FEUILL ETON
G L OU TE R ÉT
School en Zending.
opdat aan zulk een nameloos zielenden spoedig
een einde kome.
De Kerkeraad der Duitsche Evangelische
Kerk te 's-Gravenhnge
F. Hebbst, Voorzitter.
Jhr. J. D. Six.
C. IIabte i»b Qukrtfmont.
Mr. E. Graaf van Bylandt.
A. C. Jacobskn.
J. W. Atzrott.
C. Bkeuning.
's-Gravenbage, 4 Maart 1919.
En dat behoefde niet zoo te zyn, omdat de
subsidie voor leermiddelen hier nog al royaal
wordt berekend We redden ons er zonder,
maar 't was niet noodig.
In de 3e klasse wordt een meer uitvoeriger
behandeling g*geven van het O. T. en N. T.
En omdat nu voldoende kennis is by gebracht
van het O. T. begin ik gewoonlijk in kl. 4 en
5 met een zeer uitvoerige behandeli' g van het
N. T.
't Komt me zoo voor, dat we daaria vooral
den Christus kunnen prediken.
Zonder ook maar één oogenblik aanvallen
der wy ze op te treden tegen het eigen gods
dienstig leven, wordt de heerlijkheid van den
Christus op den voorgrond gesteld.
Ook occasioneel toen onlangs de Influenza
P/s millioen dooden eischtte binnen 2 maanden
en er districten waren met 500.000 inwoners,
die in 4 weken tyds 10.000 dooden telden, werd
er onder de Chineesche bevolking een circulaire
verspreid, waarin allerlei onheilen werden voor
speld. Een geschikte gelegenheid om een les
te wyden aan Johannes en het boek der Open
baring, inzonderheid bfdst 6. En dat slaat er
in bij deze jeugd, die opgegroeid is by allerlei
voorspelling en bygeloovigheden. De Christus
op den voorgrond stellen.
Hij, die de macht der booze geesten kan
bezweren, beschermt ook de Zijnen voor de
macht van den SataD. Christus alleen kan ons
gelukkig doen zyn. Bevrijd te worden van de
macht dier booze geesten is de diepste gedachte
van den Chinees en den Mohammedaan. En
daarin biedt het Christendom de helpende tand.
'fcValt niet te ontkenneD, dat de macht van den
booze hier een oneindig stuk grooter is dan in
het Christelijk Nederland. Geen wonder, dat er
met alle aandacht geluisterd wordt naar de
verhalen uit het N. T., waarin Chiistus zyn
groote macht openbaart over den booze.
Maar ook, de alwetende Christus is voor
hen een geheel andere verschijning dan de
geesten der voorouders, die tot nu toe het
voorwerp hunner aanbidding waren.
Die laten 2ich bedotteD, stellen zich tevreden
met offers op papier geschreven, en laten zich
op allerlei wijze om den tuin leiden.
Zonder op dit laatste in te gaan, 'aten we
toch niet na den Christus te teekenen in zyn
alwetendheid, die de diepste roerselen van 't
hart peilt.
De geesten schijnen er alleen te zyn om de
menschen te plagen. Welk een tegenstelling
vormt daarmede de liefde Gods, die zyn eigen
Zoon gezonden heeft voor alle volken.
Voor allenook voor den Chinees. Dat is ook
weer een waarheid, die het Christendom begeer
lijk kan maken voor den heiden Ook hy heeft
er recht op om op dezelfde hoogte te staan
als de belanda (Hollander).
Zoo geeft het N. T.t maar ook het O. T., ons
rijke stof om de heerlijkheid van den Christus
te prediken, Zyn liefde voor zondaren, Zyn
macht over de aarde. En langzaam aan wijzigen
zich de gedacbten der leerlingen, hen bevat
telijk makende voor de latire verkondiging
van Gods Woord.
Moge 't heerlijk zyn volwassenen tot God te
brengen, kinderen te brengen aan den voet van
't Kruis is nog heerlyker en geeft schooner
toekomst.
Eenmaal zal ook de dageraad lichten over
dit arme volk, dat zoo diep is verzonken in
het bijgeloof en de nationale zonden.
Ik heb slechts gegrepen uit het eigen school
leven, uit den omgang mijner eigen leerlingen
door REINOUD.
Het gezin van Barend, den visscher.
II.
Heerlijk is de schoone harmonie, die in het
gezin van Barend heerscht. De vader, zyn
twee zonen en de dochter, Eeltje, beijveren
zich om aan elkaar het beste te geveD, wat
mogelijk is, namelijk de liefde.
