Het bijwonen der Catechisaties.
Oudersmart.
Kerk- en Hohoolnltnwi.
ïi&aï voren dringen. leder weet, hoe er steeds
gedacht en gesproken wordt over de middelen
waardoor we ods leven kunnen onderhouden
Het kost waarlgk strjjd om ons te houden
aan het woord De mensch zal bg brood niet
alleen leven, maar bg alle woord, dat uit Gods
mond uitgaat. Maar boe treurig zag het er
uit, toen de stelling uitgesproken werd en
ingang vond, dat er niets dan stof was. De
zondige praetjjk kreeg toen nog steun uit een
wereldbeschouwing, welke den mensch aan
spoorde om al wat niet stoffeljjk was uit zjjn
voorstelling te bannen. De stof zou voortaan
het een en al zgn. Waarlgk, het was een ver
ademing toen de ban, welken het materialisme
oefende, verbroken werd. Een onzer voor
mannen ri«p uit: de ziel heeft het gewonnen,
en in zoover was dit juist, zich de ziel dat weer
deed gelden en dat ze weer naar iets anders
vroeg dan naar de stoff'eljjke dingen.
De kentering, welke er kwam in de wereld
der geesten, deed zich steeds krachtiger gelden,
en daar is thans onder de volkeren een vraag
naar het onzienlijke en naar wat het hart
bevredigen kan. De hooge toon, waarop men
sprak, alsof nu het .wereldraadsel" opgelost was,
is vervangen door groote bescheidenheid, welke
bjjval geeft aan wat er gezegd werd er is nog
zooveel tussohen hemel en aarde wat we niet
verklaren kunnen. De religie kwam weer in
eere, en het verlangen naar wat ons bevrgden
kon uit onzen druk won in kracht.
We waardeeren dit. Doch daarmede zgn we
niet klaar. Er is nog zooveel, dat anders worden
moet, zal het wel zgn. We willen dan ook een
volgend maal trachten aan te toonen wat er in
deze beweging tot dusver ontbreekt.
Bouma.
In de boekbespreking in ons vorig nummer
beloofde ik uit FabiusKerkelijk Leven zoo nu
en dan eens wat over te nemen en onder de
aandacht onzer lezers te brengen. De inhoud
van professor Fabius' jongste geschrift is dat
ten volle waard.
Hg wjjst in een slothoofdstuk de middelen
aan, waardoor het kerkeljjk leven onder ons
Gereformeerden kan en moet versterkt worden.
Drie middelen worden met name genoemd
le. door de bediening des Woords, 2e. door
het catechetisch onderricht, 3a. door de ker
kelijke weekbladen.
Vooral het catechetisch onderwijs moet er
op gericht z|jn om den jeugdigen lidmaten
heldere kennis aan te brengen van gezond ker
kelgk leven.
Op menige catechisatie wordt daarvan door
den leeraar nog te weinig werk gemaakt.
En prof. Fabius meent dat de opzieners der
gemeente niet vr|j uitgaan, wanneer z|j niet
geregeld toezicht houden op het catechetisch
onderwgs, mede ook met de bedoeling om zich
op de hoogte te stellen of de leeraar niet na
latig is in het bjjbrengen van gezonde begrippen
omtrent het kerkelgk leven b|j de jeugdige
leden.
H|j schrgft o.a. op bladz. 104 vanz|jn boek:
.Weten echter in het algemeen de kerke-
raden, hoe dat onderricht gegeven wordt?
Wordt hierop toezicht gehouden? Bfj de
samenkomsten der gemeente z|jn de ouderlingen
tegenwoordig, en is vaak één bepaaldelijk aan
gewezen, om acht te geven op de prediking.
Hoezeer veelal verwacht mag worden, dat ook
onder de leden buiten den kerkeraad gevonden
zullen worden, die in staat z|jn een grondig
oordeel over de prediking te vellenja, de
gansche gemeente ook roeping van toezicht op
de prediking heeft. Maar b|j de catechisatiën,
die gegeven worden aan wie nog niet voldoende
ontwikkeld zjjn, schjjnt geregeld toezicht, dat
daar te meer noodig is, bjjna overal geheel te
ontbreken. Reeds kon toezicht heilzaam wer
ken voor de predikanten met het oog op het
gevaar, waaraan zjj blootstaan, om in dezen
aan slordigheid toe te geven door vaak de
•atechisatiën te laten stilstaanniet op den
gezetten t|jd aan te vangen het uur in hoofd
zaak te besteden aan het overhooren van de
opgegeven taak, zonder schier eenig onderricht.
