Een „Hongaarsche Heraut".
Offldüal* Barlahtcn.
K«rk- «n SohotlnleawB.
Regeling der Classlsbeurten over de maanden
Juni, Juli en Aug. in de Classis Zierlkzee.
BRUINISSE.
GEERSDIJK.
OOSTERLAND.
SCHARENDIJKE.
C. J. Wielenga 15 Aug.
WISSEKERKE.
Prof. Dr. Jéno Sebesiyéo, Hoogleeraar aan
de Theologische School te Boedapest, is ook
onder de Gereformeerden van Nederland een
goede bekende. Man van singuliere gaveD,
voortreffelijk redenaar en vaardig penvoerder,
wijdt hij zijn leven aan de wederopleving der
Gereformeerde beginselen in zijn vaderland,
Hongarije.
Er is een tijd geweest, dat schier heel Hon
garije voor het Calvinisme gewonnen was. En
dat de vreeselijke vervolgingen het Calvinisme
er niet geheel hebben kunnen uitroeieD, is
hoofdzakelijk te danken aan den taaien weer
stand van de Calvinistische boeren op het
platteland van Donau en Teisz. Vraagt men
de nakomelingen dezer helden heden ten dage
naar hun godsdienst, dan antwoorden zij
„Wel, den Hongaarschen natuurlijk". En
bedoelen daarmee, dat zij Gereformeerd zijn
Wat ook het Hongaarsche volk in de
laatste drie eeuwen geleden hebbe van ver
volging en verdrukking en oorlogen, de
Calvinistische beginselen zijn trots allen tegen
spoed blijven voortleven in de Hongaarsche
volksziel. Ten deele zijn die beginselen ver
stard en daardoor verouderd, zooals ook in
ons land in het midden der vorige eeuw
ten deele zijn zij verwaterd, soms schier ver
dwenen. Zelfs bij honderden Hongaren, die
het nog altijd een eere vinden zich Calvinis
tisch te noemen.1)
Prof. Sebestyén wenscht het Calvinisme in
Hongarije tot nieuwen bloei te brengen, in
zuivere vormen, en die beantwoorden aan de
eischen van onzen tijd. Hij is de erkende lei
der der neo-Calvinistische bewegingen Hongarije.
Zijn grootsche plannen, aanvankelijk slagend,
zijn bijna alle door den vreeslijken oorlog in
duigen gevallen.
Maar onverzettelijk Calvinist als hij is, geeft
hij den moed niet op.
En thans is hij bezig een Revue Calviniste
of Hongaarsche Heraut op te richten.
Onze secretarisse was door enkele Haagsche
Gereformeerden in staat gesteld Prof. Sebestyén
een kist levensmiddelen toe te zenden de
geldelijke gaven voor dit doel stroomden zoo
rijkelijk toe, dat zij bijna f 400 overhad, en
aan Prof. Sebestyén vroeg, welke bestemming
z i. het best aan deze gaven te geven ware
Ziehier zijn antwoord. (Opzettelijk worden
de enkele fouter, die Prof. Sebestyén in 't
Hollandsch maakt, niet verbeterd. Ze zijn
veel te aardig, en maken het goede Hollandsch,
dat deze vreemdeling in zin na zin schrijft,
des te bewonderenswaardiger.)
„Lieve juffrouw Kuyper, ik geef u onmid
dellijk en zonder aarzelen mijn antwoord „Geef
u mij dit som voor onze Gereformeerde pers
Want wij zijn vreeselijk arm in dit opzicht.
Er zjjn geen, of zeer weinig abonneurs, om
dat de Protestantsche streken door de Roe
menen zjjn nog altijd bezet. Terwijl wij voelen
toch de zedel^ke plicht, om onze geloofsge-
nooten te voeden en geestelijk te leiden.
