Belijdenisvragen.
De arbeid onder de verstrooide Gere
formeerden in Noord-Brabant
en Limburg.
Losse gedachten.
Kerk- en Sohotlnleaws.
Met het oog op den Dankdag worden
de Catechisaties de volgende week niet
gehouden. -,]V
Ds. L. Bouma.
Ds. J. H. Telkamp.
Verantwoording van Liefdegaven.
INGEZONDEN STUKKEN.
Onder de gewenschte dingeD, die door ver
schillende kerken op de verlaDgljjst aan de
Generale Synode aangeboden wareü, behoorde
ook, dat de Synode zou opstellen een coKcept-
belgdenisvragen, te gebruiken bjj het utleggen
van openbare Belijdenis. Tot op heden is erin
onze Gereformeerde Kerken geen eenheid,
althans geen eenvormigheid in dit stuk. Soms
worden gebruikt de aigemeene bekende zeer
korte vragen, welke afgedrukt staan in sommige
uitgaven van de Liturgie echter het Kort Begrip
in de uitgave van prof. Rutgers boven hst
Avondmaaisformulier.
Uit een van de preekenbundels van wjjlen ds.
H. Hoekstra van Arnhem blijkt, dat deze Die
naar des Woords ook die korte vragen bjj de
openbare geloofsbelijdenis gebruikte. In vele
kerkeraden werden met behulp van den predi
kant ietwat langere en breedere vragen opge
steld en voortaan gebruikt. Met name werd bjjv.
een vrasg opgenomen over het erkennen, dat de
Gereformeerde Kerken in ods vaderland de
meest zuivere openbaring van het Lichaam van
Christus vormen en men zich mitsdien bij haar
als belijdend lidmaat wenscht te voegen. Opge
nomen werd ook dikwerf een vraag, waardoor
men bij bevestigende beantwoording zich ver
plichtte getrouw gebruik te zullen maken van
't Avondmaal.
In enkele kerken gebruikt men de welbe
kende vp vragen uit het Doopsformulier voor
volwassenen, met de daaraan toegevoegde
zegenbede
„De goede en almachtige God verleene
„goedertierenljjk tot dit uw heilig voornemen.
Zijne Goddelijke genade en zegen, door onzen
„Heere Jezus Christus. Amen."
Een formulier, waarin uiteengezet wordt de
beteekenis van het belijdenis doen, heeft zoo
zoo ver wij weten nog niet één kerk gebruikt.
Welnu aan dat laatste, aan eeo ietwat breeder
formulier, werd door vele kerken behoefte
gevoeld. En de Synode is aan dat verlangen
tegemoet gekomen, door aan de commissie, die
de Liturgie zal herzien, ook op te dragen het
opstellen van een formulier met vragen voor 't
doen van openbare belijdenis. De Heraut geeft
reeds eenigermate een schema aan n.l. aldus
„Het kan kort worden ingericht, met een toe
spraak, waarin het doel van deze handeling
wordt uiteengezetdaarna kunnen de vragea
volgen en 't geheel met een zegenbede worden
besloten. Een dergelijk nieuw formulier zou een
verrijking van onze liturgie zijn."
Vooral dient dan o.i. kort en bondig aangege
ven het verband tusscben Do:p en Avondmaal en
de beteekenis van het belijdenis doen a's middel
om te komen tot Avondmaalsviering.
Zulk een concept zal algemeen belangstelling
vinden in onze kerken.
Van de Particuliere Synode van Brabant en
Limburg is weer een verzoek uitgegaan tot
steun van baar zoogenaamden Evangelisatie-
arbeid. Feitelijk is die arbeid meer gericht op
het bijeenverzamelen van de verstrooide Gere
formeerden in die provincies om hen voor ons
Geref. kerkelijk leven te bewaren en ze geestelijk
naar behooren te verzorgen. Gelijk eea moeder
voor haar kinderen zorg draagt, zoo moeten ook
de Geref. kerken voor haar in Roomsche streken
verstrooide lidmaten goede zorg dragen. De
Brabantsche en Limburgsche kerken hebben in
dat opzicht een veelomvattende taak. Ze ver
dienen daarbij den steun van alle kerken in
Nederland, aangezien uit allerlei streken des
lands Gereformeerden naar het „donkere Zui
den" trekken.