Maar bovenal dunkt m|j toezicht gewenscht,
ja plichtmatig met het oog op den inhoud van
het onderricht, dat gegeven wordt. Zoude het
niet natuurlijk z|jn, indien, evenals b|j den
dienst des Woords, de catechisatie geregeld
door minstens éénen ouderling werd bijge
woond
Metterdaad roert prof. Fabius hier een be
langrijk punt aan. Deze of gene moge allicht
denken.professor heeft geen goed oogje op
onze dominee's 1" toch is waarheid, dat vele
predikanten zich van het catechetisch onderwijs
al te gemakkelijk afmaken. Een leeraar, die
zjjn groote verantwoordelijkheid beseft voorde
opvoeding van het toekomstige geslacht der
gemeente, zal zich met de borst er op toe
leggen om goed catechetisch onderwgs te geven,
op de hoogte van onzen tjjd. Vele leeraars
evenwel doen wel hun best op hun preeken,
maar meenen het catechetisch onderwgs wel
uit hun mouw te kunnen schudden Ze blijven
oppervlakkig in hun onderwgs, de leergierig
heid der jeugd wordt niet geprikkeld, resul
taat is dat het peil der catechisatie daalt en
o.a. de vatbaarheid voor gezond kerkelgk leven
bij 't opgroeiend geslacht afneemt.
Tegen dat gevaar moesten de ouderlingen
waken. Waken, door toezicht te houden op 't
catechetisch onderwgs. Ze moeten dat niet maar
in goed vertrouwen geheel aan de dominees
overlaten.
Voor gverige predikanten is het aangenaam
als hun catechesaties door ouderlingen worden
bezocht. Met een frissche opmerking van den
kant van een opmerkzaam opziener kunnen
dominees ook nog wel eens hun winst doen.
Het meeleven der ouderlingen bevordert in
elk geval den welstand van dat onderwgs. En
als de leeraar naar 't oordeel der ouderlingen
de jeugd niet genoegzaam inleidt in de be-
teekenis en de eischen van gezond kerkelgk
leven, dan dienen zg met het oog op de toe
komstige welvaart der gemeente dat op broeder
lijke wgze hun leeraar op het hart te binden
Dat behoeft nog niet voort te komen uit
bedilzucht of betweterijde ouderlingen moeten
laten merken, dat het geestelijk belang der
gemeente hun boven andere dingen gaat.
Telkens wordt b|j de kerkvisitatie ook de
vraag gesteld of de ouderlingen getrouw hun
roeping vervullen mede door het bij
wonen der catechisaties, doch in slechts
weinig kerken krijgen visitatoren op deze vraag
een bevredigend antwoord. Soms is er b|j de
ouderlingen een onuitgesproken gedachte,
alsof het een teeken van wantrouwen zou z|jn,
wanneer z|j de catechisaties gingen b|jwonen.
Welnu, die gedachte is heel en al misplaatst,
't Is immers ook geen teeken van wantrouwen
als de opzieners des Zondags in de ouderlingen
bank plaats nemen om toe te zien op de leer
Integendeel, 't is en moet z|jn een teeken
van moe-leven, mee-arbeiden aan Sions welzijn.
Zoo toegepast, kan ouderlingenbezoek op de
catechisaties ook meewerken tot kweeking van
een krachtig gezond kerkelgk leven.
Kerkhof.
ZENDING.
Magelang, 27 Mei '18.
Amice,
We hebben den 2den Mei onze verplaatsbare
Kiosk te Moentilar opgericht en in gebruik
genomen.
Zooals ik U reeds in een mjjner vorige brie
ven verhaalde, heb ik aan een aantal Zendings
vrienden een verzoek om steun gericht om te
kunnen geraken tot de oprichting van een
kiosk voor den verkoop van Christelijke boe
ken. Vroeger hadden we in Magelang in 't
midden der stad een aardig gebouwtje kunnen
huren, dat zich voor den verkoop van boeken
uitstekend leende en dat tot binnentreden uit
lokte. Twee leden onzer gemeente hebben daar
hun eerste kennis opgedaan van den Christel.