Ik ben juist in deze weken bezig om een
Hongaarsche Heraut of Calvinistische Revue
op te richten. Dit is, of dit zou de eerste
orgaan in Hongarije zjjn, die zuiver in Gere
formeerden geest zou geredigeerd worden En
dit is zoo noodig voor ons volk. Maar de
onkosten zjjn vreeseljjk duur, en de belang
stellenden, die werkelijk iets voor het Calvi
nisme voeleD, zjjn betrekkelijk weinig. Ik
kan dus vooral in een klein geworden Hon
garije niet op veel abonné's rekenen. Maar
ik voel het ook, dat de ideaal moet toch hoog
gehouden worden, en de bazuin moet een
zekeren klank geven, en niet stom bljjven.
Zoo beschouw ik dan uwe collecte als een
teeken van de bijzondere genade des Heeren,
die mjj indit 'laatste oogenblik ter hulpekwam,
omdat ik was al juist op het punt, om rnjju
heele actie te laten stop zetten en wachten
op een betere toekomst.
Maar door uw hulp zal nu alles anders
gaan Dit zal heerlijk zjjn! En ik ben
geheel opgewekt. Want de menschen de „trou
wen" verwachten al mjjn Revue, en ik zal
bijzonder bljj zjjn, indien de éérste stappen
door de brcedere hulp van mjjn trouwe Neder-
landsche Gereformeerde vrienden zullen kun
nen gedaan worden".
Deze laatste zin van Prof. Sebestyén deed
bjj ons de gedachte rjjpen, of het niet moge
lijk ware, wat in Den Haag op kleine schaal
begonnen is, tot een actie over heel het Ge
reformeerde Nederland uit te breiden.
Het geldt ditmaal geen verzoek om contri
buties, maar om giften ineens. Helpt ons
Gereformeerde Nederland den kloeken strjjder
voor onze beginselen op zjjn eenzamen en
moeilijken post aan een voldoend kapitaal
voor zjjn Hongaarsche Heraut en met den
lagen kronen-koers is met Nederlandsch geld
makkeljjk een Hongaarsch kapitaal te vormen
dan doen wij daarmede een daad, die niet
alleen een weldaad voor het Hongaarsche volk
zelf zal zjjn, maar in den strjjd tegen h t
Bolsjewisme in Oost-Europa wel eens een factor
van wereld-historische beteekenis zou kunnen
bljjken. Het is in der eeuwen loop meer dan
eens Hongarjje's roeping geweest, een bolwerk
te zjjn tegen Europa bedreigende machten uit
het Oosten. Wie weet, of Hongarije voor zjjn
verzwakt bloed niet juist het Calvinistisch staal
noodig heeft, om een bolwerk tegen het op
dringend Bolsjewisme te kunnen zijn?
Prof. Sebestyén schrijft in een lateren brief
„Het is zeer noodig, nu bij ons, nuna de
groote débacle, de ideeën van het Gereformeerd
Christendom krachtig te verkondigen. Het
heel lot van ons volk hangt hiermee saamen.
En de menschen zjjn nu onvergelijkelijk meer
vatbaar er voor, dan vroeger".
Zoo goed staat Calvjjn nog altjjd in Hon
garije aangeschreven, dat een der mooiste
pleinen in Boedapest het Calvjjnplein heet, en
een der beste restauraties de Calvjjnrestauratie.
En in een nog lateren brief
„Vindt u het niet aardig, dat het blad juist
1 April verschjjnt Ik heb in deze dagen aan
de eigenaardige ontmoeting van de datums
gedacht. De Standaard of Heraut (één van
de twee) is voor ongeveer 50 jaren met 1 April
verschenen. Vindt U dit als geen goed teeken
voor de toekomst bjj ons
De moeilijkheden zjjn zeer groot. En dan
niet alleen de ontzettend dure prjjzen drukken
de heele Christelijke pers, maar ook de nood
aan drukpapier, wat men per kilogram moet
zeer duur betalen. Maar ik voel het, dat wjj
niettegenstaande al de verschillende moeilijk
heden, onze plannen toch verwezenlijken moeten.
De Gereformeerden hier in het land verlangen
bijzonder naar zoo een weekblad, en zjj zullen
ons met hun abonnementen ondersteunen.
Men moet zjjn idealen hooghouden".
Wij doen een beroep op de offervaardigheid
van onze Nederlandsche Calvinisten ten be
hoeve van hun, ook in geestelijken zin, nood
lijdende broeders en zusters die in Hongarije
zjjn.
