FFUILL ETON
GELOUTERD,
Kerk- an Kohooini«iiw«.
zoo noemen mag by de Geref. gemeente
onder 't Kïuis en ontving zyn eerste opleiding
van ds. Kloppenburg en ds. Pluir.
Hy ging echter spoedig naar Kampen waar
de toenmalige docenten de Haan, van Velzen,
Brummelkamp en de Cock zyne leermeesters
waren.
28 Aug. 1864 zag hij zijn hartewönsch ver
vuld. Op dien datum deed hy zyne intrede in
de kerk van Hattem na tot zyn arbeid ingeleid
te zyn naar ik meen door prof Brumme kamp.
Niet minder dan 10 gemeenten heeft hy
mogen dieneD, waarvan 2 in Zeeland n. 1. Vlis-
siügen en Scharendyke
1 Juni 1906 werd hy emeritus. Op den 2den
Pinksterdag van dat jaar nam hy afscheid van
den kerk van Scharendyke met een preek over
2 Cor. 6:1.
By dat afscheid evenals by de herdenking
van zyn 40 jarige ambtsbediening mocht ik
tegenwoordig zyn. Wy hoorden hem prediken
op de hem eigene wyze met jeugdig vuur, want
wat hem ook ontbroken moge hebben hy kan
niet beschuldigd worden van traagheid in 't
benaarstigen, integendeel by was vurig van
geest.
In de kracht van zyn leven moet hy een
flink prediker geweest zyD, die velen onder zyn
gehoor wist te trekken.
Voor elk had hy een woord, zeer gepast en
snedig dikwijls.
Ik herinner my b. v. nog goed, dut ik eens
met hem wandelde laDgs de haven van Bruinisse.
Daar was juist de oudste inwoner der ge
meente, een oude stoere schipper van meer
dan 90 jaar aanwezig. Met dezen ging hy een
gesprek aan en toen onze oude Bruinisser op
de vraag van ds. Raman: „Waar gaat uw hart
naar uit, naar God of naar uw oesters", ant
woordde „naar myn oesters", verkondigde hy
hem Christus op zulk een wyze, dat allen op
de kaai geruimen tyd met aandacht luisterde.
Telkens trof het my, hoe hy een ieder zyn
bescheiden deel wist te geven zonder aanzien
des persoons.
Gemakkelyk is het leven van ds. Raman
niet geweest, met velerlei moeilijkheid heeft
by te worstelen gehad, ook als predikant.
Ook daarover sprak hy met my, waarbij het
my trof, dat hy gulweg erkende zelf menig
maal de schuld daarvan geweest te zyn.
Hoe kon hy God danken, dat deze hem zulk
sen verstandige en lieve vrouw had geschon
ken, die zooveel voor hem geweest was onder
de moeiten des levens
Ook van ds. Raman kan worden gezegd, dat
by onder gebrek en tekortkoming heeft gear
beid in 's Heeren wycgaard, maar dat het de
begeerte zyns harten was aan jong en oud,
klein en groot, waar hy maar gelegenheid
vond, den ryken Christus te brengen. Zyn ar
beid is niet ijdel geweest
En thans rust hy van zyn werk. Maandag
1.1. heeft volgens De Standaard onder buiten
gewone deelneming de plechtige teraardebe
stelling van zyn stoffelijk overschot op Doom's
doodenakker plaats gehad.
Hy predikte zoolang hy kon. Zyn tyd is
voorbij, het is thans eeuwigheid voor hem.
Voor ons is het nog de tyd van werkeD.
Hoe lange nog
De Heere make ons bekwaam en getrouw
om te arbeiden, terwyl het dag is, want de
nacht komt, waarin niemand werken kan.
G. de Jagkb.
Grypskerke, 14 Mei 1919.
TWEETAL
te Kralingen (3de pred A. M. Boeyinga te
Koog-Zaandyk
P. C. de Bruyn te Edam.
BEROEPEN
te Vreeswijk: J. Hoek cand. te Schiedam;
te Willemstad (voor de 2e maal): J A. Ver
hoog te Reeuwyk
te Wilnis: J. Oosterveen te Geesteren;
te FynaartTh. Kuipers cand. te Arnhem
te Ryswyk J. A. Tazelaar te Haarlemmer
meer
te Leksmond W. H. Bouwman te Nederhorst
den Berg.
door REIN OUD.