Godsdienst. Ik mocht echter maar kort in 't
bezit zjjn van dat gebouwtje. Het werd afge
broken, maar lang genoeg waren we in 't
bezit geweest om te zien hoe goed zoo'n ge
legenheid was voor de verbreiding van het
Evangelie.
Zoo ontstond het plan om een kiosk te
laten maken, maar nu een verplaatsbare,
zoodat we daarmee alle districtshoofdplaatsen
konden afreizen.
De bedoeling was om op ieder van die
plaatsen de kiosk een drie maanden te doen
staan om zoodoende gedurende dien tjjd een
vast adres te hebben, waar de Javanen uit die
omgeving Christelijke boeken konden koopen
en verdere inlichtingen krjjgen over den Chris-
teljjken godsdienst. Bg den colportage-arbeid
is dit toch een van de ODgeriefeljjkheden, dat
de colporteur, die boeken verkoopt, vandaag
hier is en morgen weer elders, zoodat de men-
schen, die eens boeken willen koopsn, niet
weten waarheen ze zich moeten wenden, en
bovendien, als er eens een Javaan wag in wien
door het lezen van den bjjbel belangstelling
ontwaakte, wist h|j niet tot wien hjj zich
wenden moest om die belangstelling bevredigd
te zien.
Deze bezwaren worden opgeheven door de
oprichting van een kiosk, waar men ten allen
tjjde mag binnengaan en waarin een vast
zendingsadres gegeven is. Wel hebben de Ja
vanen ook in ons huis en in de huizen der
helpers zulke vaste adressen, en door Mardi-
Rahardjo, ons maandblad, worden iedere maand
die adressen weer bekend gemaakt, maar
slechts zelden grjjpt een Javaan den moed om
die huizen in te gaan. Maar zoo'n kiosk bin
nen te gaan, levert voor hem geen bezwaar,
't Was me dan ook een reden tot bijjdschap
toen ik de gelden voor den bouw van zoo'n
kiosk b|j elkaar had en ik op 2 Mei j.l. de
toestemmiDg van den Resident verkregen had
om de kiosk in Moentilan, midden in de Chi-
neesche w|jk, op een druk punt te mogen
opslaan.
't Was een heele drukte eer al de deelen
van de kiosk en de boeken, die er zouden
worden verkocht, waren overgebracht. Een
maal op de plaats van bestemming, was de
oprichting het werk van enkele uren. Om 10
uur begonnen, waren we 's middags om 5 uur
klaar en nog een uur, toen alle boeken waren
uitgestald en de verkoop kon beginnen. Wat
een bekjjksde Chineezen liepen af en aan
om het oprichten te bezien en te informeeren,
wat dit wel moest worden. Toen het klaar
was, moesten ze ook eens een kjjkje binnen
nemen en weldra was de kiosk gevuld met
Chineezen om de boeken in oogenschouw te
nemen, die daar werden verkocht. Den eersten
avond verkochten we heel wat. Den volgenden
morgen was er veel beaoek van JavaneD, van
loerah's, die op weg naar de pasar (markt)
even aanwipten om dit wonderlijke gebouwtje
eens te bezien. Wonderljjk vonden ze 't. Gis
teren, zeiden ze, was er niets te zien en nu
staat er een heel gebouw. Om de menschen
te trekken, ver koopen we ook allerlei schrijf
behoeften. De loerah's, die uit de desa naar
de hoofdplaats van het district komen, hebben
telkens allerlei schrjjfgerjj noodig en eenmaal
in onze kiosk om zulke artikelen te koopen,
valt het makkelijker om ze tot den koop van
onze boeken te bewegen.
De kiosk staat er nu 25 dagen en het be
drag dat ontvangen werd loopt reeds over de
f 50en wat het voornaamste is, er hebben
reeds heel wat gesprekken plaats gehad het
lgstje, waarep de colporteur de namen [der
belangstellenden opschrijft, telt reeds heel wat
namen en het werk voor de goeroe-indjils,
wier taak het is om deze menschen op te
zoekeD, is door deze kiosk weer vermeerderd.