Giften voor dit doel, met bijschrift voor de
Hongaarsche Herautzullen dankbaar worden
aanvaard en in de Hollandsche Heraut wor
den verantwoord door onzen penningmeester
den heer H. W. van Marle JrVijgendam 2
Amsterdamdie zich vriendelijk bereid heeft
verklaard, voor de inzameling en verzending
der gelden zorg te dragen.
De vriendelijke gevers worden dringend
verzocht, hun gaven uitsluitend aan onzen
penningmeester, ei niet aan de overige leden
van het Comité te zenden.
Andere bladen worden beleefd verzocht, dit
stuk over te nemen, opdat onze oproep een
zoo ruim mogeljjken weerklank in Nederland
vinde.
Het Comité voor de Hongaarsche Heraut
Prof. Dr. H. Baviock, Voorzitter.
Prof. Dr. H. H. Kuyper.
Mej. H. S. S. Kuyper, Secretaresse.
H. W. van Marle Jr., Penningm.
Amsterdam, Vijgendam 2.
We behoeven hier wel nauwelijks een
woord van aanbeveling aan toe te voegen.
Het is niet het minst aan den litterairen
arbeid van Mej. H. S. S. Kuyper te danken,
dat ons Gereformeerde volk meer bekend is
geworden met het Calvinisme, dat in Hongarije
weer zoo krachtig aan het opleven was. Bloed
is dikker dan water, en nog meer dan de band
des bloeds trekt de band van geestelijke ge
meenschap door eenheid van belijdenis. Dat
verklaart, waarom ons Gereformeerde volk met
zoo veel hartelijke liefde hulp in allerlei vorm
aan het lijdende Hongaarsche volk geboden
heeft. En die hulp zal zeker thans niet ont
houden worden, waar het geldt aan het weer
oplevend Calvinisme een eigen orgaan te ver
schaffen, dat het pleit voor de Gereformeerde
beginselen voeren wil Het is daarbjj een eere
voor ons eigen blad, dat Prof. Sebestyén een
Hongaarsche Heraut wil oprichten. Onze lezers
zullen zeker gaarne hiervoor een bjjdrage geven
DRIETAL
te Meliskerke W. H. Bouman te Nederhorst
den Berg
M. A. van Pernis te Schoonre-
woerd
K. Wessels cand te Goes.
TWEETAL
te De BildtR. E van Arkel te Soest
J. H. Telkamp te Berkel en
Rodenrjjs
te Groningen (A)D. van Djjk te Uithuizen
S. Datema te Haarlem
te ScheveningenP. Bos te Winsum
J. L. Schouten te Arnhem
te Harlingen dr. S. P. Dee te Dwingelo
G. Wisse te Driebergen
te Treebeek (Z H.)J. Hoekstra te Ten Post;
J. de Vries te Tilburg.
BEROEPEN
te EnumatilJ. S. Schaafsma te Opeinde-
Njjega
te VreeswijkK. v. d. Veen ter Gasselter-
njjeveen
te OudegaJ. Post te Echten
te Leidschendam M. van Alphen te Voorst
te Lissedr. Th. Ruys cand. te Bloemendaal
te Utrecht: J. Siertsema te Gramsbergen
te Bunschoten D. v. Djjk te Uithuizen
te Lutten a.d. DedemsvaartW. Oosterhout te
Ter Apel
te WestbroekG. O. Donner cand. te Amers
foort
te Vorden C. M. Huizenga te Hoogersmilde
te Woubrugge: W. M. Ie Cointre cand te Den
Haag;
te De BildtR. E. van Arkel te Soest
te Oude PekelaM. Post te N. Dordrecht.
AANGENOMEN
naar Veendam N. Postema te Beilen.
BEDANKT
voor Heeg J. Voerman te Warns;
voor Berlikum T. Gerber te Oankerk
voor PuttershoekG. Wiss a te Driebergen;
voor KielwindeweerA. Terpstra te Lochem
voor StadskanaalD. van Djjk te Uithuizen
voor Assen R. E. van Arkel te Soest.
