godsdienstoefeningen
Voor Bijbels en Kerkboeken
iMell
een kiloa 2.SO
half pond0,75
A. GEENSEN,
P
DE ZEEDWSCHE LEEDV
een Keukenmeisje en een
Keukenwerkmeisje.
Verantwoording van Liefdegaven.
boekaankondiging
H. S. S. Koyper. De Pilgrimfathers in
Nederland, 1608—1620. Kampen J. H.
Kok 1920.
INGEZONDEN STUKKEN.
De Christelijke School en de Unie-collecte.
Het hongerend Duitschland
VEREENIGINGSLEVEN
ia de Gereformeerde Kerken ia Zeeland
op ZONDAG 26 S£PI£HB£R 1920.
Glass© Middelburg,
Class© Zierikzee.
brouwbrshavbn 10 en 3 uur ds. f. Tollenaar
c ï.ijnsplaat 10 en 6 uur ds. f. Staal
Class© Thole n.
Class© Goes.
Class© Axel.
ML FKM.
D.V. zal op WOENSDAG 29 >SEP-
TEMBER a.s. en volgende dagen der
week de Jaarlflksche Unie-Collecte
lang* de huizen gehouden worden.
Namens het Locaal-Comité.
P. J. DE KRUIJTER, Voorz.
A. BLIJDORP, Secr.
is uitsluitend verkrijgbaar
in BUSSEN van:
pond1.35
ons0 32
Wil hebben thans een
keuze in Dames,-Heeren
en kinderparapiuies, zooals
men deze zeker nergens in Zeeland
vindt, daarom koopt uw Paraploies
in de Noordstraat en a zult over
prijs en kwaliteit zeker terreden
zijn. Aanbevelend,
Noordstraat, Middelburg.
geen conservatisme meer; daarom
aboancert u op
het orgaan van Ds J. B. NETELEN
BOS, met actueele* en zeer belaig-
rflken inhoud, (zie o a. de art. over
De Generale Synode)
Abonn. 60 ets. per 3 mad. bfl
vooruitbetaling,
gay Nieuwe abonnés ontvangen de
nummers tot 1 October gratis.
Admin. Korte Delft G 23, Middelburg.
Middelburg. Dinsdag 28 September, des avonds
van 89 unr houdt de Plaatsencommissie zitting
in de consistorie der Noorderkerk voor het ver
huren van plaatsen in de Noorder-Gasthuis of
Hofpleinkerk. De voorn. Comm.
J. W. den Hollander.
C. v. d. Kleijn.
W. v d. Klkijn.
Ierseke, 18 Sept '20. Onze geachte leeraar
ds. B. Meijer ontving een roeping naar de kerk
van Meliskeike.
De Heere doe hem beslissen, opdat de wil
van zijn Zender geschiede en daardoor het heil
van beide kerken worde bevorderd.
Namens Kerkeraad,
P. Bustraan, Scriba.
Gevonden in de collecte: A 2 bankbiljetten
van f200,is f400.met bijschrift voor de
Armen van deze Kerk; B. 3 bankbiljetten van
f 100,is f 300,met bijschriftvoor deze
kerk C. f 10,van N. N. zijnde f 5,— voor de
kerk en f5,voor de armeü, met bijschrift:
uit dankbaarheid aan God voor den nieuwen
leeraar. Vriendelijk wordt voor al deze gaven
dank gezegd.
Diakenen der Gereformeerde kerk
te Middelburg.
De Vrouwenvereen. „Bid en Werk" ontving
twee giften onder letters N. N. f 5.en f 1.
waarvoor onzen hartelijken dank.
Namens het Bestuur,
s. v. d. KuipPotappel
Vóór de herdenkingsfeesten gevierd werdeü,
is dit fraaie boeksko van Mej. Kuyper, met
eene afbeelding van de „Mayflower" op het
titelblad, in keurige uitgave bfl den heer Kok
verschenen. De kranten hebben ons in breed-
vorige artikels meegedeeld, wat vóór driehon
derd jaren plaatsgreep. Mej. Kuyper heeft in
dit boekje op de haar eigene frissche en dege
lijke manier de historie verteld, zóó, dat ieder
ook vatten kan het waarom van die gebeurtenis.