Het gezin van Barend, den visseher.
VIII.
Hy, die een gehoor kan boeien en door zyn
stem hen in hooger sferen pvoert, die zyo
argumenten vlotvlug met klankrijke stem weet
voor te dragen bereikt overal zyn doel. Ea hy
hoopt immers in Raadzaal en Kamer eens zyn
schrede te doen. Dan zal het niet zyn om er
als zwijgend lid te zitten, doch als een invloed
rijk lid te spreken. Ieder zal naar hem moeten
luisteren.
Als die tyd er is, als hy maar eens dertig is,
dan moet hy klaar zyn. En daarom moet er
gewerkt en geoefend worden.
Het ging nog vooruit met hem. Hy was nu
in zyn woonplaats de eerste ambtenaar, de
rechterhand van burgemeester en secretaris, vaak
de vraagbaak van wethouders en raadsleden.
En in een plaats van meer dan twintig duizend
zieleü, beteekent dat heel wat. Niet alleen ver
meerderden op die wyze zyn inkomsten, maar
ook door nevenbetrekkingen wist hy heel wat
te verdienen. Het Agentschap voor de levens-
en brandverzekeringsmaatschappij leverde aardig
wat op. Als kassier van een der boerenleen
banken ontving hy een flink salaris. Zoo had
hy een onbezorgd leven en ryk zyn brood.
AANGENOMEN
naar HeemseW. Steunenberg te BlokzyT
naar Heteren N. J. Trenning te 01st.
BEDANKT
voor Westbroek: J. A. Verhoog te Reeuwyk;
voor Baambrugge J. vau Henten te Oldekerk
voor Utrecht: D. Hogenbirk te Charlois
voor Oudewater: M. Gravendyk te Brielle.
Droeve diogen. In de St James Church
te Bermondsey hebben vele leden voorgesteld
het rooken tijdens den dienst toe te laten
En de kerkvoogden der Ned. Herv. Gem. te
Utrecht heeft een adres, door 112 kerkvoog
dyen gesteund, gezonden aan de Tweede Ka
mer, met verzoek de kohieren H. O. ten bate
der kerkelijke administratie openbaar te maken.
Ds. G. Klumper, pred. te Nieuwerkerk
(Z.) werd voor eenige weken wegens wange
drag geschorst, en heeft nu zyn lidmaatschap
by de Geref. kerk opgezegd, waardoor hy af
zetting uit den dienst heeft weten te ontgaan.
Het bericht, dat ds. C. de Gooyer te
Bennekom emeritaat zou vragen is onjuist ge
bleken.
Ds. J. J. Koopmans te Raamsdonkveer
mocht, na een ernstige krankheid van drie
maanden, weer voor zyn gemeente optreden
hy hield een predicatie over Psalm 103:15.
In de Kerkbode van Haarlem komt ds.
Datema op tegen de berichten, dat de predi
kanten spraken „naar aanleiding van" een tekst;
hy betoogt terecht, dat men zoo den tekst tot
kapstok maakt, om eigen gedachten er aan op
te haDgen. Natuurlijk zyn 't niet de predikan
ten, die alzoo haudcleD, doch de berichtgevers,
die zich onjuist uitdrukken.
Op 26-jarigen leeftijd overleed te Eestrum
ds. W. de Roos slechts 7 maanden mocht hy
in den dienst des Woords werkzaam zyn.
De Theol. School te Kampen ontving door
den heer Teninga te Chicago uit Amerika de
belangrijke gift van f 4967.48.
Ds. R Mulder em. predt. vertrekt van
Zeist naar Haarlem, Versprocckweg 6L rood.
De classe Appingedam besloot aan de
Part. Synode van Groningen voor te stellen
aan de GeD. Synode te verzoeken een formu
lier voor de openbare belijdenis vast te stellen.
Dit voorstel valt toe te juichen; dan komt er
ook eenheid in de belijdenisvragen, waarin wel
zeer sterk de nadruk mag gelegd worden op
de instemming ook met de belijdenis der Geref
Kerken.
