangelie des kruises.
Op de Predikanten-conferentie te Utrecht
7 Sept. j.l. hield prof Hoekstra van Kampen
een referaat over
1. De Philosophie is ontstaan in Griekenland,
dus op het terrein buiten de bjjzondere open
baring zjj werd alzoo beoefend bjj het ana-
tuurljjk licht" der menscheljjke rede. De
Roomsche Scholastiek van de Middeleeuwen en
van den nieuweren tjjd plaatste zich op het
zelfde standpunt. De Luthersche en de Gere
formeerde theologen van de zeventiende eeuw
sloten zich over het algemeen hierbjj aan. Voor
een Christeljjke Philosophie die opbloeit uit
den wortel des geloofs, zjjn thans zwakke Aniatze
aanwezig.
2. Philosophie is de wetenschap welke de
principia van de wetenschap in het algemeen
en van de bizondere wetenschappen tot object
van onderzoek heeftzjj tracht die principia
te kennen in hun wezen en onderling verband
zjj stelt zich ten doel in den weg van discursief
denken ea intuïtieve visie den samenhang van
alle objecten van wetenschap te ontdekken en
op deze wjjze te komen tot een wel overwogen,
hoofd en hart bevredigende, wereld- en levens
beschouwing.
8. Naar gelang de philosoof bjj zjjn denken
zich laat leiden door de openbaring Gods in
de H. Sahrift, ja dan neen, kan men onder
scheiden tusschen Christelijke en niet-Christe-
ljjke Philosophie. De eerste erkent, dat bjj alle
wjjsgearig onderzoek Gods Woord een lamp
is voor den voet en een licht voor het pad
de tweede neemt positie in het natuurlijk den
ken van den mensch.
4. Om verschillende redenen is het noodig
de Philosophie van niet-Christeljjke denkers te
bestudeeren.
5. Omdat de Christelijke Philosophie een
eigen object heeft, is zij onderscheiden van en
heeft zjj een zelfstandige plaats naast de
Theologie.
6. Wijl de Christelijke Philosophie zich bjj
haar onderzoek laat leiden door de H. Schrift,
maakt zjj dankbaar gebruik van de resultaten
der Theologische studie. Omgekeerd zal de
Theologie welvaren bjj een krachtige ontwik-
keliDg der Christelijke Philosophie.
Middelburg. Vergadering van de Commissie
van Beheer, Vrijdag 30 September, des avonds
7Vj uur, in de Consistorie Gasthuiskerk.
Middelburg De Commissie vsn Beheer zal
voor het in ontvangst nemen van de vrijwillige
bjjdragen zittiüg houden in de consistorie Bo-
gardstraat Woensdag 28 September a.s, des
avonds van 79 uur en Donderdag 29 Sept.
van 13 uur. Kaarten s.v.p. meebrengen.
Da betaliDg betreft thans tot en met de maand
September.
AGENDUM voor de 30ste Algemeene Ver
gadering van het Gereformeerd Trak
taatgenootschap „Filippus", te houden
op Donderdag 29 September 1921,
's morgens 10 uur, in de Zuidsingel-
kerk te Amersfoort.
Teekenen van de presentielijst.
Opening van de vergadering.
Mededeelingen.
Verslag van den Secretaris over 1916'20.
Verslag van den Penningm. over 1916'20.
Stemopneming voor een Bestuurslid.
Aan de beurt van aftreding, doch herkies
baar, is de heer A. Boot te Groningen.
Het Bestuur stelt het volgende dubbeltal
voorde H.H. A. Boot te Groningen en
H. Wristers id.
Voorstellen
1. Het Bestuur worde met drie leden uitgebreid.
Het Bestuur.
2. De contributie worde met 50°,o verhoogd.
Id.
Refer aat
De taak der Evangelisatie in onzen tijd.
Inl. Ds. J. Gispen te Groningen.
Varia:
Wat ban „Filippus" en wat kunnen de leden
doen op onze nationale feest- en gedenkdagen
Traktaten over maatschappelijke toestanden.
Prijsvragen.
Sluiting van de vergadering.
Woensdagavond 7 uur in het kerkgebouw
Bidstond, waarbjj Ds. J. H. Donner te Breda
hoopt voor te gaan.
Afgevaardigden van Afdeelingen en Corpo
raties wordt de helft der reiskosten vergoed,
berekend naar 3de klasse spoor, 2de klasse tram
en lste kajuit boot.
Elke leden-afdealing van minstens 5 leden
heeft het recht één afgevaardigde te zenden
van 1020 leden twee, en verder voor elke 20
leden een afgevaardigde meer.