De vader is met den oudsten zoon, van den
vroege lente tot den laten herfst op het water
om netten uit te zetten en andere te JichteD,
om de visch te sorteeren en in de manden te
verpakken.
De jongste zoon verzorgt het paard en rydt
enkele malen per we^k met de visch naar de
dichtstbjjgelegen stad, om de visch te verkoopeD.
En Eeltje is sedert den dood van moederde
huisbezorgster, de vrouw des huizes, die met
opgewektheid aan de jeugd eigen al de vrouwe
lijke werkzaamheden verricht.
De zonen hebben reeds den mannelyken leef
tijd bereikt, zyn de dertig a' gepasseerd doch
hebben zich nimmer over het huwelijk uit
gelaten. Eelije is één en twintig jaar en denkt
bijna alleen over het harmonieeren ie leven by
de kreek.
De moeilijke levensprobleemen, den leveüF-
stryd overweegt zy nog weinig. De zorgen
zooals ik ze heb leeren kennen op school, op
onze tochten in de omgeving, om hun bezoeken
in rayn huis.
Maar ieder ouderwijzer, die meeleeft en mee
voelt met z'yn leerlingen, zal op do II C. S. en
H. J.S. dezelfde ervaringen op doen.
Als dan 't brengen van't Evangelie aan de
kinderen, het geven van Chr. Onderwijs een
heerlyke taak is, die ook op de kerk Gods en
haar leden rust, en de Zending er laten, naar
we van God mogen bidden en verwachten, ook
zulke heerlijke vruchten van kan plukkeu, dan
moet er ook verband bestaan tusschen School
en Zendiug.
Een verband, dat beletten kan, dat het
maatschappelijk werk nummer één is, maar ook
weer beletten moet, dat h't onderwys in de
klem komt.
Eu dit is een terrein met voetangels en
klemmen.
Wat daarover gezegd zal worden, zal ik
gaarne prijsgeven voor een ander een beter
woord, 't Bedoelt slechts een zwakke pogiDg
te zyn om mee te werken aan de oplossing
van dit vraagstuk.
Noemen we de prediking van het Woord de
hoofddi-nst-, dan is de medische Zending en de
Schoolarbeid de hulpdienst.
De mediskke zendmg nu staat meestal recht
streeks onder invloed van de Zending of gaat
er geheel van uit.
De heer Colyn beweert, dat ook de School
arbeid van de Zending behoort uit te gaan.
Met het Inlandsch onderwijs is dit ook het
geval. De Inlandsche onderwijzers worden be
noemd en ontslagen door de Zending, de
scholen worden er door opgericht. Contact dus
in overvloed.
Maar zie, treden we op het terrein van de
H. I S. dan ontbreekt alle contact.
Is die arbeid voor de Zending van minder
beteekenis
M. i staat ze hooger dan die der Inlandsche
scholen, omdat ze de toekomstige ambtenaren
en volkleiders opleidt. Ze staat ook hooger
dan de Medische Zending in beteekenis voor
de Zending. Want daar toch is shckts een
korte bearbeiding mogelijk, op de scholen een,
die minstens 8 jaar duurt en zich uitstrekt tot
den 16 jarigen leeftijd, een leeftyd, waarop de
jeugd hier reeds volwassen is en volkomen
gerypt. Dat zyn de jaivn, waarin de keuze
komt van beroep en de vormiDg van een eigen
levensbeschouwing sterk op den voorgrond
dringt. En door 't contact, dat de onderwijzers
houden met vele hunner oud-leerlingen, blyft
hun invloed van kracht. Geregeld toch, zoo is
ome ervaring, houden de leerlingen ons op de
hoogte van hun vorderingen, 't zy mondeling,
'tzy schriftelijk. En komen ze met hun zorgen
en moeiten, ook wat 't geestelijke betreft, by
ons.
Moet dan die arbeid geen voeling houden
met de Zending?
Tot nu toe gaau de H. C. S. en H. I. S. uit
van vereenigingen, wat met het oog op subsidie
verplicht is.
Maar die vereenigingen moeten in verband
staan met de Zending.
In het Bestuur van die vereenigingen, zitten
vele Zendingsmannen. En de betrekkelijk wei
nige keuze zal dit ook voor de toekomst wel
noodzakelijk do;n blyven. Maar volgens geen
enkele mij bekend statuut is het verplichtend
dat b. v. de miss predikant zitting heeft in 't
Bestuur of een ander aan te wyzen persoon
namens de Zending
Van geregelde vergaderingen met de andere
miss. pr- dikanten en doktoren is geen sprake.
