FEUILLETON. Geëmaneipeerd jaarlfikeche giften inzamelen van do Kerken onder haar r» ssort. Dat is ook de beste en ge makkelijkste weg om te steunen. Giften van particulieren worden ook gaarne ontvangen en hoogelijk gewaardeerd. Maar de vaste steun van alle Kerken is toch de ge schiktste operatiebasis. De Zeeuwsche Classis komen wel wat achter aan. In de Classis Middelburg contribueeren alle Kerken behalve St. Laurens, Middelburg en Westkapelle. In de Classis Axel contribueeren de Kerken van Axel, Terneuzen en Zaamslog- En in alle andere Classis en Kerken onzer provincie wordt voor dit doel nog niets gedaan. Mogen wij ze hierop eens met nadruk attent maken De Gereformeerde Broeders en Zusters in den vreemde, vooral in Duitschland, hebben het zoo noodig dat zfi door onze Kerken in heel het vaderland gesteund worden om hun geestelijke belangen te bevorderen. Moge in 1919 voor dit doel uit onze Provincie meer belangstelling blijken. Penningmeester, aan wien do gelden kunnen gezonden worden, is Ds. J. H. Koers te Oos terbeek. Kbbkhof. ZENDim Magelang, 27 Mei '19. Amice. 'fc Gaat met de verspreiding van brieven over den Christelijken Godsdienst naar wensch. In 't Zeeuwsch Kerkblad is eens een der brieven afgedrukt geweest, waaruit ge een indruk hebt kunnen krijgen over den inhoud dezer brieven, die maandelijks aan ontwikkelde Javanen en Chineezen worden toegezondeD. Met ons maand blaadje „Mardi Rahardjo" trachten we breede kringen van het Javaansche volk te bereiken, maar wat veor breede lagen van het volk ge schikt genoemd kan worden, is het daarom nog niet voor elke rubriek der bevolking. Ons blaadje Mardi-Rahardjo bevat alleen stukjes in 't Javaansch en met Javaansche letter ge schreven. Nu voelde ik reeds lang behoefte aan een middel, dat meer eystimatisch den Christel. Godsdienst uiteenzet en dat aange boden kon worden aan hen, die eenige belang stelling toonden in den Christelijken Godsdienst. De beste vorm leek me de briefvorm en toen Indische vrienden me in staat stelden om een multiplicator aan te schaffen, had ik daarin het instrument om een eens geschreven brief in een willekeurig aantal te vermenigvuldigen. Een vorig jaar heb ik u reeds iets over dezen arbeid verhaalt en meegedeeld hoe een adver tentie in een der Javaansche bladen, waarin ik deze brieven aanbood aan wie ze begeerden, eenerzfids heel wat stof opjoeg onder de Mo- hammediantjes, maar aan den anderen kant toch vele aanvragen me bezorgde. Er worden nu maandelijks per post verzonden: 219 Hollandsehe brieven aan Holl. sprekende Javanen en Chineezen. 193 Javaansche brieven aan Prjnji's die geen Hollandsch kennen. 134 Meileische brieven aan Chineezen. Daar brieven van gelijken inhoud, indiener meer dan gelijk op hst postkantoor worden aangeboden, slechts met 1 cent gefrankeerd behoeven te wordeD, vereischt deze brievenver- zending dus niet zooveel aan porto's. Ongeveer de helft van deze brieven werden verzonden nadat ze aangevraagd waren en nu wou ik voor wat liefs, dat ik u op mijn kamer eens inzage kon verstrekken van alle brieven en briefkaarten, die ik van Javanen ontvangen heb. Het zou gedeeltelijk een vermakelijke bezigheid zijn, maar toch ook oogenblikken geven van ontróerenden ernst over het zoeken dat in veler schrijven uitkomt, naar waarach- tigen vrede des harten. Ik moet me nu wel beperken tot korte