Godsdienstoefeningen
INGEZONDEN STUKKEN.
Het hongerend Duitscbland.
BOEKAANKONDIGING.
Dr. H. Bavinck. Christendom, Oorlog,
Volkenbond. Utrecht. G. J. A.
Ruys. 1920.
De Nederlandscke Soldaat, en zijne rechten
inzake geestelijke en lichamelijke ver
zorging in militairen dienst, door
I. de Jong (Sergeant-Majoor der In
fanterie). Kampen. J. H. Kok. Prijs
f 0,90. Gecart. f 1,10.
Geref. Theol Tijdschrift. Afl. 10. Febr.
Waarom zoudt gij sterven door L. van
Elk, staatsprediker der Geref. Kerk te
*s Gravenhage Uitgave van J. H. Kok,
te Kampen. Prijs 20 cent, bg getallen
minder, 100 ex. a 12Vi cent.
De Predikantsvrouw, door AnthoDiaMar-
garetha. Kampen. J. H. Kok. 1919.
VEREENIGINGSLEVEN.
in de Gereformeerde Kerken in Zeeland
op ZONDAG 4 APRIL en HAANDAG
5 APRIL 1920.
Glass© Middelburg.
Glasse Zierikzee.
Glasse Tholen.
Glasse Goes.
Glass© Azol.
Soil Deo Gloria.
6. J. AUGUSTIJN.
Vlissingen. Ontvangen van N. N. de som van
flO,onder bijvoeging var» een schrijven.
Wij' zeggen dezen gever hartelijk dank zoowel
voor zijn gave als voor zijn hartelijk schrijveD,
waaruit blijkt een warm medeleven
De scriba, G. J. Fros.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Hooggeachte Redactie.
Wat werd ons hart verkwikt, toen we in
het nummer van 26 Maart het stukje van Ds.
Bouma lazen over Aardenburg. 't Deed ons zoo
goed te voelen de warme belangstelling in het
werk te dezer plaatse. En zeer gaarne willen
we aan de vriendelijke uitnoodiging eens mede
te deelen, wat we reeds ontvangen hebben,
voldoen. We hadden het reeds eerder moeten
doen, doch we waren wat bang, al te veel van
de ruimte in het Kerkblad te vragen. Onge
gronde vrees, blijkt nu. Onzen harteljjken
dank aan de redactie voor de welwillendheid.
Mogen we bij de verantwoordingen, die we
van nu aan geregeld hopen te geven, ook nog
•én en ander mededeelen over onze „kring"?
De belangstelling zal er naar we meenen,
grooter door worden, de postwissels, naar we
hopen, meerder I
Ons oude notulenboek begint 14 September
1879, met een reglement van de vereeniging
als deel van de Evangelische vereeniging in
Zeeland, een organisatie van orthodox-Hervorm
den. De br. en zs. konden het onder de pre
diking van moderne predikanten niet vinden,
en zochten in onderlinge bijeenkomsten ver
sterking van het geloofsleven. Door onder
scheidene evangelisten is in dien tijd gearbeid.
Wij vinden vermeld de namen van de b.b.
Poolsma, Guillaume en Calliber. De 2e is ook
in ooze kringen op Walcheren geen onbekende
geweest. Hij behoorde tot de „zeer sterken".
Als de oudere br. en zs. van hem vertellen,
dan glinstert het oog. Dat was een man. Hij
kwam geregeld van Ëreskens te voet naar Aar
denburg, bijna 4 uur ver, om te catechiseeren.
Het onderwijs aan de jeugd was zijn lust. En
ook des Zondags is hij vele malen voorgegaan,
om dan nog denzelfden dag te Oostburg of te
Breskens het Woord van zjjnen Zender te
brengen. Zün prediking is velen tot rijken zegen
geweest. Na 1890 is het notulenboek vele jaren
blank.
Doch daarover een volgend maal.