Intree te Anna Jacoba Polder ds. J. D.
WieleDga met 2 Cor. 4 57, na bevestigd
te zyn door zyn broeder dr. B. WieleDga van
Amsterdam met Jesaja 52 7.
De kerkeraad te Leeuwarden heeft ééa
zyner ouderlingen aangewezen speciaal voor
het toezicht op tm de leiding van d* jeugd der
gemeente voorloopig heeft de kerkeraad eenige
maatregelen voor dezen arbeid getroffen. On
willekeurig vragen wy ons af, of het niet meer
wenschelijk was geweest voor dezen arbeid een
der predikanten aan te wyzen.
Ds J. A Tenkink, te Arnhem, sinds 1913
emer. pred. van VordeD, heeft wegens zyn ge
zondheidstoestand verlof gekregen een betrek
king in het burgerlijk leven te aanvaarden.
Daaruit zal wel volgen, dat hy ophoudt den
naam en de eer van een dienaar des Woords
te drageD, en dus overgaat tot een „anderen
staat des levens".
De Geref. kerk van Dirkshorn bouwt een
nieuw bedehuis het is aanbesteed voor f 42 000.
Het adres van den heer Th. Kuipers, theol.
cand. is thans te Arnhem, Spijkerstraat 235.
De Theol. Schooldag te Kampen is be
paald op 19 Juni as.
Ds. A. van Andel. De Hilversumsche
Kerkbode meldt
„De toestand van ds. van Audel is langzaam,
eigenlijk slechts zeer langzaam vooruitgaande.
De polsslag is nog steeds niet regelmatig en
deze onregelmatigheid vermeerdert reeds by
geringe inspanning. Het lezen van min of meer
zware lectuur gaat nog zeer moeilijk. Toch
Gerard twyfelde er niet aan of zoo zou het
altijd wel gaan. Maar was hy tot hiertoe
tevreden met zyn inkomsten, hoe meer hy ging
verdienen destemeer begon hy te begeeren. Niet
naar het bezit van geld, doch naar gemak en
genot. Zyn huis begon hy te vergelijken met
dat van andere Heeren. En dan kwam hy tot de
conclusie, dat zyn woning wel wat geriefelijker
kon zyn. Er werd dus heel wat verbouwd.
Vroeger ging hy mee ter jacbt met jonkheer
van Meerhuizen. Thans giDg dat ni-t meer. Maar
hy wist het jaehtrecht van een uitgestrekt
gebied te pachteD. Dat kostte veel geld maar
cch, het kon wel lyden. Hierdoor werd de
verstandhouding tot den jonker anders dan
vroeger want deze kon het maar kwalijk
zetten, dat zijn vroegere gunsteling nu dezelfde
rechten bezat als hy zelf. Gerard stoorde zich
niet aau den jonker. Hy zou zyn onafhanke
lijkheid weten te bewaren
Toch verloor hij er by. Alweer vervloog een
der aan Eelt je voorgespiegelde beloften als rook.
Hy bad haar gezegd dat jonker van Meerhuizen
hem wel helpen zou, als hy naar een betrekking
solliciteerde. Dat zou nu wel niet meer gebeuren.
Zoo gingen de eerste jaren van het huwe
lijksleven van Eel'je van Barend en Gerard
van Balen voorbij. Tot hiertoe leek het Diet
anders of de dorpelingen, die voorspelden dat
het een gelukkig huwelijk zou zyn hadden
gelyk. Ja, voor de buitenwereld leek het gezin
van den eersten ambtenaar ter secretarie model.
Toch was het slechts schyn. O, zeker Gerard
noch Eeltje wilden het bekennen, dat hun liefde
voor elkaar was veiflauwd. En nimmer liet zy
wordt er wel gewonnen, maar nogmaals:
t gaat langzaam".
Legerpredikant. By Kon. Besluit is be
noemd tot Leg^rpredikaut in algemeenen dienst
ds. H. Jansen, thans Veldprediker in alge
meenen dienst. W
öifidësle Beri€ht«n.
KORT VERSLAG van de vergadering
der classe Zierikzee op 7 Mei 1919.