Voor de opl. scholen de hospitalen en den
hoofddienst geschiedt dit wel. Onderwijzers zyn
dus niet, wat we zouden willen noemen Zen
dingsmannen.
Het gevolg is, dat er onder de Eur. onder
wijzers steeds minder meeleven komt met de
Zendiog. Zeer dikwijls moeten de onderwijzers
hun kennis omtrent het eigen terrein, soms
zelfs omtrent hun eigen bijeenkomst putten
uit de Kerkbladen en Zendingsbladen uit
Hollaud.
(Wordt vervolgd).
P. Lok
komen immers vanzelve
Wat de grootste blijdschap voor Barend was
Dat het zaad, door hem uitgestrooid, de onder
wijzing aan zyn kinderen vrucht droeg. In
tegenstelling van zoovele ook Christelijke ge
zinnen, had Barend weten te bereiken, dat zyn
kinderen niet alleen over de zakeu der wereld,
over rijke vangsten en duur verkoopen, over
landbouw en veeteelt openhartig met bun vader
spraken, maar ook over de geestelijke en eeuwige
dir gen. Vooral op winterdagen, als de meeste
tyd slechts aan het knoopen en vermaken der
netten aan het herstellen der fuiken wordt be
steed, loopen de gesprekken dikwyls over de
voorzienigheid en wijsheid Gods, over het heil
in Jezus over den goeden stryd, dien elk ge-
loovige moet strijden.
En daarby blijkt wel, dat vader over meerdere
en rypere kennis beschikt dan de kinderen,
maar niettemin geven dezen blijk van een stillen,
zaehtmoedigen geest, die kostelijk is voor God.
Hun eenzaam wonen, hun eenvoudig beroep,
hun regelmatige levenswy/.e, zonder schokken,
zonder drukte, zonder wereldsche beslommeriug
was mede oorzaak van het vredig leven.
Het is geen wonder, dat Barend gaarne aan
heft „Wat zal ik met Gods gunsten overlaar,
Dien trouwen Heer voor Zyn gena bewy/.en."
Ja, er waren voor den ouden visscher duizend
redenen van dankbaarheid. Vroeger had het
wel gestormd. Neen zyn leven was riiet altijd
zoo kalm en effen geweest, als de kreek op
stillen zomerdag, zooals thans zyn leven was.
Als by Gods lei ling overdenkt, dan rimpelt
het voorhoofd wel eens Niet omdat de Heere
Kark- @n lohoelnienwi.
TWEETAL
te Workum H. Hummelen te Breda
dr J. Brinkman te Ilattem
to Berlikum N. Buffioga te Oosthem
J. G. Feenstra te Dirkshorn.
BEROEPEN
te Zevenhuizen: W. Oosterheert te Ter Apel;
te Heinenoord W. H. den Houting te Marken
te Ooltgensplaat R. de Jager te Kamerik
te Hylaart: F. H. v. Loon te Burum
te Oudpga: J. Tonkens te Lutj gast.
te Berlikum J. G. Feenstra te Dirkshorn
AANGENOMEN
naar SehettensJ. Bolraan te Oostwo'de (O
naar NieuwendamB. Wentsel cand te
Kampen.
BEDANKT
voor Westbroek G. W. Akkerhuis te Sleeu-
wyk;
voor Maassluis (B.)M. Gravendijk te Brielle
voor Knype, Engwierum, Tienhoven en Dassen
B. Wentsel cand. te Kampen
voor Nieuwkoop: G. Verry te Hellevoetsluis
voor Vlissingen K. Schilder te Vlaardin-
gen (A);
voor Wildervank: L. J. C. Kreyt te Huizen;
voor De Krim M. Uytenhoudt te Emlicheim.
Te Zwartebroek is de Geref. kerk geïn
stitueerd en zyn de ambten ingesteld onder
leiding van den kerkeraad te Voorthuizen.
Ds. W. van 't Sant hield een leerrede over
Hooglied 2 1113
By de direetia der samenwerkende Zen
dingscorporaties kwam een gift in van f 50,000,
de helft al zoo van het tekort over 1918, dat
ruim f IC0,000 bedroeg.
Oudega (Small). In de Geref. kerk al
hier, bestonden sedert eenigen tyd plannen
den zang der gemeente te doen begeleiden
door een nieuw pijporgel, dat tevens ook een
versiering van ons mooi kerkgebouw zou zyn.
