Bouua-
BEROEPEN
toelichting en verdediging voornamelijk over
gelaten werd oaD ds. Fernhout, die dit ook op
een kalme en waardige w|j/.e deed. Al deze
amendementen werden achtereenvolgens ver
worpen, en de gedachte van de commissie won
het. Door dezelde Synode werd hij tot Depu-
taat aangewezen om met anderen voor de oefe
ning van dit verband te zorgen en hoewel het
tegen zijn zin tot stand gekomen was, aan
vaardde bij de taak, heeft baar al die jaren
trouw behartigd en was in die kwaliteit nog
acht dagen vóór zijn begrafenis te Amsterdam.
Hfl was dan ook door en door een kerkelijk
man.
Meermalen had ik gehoord, dat hij zoo aan
grijpend kon prediken. Nu daarvan heb ik
enkele malen zelf het bewijs gehad. De eerste
maal bij de open groeve van Professor Riester-
v»4d. Bijna nooit heb ik zoo diep gevoeld de
nietigheid en onwaardigheid van een mensch
als onder zijn woord, 't welk vertolkte de ge
dachte alle vleesch is als gras en alle heer
lijk des menschen als een bloem des velds, maar
tevens den overweldigden rijkdom van een
Christen, die in God al zijn heil en eere heeft.
Vervolgens op het kerkhof te Middelburg bij
gelegenheid van de begrafenis van dr. Wagenaar.
Hoe ontroerend schoon sprak hij daar over zijn
vriend Lützen en over dieDS liefde tot Jezus.
Toen bleek het, welk een teeder besnaard ge
moed deze forsche, krachtige en onbuigzame
man had, en ik leerde hem kennen van een
andere zijde, welke een vriendelijk licht wierp
oyer deze voor het uiterlijk stroeve man.
Heeft hij met zijn arbeid zijn doel bereikt?
Zonder vrees van tegenspraak kunnen we zeggen
van neen. Hij wilde de geheela kerk van Mid
delburg en op elke plaats van ons gewest vrij
maken. Gelijk Mozes het geheele volk uit het
diensthuis van Egypte uitgeleid heeft, zoodat
er gezegd kon worden, dat er geen klauw
achter gebleven is, zoo wilde hij ook, dat er
niemand zou achterblijven in het genootschap.
Destijds waren er drie gemeenten in Middelburg,
alle drie uit de actie der Seperatie, waarvan
één ds Ledetoer was gevolgd. In z£n oog waren
het voorhoeden, welke ongelukkigerwijze ge
scheiden waren van het leger. De eigenlijke
kerk mocht uit haar handen verlost worden en
was dit eenmaal geschied, dan konden zij, die
reeds op eigen erve woonden, zich weer bij de
vrijgemaakte kerk voegen. Doch dit is niet
bereikt. Vandaar is het te verklaren, dat hij
een der mannen is geweest, die het langst tegen
de vereeniging der kerken was, zooals die in
'tjaar 1892 tot stand gekomen is. Het viel hem
moeielijk om de kerken der Afscheiding op
gelijken voet met die der Doleantie te erkennen.
Hij heeft er zich eindelijk bij neergelegd, al
was het niet van ganscher harte. Toch heeft
hij ten einde toe volhardt en is op den weg
gebleven, waarop hij eenmaal zijn voeten had
gezet. Tot het laatst toe heeft hij het wezenlijk
welzijn van de Gereformeerde kerken gezocht
en het is dezen zomer nog gebleken, toen hij
in Middelburg preekte dat de waardeeriüg van
zjjn werk nog niet tot het verleden behoort.
De laatste preek te Utrecht is geweest over
de woorden „gij zult mij leiden door Uw raad
en daarna zult gij mij in heerlijkheid opnemen".
Welnu, God heeft ook hem geleid, niet zooals
hij wilde, maar naar Zijn raad en heeft hem
opgenomen in heerlijkheid. Dit moge de troost
zijn voor zijn zwaarbeproefde weduwe en voor
de kinderen, welke hij achtergelaten heeft.
En ons geldt de vermaning „Gedenkt Uwe
voorgangers, die U het Woord Gods verkondigd
hebben, en volgt hun geloof na, aanschouwende
de uitkomst hunner wandeling".
Kerk en School.
Het verband tusschen kerk en school vraagt
in onzen tijd bij vernieuwing de aandacht van
de, beiden liefhebbende, leden der gemeente.