mede- deelingen maar die U toch den indruk zullen geven, dat deze brievenverspreiding een hoop volle arbeid is. Tal van aanvragen luiden gewoon in den regel ongeveer aldus „Ik heb vernomen, dat U een verklaring uitgeeft over den Chr. G. Indien dit zoo is, verzoek ik U beleefd mij bij iedere verschijning van zoo'n brief een exem- DOOR HUGO KINGMANS. (Auteursrecht voorbehouden) 5). En wij moeten er mee mee. „Trouwens," ging zfi heftiger voort, „ik zie absoluut niet in, dat ik verkeerd doe. En daarmee basta!" En zij voelde hetzjj speelde haar laatste troef uit, „als je dit alles blijft eischen, dan spijt het mfi wel. Maar ik kan in alles niet toe stemmen. Dat is mij onmogelijk. Ik kan toch zoo maar geen stuk van mijn leven weggeven Snap je dan niet, dat deze ideeën met mij vereenzelvigd zijn geworden Ik kan niet toe stemmen. Als je blijft staan op je eischen, dan moet Zij kon niet verder spreken. Hij had haar naar zich toegetrokken, haar hartstochtelijk gekust. „Neen, zoo bedoel ik het niet, Hélène. Neen, laat ik je niet varliezen. Als je het niet kunt laten, in vredesnaam dan." „Herman", en zjj herhaalde een ware zelf overwinning„Herman, ik zal niet meer op vergaderingen en meetings spreken, maarik plaar toe te zenden. Maar ik ben niet in staat om te betalen. Door dit schrijven bied ik U veel dank, indien U mij die brieven wil toe zenden, want ik begeer te weten wat de Chr. G. is Onder de aanvragen zijn er ook die Holl. brieven begeeren opdat ze zich zouden kunnen oefenen in het Hollandsch. Ziehier een der aanvrageD, door den schrijver zelf in 't Hol landsch gesteld Mjjn Heer Ik wil uw kranten gaarne heb ben. Maar ik kan dat niet betalen. Wil U mij de kraDten maar geven Want mjjn ouders zfin arm. Mijn Heer! Wil U mij Hollandsehe kranten geven Ik ben heel nieuwsgierig, opdat ik Hollandsch goed ken want ik ben erg dom. Mijn Heer Kunt U ook Javaansch spreken Ik zal tot U Javaansch spreken. Uw Hoogachtend S. Nu wil ik U echter iets meedeelen uit de correspondentie die ik ontving van lezers der brieven, nadat ze reeds eenige malen een exem plaar ontvangen hadden. In de eerste plaats ontving ik bijna van iederen lezer als hfi verhuist, opgave van zijn ver anderd adres, waaruit blijkt, dat hij de toe zending op prijs stelt. Dan zijn er reeds heel wat lezers, die bij mij bestelden do boeken, die ik ter nadere ken nismaking had aanbevolen. Voorts waren er weer velen, die me geld zonden hetgeen als betaling moest dienen om de gezonden brieven. Andere stuurden een kaartje met verzoek de brieven te blijven zen- deü, ik ontving brieven en briefkaarten met dankbetuigingen om de gezonden brieven. Hier is b. v. een van deze briefkaarten Bfj dezen deel ik U mede, dat ik uw brief van 12 dezer in de beste orde en dank heb ontvangen. Ik kan niet nalaten U er voor har telijk te bedanken. Zulke brieven lees ik graag. Daarom zou het me zeer aangenaam zijn, indien U me zulke exemplaren elke maand geregeld toezendt. Met de meeste hoogachting heb ik de eer te zijn enz. De briefkaart gaf ik letterlijk met fouten en al weer, zooals ik hem ontving. Een ander schrijven ontving ik van een Holl. Jav. School, hij schreef in zijn gebrekkig Hollandsch aldus „Ik lees uw brieven ook altijden als ze uit zijn, dan begin ik weer bij het begin, want anders begrijp ik ze niet. De brieven wil ik ook bewaren of inbinden, dan