Tot nu toe werd ontvangen door de broe
ders en zusters te Aardenburg f 485.inza
meling te Oostburg f495.te Axel f396.
Kerkcollecte Schoondjjke f 137,75Vs Wed. A.
L, te den Haag f25.Seb. te den Haag f 10.
Mej E. H. te Rotterdam f 2,50Collecte Aarden
burg f 2,50N. N. te Ter Neuzen f 2,50J. W.
F. te Middelburg f 2,50; W. P. te Maassluis
f 2,50K. L. van 4 mil. te Oostkapelle en
Domburg f 5,50J. L. te Grgpskerke f 1.
J. v. O. te Utrecht f 5.—Wed. D. H. te
Sluis f 2,50N. N. te Zwolle f 5.—J. O.
te Middelburg f 2,50Dames K. te Assen f 1.
G. W. te Wolfaartsdijk f2,50M. te Vlissingen
f 1.J. P. V. te Leiden f 5.Ds. D. te
Nieuwdorp f 2,50; W. V. K. te Ooltgensplaat
f 3.in de Collecte te Schoondijke f 2,50
F. B. te Hoogblokland f 2,50; A. V. G. te
Maasland f 3,50N. F. te den Haag f 10.
in de Collecte te Schoondijke f2.Zendings-
comm. te Maasland f 25 idem te Baarland
f 10.— Ger. Kerken St. J. Klooster f 5.—
Hazerswoude f 3.Ridderkerk f 1.LaDge-
rak f2 Vledder f 2.Vreeswijk f 2,50;
Rinsumageest f2 Engwierun f 1.— Vor-
den f 5.Gorinchem f 2.Stedum f4,03;
Spijkenisse f 2,50; Marrum f 1.Hommerts
f 5.Wirdum f 2,50Berlikum f 2,50
Marken f 2.— Vlaardingen 4,50; Almelo
f 2.Haastrecht f 2,50Ngemirdum f 5.
(Wordt vervolgd.)
Deze week heb ik ontvangen van A. te M.
f 1,N. N. te N. f2,50; N. N. O. f2,-.
Vriendelijk dank voor deze giften.
De 22 kinderen, die Dinsdag uit Dortmund
zouden aankomen, konden wegens de woelingen
de grens niet passeeren, en ook later kon het
niet, omdat juist in het industriegebied heden
alles werd stilgelegd Wat jammer voor die
kinderen, die zich in onze goede provincie zoo
tegoed hadden kunnen doen met het voortref
felijke, dat hun hier verschaft kan worden,
terwijl ze zich daar moeten voeden met, ja
waarmee? 1 ons brood per dag. De ellende, die
vooral in Dortmund, als eerste hongerstad van
Duitschland, reeds groot was, neemt steeds toe.
Wat behooren wg dankbaar te zijn voor het
vele goede, dat wij hier van dag tot dag ge
nieten J. Olthoff, Spanjaardstraat.
Middelburg, 2 April 1920.
Deze belangrijke brochure is een overdruk
van de beide artikelen, die in de November-
en December-afleveriDg van de Stemmen des
Tijds reeds bizonder de aandacht trokken.
Ook niet-lezers van die periodiek kunnen nu
van den actueelen inhoud kennis nemen. Er
is slechts een kort „Naschrift" aan toegevoegd,
omdat de Duitsche onthullingen sinds dien wel
dingen aan 't licht brachten, die de schuld
van Duitschland aan den oorlog niet vermin
derden. De groote problemen, waarvoor de
oorlog en de vrede ons stellen, worden vanuit
christelijk standpunt besproken. Waarlijk, in
deze tijden hebben we wel noodig voorlichting
van die mannen, welke van God een breeden
en ruimen blik hebben ontvangen. In zooverre
verdient prof. Bavinck den dank van ons
Christenvolk, dat hij gedurig door zijne ge
schriften ons leert de gebeurtenissen van hooger
standpunt te bezien. Vooral de gisting in de
arbeiderswereld is een probleem, dat al onze
aandacht vraagt. Wat prof. Bavinck daarover
schrijft, uitgaande van onze christelijke begin
selen, verdient dan ook de overweging van
ieder meelevend burger.