In vroegere jaren was dit verband al heel nauw
sommige kerken uit de Afscheiding stichten
zelf de school, en de kerkeraad als zoodanig
was tevens schoolbestuur. Dezen toestand ver
langt niemand meer terug het riekte naar den
Roomschen zuurdeesemtoch treft onzen vade
ren eerder lof dan blaam zfj hebben de handen
aan den ploeg geslagen, en toen beter inzicht
de leuze ophiefDe school aan de onders
hebben zij bereidwillig hun scholen aan ver-
eenigiogen overgedragen.
Als goede nawerking van den vroegeren
toestand, en ook om andere oorzaken, werd in
vele, zoo niet io de meeste statuten der school-
vereenigingen een bepaling opgenomeD, welke
hierop neerkwam, dat het onderwijs op de
school onder toezicht van den Ger. kerkeraad ter
ter plaatse stond. Uit zichzelf zocht de vereeni
ging dezen band met de kerk, al bleef men in
den regel in gebreke nader aan te wfjzen, hoe
dit toezicht moest uitgeoefend worden en met
welk gezag de kerkeraad kon optreden, indien
misstanden werden ontdekt. Het toezicht werd
dan ook een wassen neus het verband tusschen
kerk en school stond heel vaagjes in de school-
statuten en daarbij bleef het.
Het is te begrjjpeD, dat velen zulk een bepa
ling geschrapt willen hebben, niet slechts omdat
ze in de practijk toch niets beteekent, maar
vooral om principieele redenen, en men deinst
er zelfs niet voor terng het verband tusschen
kerk en school, met het doel van toezicht te
houdeD, belachelijk te maken. In Onze Vacatures
heeft de bekende, vooraanstaande onderwas-
specialiteit de heer Drewes, in enkele arti
keltjes zich ook tegen zulk een verband ge
keerd. Dit vestigde ook odzo aandacht op deze
belangrijke zaak en toen wij dezen zomer bij
gelegenheid van kerkvisitatie te Poortvliet een
regeling van zulk verband onder de oogen
kregen, opgesteld door den heer van Alten,
hoofd der school aldaar, namen wij ons voor
aan deze zaak een artikel te wijden.
Het kerkelijk toezicht wordt vooral ver
worpen, omdat de kerk en school op geheel
verschillend terrein staan de kerk komt op
uit de particuliere genade, maar de school uit
de gemeene gratie, zoo zegt men. Dit is echter
ten deele waar. Het zijn de kinderen der ge
meente, die gaan op de school, en aan deze
kinderen des Verbonds willen wü onderwijs
geven naar den eisch des Verbonds, gelijk Gods
Woord ons leert. Heeft dan de kerk er niet het
grootste belang bij na te gaan, dat dit ook
waarlijk geschiedt? Dat dan ook de „souve-
reioiteit in eigen kring" met zulk een toezicht
zou worden aangerand, kunnen wij niet inzien,
vooral niet, als de school zelf het verband
begeert
Zeker, de school gaat uit van de ouders,
maar laten we hier niet overdrijven over het
algemeen laten de ouders zich al heel weinig
gelegen liggen aan de schoolhoeveel van da
ledeu komen er ter jaarvergadering om de ver
slagen te hooren en in de vacatures te voor
zien Op sommige plaatsen maakt men die
vergaderingen aantrekkelijk door koffie en koek,
om tenminste als bestuur niet met een handvol
belangstellenden in school- of vergaderlokaal
te zitteD. Het bestuur knapt de zaken op (met
het hoofd). Daarmee wordt het beginsel, dat
de school van de ouders moet uitgaan, niet
aangevochten, maar alleen erop gewezen, dat
in de toepassing het toch de enkelen zijn, die
de schoolzaken behartigen, en ook dit maakt
controle van de zijde der kerk wenschelijk.