In 't afgeloopen Synodejaar was uit de kleine
kerken van Brabant en Limburg zelf ingekomen
voor dezen arbeid f3000Uit andere deelen
van 't land f7000.Er bleef nog een tekort
van f 957.44. Giften zoowel van particulieren
als van kerken zijn dos zeer welkom. Men
zende ze aan den penningmeester br. L. J.
Schalekamp te Klundert
Van den arbeid wordt in de toegezonden
circulaire het volgende verteld
Wij begonnen wat Limburg betreft
voor onderscheidene jaren den arbeid te Venlo.
De eerste kerk, die in Limburg tot openbaring
kwam, nadat de Deputaten voor den Evan
gelisatie-arbeid er een bescheiden kerkgebouwtje
gezet hadden, was da kerk van Venlo. Hier
moest ook een pastorie zijn en de ijverige Die
naar, die daar jarenlaüg gewerkt heeft en nog
werkt, werd hier het middelpunt van ver
strooiden in zeer verren omtrek. Hij reisde door
heel Limburg, van Mook naar Roermond en
Weert, naar Sittard en Maastricht.
Maar zie, het mjjDgebied io Zuid-Limburg
riep om eene aparte bearbeiding, sinds de
bearbeiding, sinds de oorlog en de kolennood
hier duizenden arbeiders had heengel-id.
Een kerkgebouw moest er komen in Heerlen
niet ver van Valkenburg, bij velen uwer
welbekend, want daar zou een tweede gerefor
meerde predikant in Limburg zijn standplaats
hebben. Welk een kosten en welk een jaarlijks
wederkeerende offers vroeg dit werk. Maar het
moest aangepakt. De schreiende geestelijke
nood van zeer velen riep er om. En zie, spoedig
kon één predikant, hoe ijverig bij was, het werk
hier niet meer 'af. Weldra moest er toch ook
gearbeid worden te Hoensbroek, te Lutterade,
te Terwinselen enz. Er moesten onderscheidene
vergaderplaatsen worden ingericht, een 2de
predikant voor dit deel van Limburg, plotseling
zoo volkrijk gewordeü, moest er bij komen.
Te Treebeek kwam nu in het afgeloopen jaar
een gereformeerde kerk tot openbaring, nadat
Heerlen in 1915 was geïnstitueerd. En hier in
deze jonge Kerken heerscht zoo groote offer
vaardigheid, dat men nu zelfstandig tot beroe
pen kon overgaanmaar het arbeidsterrein
wordt al grooter en vraagt telkens nieuwe
offers in verdere omgeving.
Ook ia Maastricht, waar voor eeuwen de
gereformeerde waarheid bloeide, maar het licht
des zuiveren Evangelies was uitgedoofd, waar
Rome aan de eene zijde en het Modernisme aan
de andere zijde heerschte, kwam in bat ver-
loopen Syoodejaar de Gereformeerde Kerk
opnieuw tot openbaring. Ook hier is een kerk-
gebouwJje geopend, en hier moet al weer heel
noodig een predikant beroepen worden, die dan
ook Lutterade in het mingebied bij Sittard kan
verzorgen. Maar voor het honorarium van zulk
een Dienaar alleen moet dan nog een f 1500 van
buiten inkomen, want de broederkring te dezer
plaatseD, hoe meelevend en belangstellend ook,
is nog zwak.
Voorts werden we genoodzaakt dit jaar grond
te koopen in Roermond daar we de door onze
gehuurde woniDg. waarin wjj godsdienstoefe
ningen hielden, binnenkort verlatea moeten,
Zoo moet ook hier een vergaderlocaal verrijzen.