Teneinde goed met een en ander op de hoogte
te komen, werden een vyftal fabrikanten uit-
genoodigd een opgave in te zenden. Toen de
verschillende plannen grondig onderzocht wa
ren. werd door den kerkeraad besloten tot het
bouwen van een rein-pneumatisch pijporgel,
waarvan de vervaardiging werd opgedragen
aan de bekende fabriek firma A. S. J. Dekker
te Goes.
Onvereenigbaar. In de olassis Amsterdam
is rapport uitgebracht over de vraag, of het
ambt vau Dienaar des Woords te vereenigen
is met de betrpkking van Directeur der Ooesi-
forns-bank. Met het advies om beide functies
onvereenigbaar te achten heeft de classis zich
vereenigd. Zy wees ds. B van Schelven, ds. A.
van Dyken en oud. W. Kirchner als haar depu-
taten aan, om, zoo de kerkeraad van Huizen
dit wenscht, by de verdere behandeling dezer
zaak hem van dienste te zyn
Evangelisatie. Vanwege de classis Beilen
der Geref. Kerken werd Maandagavond in de
Geref. Kerk te Dwingeloo een Evangelisatie
avond gehouden onder leiding van ds. Postema,
van Beilen. Groot was de opkomst. Spreker
voor dezen avond was ds. Meyering, van Delf
zijl, die zijn gehoor bepaalde by Ps. 72: 13b:
„Én men zal geduriglyk voor hem bidden."
Het was eene mooie redevoering. De Chr. Zang-
vereeniging (direct, de heer H. Geuchies) zong
ter afwisseling enkele nummers. Gesproken
werd verder nog door den Pastor loci, dr. S.
P. Dee, terwyl ds. H. A. Dijkstra een slotwoord
sprak en de vergadering met dankzeggb g sloot
Brouwershaven, 24 Maart. Gisteren moesten
wy uit den mond van onzen beminden leeraar,
den WelEerw. Heer ds. Fr. Tollenaar verne
men dat hy een roeping had ontvangen naar
de Gereformeerde kerk te Veere.
Gaarne zouden wy hem willen behoudeD,
maar is het anders, dan willen wy trachten
stille te zyn en te berusten in den alleen wyzen
en heiligen wil van hem die tot dezen dienst
zoo hard was, te veel geslagen had. Integendeel.
Die rimpels, het zuchten, het is over de zonden
zyner jeugd.
Ja, zjjn jeugd, die was als van zoovele jonge
lingen in zyn tyd, toen het vereenigingsleven
neg niet 'int goede middel was om van hen de
wereïdsche vermaken af te houden. In zyn
jeugd, toen bad hy een zoogenaamd fatsoenlijk
plattelands leven geleid, ver hier vandaan.
Maar dat fatsoenlijke bestond dan in vlug en
flink arbeiden, doch daarby des'Zaterdagsavonds
naar de herberg gaan.
Daa' werd dan gekaarthet was de Zater-
dagsche mode dier streek.
Er werd ook gedronken, heel matig, niet te
veel, want dronkenschap kwam in die streek
zelden voor.
Heel dat leven van werken, spelen pn drinken
en dan evenwel Zondags trouw ter kerk gaan,
had hy zjjn jongelingsjaren doorgeleefd. En
toentoen de tyd voor de militie er was naar
Iudië. Vier jaar had hy er vertoefd. Hy was
er heen gegaan om het handgeld, gegaan tegen
den wil zijner ouders.
O, hy was er zwaar genoeg voor gestraft.
Nog pas was hy te Batavia toen het bericht
van het overlijden van zyn vader. kwam. En
toen hy naar Nederland kwam, toen by reeds
in 't vaderland was, doch voor hy nog thuis
wns, stierf zyn moeder. Hy liad de begrafenis
by kunnen wonen. Maar wat deden de dorpe
lingen Met den vinger wezen ze hem na en
ze fluisterden: daar gaat hy, die zijn ouders
van verdriet heeft doen sterven". Dat dorst
men hem vlak weg zeggen ook. Op het platte
knecht zegtga en hy gaat, en tot een anderen.
Kom en hy komt.
Ons rest dus niets dan het uitspreken van
den wensch dat het onzen leeraar gegeven
worde om in den tyd van beraad een Gode
welgevallige keuze te doen, en zoo mogelijk te
mogen beslissen by ons te blyven en zyn niet
ongezegenden arbeid voort te zetten.