Daarbij de ouders zijn niet alleen baas en
er is ook nog een overheid, die geld geelt en
allerlei voorwaarden voor bouw, bevoegdheid,
onderwijs enz. stelt, en haar schoolopzieners
zendt, om het onderwijs en toebehooren te con
troleeren. Meer nog dan de Staat heeft de Kerk
er bslang bij, dat haar kroost recht wordt on
derwezen, ook] in de leer der Kerk, naar het
Woord van God. Bovendien geeft zij ook niet
zelden geld door middel van collecten, busies
aan de kerkdeuren enz en wat nog veel meer
zegt, in haar gebeden draagt zij de school met
al haar behoeften aan den Heere op, en wijst
in de prediking en bij huisbezoek de ouders
op hun roeping tegenover hun kinderen en het
christelijk onderwijs; en waar zoo de kerk meer
belaDg heeft bij en meer doet voor de school
dan de overheid, zou zij geen toezicht mogen
houden op het christelijk karakter der school?
Men vreest, dat „kettermeesters" onder pre
dikanten of ouderlingen, of onder beiden, het
den onderwijzers danig lastig zullen maken.
Zeker, er zijn nare dominé's en ouderlingen,
maar ook nare onderwijzersMaar behooren
dergelijke menschen gelukkig, niet tot de hooge
uitzonderingen Bovendien, de rechtspositie
van den onderwijzer is wel zoodanig, dat een
laBtige, vitzuchtige en onhandige kerkeraad
dezen geen kwaad kan doen. En zoo zal ook
dit bezwaar in de practijk wel meevallen.
Vooral willen wy aandringen op een leggen
van een verband tusschen kerk en school, om
dat door de nieuwe schoolwet de toestanden
gewijzigd en niet in alle opzichten verbeterd
zijn. Men behoeft het nog niet eens te zijn
met de verbijstering van den Leeuwarder
kweekschool-directeur, om bezwaren te hebben
en op zijn hoede te zijn. En waar de overheid
steeds meer invloed op de 6chool met haar toe
behooren zich toeeigent, zij de kerk wa >kzaam
en neme haar maatregelen voordat het te laat is.
Er is opgemerkt, dat dikwijls een groot deel
van den kerkeraad tevens lid is van het school
bestuur, en zij dus individueel hun invloed op
den gang der schoolzaken kunnen laten gelden.
Dit moge zoo zijn, maar er zijn toch tallooze
plaatsen, waar het aldus niet gesteld is. En
bovendien, het gaat niet over de leden van den
kerkeraad, maar over den kerkeraad, als ver
tegenwoordigende de gemeente des Heeren, zelf.
Zijn verschillende leden van den kerkeraad ook
lid van het schoolbestuur, des te beter, dan
kunnen zij in dat bestuur hun invloed aan
wenden tot het leggen van een behoorlijk
verband tusschen kerk en school.
Een groote moeilijkheid geeft het, indien
het een „gemengde" school is, en dus de school
uitgaat van leden van verschillende kerken.
Toch zal in dit geval samenwerking alleen
gewenscht zjjn, indien het karakter en de
grondslag van de school Gereformeerd is, en
het personeel de Gereformeerde belijdenis is
toegedaan. Ook dan blijft het o.i. het recht
en de roepiDg van den kerkeraad eener Ger.
kerk om de noodige waarborgen te eischen,
dat het zaad der kerk onderwezen worde over
eenkomstig de belijdenis der kerk.
Wij geven deze gedachten, niet omdat wij
meenen, dat hiermede de zaak is opgelost,
maar om dit punt nan de orde te stellen. Er
hangt teveel van af, hoe het christelijk karakter
van het onderwijs zal zijn, dan dat de kerk
zich tevreden mag st Hen met den rol van
lijdelijk toeschouwer. Uit reactie misschien
tegen de Roomsche methode is er bij velen een
streven, om de kerk op zij te zetten, in ieder
geval het recht te ontzeggen als zoodanig mee
te spreken. De kerk zal echter goed doen om
zich dit niet te laten welgevallen, maar dnar,
waar zjj meent te moeten optreden, ook haar
woord te doen gelden
De vraag blijft echter, hoe zulk een gewenscht
verband geregeld moet worden. Deze vraag
hopen wij een volgend maal onder de oogen
te zien.
J. D. wlfclknga.
Kork- «n ftghoslnlflawi.
VIERTAL
te Delft K. van Anken te Wildervank, T. J.
Hagen, te Nieuwe-Pekela, B. A. Knoppers, te
Almelo en Dr. 8. O. Los, tijd. te Den Haag.
TWEETAL
te UithuizenP. Bos te Winsum en J. G.
Feenstra te Dikshorn
te Meliskerke A. J. de Boer te Garrelsweer
en J. Brinkman te Westerlee.
te Ouderkerk aan de Ysel en te Hollom Cand.