heb ik later dus nog wat aan. U heeft gezegd, dat ik een bijbel zou kunnen krijgen. En U wees mij ook verschillende prijzen van allerlei bijbels. O, wat was ik blij „Ik zal een Nieuwe-Testament krijgen" zei ik mij zelf. Als ik 75 cent gekregen heb." 25 Augustus had ik 75 cent kregen en den 26sten toen wou ik dat geldt gaan zenden gelukkig kwam een boekverkooper bij de Holl. Jav. Sch. Hij verkocht heel veel Bijbels en boeken dan kocht ik ook 1 Nieuw-Testament. Maar dat Testament is zoo klein als een zakboekje en met moeilijke woorden." Weer een ander schreef me na ontvangst van de brieven „Hierbij verzoek ik U beleefd mij te willen mededeelen, aan wie moet men requesteeren wanneer ik Christen wensch te worden Deze man meende dat het Christen worden per request geschiedde. Ik heb dezen man nader ingelicht en nu ontvangt hij van den zendeling in zijn buurt geregeld cateche tisch onderwijs. Aan een der Zendelingen op Java zond ïk een 4-tal adressen op van personen, die in dié zelfde plaats woonden en geregeld brievenlont- vangen. Deze Zendeling antwoordde mfi „Heer dankbaar ben ik U voor de gezonden adressen. Drie van de vier, door U gegeven adressen, z\jn reeds door mij bezocht en thans bezoeken de jongelui onder aanvoering van Soekardja onze koempoelans." Tot hiertoe gaf ik alleen weer enkele brieven en briefkaarten, die me in 't Hollandsch toe gezonden werden de vertaling van Javaansche en Maleische Correspondentie zou te tfidroovend zijn. zal wel blijven schrijven Is het nu goed „Ja", kuste hij haar dankbaar. Hij zou het onuitstaanbaar gevonden hebben, dat zijn vrouw voor het publiek optrad, enthou siast toegejuicht, niet in de eerste plaats voor haar mooie woorden en echoone leuzen, maar om haar mooie verschijning en dat wel door de heeren om het hardst Als hij dit tot haar zei, zou zij hem finaal uitlachen, dat wist hfi. Maar hfi wist ook, dat hij gelijk had. Hij wist wel iets van de wereld af, al was hij nog jong Zoo was het dan afgesproken en de verzoe ning was volkomen. Het scheen, dat zij gelukkig zouden worden. Dienzelfden dag verloofden zfi officieel. Zij nam een paar dagen vacantie en ging met hem naar Amsterdam. Zij werd zeer vriendelijk ontvangen, wat zij niet zoozeer had verwacht, afgaande op de woorden van Herman over z'n moeder. Godsdienstige en staatkundige onderwerpen werden zoo weinig mogelijk aangeraakt. Als mevrouw Van Lankeren er over begon, praatte Hélène Swarth er luchtig over heen. Trou wens, er was niet veel tijd voor dergelijke gespreken. Besloten was namelijk, dat zij spoedig zouden huwen. Mijnheer Van Lankeren werd al een dagje ouder, dacht er over zich terug te trekken uit de bankierszaken, zoodat zijn zoon de geheele leiding dan op zich zou nemen. Voor het huweljjk, de uitzet enzmoest dus alles worden geregeld, zoodat van ernstige gesprekken al heel weinig kwam. Het huwelijk werd voltrokken. Zij maakten een klein huwelijksreisje en vestigden zich te Ook krijg ik wel eens andere brieven, die van minder waardeering getuigen. Ook uit deze rubriek enkele voorbeelden ontleend aan de Correspondentie met Holl. sprekende Javanen. De een schrijft: „hoewel uw moeite appre- cieerend, verzoek ik U beleefd de periodieke brief zendingen te willen staken, aangezien het-wat mij aangaat toch niet kan leiden tot bereiking van het door U beoogde doel." Een tweede schrijft: „Uw brieven heb ik in goede orde ontvangen en de inhoud, goed be grepen. Toch moet ik U tot mijn groote spijt mededeelen, dat ik met Uwe opinie niet heelemaal eens ben. Indien daartoe gelegenheid is, zou ik gaarne met uw collega te daarvoor debat- teeren. Uwe goede bedoelingen echter i9 zeer te prijzen". Een derde pakt de zaak wat steviger aan en brengt tegen een mijner brieven waarin ik ge schreven had over de zegeningen van het Chris tendom ook in maatschappelijk en zedelijk op zicht, de volgende dingen in apolygamie komt onder Christenen niet voor (schrijft U). Uit vele levenschetsen door Europ. schrijvers is mij gebleken, dat nimo- gamie dikwijls oorzaak kan zijn van een on tuchtig leven. De Islam staat polygamie toe, omdat Mohamed hierdoor 't onzedelijk leven wilde voorkomen. b. de Christen is verlost van de bange vrees voor booze geesten (schrijft U). Ook de wer kelijke Mohammedaan gelooft niet aan geesten. Ik moet er echter bijvoegen, dat volgens 't spriritisme geesten werkelijk bestaan. c. Over 't algemeen is 't leven der Chris tenen zedig, (schrijft U). Ik zou maar zeggen, dat de Christen toch geen zediger leven leidt dan de Mohammedaan. d. de Christen-Javaan komt zelden met de strafrechter in aanraking, (schrijft U). Ik ge loof, dat dit uit een fioantieel oogpunt moet worden beschouwd. De Christen-Javaan toch wordt fioantieel bijgestaan door de zending. De Javaan steelt niet uit hebzucht maar om dat hij er toe gedwongen is. De Christen- Javaan komt zelden in aanraking met de straf rechter. Wilt u daarmee zeggen, dat de Chris ten Europeaan wel dikwijls te doen heeft met den strafrechter? e. dobbelspel wordt door den Christen- Javaan veroordeeld, (schrijft U)door den Christen-Europeaan niet? Monte-Carlo. Dansmeiden worden in de Christel, desa's niet toegelaten, (schrijft U) Maar waarom worden er wel danseressen in de Europeesche Restaurauts toegelaten. De Inl. dansmeid mag b\j 't dansen (dansen is kunst) niet ontbreken, evenals 't vrouwelijk geslacht bfi 't Europ. danseo. g. De Chr. G. werpt uitnemende vruchten af, (schrijft U)kan misschien alleen de Chr G. dit doen. De Mohammedaansche niet Tot zoover de brief van dezen Javaan, voor wien Christelijk leven en Europeesch leven twee woorden voor eenzelfde zaak bleken te zijn. Dat ik deze brief uitvoerig beantwoordt heb, behoef ik U wel niet te zeggen jammer, dat ik op mijn schrijven geen antwoord meer terug ontving. Opmerkelijk is het, dat ik on der de brieven, die in 't Javaansch geschreven zfin dergelijke brieven niet ontving. In 't begin merkte ik op, dat deze arbeid een hoopvolle is. Het meeste wat ik u mee deelde geldt namelijk de groep van 219 per sonen, die deze brieven in 't Hollandsch ont vingen en nu ook verder in 't Hollandsch met mij correspondeerden. De tijd ontbreekt me om zoo ook eens na t<* gaan den inhoud der brie- V6D, die me in 't Maleisch en Javaansch wer den toegezonden, 't meegedeelde zal echter voldoende zijn om ook bij de lezers van deze regelen den indruk te vestigen, dat deze ver zending van brieven vruchten afwerpt. Met hartelijke groeten Uw br. in Chr. A. Merkelijn. Amsterdam, waar zij een woning betrokken op de Heerengracht. Met 'n smartelijke beweging vouwde Herman van Lankeren het „Handelsblad" dicht, legde de courant op z'n schrijftafel, schakelde het electrische licht af en ging naar