Vrouwelijk Hoofd
mvm
Licit fir iw gtoiMtmr!
CWBIOLMP
♦.♦.♦.♦.♦.♦.♦.♦.♦.♦a
voor de Centrale Keuken.
A. NIEUWEKHUIJSE,
Een aanslag op de ge-
wefensvrytieid in de
Gereformeerde Kerken.
A. H. KBUYT. Amsterdam.
Verantwoording van Liefdegaven.
Uit de Classis Klnndert voor den
Mission arbeid te Magelang
INGEZONDEN STUKKEN.
Pro Rege.
Adv©rlen(!ëa.
BOEKAANKONDIGING
Sondagsrmst.
Eben Haëzer.
DAVID DAVIDSE
MARIA CORNELIA GIDEONSEi
Woensdag 17 April as. hunne
40 jarige Echtvereeniging te her-
Loeftyd 2535 jaar. Boven kost
en inwoning flinke bezoldiging.
Ik lever u voor f 5,00 een
soliede beproefde
op proef en garantie van een maand.
L. S.
De Geref. Kerk van Koudekerke aangewezen
tot gamenroeping der volgende classisvergade-
riDg doet zulks door den kerken te berichten
dat de classisvergadering D.Y. zal gehouden
worden op Dinsdag 14 Mei e.k.
Punten van behandeling worden ingewacht
vóór 24 April.
Namens de samenroepende kerk,
D. db Buck, Praeses.
J. Maas, Scriba.
Koudekerke, 4 April 1918.
VERGADERING van de Classis Middel
burg op 10 April 1918.
Op deze voortgezette classicale vergadering
werden de conclusies van het rapport inzake
de kwestie ds. J. B. Netelenbos, aldus gewij
zigd, aangenomen
De classis Middelburg, 10 April 1918 te
Middelburg vergaderd,
gehoord het rapport harer doputaten c m
inzake de kwestieNetelenbos haar te dienen
van een advies en esn voorstel, besluit, naar
aanleiding vaa dat rapport en van de daarop
gevolgde besprekingen, te verklaren
1) ten aanzien van ds. Netelenbos' uitspra
ken op de Algemeene Predikanten-Vergadering
te Utrecht, op 18 April 1917,
a) dat de kerkeraad van Middelburg door
de wjjze, waarop hy deze zaak behandeld heeft,
in het algemeen aanspraak op dankbaarheid
mag maken
b) dat het echter wel goed zou zyn indien
Ml,' naar aanleiding vaa de gebezigde uitdruk
king .Christussen", ds. Netelenbos den ernstigen
raad gaf zich voortaan te wachten van het
bezigen van gezochte en onvoorzichtige uit
drukkingen, die omdat ook de heterodoxie
er zich by voorkeur van bedient wel aan
leiding moeten geven tot misverstand
c) dat inzake ds. Netelenbos' „positienemen
in de Christuservaring" en diens standpunt
jegens de Eenheidsbeweging door genoemden
dienaar des Woords een weg is betredeD, die
door de historie geoordeeld bovendien
leidt tot voor de handhaving der geopenbaarde
waarheid gevaarlijke consequenties en daarom
beslist moet worden afgekeurden
d) dat indien ten aanzien van het eerste
dier twee genoemde punten, in betrekking tot
het .positienemen in de Christus-ervariDg",
ook na deze classicale uitspraak geen over
eenstemming tusschen den kerkeraad en ds.
Netelenbos kan verkregen worden het vra
gen van een advies daarover aan de theologische
faculteit der Vrije Universiteit te Amsterdam
en aan het college van hoogleeraren der Theo
logische School te Kampen, naar het inzicht
der classis alleszins aanbevelenswaardig zou zyn.