De uitgever zorgde voor eene royale uitgave
van dit tijdwoord.
Een zeer nuttig boekje, over welks uitgave
we ons verblijden. Zooiets hadden onze jongens
reeds lang moeten hebben. De uitgave is in
den aantrekkelijken vorm van Landwehrs wel
bekende Catechisatieboekjes. De schrijver heeft
naar officieele gegevens alle legerorders saam-
vergaard, die voor onze militairen van belang
kunnen zijn.
Ouders kunnen niet beter doen dan hun
zoons behalve den bijbel ook zoo'n boekje mee
te geven, als ze in dienst gaan.
Het zal een goede vraagbaak zijn voor hen.
Dus met kracht aanbevolen
Ds. J. Kok. De Profeet van Opperdoes
(Jan Mazereeuw). Kampen. J. H. Kok.
Prijs f 1,25.
Een belangrijke studie over een merkwaardige
verschijning in N. Holland in 't begin van de
19de eeuw. Ds. K. vertelt van zijn leven en
van zijn leer, doet mededeelingen uit zijn ge
schriften en brieven. Mazereeuw was niet ge
heel oorspronkelijk, maar schijnt bekend geweest
te zijn met de geschriften van „tweedweepsters"
Antoinette Bourignon en Jeanne Leade. „Het
boekje van de vrouw" wordt in den kring der
Mazereeuwers veel gelezen, d.i. De openbaring
der openbaringen van Johanna Leade. Behept
met chiliastische dwalingen, was de profeet
van O. gekant tegen alle kerkelijk leven, ook
tegen de Afscheiding. Ds. K. deelt ook mee
het oordeel van tijdgenooten en verhaalt van
een trouwen volgeling, Vriend, die een brief
schreef aan ds. Bosch te Andijk. In een „Na
schrift" wordt principieel tegenover de Maze-
reeuwsche dwalingen positie gekozen en de
Geref. leer verdedigd.
Het is een vlot geschreven boekje, dat we
ter kennisneming van deze beweging op ker
kelijk gebied in ons land gaarne aanbevelen.
J. C. Wirtz Czn. (Districtsschoolopziener).
Uit de School geklapt. Schetsjes
uit het schoolleven. Kampen. J. H.
Kok. Prijs f 2,75.
In dit boek van ruim 200 bladzijden compres
gedrukt zijn bijeengebracht een aantal artikelen,
welke onder denzelfden titel verschenen in het
Bijblad van de „School met den Bijbel". Wirtz
is een frissche geest, met een eigen kijk op de
dingen, iemand die geen blad voor den mond
neemt en met zekere zelfingenomenheid zgn
ideeën op papier zet. Uit zijne ervaringen op
schoolgebied geeft hg interessante meedeelingen,
en knoopt daaraan vast paedagogische wenken,
die althans de overdenking waard zijn. Hg
schrijft vlot en als men eenmaal begint te
lezen, zal men niet gauw uit verveling 't boek
dichtslaan, 't Is geen boek voor onderwijzers
alleen. Ieder moet er maar eens kennis mee
maken. Ook al is men 'c vaak met den
heer W. niet eens, dat doet er niet toe. Hij
geeft in elk geval stof tot nadenken. De
rijkdom van behandelde onderwerpen is zoo
groot, dat we slechts de hoofdtitels meedeelen
„Schooldeugden, Schoolwerk, Onderwijzers,
Schoolhervorming, het Montessori-verschijnsel,
het Amsterdamsche rapport, Varia",?;welke
ieder weer in 7—10 onderafdeelingen zgn ge
splitst. Over allerlei vakken, die op school
worden behandeld, staat er wel iets te lezen
in dit boek.