Art. 1. De assessor ds. Wielenga opent de
vergadering, gaat vuor in gebed en leest Ps. 2.
Art. 2. De eredentiebrieven worden nage
zien, 7 kerken zyn vertegenwoordigd. Zierikzee
heeft een instructie. De afgevaardigden van
N. Beveland zyn nog niet aanwezig Aan twee
diakenen wordt keurstem verleend. Ds. Tolle
naar is afwezig.
Art. 3. Notulen gelezen en goedgekeurd.
Art. 4. Verschillendecollecten worden geind.
Art. 5. De afgevaardigden van N. Baveland
komen ter vergadering. Ds. Baay neemt het
presidium over.
Art. 6. Van de kerk van Zonnemaire wordt
mededeeling gedaan, dat inzake het tractement
van den predikant aan de wenschen van de
c'assis zal worden voldaaD.
Art. 7 Ds. Staal, deputaat voor de zendiog,
doet enkele mededeelingen van het zendings
terrein. Aan de kerken van H. en. Z. wordt
opgedragen de mogelijkheid van een zendings
dag te overwegen.
Art. 8 De deputaten voor de Evangelisatie
zullen op de September c'assis een plan in
dienen voor den komenden winter.
Art. 9. Br. Mulder rapporteert namens de
commissie voor de zaak Nieuwerkerk. Ds. K.
heeft zyn lidmaatschap van de Geref. k<-rk
opgezegd en mitsdien opgehouden Dienaar des
Woords te zyn. Hiervan zal mededeeling ge
daan worden aan alle classes.
Art. 10. Besproken wordt het rapport om-
t ent de regeling Art. 13. Er zyn twee amen
dementen van de kerk van Zierikzee. De classis
spreekt haar instemming uit met dt ze regeling
en neemt de amendementen over.
Art. II. Afgevaardigd naar de Prov. zyn
ds. Baay en ds. Staal. Secundi ds. Bruinsma
en ds. Wielenga. Ouderlingen brs. Mulder en
Bastmeyer Secundibrs. Vis en de Waal.
Art. 12. Rondvraag naar art. 41 wordt ge
houden en de vacaturebeurten worden geregeld.
Art. 13. Ds. Wielenga zal als consulent
optreden van Nieuwerkerk.
Art. 14. Volgende vergadering in 't begin
van September.
Art. 15. De voorzitter sluit met gebed.
C. J. Wielenga, assessor.
KORT VERSLAG van de Vergadering
der Classis Middelburg, Dinsdag 13
Mei 1919.
Art 1. De vergadering wordt geopend met
gebed door ouderling Dekker van Veere. namens
de roepende Kerk, nadat gezongen is Ps. 19 1
en gelezen is Ps. 19.
Art. 2. De credenliebrieven worden onder
zocht door Ds. Runia en Ds v. d. EudeAlle
Kerken zyn regelmatig vertegenwoordigd.
Instructies zijn er van Domburg, Gapirige,
Oostkapelle, Veere, Vlissiugen en Westkapelle.
Art. 3. Iu het moderamen nemen zittiDg
Ds. G. de Jager. PraesesDs. A. C. Hey,
Assessor; Ds. L Bouma, le Scriba; Ds. F. J.
v. d. Ende, 2e Scriba.
Art. 4. Verwelkomd worden door den praeses
de provinciale d<-putaten voor art. 49.
Art 5. De notulen worden gelezen en on
veranderd goedgekeurd.
Art. 6. De instructies kom< n aan de orde
Gapinge, Serooskerke, Vlissingen en Veere ver
krijgen de aangevraagde vacature-diensten.
De dienaar van Domburg en Westkapelle wordt
van die diensten voortaan vrijgesteld.
Art. 7. Behan ield worden de ingekomen
stukken a. Een protest van Seroo-kerke wordt
teruggenomen, b. Een bewaarschrift van een
broeder uit M. over de prediking van een
dienaar wordt ter sprake gebracht by de
rapporten.