2. ten aanzien van ds. Netelenbos' optreden
in de Nederlandsch Hervormde Gemeente te
's Gravenhage, op 10 Juni 1917,
a) dat hoewel de wijze van behandeling
van dit punt, die door den kerkeraad is ge
volgd, nu niet onbeperkt kan worden toege
juicht het besluit waartoe die behandeling
gevoerd heeft, en waardoor herhaling van het
gewraakte feit voor de toekomst voorkomen
werd, zóóveel instemming vereischt, dat deze
zaak in het algemeen als afgedaan kan worden
bsishouwd
b) dat de classis er echter wel zeer veel
prijs op zou stellen, dat de middelburgsche
ambtsdragers er op stonden dat hun dienaar
des Woords zich niet minder dan van zulke
preekbeurten zelf, voortaan in trouw aan
zgn onderteekening van het bekende formulier
voor dienaren des Woords ook onthoude
van het maken van propaganda voor de denk
beelden, die hem tot zijn daad hebben geleid
en dat zoowel in woord als bij geschrifteEn
3) ten aanzien van ds. Netelenbos' instem
ming met het gravamen-Buizer tegoa de artt.
27-30 der Nederlandsche Geloofsbelijdenis.
a) dat de kerkeraad in zijn ODgegrond-ver-
klaring van het gravamen en dies ook in zijn
afwijzing van het rapport Netelenbos-Weeda
onvoorwaardelijke instemming verdienten
eindelijk
b) dat met die ongegrond-verklaring alleen
deze zaak echter uiteraard nog niet als afdoende
ten einde gebracht mag worden beschouwd,
en daarom de classis van den kerkeraad van
Middelburg haar verdere behandeling overeen
komstig het onder 2b genoemde verlangt, en
te zijner tijd omtrent het verloop en resultaat
daarvan nieuwe inlichtingen tegemoet ziet
In opdracht der Classis,
Ds. C. J. de Kruijter, 2e scriba.
ZENDING.
'fc Laatste werk, dat ik als Zendingsdep.
voor de classis Axel verricht, is dankbaar en
opwekkend.
De Chr. Jongedochters Vereen. „Tryfosa" te
Schoondijke hield de vorige weck een welge
slaagden bazar. Da opbrengst werd door baar
niet alleen besteed voor eigen kring (kerk en
suppletiefonds), maar ze besloot ook de Zeeuw-
ache Zending te bedenken en liet mij ter hand
stellen flEO.deze honderd en vijftig gulden
zijn bestemd om bij te dragen tot de uitvoering
der bouwplannen van dezen vroegeren Schoon-
dykschen pastor te Magelang. De Correspon-
deerende Depp, zullen dit Z.Eerw. wel mede-
deelen. Nog meer dan mij zal 't hem goed
doen.
Tevens dank ik allen uit de classis voor de
giften, die uit dezen kleinen kerkenkring niet
onbelangrijk toevloeiden. Mijn opvolger beveel
ik terwille van onze Zending hartelijk aan.
Zeelands terrein in Insulinde geve door den
zegen van den grooten Zender bloesemende
bloesem en ryke vrucht voor 's Heeren kerk
H. Brouwer, H. Mzn.
Schoondijke, 9 April 1918.
Zevenbergen overschot Zendingskalenders
f 413 Dinteloord, v.d. kerkeraad idem f 10.
Willemstad, Zeudiugscomm. f40 Moerdjjk,
idem f 14Klundert, idem f375.—.
De Dop. voor den Mission,
arbeid der classis,
Zevenbergen. L G. Goris
mildilen aanwenden om voor hun militair
zonen en vrienden te waken.
„Pro Rege" in garnizoenen en kampementen.
„Pro Rege" in steden en dorpen!
D. S.
Buiten verantwoordelijkheid der Redactie
Slechts in enkele bladen is de aandacht
gevestigd op een beweging, die sinds een half
jaar onder de Christen Militairen der He
Divisie ontstaan is.
En took, ze is van zoo groote beteekenis, dat
er wel terdege op gelet dient te worden.
Van algemeene bekendheid is het, dat het
militair leven met velerlei verzoeking in aan
raking brengt. Wie door Gods go?dheil niet
genadiglijk bewaard wordt, is spoedig meege
sleept en een prooi van den menschenhater
van den beginne. Zeer velen, helaas, die thuis
en in de burgermaatschappij „goed oppasten,"
geregeld ter kerk en catechisatie gingen, soms
vooraan stonden in 'fc Chr. Vereen, leven,
weken, na eenigen tyd de uniform aangehad
te hebben, af, en luisterden naar de zoete
lokstemmen, die in en uit de kazerne tot
hen kwamen, en vielen in de strikken hun
gespannen. Valsche schaamte en menschenvrees
deden het gebed vergoten en het kerkgaan
verzuimen.