)e colporteur, die de moeilijkheden van het
verkoopen van boekeD, uit vroegere ervaring
kende, was over dezen zegen zoo verblijd, dat
hjj voorstelde om deze verplaatsbare kiosk te
maken tot een blijvende, want hg vond, dat
er in Moentilan zooveel eolportageboeken
werden verkocht, dat het moeilijk ging om
over twee maanden reeds te verhuizen naar
een andere plaats. Ik hoop, dat de verkoop
op den duur zoo bljjven mag en de kiosk
voor die plaats onmisbaar wordt. Dan zullen
we er nog eentje b|j moeten maken en er naar
moeten streven, uit te makeu, waaruit de on
kosten der exploitatie, salaris van den colpor
teur kan worden bestreden. Zoo zouden we
een gezegende arbeid kunnen verrichten, die
toch niet op hooge kosten kwam te staan
voor de Zending.
't Is een tjjd waarin het getal van Javanen,
die lezen kunnen, sterk vermeerdert en waarin
dus de Zendingsarbeid door geschriften met
kracht moet worden aangepakt. Voor enkele
weken kreeg ik nog een schrijven uit Sema-
rang, dat me wat dezen schriftelijken Zen
dingsarbeid betreft, zeer bemoedigde. Uit
Semarang had ik van een viertal Javanen het
verzoek gekregen om hen te willen toezenden
de brieven, die ik elke maand uitgeef over
den Christeljjken godsdienst. Eenige tjjd daarna
bestelde een van hen boeken en vroeg me
nadere inlichtingen over den Chr. Godsd. Ik
zond dien brief op naar den Zendeling van
Semarang: Bax, alsook de namen der anderen,
die deze brieven hadden begeerd. Zendeling
Bax zocht deze Javanen toen op en mocht de
bijjdschap smaken, dat ze allen, die hjj had
kunnen bereiken, een drietal, de samenkom
sten der gemeente begonnen bjj te wonen.
Hierbjj heb ik eehter een onderwerp aan
geraakt, waarover ik U op een andere gelegen
heid wel eens wat meer zal vertellen, 't Was
me nu alleen te doen U iets te vertellen van
onze kiosk, waarin we een middel rjjker ge
worden zjjn voor de verbreiding van het
Evangelie. Echter, hoe veel de middelen ook
mogen zjjn, die voor de verbreiding van het
Evangelie worden aangewend, ik ben diep
overtuigd van het Schriftwoord ,Zeo de Heere
het huis niet bouwt, tevergeefs arbeiden des-
zelfs bouwlieden daaraan". Laat daarom uw
gebed toch gedurig mogen opgaan om dat
bouwen des Heeren van Zjjn huis in deze
landen, om opening der oogen opdat al die
lezende Javanen ook moge verstaan het Woord
des Heeren en zg zich bekeeren nngen.
Met harteljjke groeten.
Als steeds
Uw br. in Chr.,
A. Mebkelijn.
Uit een advertentie in onze Kerkbode bljjkt
dat het dochterke van ds. Merkeljjn, dat in
ons land werd verpleegd, is overleden. Is het
altoos p|jnl|jk voor ouders een lief kind te
moeten missen, in 't bizonder treft deze smart
Ds. en Mevrouw Merkeljjn, nu hun oudste
lieveling verre van hun huis stierf. Niet onver
wacht, maar toch wel smarteljjk zal hun 't
doodsbericht zjjn. Alle Zeeuwsche broeders en
zuste's, die ds. Merkeljjn om zjjns werks wille
liefhebben, ljjden mede in de smart, die hem
en zjjne trouwe gade treft en bidden, dat de
Heere hen genade moge vermenigvuldigen in
deze zware beproeving en hen vertroosten moge
met de beloften van zjjn genaverbod. Deze
wetenschap zal hun immers tot rjjken troost
zjjn, dat hun Dieneke, die op aarde zooveel
eeds te dragen had, nu verlost van alle ellende
juichen mag in de hemelsche zaligheid bjj den
Grooten Kindervriend, die zegt „Laat de
ïinderkens tot Mjj komeD, want derzulke is
het Koninkrjjk der hemelen". Leverde dit doch
terke stof tot oudervreugde, toen het in
Schoondjjke's pastorie geboren werd, vereischte
het veel teedere ouderzorgen bg het opgroeien
omdat 'tzulk een ongeneeslijke kwaal met zich
omdroeg, thans mag het voor de getrooste ouders
bjj aangename herinneringen weer reden tot
bijjdschap gevenHun kind geniet een onuit
sprekelijke zaligheid in de woningen des Vaders
in de hemelen en is hen voorgegaan om straks
hare ouders op te wachten in de tabernakelen
der eeuwige heerlijkheid. Vervullede Heere de
harten der nu bedroefde ouders met dien rjjken
troost,en spare Hjj hen verder voor oudersmarten.