1920. Drukkerij OraDje-Nassau, Baarn.
Prof. Greydanus levert een studie over het
doel waartoe de Handelingen der Apostelen zgn
geschreven. Prof. Hoekstra geeft eenige op
merkingen ten beste over „de inleiding en het
slot van de preek". Ds. Ferwerda schrijft een
geestige Kroniek, waarin hg o a. wgst op de
verwisseling van terminologiemen spreekt
nu van werKwewiers inplaats van arbeiders, want
't wordt in 't midden gelaten of ze hun werk
wel zullen afmaken„voor wij aan dit laatste
toe zgn, zegt de vakbeweging, zal er eerst nog
eens een hartig woordje over maximumloon
en minimum-arbeidsduur gewisseld moeten
worden". Een aaütal recensiën worden ge
leverd, nu iets dichter in elkaar gedrukt, wat
o.i. al een stapje vooruit is in de goede richting.
Een ernstig pakkend woord naar aanleiding
van Psalm 2. Het behoort tot de welbekende
uitgave ter verspreiding voor Evangelisatie, en
is daarvoor uitnemend geschikt zoowel in onze
dagen van woeling en revolutie. Door ver
spreiding in afgedoolde kringen kan dit boekje
onder Gods zegen veel nut afwerpen. Daarom
raden wjj 't ook aan kerkeraden aan als een
middel om evangeliseerend te arbeiden.
Dat van een dergelijk geschriftje een tweede
druk noodig en gewenscht is, bewijst reeds
hoezeer het door ons gereformeerde volk wordt
gewaardeerd. De inhoud ervan, die meer den
subjeetieven kant van het geloofsleven raakt,
is alleszins stichtend, opbouwend. En ds. W.
geeft metterdaad aan de hand van den brief
van Ralph Erskine bestierende en vertroostende
opmerkingen ten beste. De uitgever zorgde
bovendien voor een aantrekkelijke uitgave. In
sommige kringen iD Zeeland, waar 't zoo
moeilijk schijnt tot zekerheid des geloofs te
kunnen komen, kan de lezing van dit boekje
nog gosde vrucht afwerpen. Hen in 't bizon
der worde 't aanbevolen.
De artikeleD, die in het uitstekend geredi
geerde Maandblad „Christelijk Vrouwenleven",
onder den titel„De Predikantsvrouw" ver
schenen, trokken algemeen de aandacht van
da Christelijke pers en van ons lezend publiek.
Mannen en vrouwen beiden hebben ze met
belangstelling gevolgd. Het zou jammer ge
weest zgn, indien deze uit de ervaring ont
sproten keurig gestileerde stukjes, in verge
telheid waren geraakt, gelijk dat met artikelen
in periodieken verschenen, gemeenlijk gaat.
't Was een verblijdend verschijnsel, dat de
Kampensche uitgever deze artikelenreeks nu
in boekvorm en dan nog in zulk eene
prachtuitgave (dat zijn ze waard 1) het licht
deed zien. Die „Christelijk Vrouwenleven"
niet lazeD, kunnen nu met dit prettige, leer
zame, onderhomdend boek ook kennis maken.
Waarom noemt de schrijfster, wier naam fei
telijk heel gereformeerd Nederland toch wel
kent, nu bg afzonderlijke uitgave niet haar
waren naam Het zou heusch geen verrassing,
geen onthulling geweest zijn
Het is een boek voor vrouw en man, voor
jonge dochter en jongeling, voor gemeentelid
en pastoriebewoner, voor allen, die in ons ge
meentelijk leven oprecht belang stellen. Let
maar eens op de behandelde onderwerpen
Over het „gaan kijken*. Eerste indrukken.
Nadere kennismaking. Onbeschreven rechten.
In-leven. Vriendelijk jegens allen. Aan den
arbeid. Het Vereenigingsleven. Zuster kring.
Ongevraagd advies. Domineeskinderen. Nood
in de pastorie. Achter het front. Vergezichten.