Art. 8. De conclusies van het rapport inzake
zich daarover tegen derden uit. Maar in wer
kelijkheid was de eerste liefde verkoeld Nog
was het niet zoover, dat Eeltje spijt had over
den stap, dien zy had gedaan maar wel had
zy berouw over het roesleven tydens haar enga-
ment en verloving. Toen was het onrust ia
haar, opwinding, liefde, maar slechts voor de
dingen der aarde. In het eerst van haar huwelijk
was het niet anders. Ook toen nog scheen.haar
het heerlijkste de eer en roem van Gerard, doch
langzamerhand was zy tot rust in haar gedachten
gekomen. Naarmate het meer en meer bleek
dat Gerard niet te winnen was voor de onstof
felijke en onvergankelijke dingen, in die mate
ook begon zy naar den vroegeren vrede te ver
langen. Haar verflauwd gebedsleven werd weer
beter. Het onderzoeken van de Heilige Schrift
vatte ze weer op. Zy had er den tijd toe.
Voor het meeste werk zorgde een flink dienst
meisje. Kinderen hadden ze nog niet. Gerard
was de meeste uren van den dag op het ge
meentehuis en anders op zyn privé-kantoor.
Vaak ging zy in de middaguren naar de kreek.
Ia 't eerst van haar huwelyk had ze dat niet
gedaan. Neen, toen mokte ze nog over de hard
heid van vader. Ach, ze had dat nu wel anders
leeren inzieD. Vader was dezelfde gebleven,
waar en oprecht, maar zy was wispelturig
geweest. Ze had beleden, verkeerd te hebben
gedaan. Niet over Gerard had ze geklaagd, ze
zou het niet willen doen. En bovendien meende
ze nog, dat hy haar oprecht liefbaT, gelyk ook
zy hem waarlijk beminde.
Maar wel had zy geklaagd over haar zonde. Ze
besefte, hoe vreeselyk het was zoo'n langen tyd
het ontslag van Dr. A. A v. Schelven worden,
met instemming van de provinciale deputaten
voor art. 49 aangenomen.
Art. 9. Rapport wordt uitgebracht over
afscheid Ds. Wielenga.
Art. 10. Het rapport der provinciale depu
taten omtrent een nieuwe regeling inzake art.
13 komt aan de beurt. Het voorstel Bouma-
Hey wordt aangenomen De classis spreekt
uit, dat er geen overwegend bezwaar bestaat
tegen een betere regeling van de wyze, waarop
de gelden worden bijeengebracht.
Art. 11. Gekozen worden tot afgevaardigden
naar de a. s. Part. Synode als primi, de predi
kanten Ds. Bouma en Ds. Kerkhof; en de
ouderlingen J. H Geschiere en K. Melis; als
secundi, de predikanten ds. Hey en ds. de Jager
en de ouderlingen Louwerse en Arendse
Art 12 Aan de orde komt do zaak ds. Nete
lenbos. Na langdurige bespreking van het rap
port van den kerkeraad van M. vraagt de classis
aan ds. N, of by zich onderwerpt aan het
besluit der classis, tot t\jd en wyle een beslissing
is genomen door de meerdere vergaderingen.
Nadat ds. N. ontkennend geantwoord heeft,
wordt het volgende voorstel aangenomen
„De classis Middelburg, byeen in haar ver
gadering van 15 Mei 1919, met diep leedwezen
kennis nemende van het rapport van den ker
keraad van Middelburg en van de weigering
van ds. N. om de conclusies der classis te
aanvaarden,
constateerende, dat in ieder geval op grond
daarvan, op ds. N. terecht of ten onrechte ver
denking aangaande de zuiverheid in de leer
i ust,
meent den invloed van ds. N. als ambtsdrager
niet langer te kunnen sanctionueeren, zoolang
Diet duidelyk gebUken is of deze verdenking
ten onrechte cp dezen broeder rust, en
besluit over te gaan tot schorsing van ds. N.
(welke schorsing niet als tucht is be.ioeld, maar
als afweriug van mogelijke schadelyke iuvioe-
deD) en een commissie te benoemen, om door
bespreking van de aanhangige quaesties zoo
mogelyk den bedoelden broeder voor ons ker
kelijk leven te behouden."