Kerkhof.
TWEETAL
te WestergeestJ. Gootjes te Engwierum
W. L. Korf ker te Goënga
te Bierum (Gron.)N. Duursema te Nieuw-
Amsterdam
Dr. J. Douma' Azn. te Ambt-
Vollenhove.
BEROEPEN]
te IJmuiden R. Zijlstra te Delfshaven
te VlissingenR. K. M. Hummelen te Hee
ren veen.
BEDANKT
voor Heteren-RandwjjkJ. B. Jansen te Ze
venhuizen (Z.-H.)
voor Hollum (op Ameland)H. N. Boukema
te Neede
voor Giesen Oud- en NieuwkerkJ. W. Esse-
link te Alteveer
voor Oostburg J. Bolman te Oostwolde (Old).
Ds. W. H. Oosten te Scheveningen is van
zjjn langdurige en ernstige krankheid in zoo
verre hersteld, dat hjj de vorige week weer
een huwelijk kon bevestigen.
Afscheid van Berlikum ds. H. Ph. Ing-
wersen met Joh. 7 3739.
Beroepbaar verklaard cand. S. P- Vermeer
te Haarlem, Parklaan 70maar hij stelt zich
niet beroepbaar.
Ds. C. J. Wielenga van Hazerswoude
hoopt 29 Sept. afscneid van zijn gemeente te
nemen en 13 Oct. te Zierikzee zijn intrede te
doen, na bevestigd te zijn door ds. J. D.
Wielenga van Middelburg.
Toegelaten tot het predikambt. De classis
Axel der Geref. Kerken heeft den heer
J. R. Goris, cand., beroepen predikant te
Schoondijke, peremtoir geëxamineerd en toe
gelaten tot den Dienst des Woords en der
Sacrementen.
Dinsdag 3 Sept. herdacht ds. H. C. v. d.
Brink te Dieren, dat hij voor 25 jaren in het
ambt bevestigd werd. Naar aanleiding van dit
feit hield Z.Eerw. aan den avond van dien dag
een gedachtenisrede over Joh. 1 16.
Vrjje Universiteit. Voor de Ver. voor
H.O. op Geref. grondslag is door notaris Th.
Ruys Gzn. te Amsterdam een legaat ontvangen
van wjjlen Mevr. J. Steenwinkel, Wed. A. C.
A. G. Wanders van f 2000,—. Voor het Stu
denten-studiefonds der V. U. is ontvangen van
de firma Gebr. van Leeuwen's Wolindustrie te
Veenendaal f 1000.(stamkapitaal).
De lessen in Hebreeuwsch, tot dusver
aan 't Ger. Gvmnasium te Kampen gegeven
door dr. S. P. Dee, die 't beroep als predikant
naar de Ger. Kerk te Dwingeloo aannam, zjjn
thans opgedragen aan den heer Eringa, leeraar
in de klassieke talen aan die inrichting.
De Classis 's-Gravenhage van Geref. Ker
ken heeft in hare vergadering van 3 dezer
besloten, met het oog op de nood der tjjden
wederom een biddag uit te schrijven en dezen
vastgesteld op Zondag 29 September a.s.
Ds Netelenbos naar Poerworedjo. De
Classis 's-Gravenhage van de Geref. Kerken had
te oordeelen over de ontslag-aanvrage van ds.
Netelenbos als Missionair dienaar des Woords
van Wonosobo, die door Utrecht beroepen
werd te Poerworedjo, het Zendingsterrein,
waar ds. De Haas slechts kort arbeidde. De
Classis wenschte te berusten in den gang van
zaken en verleende ds. Netelenbos eervol
ontslag.