boven. Hfi was vermoeid van het peinzen, van het zich herinneren van het vroeger gebeurde. Met 'n diepe zucht opende hfi de deur der kinderslaapkamer. Hfi trad op het bedje toe. Charles lag rustig te slapen. Hfi kuste 't ventje op de rozenwangen. Het kind was spre kend het evenbeeld van z'n moeder. En daarom hield hfi zooveel van het jongetje. Want hfi hield nog zielsveel van z'n vrouw, die op zich zelf leefde, die zich niet meer om hem bekom merde en ook niet om het kind Van dien kus werd het ventje wakker. „Papa", zei het verblfid, zfin mollige' armp jes om vaders hals slaande. „Dag vent", zei hfi blfi. Het kind vroeg niet naar z'n moeder. Zfi vroeg immers nooit naar hem De gouvernante had de volle zorg. Moeder bemoeide zich hoogst zelden met hem, had wel iets anders te doen „Dag, Charles, slaap zacht hoor. Vader gaat ook slapen". Hfi kuste het ventje goedennacht. Buiten hoorde hfi de nabfizfinde torenklok twaalf uur slaan. V. Uit liefde waren zfi getrouwd. Zuivere, op rechte liefde, zonder eenige nevenbedoeling. In VOOB DE JEUGD, Oom Bram Allemaal goeden dag van mfi, neefjes en nichtjes. Ja, daar ben ik weer 't Wordt tfid, hé? Ja, 'k heb maar gewacht, tot de klokken een uur achteruit zfin gezet, om je weer bfi elkaar te roepen. De avonden worden nu weer langer en dan kunnen je wat langer je aandacht besteden aan je oom. En hoe gaat het met mfin familie Ik hoop van uitstekend. De rust heeft jullie zeker goed gedaan en je bent zeker van plan om opnieuw mfi te verblfiden met je gezellige briefjes en je raadseloplossingen. Ik verwacht in de eerste plaats, dat je mfi eens vertellen gaat, hoe je het gemaakt hebt in den tfid, dat wfi elkander niet gesproken hebben en wat je zooal beleefd hebt. Vele neefjes en nichtjes maken zich natuurlfik gereed, om gezamenlfik de winter avonden aangenaam en nuttig door te brengen. Hoe meer, hoe liever! Ik reken op jullie. Wat is die zomer toch snel voorbfigegaaD, vindt jullie ook niet? We hebben allen heerlfik ge noten van de frissche lucht en de warme dagen. 't Is met de Meitakken begonnen, dan bloemen geplukt, appels en peren gegeten en tenslotte bramen gezocht. Ffin geweest, hé En nu komen de donkere avonden. Ook wöer gezellig! Vaarwel bosch en wei, vaarwel, duin, en sfrand, tot volgend jaar! Nu de beenen weer onder tafel, boeken en speelgoed opge zocht en ook eens gedacht aan Oom Bram. Op elke tafel komt weer te liggen de Zeeuwsche Kerkbode met den raadsels van je Oom. En als de lamp dan aangestoken is en vader leest zfin krant en moeder stopt je kousen of zet een stuk in je broek of buis, vanwege je ra votten of stoeien (denk er om, dat je een beetje voorzichtig bent, want alles is duur), dan ga je raadsels oplossen en dikke brieven schrfiven. Afgesproken Ik hoor je al, allemaal: „Ja, ja", roepen. Zoo is 'tgoed! Vooruit dan! Aanpakken! Jullie bent toch zeker heel dankbaar voor al wat je hebt genoten in dezen zomer. Vanzelf. Die dankbaarheid wordt nog grooter, als je eens denkt aan zoovele kinderen, die dat alles moeten ontberen. Want die zfin er met massa's. Wfi hebben alles volop gehad, en daarom konden we opgewekt spelen en zingen. Maar ik weet, dat er o zooveel kinderen waren, die bfina niets hadden, die te hongerig waren, om eeu blfi gezicht te zetten, te zwak om eens lustig te springen en te draven. De oorlog is voorbfi, maar de ellende nog