Nadat de eerste stap op'fc helPnd vlak gezet
was, ging het verder in steeds sneller vaart.
Vriendschap van verkeerde kameraden werd
niet afgewezen, soms gaarne aangenomenen
op 't laatst voelde men zich thuis in bioscoop
en theater, bordeel en kroeg
Zy, die dit willen, verdwijnen in de m3ssa,
zoodat wie niet gekend wil worden, zich
gemakkelijk kan onttrekken aan 't oog van
Predikanten en kerkeraden.
Zeker, veel is er gedaan om 't euvel tegen
te gaan. Wat de Militaire Tehuizen en onze
huisvaders en verder de CLir. Ond^rfficioren-
Vereeniging gedaan hebben, kan niet genoeg
gewaardeerd worden.
Maar het was niet voldoende. Maar er moest
meer gebeuren. Daartoe hebben zich mede Chr.
Militairen der He Divisie georganiseerd. Het
Kaïaitisch „Ben ik myns broeders hoeder?"
werpen ze verro van zich en ze hebben gevoeld,
dat het niet maar zoo toevallig is dat ze met z o
vele andere menschen op één soldatenkamer
moeten huizen, dat het niet maar zoo toevallig
is, dat ze moeten vorkeeren ouder vloekers en
kaartspelers dat het niet maar zoo toevallig
is, dat ze nu zoo geruimen tyd al onder de wa
penen zyn. Ze hebben gevoeld, dat ze niet alleen
voor zichzelf, maar ook voor hun kameraden
hebben te waken. Zij kennen het soldatenleven
met al z'n verleidingen uit eigen ervaring en
kunnen daardoor beter dan iemand anders aller-
leiaanknoopingspunten vinden met hun zwak
kere kameraden.
Wetend, dat georganiseerde evangelisatie
een eisch des tyds is hibben ze zich daarom
onder de uitstekende leiding van den eminenten
veldprediker ds. Hagen vereenigd en een
organisatie in 't leven geroepen, die zich ten
doel stelt, door woord en daad, onder de
militairen teevangeliseeren, zwakken te steunen,
afgewekenen op te zoeken, vreesnehtigen te
bemoedigen, de consciëntie wakker te schudden
tegen de zonde te waarschuwen, tot getrouw
heid aan te sporen en door allerlei geoorloofde
middelen het zaad dö3 Evangelies ook op den
militairen akker uit te strooien.
In alle garnizoenen der IIo Divisie heeft
deze organisatie reeds hare vertakkingen.
Overal zgn daar commissies opgericht, om de
geestelijke belangen der militairen te behartigen
en van onderen op wordt er gewerkt, ge
waakt, gestreden.
Het geheel staat onder leiding eener
Divi iecommissie, waarin alle garnizoenen
vertegenwoordigd zgn.
Den 19en Februari j.l. werd te Arnhem een
samenkomst gehouden, waarbij afgevaardigden
uit alle garnizoenen der IIo Divisie aanwezig
waren.
Een 150 tal militairen waren daar byeen
om, onder leiding van ds. Hagen, te spreken
over de geestelijke belangen der soldaten. Een
dankbare, opgewekte stemming heerschte op
deze vergadering. De hooge militaire autori
teiten lieten van hun belangstelling en waar
deering blijken. De divisie-commandant, door
dienstaangelegenheden zelf verhinderd, zond
zelfs eea officiëelen vertegenwoordiger.
Officieren, onderofficieren, korperaals en
manschappen ontmoetten elkander en zochten
de vraag te beantwoorden, op welke wijze het
best de geestelijke verzorging ter hand zou
kunnen genomen worden. Daar werd ook als
devies, als leuze, het„Pro Rege" Voor
den Koning gekozen. Trouw aan de Koningin
en opkomen voor de eer en glorie van den
Koning der Koningen., dat wil de organisatie.