Want hier in deze geheel Roomsche stad woneD
reeds een 60 Gereformeerden, die we toch niet
geestelijk onverzorgd kunnen laten, te minder
waar hier in de buurt binnenkort ook mijnen
tot ontginning zullen komen, en het getal gere
formeerden dan nog aanmerkelijk zich uit
breiden zal-
Dan arbeiden wij nog tot steun van de nog
kleine, schoon vooruitgaande Geref Kerken te
Eindhoven, Helmond en Tilburgterwijl in de
Classis Klundert te Roozendaal een evangeliö-
satie-post gevonden wordt.
Uit deze meedeelingen blijkt wel, hoe onze
Brabant cbe zusterkerken onzen steun hard
noodig hebben om haar taak te kunnen blijven
vervullen. Het koopen van grond, bouwen van
locaaltjes eischt jaarlijks *en groote som voor
rente en aflossing. Bjj uitbreiding van den
arbeid moeten ook de inkomsten stijgen. Daarom
bevelen wij dezen arbeid aan de belangstelling
van onze Zeeuwsche kerken en gemeenteleden.
Brabant en Limburg steunen ons getrouw bij het
zendingswerk op Java, laten wij anderzijds hun
getrouw steunen in hun EvaDgelisatiearbeid
Kerkhof.
UIT ÖE FEBII.
16 Een vergenoegd Christen is gelijk aan
een horloge, al draagt ge het onderstboven, het
raakt niet van den gang, de raderen gaan niet
verkeerd, het behoudt zijn goede beweging.
17. De lamp des geloofs dient geyuld te zjjn
met de olie der liefde.
18. Bij de verzoeking in de woestijn gebruikt
Christus drie gladde s'eentjes tegenover Goliath,
n 1. „Er staat geschreven."
19. Al was de hemel mffn predikstoel en mijn
gehoor al de engelen en ik de eeuwigheid voor
mij had, dan zou Christus mjjn tekst zjjn.
(Augustinus)
20. Geloof, hoop en liefde zjjn drie zijden
van eenzelfde zaak: n.l.: van het nieuwe leven
uit God.
21. Wjj zjjn Christus niet voorbijgegaan,
omdat Hjj ons niet is voorbijgegaan.
22. Gol geeft ons soms Simsonskracht, maar
wjj laten ons door de Delila's der wereld vaak
de haarlokken afsnijden en ons van onze kracht
berooven.
23. Dreigt uw oliekruik ledig te worden, deel
die met een ander en gedurende de jaren van
hongersnood zal er genoeg zjjn voor u en uw
broeder.
24. Is uw last hard en zwaar, sleept gjj u
zeiven met moeite voort? Help uw broeder's
last dragan, God zal u dragen en uw last tevens.
25. Zjjt gjj verkleumd en vermoeid op den
bergweg Zoudt gjj insluimeren te midden der
sneeuw? Wrjjf en koester dien bevriezende
nevens u, en weldra zult gjj beiden warm
worden.
26 Zjjt gjj gewond in den strjjd des levens
Vele gewonden kermen rondom u. Stort uw
zalf over hen uit en zjj zal u zelf genezen.
27. Uw hart wordt rijk door te geven, al zjjn
rjjkdom is levend graan. Zaden, die schimmelen
in de schuur, zulleD, wanneer ze uitgestrooid
worden, het dal met goud vervullen.
28. Uw kracht zal vergaan, als ge die alleen
voor u zeiven gebruikt, door het dienen zal uw
kracht toenemen.
TWEETAL
te Kralingen S. P. Dee te Dwingeloo
G. K. Kuyper te Haarlem.
BEROEPEN
te Amsterdam G. R. Kuyper te Haarlem
te Purmerend R. Haitsma te Gaast
te Arnhem G. R. Kuyper te Haarlem
te Bunschoten B. A. Knoppers te Almelo
te Stadskanaal: H de Brujjn te Nieuwendjjk
te Wolvega: P. Hekman te Gorredjjl?;
te Drachter Compagnie G. A. Langhout te
Garrelsweer.
AANGENOMEN
naar Vorden: C. A. van Nood te Lopik.
BEDANKT
voor Nieuwerkerk-OosterlandH. N. B-soski
te Moerdjjk
voor MeedenD. Drenth te Leimuiden;
voor NiezjjlO. Boersma te Koudum
voor Zalk J. Dekker te Ambt-Vollenhove.