A. J. Bouma te Middelburg
te .Glanerbrug: Job. Kwak te Culemborg
te Uithuizen J. G. Feenstra te Dirkshorn
te Oenkerk H. P. M. G. de Walle te Zaamslag
te Hallum J. v. d. Meulen te Schoonoord;
te Vroomshoop: N. Duursema te Nieuw-
Amsterdam
te Bunschoten W. L. Milo te Kollum
te OudegaB. Roorda te Driesum
te Treebeek A. Terpstra te Lochem
te Rotterdam G. R. Kujjper te Haarlem
te Beilen J. v. d. Meulen te Schoonoord.
BEDANKT
voor BerkelA. Thielen te Axel
voor BeilenD. Steenhuis te Loppersum
voor Woudsend H. Haspers te Roden
voor AndelM. A. van Pernis te !*choonre-
woerd
voor Kralingen Dr. S. P. Dee te Dwingeloo.
Het afscheid van ds. J. S. Post te Echten
(Fr.) is bepaald op 2 Jan. en de intree te Koog-
Zaandijk op 9 Jan. 1921. Prof. Dr. H. H. Kuyper
zal optreden als bevestiger.
De kerk te Rijswjjk (Z.-Hzal vergroot
worden door 't bijbouwen van een gaanderij.
De kerk Apeldoorn moet vergroot worden
een bijbouw voor 50 a 60 zitplaatsen wordt
uitgevoerd.
Voor „Vrederust" is wegens ziekte van
ds. Aalders voor één jaar als geestelijk ver
zorger aangesteld ds. E. Jongens, Herv. pred.
te Giessen-Oudkerk.
Te Dinteloord werd een Geref. Mannen-
vereeniging opgericht, een verblijdend ver
schijnsel van opwakend kerkelijk leven 1
De leden der Geref. kerk te Oudewater
zjjn bezig de schuld te delgen, die op hun
kerkgebouw rust. Van de 15 zjjn reeds 12
duizend gulden bijeengebracht.
De Soemba-Zending, uitgaande van de
drie noordelijke provinciën, heeft dit jaar ook
een aanzienlijk tekort, zoodat een extra-inza
meling gehouden zal worden in alle kerken In
1918 hield men ook een Soemba-week, die ruim
f 21000 opbracht.
Ds. J. Breukelaar van Utrecht heeft eme
ritaat aangevraagd, daar hij niet binnen afzien-
baren tijd zijn arbeid zou kunnen hervatten.
Aan de Vrije Universiteit werden dit jaar
ingeschreven 21 nieuwe theologische studenten,
aan de Kamperschool 14. Tezamen 35.
Ds. L Bonma herdacht Zondagmorgen bij
de bediening des Woords in de Noorderkerk
over Hebr. 13: 7 den arbeid van den pas ont
slapen Klaarhamer, die in de dagen der Dole
antie aan het kerkelijk leven op Walcheren
met grooten ijver leiding gaf. Hij teekendeds.
K. als iemand van groote zeggingskracht, als
een man van stavast, die van het pad door hem
eenmaal betreden, geen duimbreed afweek. Hij
herinnerde aan de saamkomsten in het Schut
tershof en in de dorpskerken van Walcheren,
aan Klaarhamers pittige artikelen in de Zuider
Kerkbode en herdacht met dankbaarheid het
heerlijke werk, dat hij in den dienst Zijns
Zenders in ons midden had mogen verrichten.
Zondag werd ds. H. Kaajan te Utrecht
bevestigd door ds. J. C. Goudappel met Hebr.
13: 8, terwijl hij Donderdag 11 Nov. als 6de
dienaar des Woords intree hoopt te doen.
Ds. W. Veder van Bunschoten B zal D. V.
13 Februari 1920 afscheid preeken om 27
Februari zich aan de gemeente te Gouda te
verbinden.
Door den 70-jarigen leeraar van Zoutkamp
in Groningen, ds. C. H Ph. Krohne welke sinds
1891 deze kerk dient, is eervol emeritaat aan
gevraagd tegen 1 Mei 1921. Tevoren stond hij
te Hoek van Holland.
Een kerk, waarvan wij den naam niet
zullen noemen, zond aan de kerken het verzoek
om een collecte te houden voor het bouwen
van een nieuwe kerk. Tot dusver had men ver
gaderd in een houten gebouw, maar dit was
nu versletendit houten gebouw was indertijd
gezet door middel van een obligatie-leening.