De cla8se Klundert heeft behandeld een
protest van den geschorschten ouderling te
Klundert en als haar oordeel uitgesproken dat
de kerkeraad recht gehandeld heeft, daar de
schorsing niet ging tegen staking, maar tegen
hinderlijk volgen. W.
KORT VERSLAG der Vergadering van de
Classis Klundert te Breda 5 Mei 1920.
1. De ve'gadering wordt na psalmgezang,
Schriftlezing en gebed door den praeses naar
toerbeurt, ds. J. A Verhoog, geopend. t
2. Ds. Koopmans en Ouderl. A. C. van Drim-
melen onderzoeken de credentialen en rappor
teeren, alle kerken als wettig en door de primi-
afgevaardigden vertegenwoordigd te zjjn, behalve
de kerk te Drimmelen die een secundus moest
zenden wegens ongesteldheid. De kerk van
Moerdijk heeft ee instructie.
8. De notulen, door den assessor gelezen,
worden onveranderd goedgekeurd en geteekend.
4. Ingekomen stukken, a. Het antwoord der
Classis Middelburg voor kennisgevingaange-
nomen.
b. Convocatie ter Part. Synode op9Junie.k.
te Breda.
c. Afscheidsbrief van ds. H. Hummelen, die
naar Bedum vertrok. Tevens dankt de kerke
raad van Brela voor de vertegenwoordiging
der Classis, en den vertegenwoordiger, ds.
Sikkel, voor het gesprokene bjj de afscheidsrede.
d. Vragen van Gen. Deputaten voor verbe
tering .der pred. tractementen Zjj zullen door
den Class. Deputaat aan de kerken voorgelegd,
en verder beantwoord worden.
5 Rapporten, a. De kerken Klundert en
Fjjnaart rapporteeren de losmaking van ds.
Hummelen uit de kerk van Breda.
b. Van de Comm. tot onderzoek by Hulpbeh.
kerken. Na breede bespreking wordt aange
nomen het voorstelDe classis, de commissie
dankende voor haar arbeid, oordeeit. dat die
tractementen minstens moeten gebracht worden
op het door de commissie voorgesteld peil en
dat de Classis van het voor zulke noodige bedrag
de helft zal bijdragen, vertrouwende, dat die
kerken de andere helft door alle inspanning
zullen trachten te verkrijgen De Depp, voor
Hulpbehoevende kerken zullen in 't najaar naar
een en ander onderzoek doen.
c. Rapport en intedienen voorstel aan de
Part. Syn. inzake de Evang.-arbeid worden
gehoord en adhaesie wordt betuigd.
d. Evenzoo het rapport en intedienen voor
stel inzake uitvoering van art. 18 K. O., terwjjl
de rekeniDg voor deze zaak accoord bevonden
en geteekend werd.
e. Mededeelingen van den zendingsdeputaat.
Het verzoek van alle Classes voor Zeel. N.-Brab.
en Limb, om de inkomsten met oO pOt. te
willen verhoogeD, wordt aan de kerken voor
de vergadering aanbevolen.
f. Pe comm ssie voor den Zendings-en Evan-
vangelisatie-dag zal dit jaar weer een Zendings
dag organiseeren.
6. Benoemingen, a. Ds. J. A. Verhoog wordt
Dep. ad. Examina ioplaats van ds. Hummelen.
Voor tusschentjjdsche Approb. of Losmakiog
worden aangewezen de k.k. van Moerdjjk en
RaamsdoDk.
Alle andere Deputaatsehappen zyn gecon
tinueerd.
b. Naar de e.k. Part. Syn. worden afgevaar
digd de Dien. des Woords, L. G. Gons, D.
Sikkel en J. J. Koopmans, (secundi zyn naar
volgorde D.D. A. L. Rujjs, H. N. Basoski, J. A.
Verhoog.) En de ouderlingen A. Bax GzJ.
W. v. d. Dries en A. C. van Drimmelen, (secun
dus zjjn naar volgorde K. Sjjsling, A. P. Ver-
slujjs en L. Korteweg)
c. Voor den Evangeliesatie-arbeid aan de
Part. Synode voorgedragen: Ds. L. G. Goris
en indien meer deputaten noodig z\jd, ds. D.