Zfl behandelt drie vragenWie waren de
Pilgrimfather8 Waarom gingen zfl weg uit
Engeland? Wat hebben wfl Nederlanders met
hen te maken
Wie die Pilgrimfathers waren? Een kring
van Puriteinen, die zuiver naar den Woorde
Gods wilden leven, niet alleen kerkelflk, maar
ook maatschappelijk en staatkundig en daarom
in conflict kwam met de Engelsche Staatskerk
en met Jacobus I.
Waarom giDgen ze uit Engeland weg?
Omdat ze daar geen vrflheid vonden God naar
Zfln Woord te dienen, en omdat Engelands
Koning het op hun algeheelen ondergang toe-
leidde.
Wat hebben wfl Nederlanders met die Pil
grimfathers te maken? O, zeer veel. Want, en
dit juist wordt in dit boekske zoo goed uit
eengezet, het was juist door Holland dat die
Puriteinsche geest in Engeland was wakker
geworden. En toen die vrome Puriteinen in
Engeland niet konden leven, daar ten allen
dage met den dood bedreigd werdeD, konden
ze hier een veilige plaats vinden, en bood
Leiden in de Kloksteeg, daar waar nu het Jan
Pesflnshof is, hun onze vaderlandsche gast
vrijheid.
Het is een merkwaardig leven geweest van
die eenvoudige vromen, onder de gezegende
leiding van den eerwaardigen Dr. John Robin
son. Zfl hebben van Nederland, dat toen zoo
groot was en vooraan stond in het wereldleven
en in het Christelijk leven, zoo veel geleerd.
Ze zfln hier niet gebleven. In het jaar 1620,
toen het Bestand ten einde liep, meenden zfl
Nederland te moeten verlaten.
De Mayflower braeht hen over den grooten
Oceaan naar het nieuwe Vaderland. Daar
hebben zfl een kolonie gesticht in den naam
des Heeren om in vrflheid te leven en God
naar Zfln Woord te dienen op alle terrein
van het leven.
Tot op den huidigen dag is die komst der
Pilgrimfathers voor Amerika van de grootste
beteekenis geweest. Engeland en Amerika
spreken dat met groote dankbaarheid uit, en
zfl vieren nu met de grootste belangstelling de
driehonderdjarige herdenking.
Het behoeft zeker niet opgemerkt, dat de
schrflfster van uit Calvinistisch standpunt deze
historie beziet en beschrflft. Dit boekje is daarom
voor ODze kriügen van blflvende waarde. We
bevelen 't van harte ter lezing aan ook om 't op
te nemen in bibliotheek bflv. van eene Jong.
Vereenig. Niemand meene dus, dat dit boekje
omdat de feestviering reeds plaatsgreep, van
geen belang meer zou zfln. De verzorging der uit
gave is in één woord keurig, een fee3teditie
Kerkhof.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
De jongste der Europeesche Republieken, de
Oostenrflksche, deed onlangs in de hoofdstad
der oudste Europeesche Republiek, dis der
Vereenigde Nederlanden, verlof vragen om op
een der pleinen van Amsterdam een gedenk-
teeken te mogen plaatsen voor een harer land-
genooten.
Zfln naam is Comenius, hfl overleed na een
zwervend leven, nu drie en halve eeuw gele
den, te Naarden. Hfl was geen krflgsman of
hervormer, geen kunstenaar of uitvinder, geen
landontdekker of geleerde. Comenius was
paedagoog en dus slechts bekend in beperkten
kring.
Toch de kennismaking waard.
Comenius wordt geacht de vader te zfln van
een nieuw opvoediogs-systeem. De leer der
humanisten vond in hem zfln profeet, en als
zoodanig was hfl de eerste van de lange reeks
van paedagogen die van zfln tfld tot op onzen
tfld hun licht hebben laten schflnen op dat
duistere veld.
De Duitscher Comenius opent de rei en de
Italiaansche doctores Massouri sluit haar tot
op onzen tfld.
Paedagogie, minder dan eenig vak van we
tenschap misschien te systimatisseren, om de
groote verscheidenheid van haar object. Paeda-
gogie, minder beoefend en nog minder begre
pen, tengevolge van de individualitist den
mensch eigen, is zoo moeilflk te classificeeren,
minder nog te generaliseeren.