Voor de nieuwe kerk is ruim f20,000 noodig.
De classe steunt het verzoek. Ook deze aan
vraag heeft de gebrekeD, welke bijna alle aan
vragen vertoonen en waarop wij reeds een en
andermaal wezen. Waarom deelt die kerkeraad
niet mee, of de gemeente zelf ook geld bijeen
bracht voor een nieuwe kerk en hoeveel? en
of men ook in de kerken der classe gelden
heelt verzameld en tot welk een bedrag? en
was de schuld van het houten gebouw nu zoo
reusachtig, dat deze in 25 jaren niet kon wor
den afgelost en hoeveel bedraagt die schuld
nog En zoo vermenigvuldigen zich de vragen
bij het lezen dezer circulaire. Als men steun
van andere kerken begeert, is men verplicht
volledige inlichtiDgen te geven, anders is zulk
een kerk zelf de oorzaak, dat de circulaire on
middellijk naar de papiermand verhuist.
De MammonHet begint weer, het
publiek maken der verschillende oogstcollecten.
Zou men met dit „geconcurreer" nu maar eens
niet ophouden? Wat heeft de buitenwereld
er mee te maken, wat de kerk des Heeren voor
offeïs aan den Heere brengt? Is een hooge
collecte op Dankdag trouwens wel altijd een
bewijs van groote offervaardigheid der ge
meente, daar zij op alle andere dagen van het
jaar schromelijk haar plicht kan hebben ver
waarloosd 1 Kan ook een collecte van f 100
vergelijkenderwijs niet hooger zijn dan f 1000
ergens elders opgehaald Laat men dan met
datopenlijk-de-vrome-kerk-uithaogen ophouden.
De Gener. Synode heeft tot een belang
rijke verhooging van de pensioenen der emeriti
pred. enz. geadviseerd. Daar in de kerkeraads-
vergaderiDgen en de classes deze dingen be
sproken moeten wordeD, geven wij een over
zicht van hetgeen wij moeten weten. Het is
ontleend aan een schrijven der deputaten art.
13 K. O. van de kerken van Utrecht. Daar de
Part. Synode van Zeeland zelf bij de Gener.
Syn. heeft aangedrongen, om de pensioenen
aanmerkelijk te verhoogen, is te verwachten,
dat geen enkele kerkeraad bezwaar zal makeD,
hoewel de lasten zeer verhoogd worden
Tevoren was het minimum'pensioen bij 40
dienstjaren of 70-jarigen leeftijd voor een eme
ritus-dienaar f 800.voor zijn weduwe f 500.
en voor elk kind beneden 18 jaar f 50.per
jaar. Bjj een pensioensgrondslag van f 1350.
of meer ontving daarvan een emeritus-dienaar
3/ö gedeelte en zijn weduwe 2/5 gedeelte of bij
minder dan 40 dienstjaren de Dienaar voor elk
dienstjaar 4ü gedeelte, de weduwe !/eo gedeelte
van het volledig pensioen doch nooit minder
dan resp. f 600.en f 500.
Thans heeft de Generale Synode geadviseerd,
om wel da wijze van berekening dezelfde te
laten, maar d« geldsommen te verdubbelen. In
de provincie Utrecht waren reeds de genoemde
minima met 20 °/o vermeerderd, zoodat in plaats
van f 800 werd uitgekeerd f 960 en in plaats
van f 500.voor een weduwe f 600.Doch
naar het advies der Synode moeten de minima
nu worden f 1600en f 1000.benevens
f 100.voor elk kind, en wordt 3/s en 2/5 nu ge
nomen van een pensioensgrondslag vam f2700.—
en hooger.
Voorts worden de kerken die haar emeritus
dienaar naar een vroeger gegeven lager dienst
tractement pensioen uitkeeren verzocht dat pen
sioen in overeenstemming te brengen met het
diensttractement dat thans uitgekeerd wordt.