Sikkel en ouderl. A. C. van Drimmelen.
7, Vacatuurdiensten voor 4 maanden opge
dragen te Drimmelen: D.D. Verhoog, Donner,
Ruhs en Sikkelte FjjnaartD.D Basoski,
Verhoog, Sikkel en Rujjs te RoozendaalDon
eer, Sikkel en Basoski.
8 Het protest van den geschorsten ouderling
uit KI wordt breed besproken. Met 12 stemmen
voor, 2 tegen en 3 blanco oordeelt de classis,
daar zjj de gronden der schorsing recht acht,
als niet gaande tegen staking, maar tegen
hinderlijk volgen, mitsdien de handelwyze van
den kerkeraad rechtmatig te zjjn.
9 Het beroep naar de kerk van Breda door
ds. J. H. Donner, em. pred dier kerk, aange
nomen wordt geapprobeerd en ds. Koopmans als
vertegenwoordiger der classe bjj de intrede
aangewezen.
10. De voorstellen der k.k. van Klundert en
Zevenbergen worden saam gevat en geamen
deerd, aldus dat aan de Part, Synode van N.
Brabant en Limburg wordt verzocht, op de
Generale Synode adhaesie te betuigen aan het
voorstel der classis Amsterdam zooveel dit
betreft onveranderde handhaving en nadere
formuleering der Belijdenis, en spreekt daarbjj
de wenscheljjkheid uit, dat hierin ook de Bui-
tenlandsche kerken gehoord wordeD, en onder
steunt óók het „voorstel der Classe Amsterdam
om de bestaande liturgische geschriften onzer
kerken in hun geheel te herzien.
11. Art. 41 k. o. geeft geen bijzondere zaken.
12 Art. 43 K. O. behoeft niet toegepast.
13. De e.v. classisvergademg zal D. V. plaats
hebben 22 September te Breda, saam te roepen
door de kerk van Moerdjjk.
14. Na gehouden rondvraag gaat de asessor
voor in dankgebed en sluit de praeses de
vergadering. Namens de Cl. verg.
L. G. Goris, h.t. assessor.
heeft een diaken afgevaardigd.
4 Ingekomen stukken. Naar aanleiding van
een circulaire van de deputaten door de Gener.
Synode aangewezen ter verbetering der predi-
kantstractementen, spreekt de classis de nood
zakelijkheid uit, dat het minimum-tractement
in dit ressort behoort te bedragen f2500 plus
vrjje woning en vrjjdom van belasting.
De broeders van Noord-Brabant komen ter
vergadering.
Naar aanleiding van een schrjjven van den
deputaat door de Gen. Synode aangewezen voor
de zending onder de Joden wordt ds. W. Goed-
hujjs aangewezen als deputaat voor deze classis.
Op de September-classis zullen de collecten voor
de zendiDg onder de Joden worden gestort.
Een schrjjven van ds. P. J. Baay inhoudende
de reden van zjjn afwezigheid.
5. De notulen der vorige vergadering worden
gelezen en gearresteerd.
6. Het rapport over de zending wordt voor
gelezen. De mogelijkheid van een zendingsdag in
deze classis wordt overwogen.
7. Benoeming afgevaardigden voor de Pro
vinciale Synode.
D. d. W. F. Staal en C. J Wielenga, primi.
F. Tollenaar en Z. Hoek, secundi.
Ouderlingen D. Mulder en J. C. Vis,[primi.
W. den Boer en J. van der Wal, secundi.
8. Pauze.
9. Instruetie van de kerk van O. aangaande
art. 11 D. K. O. Namens de classis wordt aan
deze kerk f250 toegestaan, aan de provincie
zal f 150 worden gevraagd.
2e. Instructie van de kerk te Z. behelzende
e<m amendement op het concept-Reglement
art. 13 D. K. O. Dezelfde amendementen van
verleden jaar zullen weer worden ingediend,
benevens een wijziging in de redactie van art.