Nieuwe verhoudingen. Zoo zijn er. Bergop
waarts. De predikantsweduwe.
Uit heel dit boek spreekt u toe een warme
sympathie voor gezond gereformeerd kerkelijk
leven en voor eene goede verhouding tusschen
de gemeente en het predikantsgezin. Ook al zal
de werkelijkheid altoos beneden het ideaal
blijven, 't is goed dat het ideaal ons gedurig
voor oogen gehouden worde. Ernst en humor
zgn door de schrijfster op zoo aangename wijze
dooreen gekruid, dat alles als een smakelijk
gerecht wordt verslonden. Met vrijmoedigheid
wijst zg ook op wonde plekken, en in zooverre
kan haar woord ook genezend werken. Moge
dit mooie boek in veler handen komen.
Kerkhof.
De Geref. Jong. Vereen. „Herman Faukeel'
vergadert a s. Zondag niet.
De Ger. Jongver. „Calvijn" te Vlissingen
houdt een Openbare Vergadering op 8 April
des avonds 8 uur. Spreker: Prof. Dr. A. A.
van Schelven.
Men raadplege advertentie in dit nummer.
G. Wisse. Uit het Zteleleven. Over Ge-
loofsverzekerdheid (voor eenvoudigeD).
Tweede herziene druk. Kampen. J. H.
Kok. 1920. Prgs f 1,
MIDDELBURG
Bediening van den H. Doop in de Hofpleinkerk.
G asthuiskerk Gesloten
Hofpleinkerk 9Vs uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. L. Bouma
M. 9M uur ds. L. Bouma
Noobdbrkbre 9Vj uur ds. L. Bouma
6 uur ds. J. Runia
VLISSINGEN.
Middelkerk 9Vs en 51/» uur ds. J. Brinkman
M. 9Vs uur ds. J. Brinkman
Arnemüidhn 9Vi en 2 uur ds. J. Runia
M. Geen dienst.
Domburg 9Vs uur Lezen eener Leerr.
2 uur ds. F. J. v. d. Ende
M. 9Vs uur ds. F J. v. d. Ende
Gai ingb 9M uur Lezen eener Leerr.
6Vs uur ds. W. Faber.
M- Geen dienst.
Grijpskbrkb 9 en 2 uur ds. G. de Jager
M. 9 uur ds. G. de Jager
Koudbkbrkb 9 en 2 uur ds. A. C. Heg
M. 9Vs uur da. A. C. Heg
St. Laurbns 9Vj en 2 uur ds. G. H. Toebes
M. 9Vs uur ds. G. H. Toebes
Mbli8kbbkb 9 en 2 uur ds. G. Dalhugzen
M. 9 uur ds. G. Dalhugzen
Oostkapbllb 9 en 2 uur ds D. H. Th.Vollenhoven
M. 9 uur ds. D. H. Th. Vollenhoven
Skroobkbrkh 9 en 2 uur ds. W. Faber
M. 9 uur ds. W. Faber
Souburg 91/j en 2 uur ds. G. F. Kerkhof
M. 9 uur ds. G. F. Kerkhof
Vbbbb 9M en 2 uur Lezen eener Leerr.
M. Gesloten.
Vrouwbnpoldir 9Mi en 2 uur ds. f. W. J. Wolf
M. Geen dienst.
Wbstkapbllb 9M uur ds. f. J. v. d. Ende
2 uur Lezen eener Leerr.
Bbouwbbshavbn 10 en 3 uur ds. F. Tollenaar
Bbuinissi 9M en 2 uur Lezen eener Leerr.
Cclijnsplaat 9M, 2 en 5M uur ds. F. Staal
Gbbbsdijk 9 en 2 uur Lezen eener Leerr.
Haahstbdb 9% en 2 uur Lezen eener Leerr.
Kampbbland 9, 2 en 6 nur ds. P. J. Baag
Nibcwbbkirk 9M, 2 en 6 uur ds. Eskes
Em pred. te Leiden.