Ds. J. B. Jansen te Zevenhuizen hoopt
21 November afscheid te preeken en 28 Nov.
intree te doen te Doesburg.
De cand. tot den H. Dienst G. Krujjs-
wjjk te Amersfoort hoopt 14 Nov. intree te
doen te Oudega, na bevestigd te zjjn door zjjn
schoonvader, Ds. D. Rignalda van Den Haag.
Ds. G. M. van Rennes te 's Gravendeel
hoopt 14 Nov. afscheid te preeken. Bjj gaat
naar Heeg en hoopt daar 28 Nov. intree te doen.
De heer D. de Wit, van Leidschendam,
ber. pred. te Berlikum (Fr.) is na gehouden
peremptoir examen door de Classis Leeuwarden
toegelaten tot de bediening der Woords en der
Sacramenten. Hjj hoopt intree te doen op
21 November.
De heer H. Ormel werd 20 October te
Groote Lindt nabjj Zwjjndrecht tot zijn dienst
werk ingeleid door Ds. D. Hoek van Eakhnizen
met Fil. 1810.
Zondagmorgen tjjdons de godsdienst
oefening had in de kerk te Goes een droevige
gebeurtenis plaats, die niet weinige ontvoering
teweegbracht. Onder de predicatie van Ds. v.
d Veen zakte een der aanwezigen, een geachte
ingezetene der gemeente D. H door een be
roerte getroffen, in elkaar. Toen men hem weg
droeg, bleek hjj reeds overleden te zjjn. Tusschen
ons en den dood is slechts één schrede.
Wegens het aanwezig zjjn van ernstige
zieken in de pastorie te Stad aan het Haring
vliet zal Ds. J. Verseur aldaar zjjn 25-jarig
ambtsjubileum Diet zoo gedenken als eerst
voorgenomen was. Zondag 31 Oct. zal hjj in
den morgendienst een gedachtenisrede houdeD.
Ds. Landwebr wjjst in Geref. Kerkbode
van Rotterdam op het groote verschil tusschen
de Reformaties van weleer en de beweging der
zich noemende Jong-Gereformeerden. Eertjjds
vroeg men juist naar zuiverder omschrijving
van de waarheid en naar meer levensernst
thans zien we juist het tegendeel.
„De jong-Gereformeerden zeggen niet: wjj
moeten terug, wjj moeteu zuiverder ljjnen voor
de waarheid hebben, wjj dringen aan op een
nauwer leven. NeeD, 't is nu juist andersom.
De jong-Gereformeerden vinden bjj ons alles te
eng, te muf, te beljjcd. De heer Netelenbos
heeft in bescheidenheid eraan herinnerd, nadat
hjj door de Generale Synode veroordeeld was,
dat hjj de ramen wat open had willen zetten,
om frissche lucht binnen te laten. En die het
met hem eens zjjD, de gemaskerde held uit de
N. R. C. ingesloten, roepen allen 't is ons te
benauwd bjj de Gereformeerden. Men voelt er
niets voor de kunst Men is er tegen de schouw
burg, het dansen en tal van andere dingen.
Men laat niet toe, dat iemand een eigen op
vatting heeft over den Bjjbel. Bab, wat muf?
En wat zal men nu doen
Men wil een frisscher omgeving.
Daarover geeft men in Utrecht al gesproken,
maar wie het verslag van deze vergadering ge
lezen heeft, heeft ongetwijfeld geen hoogen
dunk ontvangen van de eenheid onder deze
j ong-Gereformeerden.
Men wist eigenlijk niet, wat men wilde.
Zou men een Kerkgemeenschap stichten
Neen
Zou men tot de Ned. Herv. Kerk o?ergaan?
Neen
Zou men zich aansluiten bjj de N. C. S. V.
Neen
Zou men de Geref. kerk verlaten Neen
Maar wat wilde men dan
Men wist het niet.
Dit wist men alleenwat meer frissche
luchtWat vrjjere opvattingen Wat ruimer
standpunt 1 Alles niet zoo eng
Het komt ons voor, dat deze Reformatie
alle kans heeft op een Deformatie uit te loopen.