Als b.v. een kerk vroeger een diensttractement
gaf van f 2000.\- pastorie en daarnaar pen
sioen betaalt, doch sinds dien tijd het dienst
tractement bracht op f 3200.}- pastorie, dus
dat tractement met ü/io gedeelte verhoogde, dan
moet nu ook het pensioen voor den emeritus-
dienaar met 10 gedeelte worden verhoogd. Van
die verhoogde pensioenen moeten, zooals bekend
is, in onze provincie volgens de bestaande rege
ling, de kerken, wier pensioensgrondslag niet
boven f 3000 klimt zelf 10 betalen. B$
een pensioensgrondslag tusschen f 3000.en
f 4000 wordt dat 15 boven f 4000.20
Voorts heeft de Synode nog geadviseerd om
de verhoogde pensioenen te betalen van af
1 Juli 1920. Wordt daartoe besloten, dan
zullen de kerken op de 1ste classisvergadering
in 1921 moeten f-torten ongeveer 4 maal het
bedrag dat op de laatst gehouden vergadering
der classe gestort is.
Eindelijk is er nog een advies van de Depu
taten der Generale Synode voor Art. XIII.
Die Broeders hebben o.m. tot taak te berekenen
met welk bedrag de provinciën, die naar even
redigheid minder belast zijn dan andere, die
andere moeten bijstaan. Daartoe stellen zjj in
alleprovinciëa een onderzoek in en adviseeren dat
zij het minimum tractement brenge op f 3000,
-f- een rond bedrag van f 1000,voor pastorie,
belasting enz. en dat, om meer uniformiteit
te verkrijgen, dan ook de pensioenen daarnaar
berekend worden*.
Offidëclt Berichten.
KORT VERSLAG van de Vergadering
der Classis Axel, gehouden 25 Oct.
1020 te Terneuzen.
Art. 1. Namens de roepende kerk van Zaam
slag opent ds. de Walle de vergadering.
Nadat gezongen is Ps. 25:2 en gelezen Joh.
18 114, gaat hü voor in gebed.
Art. 2. De credentialen worden nagezien en
in orde bevonden.
Art. 3. Het Moderamen wordt aldus vast
gesteld praeses ds. Thielen, scriba ds. de
Walle, assessor ds. Goris.
Art. 4. De praeses spreekt namens de classis
zijn blijdschap uit over het feit dat ds. de
Walle voor da classis behouden bleef. Eveneens
wordt ds. Thielen door den assessor toegesproken
naar aanleiding van het op hem uitgebrachte
beroep en de wensch uitgesproken dat hij vrij
moedigheid moge vinden om te bedanken.
Art. 5. Notulen worden gelezen en goed
gekeurd.
Art. 6. Ingekomen stukken. Schrijven br.
Bakker dat hij zijn benoeming tot lid van de
Commissie tot voorbereiding eener Prov. Oud.
Conf. aanneemt. Van de Prov. Syn. van N. Br.
en L. om meerderen steun. Deze arbeid wordt
aanbevolen. Verzoek van de kerk van Oostbnrg
(dienst Aardenburg) om eenmaal per maand
een vacaturebeurt. Eén Zondag in de eerst
komende drie maanden wordt toegezegd.
Art. 7. Rondvraag Art. 41 D.KO. De kerk
van Axel verzoekt verlaging van het percen-
tagecjjfer. Wordt toegestaan. De kerk van
Neuzen wil een uniforme regeling inzake ker
kelijke huwelijksinzegening bij gemengde
huwelijken. De classis gaat hierop niet in.
Oostburg vraagt advies in een geval van separatie
en ontvangt tevens vacaturebeurten.
Art. 8- Verslag van de Commissie tot voor
bereiding der Prov. Oud. Conf. De Classis gaat
met de voorstellen accoord. De eerste Conf.
zal Mei 1921 te Goes gehouden worden.
Pauze.
Art. 9. De kerk van Hulst ontvangt de
gevraagde subsidie. Ds. Groeneveld brengt rap
port uit aangaande de Zending der Geref.
kerken in ZN. Br. en L. De classis dringt
met klem aan op verhooging der Zendingsbij-
dragen. Nog dit jaar zal een extra collecte voor
dat doel gehouden worden. Ds. de Walle rap
porteert inzake de Prov. regeling Art. 13 D.K.O.
Art. 16. BenoemingenClass. Corr. ds.
Groeneveld, Class. Quaestor ds. Groeneveld.
Kerkvisitatie: ds. Groeneveld en ds. de Walle
de andere dienaren plaatsvervangers. Approb.
de kerken van Axel, Zaamslag, Sec. Neuzen.