Om de zee te bevaren gebruikt de zeeman
een kompas dat verschillende hemelstreken
aanwflst. Het kompas dat den geestelflken
mensch die de levenszee bevaart, dienen kan
wflst slechts twee polen aan, waarheen het doel
der reis gaan kan. De eene is oud, die van het
christendom, en de andere is nieuw, die van
Comenius. De eene wflst omhoog, de andere
naar beneden de eene wflst als toekomst-haven
de hemel aan, en de andere als einddoel der
levensreis de aarde. God liefhebben boven
alles leert de een. Neen, den naasten zegt de
ander. Zoekt uw vaderland in de hameien zegt
de een. Neen, op aarde zegt de ander. En zoo
voeren ook in 1920 het oud en het nieuw be
ginsel nog altfld strfld.
Als straks een gedenkteeken van Comenius
op een der pleinen van onze hoofdstad zal ver
rezen zfln, dan zal het daar staan als tegen
hanger van onze christelijke scboleD. óf liever
onze christelijke scholen, alle twaalf honderd,
zullen daar staan als protest tegen dit ééne
monument.
Dit jaar 1920 is het jaar der politieke over
winning van de christelijke scholen in Neder
land. Haar bestaan is gewettigd. Aan die zflde
is de witte vlag geheschen.
Maar de paedagogische strfld gaat voort.
Tegenover Comenius en zflne volgelingen, heeft
de twintigste eeuw, evenzeer als alle vorige
eeuwen de christelflde school, de noodiging des
Heilands „Laat de kinderkens totMfl komen"
in de wereld uit te dragen.
Tweeërlei levensbeschouwing christendom
en humaniteit leidde tot strfld in het ver
leden, leidt tot strfld in de toekomst.
En aangezien geld de zenuw van den oor
log is, ook van dezen gelukkig onbloedigen
oorlog, komt de Unie„Een school met den
Bflbel" op Woensdag 29 September U voor
zoover ge in onze Provinciale hoofdstad woont,
voor dien strfld een strfldpenning vragen.
Yoor de af dealing Middelburg
van de Unie,
P. J. de Kruijter, Voorzitter.
23 Sept. 1920.
Tot heden ontving ik totaal f 416.68Vs en gaf
uit aan reisgeld, kleeding en andere onkosten
f421.12Vs, dus tekort f4,44.
Vorige week gingen ongeveer 40 kinderen
naar Duitschland terug, dankbaar voor het vele
goede, dat ze hier genoten hadden, terwfll hier
en daar nog kinderen verblflven.
Allen die mfl in staat stelden al die kinde
ren Jdie zooveel ontbeerden, eenige weken volop
te laten genieten van het vele goede, dat Zeeland
hun gaf, nogmaals mfln hartelflken dank.
J. Oltiioff,
Middelburg, 24 Sept. '20. Spanjaardstraat.
De Geref. Jong. Vereen. „Herman Faukeel"
vergadert eiken Zondagavond te kwart over
acht in de consistorie der Gasthuiskerk, Mid
delburg.
Rooster van as. Zo dag
Voor de pauze: Geloofsbelfldenis art. 18 door
vr. B. Leflnse.
Na de pauze: Vaderl. Gesch. Tfldperk van
de Wit door vr. M. Oranje.
C. de Bruijn, Voorzitter.
i. de Wolff, Secretaris.
MIDDELBURG
Bediening van den H. Doop in de Gasthuiskerk.
Gasthuiskerk 9l/s uur Gesloten
2 uur ds. G. de Jager
Hofpleinkerk 9l/i uur ds G. de Jsger
2 uur Gesloten
Noorokrkkre 91/i uur ds. J. H Telkamp
Bed. H. Av.
6 uur ds. J. H. Telkamp
Dankzegging.
VL1SS1NGEN.
Middelkerk 9Vs en 5tzi uur ds. J. Brinkman
Arnbmuidhn 9l/i en 2 uur ds. J. Runia
Domburg 9 uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. F. J. v. d. Ende
Gajing» 9x/i en 2 uur ds. L. Bouma
Grijpskbrk» 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Koüdbkbrkh 9 en 2 uur ds- A. C Hefl
QVt uur ds. W. Faber
Rede Jongel. Ver.
St. Laurbns 91/i en 2 uur Lezen eener Leerr.
Mhijskbrkb 9 en 2 uur ds. W. Faber
Oostkaphlli 9 en 2 uur Cand. van der Spek
Sbroo8kbrkb 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Souburg 9Vs en 2 uur ds. G. F. Kerkhof
Vbbrb 9Vi en 2 uur Lezen eener Leerr.