Ds. H. W. Laman schrjjft in het Geref.
Kerkblad voor Drente en Overjjsel omtrent de
Kerkrechtelijke behandeling der kwestie Nete
lenbos in de Commissie van de Generale
Synode te Leeuwarden, waarin hjjzelt zitting
had, het volgendeDe verkregen gegevens
moesten daarna worden geordend, en tegelijker
tijd aan het kerkrecht getoetst. Naarmate ge
durende dit zorgvuldig onderzoek de historie
helderder voor den geest der commissie kwam
te staan, werd het ook meer en meer duidelijk,
dat er wel niet opzettelijk, maar toch beslist
ernstige kerkrechtelijke fouten waren begaan.
De commissie heeft dit in haar rapport ook
onomwonden erkend en aangewezen niet om
de kerkelijke vergaderingen door welke deze
fouten waren begaan, te blameeren want het
moet erkend worden, dat het lichter viel de
gemaakte fouten van achteren aan te wijzen,
dan ze in den loop der procedure te mjjden.
De kerkelijke vergaderingen in Zeeland ver
dienen meer lof dan blaam, want al is er over
de wjjze, waarop ze de zaak getrakteerd hebber^
critiek te oefenen, dat zjj den moed hebben
gehad om deze zaak, terwjjl ze nog in een zeer
duister stadium verkeerde, aan te vatten, ver
dient, geljjk het ook terecht is uitgesproken,
aller lof."
Ds. A. van Wjjk te Thesinge in de
classis Groningen heeft 21 Oct. ?jjn gouden
ambtsjubileum gevierd.
Eerst diende hjj 12 jaren de kerk van Sapps-
meer, en daarna 38 jaren die van ThesiDge.
De heeren C. van der Woude (uit Sneek)
en J. H. Kuiper (uit Kampen) slaagden aan de
V. U. voor het candidaatsexamen in de Theologie.
Eerstgenoemde cuin laude (met lof.)
De Geref. Kerk van Njjmegen heeft een
ouderling benoemd, die speciaal belast is met
de geestelijke verzorging der rjjpere jeugd,
br. A. Floor. Dat is een resultaat van het re
feraat van Ds. Renting, hetwelk ook in onze
Kerkbode opgenomen werd.
De bouwkosten der nieuwe kerk te
Haarlem op de gedempte Oude Gracht, aan
vankelijk op f164000 geschat, zjjn nu gestegen
door aankoop van twee perceelen, een nieuw
orgel, centrale verwarming en lichtinstallatie
tot f243428.Ook wordt daar ter plaatsede
bouw van een tweede kerk overwogen.
Ds. L. P. Krijger, missionair pred. op
Soemba, besloot niet te repatriaeren, maar te
Karoeni te bljjven, totdat een andere Dienaar
des Woords uit Nederland komt om zjjn plaats
te vervaDgen.
Ds. B. Boekenoogen van Apeldoorn
hoopt 28 Nov. afscheid te preeken met 't o)g
op zijn vertrek naar Tienhoven, waar te voriin
Ds. Hejj arbeidde.
De Oogstcollecte te Stad aan 't Harin
vliet bracht op f 1045.60 Een navolgenswaard g
exempel
Ia de Oosterkerk te Utrecht ia Zondsti
morgen Dr. J. C. de Moor bevestigd door Ei
P. J. W. Klaarhamer, meb Matth. 13 55
„Een iegeljjk schriftgeleerde in het Koninkr
der hemelen onderwezen i3 geljjk aan een he
des huizes, die uit zjjn schat nieuwe en onjde
dingen voortbrengt", waarbjj hjj sprak over
den rechten Dienaar des Woords, zjjn taak en
de vrucht van zjjn arbeid. Het was hem tot
groote dankbare vreugde dezen dienstknecht
des Heeren als zjjn opvolger tot zjjn werk te
mogen inleiden. De zegebede uit ps. 134 werd
den nieuwen leeraar staande toegezongen.
Donderdagavond hoopt Ds de Moor in dezelfde
Kerk intree te doen.