lang nietMeermalen heeft je oom die kin deren van den trein zien komeD, die bleek neusjes, met holle wangen en magere armpj s en beentjes. Al die gezichtjes stonden o, zoo ernstig Want ze hadden zoo geleden En dan die verhalen, welke ze deden Maanden aan een niets anders gegeten dan aardappelen zonder jus, niets er bfi den ganschen dag. En dan staken ze de handen in de lucht en zaten ze te springen op hun stoel, toen ze wit brood zogen en aardappelen met groente en vleesch Ze durfden er eerst bfina niet aankomen Dan was ik vaak ontroerd. Arme kleintjes! 'k Wilde dit zeggen, neefjes en nichtjes! 't Is niet, omdat wfi zooveel beter zfin dan die anderen, dat wfi zooveel genoten hebben, maar alleen, dat God zoo goed voor ons is en Zfin genade aan ons grootmaakt. En nu zullen jullie je dankbaarheid toonen voor wat je dezen zomer weer ontvangen hebt, door den Heere lief te hsbben en geen oogenblik Hem te ver geten, Die ons zoo mildelfik geeft 'k Heb nog meer gezien in onzen rusttfid, wonderlfike dingen, maar daarover vertel ik je wel eens een volgend maal Nu aan 't werk. Om te beginnen, heb ik maar eens heel gemakkelfike raadsels opgegeven. Je zult ze spoedig hebben! Je doet vanzelf uitstekend je best om mooi te schrfiven. En een langen, langen brief! Met al je lief en leed! Van het laatste niet te veel! Je bent ook zeker je schuilnaam niet ver geten Scbrfif die er vooral bfi En nu nog een vraag! Ieder neefje en nichtje stuurt mfi eens een mooi raadsel. Dan plaats ik die om de beurt met je schuilnaam er onder. het eerst was hun hu weifik gelukkig. Zfi leef den voor en met elkaar. Zooals de afspraak was bleef zfi schrfiven in bladen en tfidschriften. En, letterkundige als zfi was, met mooi talent en uitbeeldiDgsvermogen, had de naam van mevrouw Van LankerenSwarth een bekende klank. Herman maakte ook geen bezwaren bfi vond het zelfs wel leuk een vrouw te be zitten, die schreef en die in de letterkundige wereld geëerd en geliefd was! In haar zorgen voor hem, in 't begin, vond hfi bovendien veel vergoeding. De geboorte van Charles maakte hen beiden nog gelukkiger. Er scheen geen wolkje aan de lucht te zfin en bekenden noem den dit huwelfik een modelhuwelfik, een ideaal Even na de geboorte van Charles stierf de oude heer Van Lankeren, zoodat Herman eige naar werd van de bankierszaak. Eenigen tfid daarna stierf ook zfin moeder. Als Herman een geloovig man was geweest, had hfi in de advertentie laten plaatsen„Zfi ging heen in vrede". En dat was de waarheid geweest. Met 'n glimlach op de lippen was zfi gestorven, nadat zfi Herman en Hélène er op had ge wezen, dat, al waren zfi nu gelukkig met el kaar, het ware geluk op aarde toch niet te vinden is, maar elders moet worden gezocht. Dit sterfbed had beiden stil gemaakt. Bfi Hélèoo waren de indrukken gauw weggevaagd. Bfi Herman bleven zfi echter Hfi had het karakter van z'n moeder, al ging hfi in geloofszaken niet met haar mee. Hfi bezat echter niet het onverschillige van z'n vader. En van binnen kwam een stem, die hem vroeg 'n vergelfiking te maken tusschen het sterven van z'n vader en dat van z'n moeder. En die vergelfiking viel o, hfi verheelde het zich nietuit in het voordeel van z'n moeder (Wordt vervolgd).

Krantenbank Zeeland

Zeeuwsche kerkbode, weekblad gewijd aan de belangen der gereformeerde kerken/ Zeeuwsch kerkblad | 1919 | | pagina 2