Voorber. H. Av.
Vrouwbnpoldbb 9*A en 2 uur ds. F. W. J. Wolf
Wbstkapblli 9l£ uur ds F. J. v. d. Ende
2 uur Lezen eener Leerr.
Bruinissb 0i/i en 2 uur Lezen eener Leerr.
2Vs uur Lezen eener Leerr.
Gbbrsdijk 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Haam8tid» 10lA en 3 uur ds. W. Goedhufls
Kampbbland 10, 3 en 7 uur Lezen eener Leerr.
Nibuwbrkbrk 9%, 2 en 6 uur Lez. eener Leerr.
Oostbbland 9lA, 2 en 6 uur Lez. eener Leerr.
SoHARBNDiJKi 9lA en 2 uur Lezen eener Leerr.
Wibsbkbrkb 9T/i en 2 uur Lezen eener Leerr.
Zibbikzbb 10 en 6 uur ds. C. J. Wielenga
Zonnbhairb 9lA en 2 uur ds. Z. Hoek
AnnaJacobaPoldbr 10lA en3uur Lez. eener Leerr.
Bbbgbn op Zoom 9lA en uur ds. A.H.v.d.Kooi
Krabbbndijkb 10 en 3 uur da. A. H. Nieboer
Poortvliet 9lA, 2 en 6 uur Lezen eener Leerr.
Rilland-Bath 9 en lVi uur dhr. B. W. de Graaf
Tholhn 10 en 2Vs uur ds. A. Bolwfln
Oud-Vo8hji8b 9^/1 en 2 uur ds. C. Staal
Oogstpreek.
Baarland 10 en 2lA uur ds. R. Brouwer
Dbibwbgbn IOVï en 3 uur ds. G. Doekes
Bed. H. Av. en Dankz.
Kapbllb-Bibzbling» 101/i en 3 uur ds. A. Scheele
Bobsblb 10 en 3 uur ds. P. van Dflk
Bed. H. Av.
Gobs 91/» en 6 uur ds. R. J. v. d. Veen
's Gratbnpoldbk 91/j en 2 uur Lez. eener Leerr.
Hbinkbnszanp 9Vi en 2 uur Lezen eener Leerr.
Ibrsbkb 91/» en 5Vs uur ds. B. Mefler
2 uur Lezen eener Leerr.
Wbmhldingb 101/i en 3 uur Lezen eener Leerr.
Kruiningbn 91/» en 2 uur ds. J. de Koning
van Vries.
Njbuwdobp 10 en 2Va uur Lezen eener Leerr.
WOLPHAARTSDiJK 9l/i en 2Vj uur ds. A.P. Lanting
Axbl 9 en 2 uur ds. A. Thielen
Hoek 9Vi en 2 uur ds H. v. d. Wal
Oostburo 10 uur H. P. M. G. de Walle
21* uur Lezen eener Leerr.
Oostburg (dienst A.akdbnbubg)
9Vs uur Lezen eener Leerr.
2Vs uur ds. H. P. G. M. de Walle
Ingebruikneming van het nieuwe kerkgebouw.
Schoohdijxh 10 en 3 uur ds. J. R Goris
Voorber. H. Av.
Tibniuzhn 9X£ en 2Vs uur ds. S. Groeneveld
Zaamslag 9Vt en 2uur Geen opgaaf ontv.
Voor de vele bewflzen van deelneming
ondervonden gedurende de ziekte en bfl
het overlflden van onze geliefde Dochter,
Zuster en Tante betuigen wfl onzen har
telflken dank.
Wed. C. CORNELISSE—
jongepier.
Middelburg, 24 Sept. 1920.
Ondergeteekende zegt vriendelflk dank
voor de vele blflken van belangstelling
bfl zfln tachtigsten jaardag ontvangen.
LIEVEN DE NOOIJER Bz.
Arnemuiden, September 1920.
Langstraat.
is het BESTE ADRES
MIDDELBURG.
Alle ledersoorten en bindwflze voor
radig en fijne gouden haakjes en slootjes.
Uw naam wordt gratis in verguld.
Aanbevelend,
Goede cacao behoort, ter-
wille van smaak en aroma,
in BUSSEN verpakt te zijn.
^nilhnie - Middelburg;.
GEVRAAGD