2 van dat Concept-Reglement.
10. Onderzoek art. 41. D K. O. Ds. W. Goed-
huys wordt aangewezen als consulent van de
kerk van S.
11. De vacturebeurten worden geregeld.
12. Omvraag.
13. Lezing korte notulen.
14 Sluiting door den praeses.
Op last der classe,
Ds. F. Tollenaab, h.t. assessor.
6 Juni.
11 Juli.
8 Aug.
Ds. F. Tollenaar 13 Juni.
Z. Hoek 22 Aug.
Ds. P. J. Baay
W. Goedhuis
F. S'aal
20 Juni.
25 Juli
Ds. W. Goedhujjs 6 Juli.
Ds. Z. Hoek 13 Juni.
F. Staal 18 Juli.
Namens de Classe,
Ds. F. Tollenaar
Brouwershaven.
Ds. C. J. Wielenga
F. Tollenaar
KORTE NOTULEN der classicale ver
gadering, gehouden te Zierikzee 5
Mei 1920.
1. Ds. C. J. Wielenga opent namens de roe
pende kerk de vergadering, laat zingen Ps
138 1 en leest voor 1 Joh. 1 Hjj gaat daarop
voor in gebed.
2 Voor het moderamen worden aangewezen
ds. F. Staal praeses, ds. F. Tollenaar assessor,
en ds. Z. Hoek scriba.
3. De credentialen worden nagezien. Alle
kerken zjjn vertegenwoordigd. De kerk van Z.
KORT VERSLAG van de vergadering der
classis Axel 6 Mei 1920
Art. 1. De vergadering wordt geopend door
ds. Goris na 't zingen van Ps. 25 2 en het
lezen van Ps 146.
Art. 2. Moderamen Ds. Goris praeses, ds.
Groeveld scriba, ds. van der Wal assessor.
Art. 3. De credentialen worden nagezien en in
orde bevonden. Alle kerken zjjn door hun primi-
afgevaardigden wettig vertegenwoordigd.
Art. 4. De notulen der vorige vergadering
worden gelezen en goedgekeurd.
Art. 5. Ingekomen stukken
a. Schrjjven van den kerkeraad van Goes
inhoudende de mededeeliDg dat er bjj genoem
den kerkeraad geen bezwaar bestaat tot het
voorbereiden van een Oaderl. Conferentie door
de classis Axel.
Een commissie wordt benoemd tot het nemen
van voorbereidende werkzaamheden.
b. Een circulaire aangaande regeling van
predikantstractementen.
c. Conceptregeling tot onderling hulpbetoon
van de Geref. kerken der classes ressortee-
rende onder de Particuliere Synode van Zee
land, in de uitvoering en toepassing van Art.
13 K. O. Wordt aangenomen.
Art. 6. Rondvraag art. 41 D. K. O. De kerk
van A. heeft een voorstel aangaande een finan-
tieel verslag der classis.
Wordt na enkele wijziging aangenomen. De
kerk van H. vraagt en verkrjjgt toestemming
tot het toepassen van den 2en trap der censuur
op een dooplid. Dezelfde kerk vraagt en ver
krijgt de gewone jaarljjksche subsidie.
Art. 7. Pauze. Afdoening van geldelijke
zaken.
Art. 8. Heropening van de vergadering met
het zingen van Ps. 81 12.
Art. 9. De kerk van O. vraagt en verkrjjgt
vacaturebeurten.
Dezelfde kerk vraagt en verkrjjgt het advies
der classis in een tucht zaak.
De kerk van S. vraagt en verkrjjgt eveneens
advies in een tuchtzaak, alsmede toezegging
voor de gewone jaarljjksche emeritaatsgelden.
Art. 10. Tot afgevaardigden der Particulie e
Synode worden afgevaardigd
Primi: Ds. Groeneveld en ds. de Walle,
D. Scheele, oud. J. Boidin, oud.
SecundiDs. Thielen en ds Goris, J. Scheele
oud. J. W. Bakker, oud.
Art. 11. Door al de kerken wordt de ver
hoogde bjjdrage voor de zending toegezegd.