Dr. H. A. van Andel van Solo verhaalt
in Amsterdam in de Zondagmorgenbeurten v»n
zjjn Zendingsarbeid op Java. Hjj ving er j 1.
Zondag mee aan in de Haarlemmerpoortkeiik.
Prof. T. Hoekstra van Kampen leidde in
de kerk te Hazerswoude een bidstond Ijsr
voorziening in de behoefte aan dienaren
Woords, en sprak oyer Ef. 4 11 en 12.
Een opmerkelijk verschijnsel is, dat dit
jaar zoo weinig studenten in de theologie zi|ih
lieten inschreven aan de Rijksuniversiteiten,
zich voorbereidende voor den dienst in de He| v.
Kerk te Leiden 2, te Utrecht 9 en te Gi
EiDgen 2. Waarlijk dan hebben onze Gei!
Kerken nog niet te klagen.
Ds. G. Ploos van Amstel van Elburg
zal D.V. 7 Nov. afscheid preeken en 14 Nov.
te Oppenhuizen intree doen, na bevestigd te
zgn door Ds Koopmans van Sneek.
Ds. J. E. Rejjenga preekte afscheid te
't Zandt over 1 Petr. 1 24 en 25.
Ds. N. D. van Leeuwen, gekomen van
Murmerwoude, deed 24 Oct. intree te Harkerm
Opeinde met 2 Petr. 1 19 na bevestigd tezjn
door zjjn voorganger ds J. Scholten.
Ds J. S ^cbaafsma hoopt 5 Dec. afsch iid
te preeken te Opeinde-Njjega en 19 Dec. int ee
te doen te Gasseltarnjjeveen.
Een onbekende gever schonk aan de kork
te Apeldoorn een gift van f1000.
Te Maastricht heeft de kleine gemeente,
tellende slechts 77 zielen, voor f 1000 vrijwillige
bjjdrsge ingetaekend. Ean mooi begin
Te Maassluis worden weer pogingen aan
gewend om te komen tot ineensmelting van
A en B.
Bsrlchttn.
CLASSIS KLUNDERT.
Ontvangen voor de Zending te Magelang
van Willem B en Wouter de M. te Roosendaal
bespaard door Meikevervangst f 0.50 doorMej.
Rademaker, Moerdjjk van de Zondagschx ol-
kiaderen, de Jondedochters- en Zusterverèen.
f24.Pink8tercoll. te Drimmelen f 13,
Saldo van den Classic. Zendingsdag 1
f 150.bespaarde halve centen door Ca
M. Roosendaal f0,15l/s gecomm. voor Eva
en Zending uit de busjes te Zevenbergen f 81
L. G. Goris, dep.
Zevenbergen, 15 Oct. 1920.
Vlissingen. Gevonden in de collecte voor de
diaconie een gift groot f 1voor de k«rk,
met bijschrift„uit dankbaarheid." Hartelijk
dank aan gever of geefster.
G. J. Feos, scriba.
De Kerkeraad der Geref. Kerk te Heinkens-
zand zegt hiermede gever of geefster voor
gezonden f10.postmerk Middelburg, voor
Kerk en Armen, harteljjk dank.
Namens den Kerkeraad,
J. Steketee. adm. Ouderling.
Heinkenszand, 27 Oct. 1920.
Diaconaal Hulpbetoon.
Oadergeteekende deelt onder vriendeljjken
dank mede, dat door haar is ontvangen de som
van f 19.Deze gelden zgn ter hand gesteld
aan enkele leden onzer vereeniging, die ze
daarna aan mij hebben afgedragen.
Mej. J. J. de RiddeeLaebnoes,
Penningmeesteresse.
g
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Geachte Redactie I
Nu men zoo veel schrjjft en spreekt over de
pluriformiteit, mag ik toch ook wel eens rnjjn
hart ontlasten.
Wjj lezen Hand. 2 37 „als zjj dit hoort en,
werden zjj verslagen in hunne harten en zei len
tot Petrus, wat zullen wjj doen". O dat ooi nu
eens door de bjjzondere werking des H. G