M. Geen dienst.
Oostbrland 9 en 2uur Lezen eener Leerr.
Scharindijkb 9M en 2 uur dhr A. Punt
van Middelburg.
M. 9Vs uur dhr. A. Punt
Wissbkbbkb 9M en 2 uur Lezen eener Leerr.
Zibbikzbi 10 en 6 uur ds. C. J. Wielenga
Zonnbmaibb 9% en 2 uur ds. Z. Hoek
AnnaJacobaPoldbb 9 Mi en 2 uurds. J.D.Wielenga
Bbbgbn op Zoom 9M en 5Mi uur da. A. H. v.d. Kooi
Kbabbbndijkb 9 en 2 uur ds. A. H. Nieboer
M. Geen dienst.
Poobtvlibt 9lA, 2 en 6 uur Lezen eener Leerr.
Billand-Bath 9 en lMi uur dhr. B. W. de Graaf
Tholbn 9 Mi en 2 uur Lezen eener Leerr.
Oud-Vosmbbb 9 Mi en 2 uur ds. C. Staal
Openbare Belijdenis.
Baablahd 9Vs en 2 uur ds. R. Brouwer.
Dbibwbgbh 9M en 2 uur Cand. Wessels
van Goes.
Kapbllb-Bibzilingb 9M en 2 uur ds. A. Scheele
Bobsblb 9V« en 2 uur Lezen eener Leerr.
Gobs 9% en 6 uur da. R. J. v. d. Veen
2 uur Lezen eener Leerr.
's Gbavbnpoldbb 9% en 2 uur Lez. eener Leerr.
Hbinkbnszan» 9Mi en 2 uur da. P. van Djjk
Ibbsbkb 9M en 2 uur ds. B. Mefjer
Wkmbldingb 9V« en 2 uur Lozen eener Leerr.
5Mi uur ds. A. H. Nieboer
EEbuininobn 9Mi en 2 uur Cand. J. v. d. Spek
van Voorburg.
Nibuwdobp 9Mi en 2 uur ds G. Doekes
woiiphaabtsdijk 9M en 2 uur ds. A. P. Lanting
M. 9Vs uur da. A. P. Lanting
A.XBL 9 en 2 uur
Hobk 9Mi en 2 uur
Oostbubg 9Vi uur
ds. A. Thielen
ds H. v. d. Wal
Cand. Scheele
van Terneuzen.
2 uur Lezen eener Leerr.
M. 9Ms uur ds. J. R. Gons
Oostburg (dienst Aardhnbubs)
9Mi uur Lezen eener Leerr.
3 uur Cand. Scheele
M. 9Mi uur Lezen eener Leerr.
Schoondijkb 9Ms en 2 uur ds. J. R Goris
M 10 uur Cand. Scheele
Tbbnbuzbn 9M en 2 uur ds. S. Groeneveld
Zaamslag 9Mi en 2 uur ds. H. P. M. G. de Walle
IdfgrtintlëB.
Onze geliefde Ouders en Groot
ouders
JACOBUS VERLARE
en
JACOMINA BLOK
hopen 7 April D. V. hunne
50-jarige Echtvereenlgtng te her
denken. Dat de Heere hen nog
vele jaren moge sparen, is de
wensch hunner
dankbare klndbren,
Behuwd- en Klbinkindbrkn.
Ontvangdag van 34 en van
78 uur.
Krabbendgke, 2 April 1920.
Heden nam de Heere tot Zich
onzen mede-broeder
in den ouderdom van 84 jaren.
Met daLkbaarheid gedenken wg,
hoe hg meer dan 40 jaren de kerk
des Heeren alhier met groote toe
wijding heeft gediend, eerst als
diaken en daarna als ouderling.
De Raad der Gereformeerde
kerk van Bergen op Zoom,
A. H. VAN DER KOOI, Praeses.
C. LOBBEZOO, Scriba.