Elke Corporatie heeft het recht één afgevaar
digde te zenden. Zij heeft voorts het reeht er
meer te zenden hoogstens drie mits ze
voor eiken afgevaardigde meer f 10.— bijdrage.
Wie voor de sluiting de vergadering verlaat,
heeft geen recht op vergoeding van reiskosten.
Evenals de Bidstond is ook de Algemeene
Vergadering voor ieder toegankelijk.
Aanvragen om logies enz. moeten door de
afgevaardigden vóór Zaterdag 24 September
ingezonden worden bij den heer G. Bennink,
Langenstraat 141, Amersfoort.
Da catechisatie voor oudere doopleden en
belangstellenden in onze kerkelijke samenleving
wordt gehouden eiken Woensdagavond te 7 uur
ten huize van ds. J. H. Telkamp. Wij verwach
ten nog meerdere deelnemers en deelneemsters.
De Kerkeraad.
Middelburg, 22 Sept. '21.
ZENDING.
Met vriendeljjken dank ontvangen van de
kinderen de Rjjcke Noordweg 325 halve centen
en wat zilverpapier, van Nelly de Later Sd.
Sarooskerke f 1.van J. en M. van Gilts 215
halve centenen van de kinderen der Chr.
Bewaarschool te Zierikzee een pakje ziverpapier
en capsules.
Mkj. C. Liiwooij,
Middelburg, Molstraat F 90.
Terneuzen. Ia dank ontvangen van dhr. A.
P. de Ruyfcer, Axel voor de ZendiDgsauto, ge
vonden in de collecte f 10.
Zjjn er nog hier of daar auto-giften meer Ds.
Merkeljjn wil ze gaarne voor 1 October nog in
ontvangst nemen.
S, Geoeneveld, Dep. Class. Axel.
Gevonden in de Collecte f 2.en f 1.en
f0,50, alles voor de Zendings-auto. Daarvoor
dank.
Diakenen der Geref. Kerk
te Middelburg.
Ontvangen voor de Zendingsauto van ds.
Merkelijn: collecte kerk Meliskerke f64 96. uit
Serooskerke 8 giften van f 2.50, 2 van f 1
1 van f 5.van de Meisjesvereeniging Dorcas"
te Serooskerke f 6 70 en gecollecteerd op de
bruiloft familie T. f8.95.
C. J. Hondius Jr.
Met vriendeljjken dank ontvangen van de
leerlingen der 4e klasse der school in de Kasteel
straat te Vlissingen een doos zilverpapier en
een kistje theelood voor de Zending.
Mej. A. Kerkhof.
INGEZONDEN STUKKEN.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Zou ik wel beter en doeltreffender de aan
dacht op onze Unie-collecte, die ditmaal op
Woensdag 28 September 1921 te Middelburg
zal gehouden worden, kunnen vestigen dan,
door met de woorden van wjjlen Prof. H. Ba
vinck, de positie van de school in onze heden-
daagsche maatschappij te teekenen.
Hjj deed dat eens in de volgende woorden,
die voor ons tevens eene herinnering mogen
zjjn aan den Voorzitter van den Omderwjjsraad
en aan den christen-paedagoog.
„De school neemt in den tegenwoordigen tjjd,
vergeleken met vorige eeuwen, een geheel andere
plaats in.
Ze is thans in vollen zin, een sociaal instituut
geworden, dat allen zoekt te bereiken, allen
zoekt op te hsffen, en aan allen iets meedeelen
wil van de goederen onzer hedendaagsche cul
tuur. Ze kent geen slaven, geen lijfeigenen,
geen onderhoorigen meer, maar alleen vrjje,
zelfstandige burgers, die steeds het maatschap
pelijke en staatkundige leven van onzen tjjd in
hunne mate hebben mee te leven. Want of wjj
het goedvinden of niet, wjj bewegen ons in
democratische richting. Maar indien deze niet
op een volslagen teleurstelling uitloopen, of in
een revolutie eindigen zal, stelt zjj ons voor
den onafwjjsbaren eisch, om het volk in al zjjn
klassen en standen op te voeden voor de ern
stige taak die het straks in het leven te ver
vullen heeft.
En het is de school die niet los van maar
in bond met gezin en kerk, en alle vormende
en hervormende krachten, aan deze verstande-
deljjke en zedelijke, aan deze lichamelijke en
geestelijke opvoeding te arbeiden heeft".
Zouden we op deze wjjze in de komende
Saptemberdagen niet aan de school kunnen
denken
Middelburg. P. J. de Kruijtee.