Namens den Kerkeraad,
J Nieüwdorp, Scriba.
Gereformeerde Kerk te Middel
Boekjaar 1918.
ONTVANGSTEN.
Afl op Hypoth. Geref. On der w. f
Vrijwillige bijdragen
Plaatsengelden
Huur Pastorie
Rente Hypoth. Geref. Onderwijs
Collecten Kerk s
Vuur en Licht (vergoeding)
Collecten Emeritus fonds
Collecten diversen
Coll. verschillende doeleinden
Saldo tekort
borg.
200-
1693.10
4282,83
400
88
7238,28
55
519,72
861.245
65,755
714,75»
UITGAVEN.
Saldo te kort 1917
Aflossingen
Onderhoud Gebouwen
Diversen en Verschotten
Uitbetaalde renten
Orgels
Classicale kosten
Vuur en Licht
Kosters en Stoklieden
Dienst des Woords
Emeritusfonds
Collecten diversen
Coll. verschillende do leinden
f 1G,118,685
548,91s
1010,
863,27
199,13s
845.65
280,50
411,65
833,22
1218.91
8468,7l5
519,72
861,24s
65,75s
f 16,118,68s
Baten en Lasten.
Lasten: Gasthuiskerk geleerde gelden f 1500
O-*-'-2-'--,- 1127o
Hofpleinkerk
Noorderkerk
dito
dito
4475
f17,245
Baten Gasthuiskerk Hypotheek ten laste de
VereenigiDg van. Geref. Onderwijs te
Middelburg f 2000
drie Kerkgebouwen
één Pastorie (Hofplein).
Fonds Emeritus Predikanten Wed en Weezen.
5 a f 100 4 pCt Zeeuwsche Hypotheekbank.
1 - 100 4 Zuid-Holl.
1 - 500 4 Groning8che
1 a - 100 4Vj Noord-Nederl.
1 - 100 4 Staatsleening Nederland.
1 - 100 5 dito dito
1 - 250 4 Christelijke Kweekschool.
2 - 100 4
dito
Rekening en Verantwoording van ket Diaco
nale fonds der Gereformeerde Kerk te
Middelburg over 1918.
ONTVANGSTE
Saldo Boekjaar 1917
Gewone Collecten
(Weezen)
(Idiote)
Wintercollecte
Rente
Huwelijks Inzegening
Giften
Toevallige baten.
Catechisatiebus
Zusterhulp
Armengelden
Legaten
Teruggaat Verpleeggeld
Voorts: aflossing
Opgenomen Kapitaal
N.
215.16s
6335,255
1001,20*
50,77*
1428,65
142,23
2'8.19
15-
12,025
120,60
302,96
35,87
30-
25,-
750,—
f 10,682,42»
land gebeurt het vaak, dat men de dingen zegt,
zooals ze zyü, zonder verschooning zonder
pardon, zonder plooien, zonder ean blad voor
den mond te nemen. En ja, Barend moest het
toestemmen, die dorpelingen konden wel gelyk
hebben. Wel hsdden zyn ouders na zyu ver
trek nooit meer over hun smart gesproken,
maar die smart was ongetwijfeld hen bijge
bleven tot aan hun sterven.
Daar, in de streek waar zyn ouders altijd
hadden gewoond wilde hy niet blyven. Als
knecht verhuurde hy zich in een heel andere
streek, de buurt van de kreek, waar hy heel
zyn verder leven doorbrengen zou.
Hier hadden groote dingen met hem plaats
gehad. Als een wispelturig en koppig mensch
een vloekende en driukende oud gediende van
het Iudische leger wns hy er aangekomen.
Maar zyn baas vreesde den Heere. En de
liefderijke behandeling, die hy op de hoeve
ontving, maukte hem stiller dreef hem weer
naar de kerk. Toen kwam de smart weer boven
over al de verbeuzelde jaren en het verwijt
drukt hem neer, het verwyt van zyn ouders
met droefheid in het graf te hebben doen dalen.
Meer nog- er kwam angst over de zonde. De
rechtvaardigheid Gods maakte hem bang. De
grootheid van zjjn zonde en ellende leerde bij
inzien. Door de diepte was het gegaan tot
het licht. Een buitengewone bekeeringsweg
was Barends deel. Onder de geloovigen van
het dorp was blijdschap over zyn behoud en
met warmte kon hy vertellen van zyn weg. Ik
lag gekneld in banden van den dood. Daar
d' angst der hel my allen troost deed missen