De professoren Bavinck, Hoekstra en Geesink
en de predikanten ds. Landwehr en ds. van
der Linden zullen uitgenoodigd worden in de
commissie zitting te nemen.
Art. 13. Rondvraag r.air art. 41. Oostkapelle
vraagt en verkrygt advies. De wenschelijk beid
van een classicalen Zendingsdag wordt uitge
sproken.
Art. 14. De korte notulen worden gelezen.
Art. 15. Volgende classis te houden den 2den
Woensdag ia Juli. Vlissiugen is roepende Kerk.
Art. 16. De vergadering wordt door ds. de
Jager met daukzegging gesloten.
Namens de classis voornoemd,
F. J. v. d Ende, 2e Scriba.
VERGADERING van de Zeudeude Kerk
en DeputateD, 30 April 1919.
1. Ds. Bouma presideert en opent met gebed.
Ds Netelenbos neemt op zicb, aanteekeniugen
te maken, omdat de ledige plaats van br.
Remeyn nog niet is aangevuld Ds. GroeneveM
zond telegrafisch bericht, dat ongesteldheid
hem verhinderde te komen.
2. De notulen der laatste vergadering van
het comité worden goedgekeurd
3. Dank zy de goede zo gen van ds. Goris
is een kaart van ons zendingsterrein ter tafel.
Ds. Kerkhof en Goris zullen iulichtingen
inwinnen en, indien de bezwaren niet te groot
zyD, de kaart laten drukken Op voorstel van
ds. Nieboer zullen ze tevens overwegen de
uitgave van eeD boekje over ons terrein.
4. Met voldoeniog is het verslag van den
zendingsarbeid gelezen. Het getuigt opnieuw
van 's Heeren zegen en van de activiteit, die
onze zendeling ontwikkelt. Een helper zal nog
een paar jaar opleiding genieten aan de Keu-
cheniusschool, om wel toegerust te zyn voor
zyn roepiDg.
Dit is mogelijk, omdat 1 Januari j. 1. Wasidjo,
een nieuwe helper, aan de school is klaar
gekomen, die zyu plaats kan innemen. Boven
dien is ook de onderwijzer Soemardja, laatstelijk
te Parakan, naar Djocja gegaan, om verder
opgeleid te worden tot goeroe indjil. E-n andere
onuerwyzer, Naftali, is als goeroe indjil aan-
te hebben vergeten, welk een zegen er lag in
de troost yke gesprekken in het ouderlijk huis.
Nu mocht zy gaarne lang naar vader luisteren.
Maar natuurlijk: na enkele uren moest zy het
eenvoudige huisje verlaten om naar haar eigen
groote woning te gaan. Woonde erhet gel.uk?
En terwyl Eeltje alzoo na haar afdwalingen
den rechten weg weer vond, weer beleed en
beleefde dat we almeer moeten afzien van de
diDgen dezer aarde, onderwijl kende Gerard
geen ander s'reven dan meer macht, meer ver
diensten te verkrijgen. Hy was nu ruim dertig
jaar, het werd dus tyd, zoo^ redeneerde hy, dat
zyn idealen in vervulling gingen. Hier in deze
gemeente zou dat Diet gaaD. Hjj was er als te
gering ambtenaar begonnen. Ouderen zouden
't nooit dat respect voor hem krijgen, dat beslist
noodzakelijk was om echt geëerd te zyn. Wel
zou verhuizen hem berooven van vele inkom
sten, maar ook op een andere plaats zou hy
ongetwijfeld nieuwe connecties krygen. Dm
ook moest by politieke kleur bekennen. Tot
hiertoe deed hy het niet omdat het niet
beslist noodzakelijk was en omdat het zyn
vrouw zeker pynljjk zou aandoen als by bekende
op staatkundig terrein de christelijke be
ginselen niet te willen voorstaan. Het zou met
zyn schoonvader een breuk geven. Ea dat
moest niet eerder gebeuren voor het strikt
noodig was.
Doch die tijd kwam. Ia een andere streek
was een burgemeestersvacature. Hy bad er naar
gesolliciteerd. Zyn kansen stonden goed. In
vloedrijke burgers teekenden op een lyst voor
hem, omdat ze een vreemden burgemeester