Dinsdagmiddag te 3 uur had op „Croos-
wjjlt" te Rotterdam de plechtige overdracht
plaats van graf en gedenkteeken aan de familie
van wjjlen Prof. dr. P. A. E. Sillevis Smit.
Door den voorzitter der commissie, de heer
G. van Roon, werd de plechtigheid geopend
met het doen zingen van Ps. 89 8. Nadat deze
voorgelezen had Gen 231720 en Gen. 25
19 en 20, richtte hjj een enkel woord tot de
familie. Hij verzocht haar graf en monument,
waaraan rijken en armen hadden bijgedragen
te willen aanvaarden. Hierna werd het zeildoek
verwjjderd. Het ontwerp van dit monument is
van den architect, den heer J. H. Streefkerk,
terwjjl de steenhouwers Groot veld en Scholts
voor de uitvoering hebben zorggedragen. Na
de onthulling sprak dr. A Kuyper Jr. een
woord tot familie en vrienden van den over
ledene. Hij herinnerde er aan, hoe het Comité,
opgericht om haar geliefden leeraar een eigen
graf te bezorgen, dank zij veler gaven, met
haar arbeid gereed was gekomen. We staan
hier niet bjj een schoon praalgraf aldus
spreker gebouwd om na den dood te ver
goeden, wat men tijdens zijn leven te kort
schoot, maar dit monument is voortzetting van
hetzelfde liefdebetoon hem tijdens zgn leven
geschonken. Op dezen grafstaan staat gebeiteld
een Schriftwoord, den overledene bijzonder
dierbaar en tot rjjken troost en steunMijn
genade is u genoeg, want Mijne kracht wordt
in zwakheid volbracht. 2 Cor. 12:9.
Verschenen is het agendum van de 7e
alg. vergadering der Ver. van Predikanten van
de Geref. Kerken, te houden Woensdag 18 en
Donderdag 19 Sept. in K. en W. te Utrecht.
Woensdags vangt de vergadering 's middags
te één uur aan. De. tijd zal dan besteed worden
aan het afhandelen van huishoudelijke zaken en
voorts aan de orde komen het referaat van Prof.
Dr. H. Bouwman, van Kampen, overDe dienst
der vrouw in de Kerk.
Om half zeven komt men dien avond weer
samen, dan zal het bestuur voorstellen doen be
treffende, de herziening of vernieuwing der
Bijbelvertaling en het referaat aan de orde zjjn
van Mr. A. J. L. van Beeck Calkoen over Ons
ïuweljjksformulier en de behoeften van den
tegenwoordigen tijd.
Donderdag 12 Sept. is het om 9 uur 's mor
gens vergadertijd. In bespreking zullen dan
komen het onderwerp Nieuwe teekenen bij
nieuwe tjjden (inleider Prof. Lindeboom, Kam
pen)en: Wat heeft de Kerk in onzen tjjd te
doen om haar invloed op het volksleven te hand
haven (inleider ds. T. Ferwerda, Amsterdam).
De middagvergadering vangt weer om één
uur aan dan zal ds. Joh. Jansen, van Ten Boer,
inleiden het onderwerp Het verschijnsel van de
verlating van den dienst des Woords en de roe
ping der Kerken daartegen.
Combinatie. Er bestaan ernstige plan
nen, dat de Geref. kerken te Raamsdonksveer
en Drimmelen zich zullen combineeren tot 't
beroepen van een predikant. De Geref. kerk
van Drimmelen ^al dan ook ds. J. J. Koop-
mans, van Raamsdonksveer, die nu reeds ge
zegend te Drimmelen als consulent werkzaam
is, als haar eigen leeraar beroepen. Op de
volgende vergadering der olassis Klundert zal
daartoe een uitgewerkt rapport ter tafel komen
Official® BerSohten.
KORT VERSLAG van de vergadering
der classe Axel te Terneuzen 4 Sept.
1918.
Art. 1. De praeses der roepende kerk ds.
Groeneveld opent de vergadering, laat zingen
Ps. 121 1, gaat voor in gebed en leest Jes. 62.