God, Oranje, Nederland, dat drievoudig snoer
wil ze nauwer toehalen.
Sindsdien breidt „Pro Rege" zich gestadig
uit. Reeds buiten de He Divisie werden com
missies gevormd. In de Ie Divisie ontstond
dergelijke actie. Mogen de andere lcgeraf-
deelingen ook spoedig volgen, opdat er een
nationaal verband kan ontstaan.
Want nationaal moet dit werk worden. In
't geheele leger en op de gausche vloot moet
voor de eer van den Christus Gods gewerkt
worden.
Ook is reeds aansluiting gezocht in burger
kringen. Ook do ouders, voogden en vrienden
moeten in 't geweer komen en alle gepaste
Geachte Redactie
Mag ik nogmaals van de Z.-K. gebruik
maken om dhr. Geschiere even te antwoorden?
Ie. „Spreekt er", volgens hem, „uit myn
stukje niets dan ongeloof". Dat zou ik gaarne
zien aangetoond, want het is me onb?prypelyk
hoe hy tot die conclusie gekomen is.
2e. Verwjjt hij me, dat het opschrift „iets
teekent van „hoogsfaan". Ik heb de ouders
echter niet gewaarschuwd, omdat ik mezelf
boven hen verheven acht, maar omdat ik, als
onderwijzer, maar al te goed weet, hoe de
toestand bij het onderwijs op dit oogenblik is
althans beter op de hoogte ben, dan het mee-
rendeel der ouders, die hun kinderen voor het
onderwiis bestemmen.
3e. Vraagt hij my, wat ik weet van den
toestand binnen 4 jaar. Dat zal ik even met
cijfers aantoonen. Er zijn op 't oogenblik ruim
500 onderwijzers zonder vaste betrekking. (Wat
maar eens eerst duidelijk zal blijken, als de
mobilisatie is afgeloopen). Er zijn in opleiding
ruim 2400 kweekelingen. Over 4 jaar zijn er
dus plm. 3000 onderwijzers(esseD). Per jaar
zijn er ongeveer 500 vacatures; d.i. in 4 jaren
2000. Ergo een surplus van 1000.
4e. Stelt dhr. G. de vraag „Mogen ouders
hunne kinderen van het Chr. Onderwijs af
houden, indien zij merken dat ze daartoe lust
en aanleg hebben?" Maar, zoo vraag ik dan
„Hoeveel kinderen van 13 a 14 jaar weten
reeds waartoe ze lust of aanleg hebben Dat
aantal is wis niet groot. Het is juist een
treurig verschijnsel, dat men dikwijls, louter
om de premie, rijp en groen klaar stooft voor
het examen.
5e. Haalt de schr. een voorbeeld aan uit
d*n boerenstand. Ik moet eerlijk verklaren, dat
ik daarover niet kan oordeelen en daar ook
niet naar verlang. Ik denk maar aan het
spreekwoord: „Schoenmaker houd je bij je
leest"
6s. De energieken en actieven komen er wel
onder den zegen des Heeren Dat stem ik
gaarne toe. Maar als er 500 vacatures
zjjn, en er zgn 750 onderwijzers, dan moeten
er 250 overschieten. Dat valt niet te betwisten.
(En mag ik ook nog even de opmerking ma
ken dat men by het onderwijs niet altijd de
fl-nksto krachten jneemt, doch maar al te dik-
wyls een kennisje of familielid van het hoofd
of één der bestuursleden).
7. Vindt dhr. G het maar goed, dat ik
mijn naam verzwegen heb. Hy mag echter
gerust myn naam weten, want ik heb ra. i.
niets geschreven, waarvoor ik me behoef te
schamen of dat ik niet verantwoorden kan.
(Daarom heb ik hier met myn naam onder
teekend). Want dat er op 't oogenblik een
onhoudbare toestand beersehtbij het onderwijs,
is en blyffc waar. Getuige de 30 tot 40 solli
citanten voor één betrekking
Ten slotte wensebt dhr. G. mfj een plaatsje
toe op een distributie-kantoor. Ik zeg hem
hartelijk dank voor die vriendelijke wenscb,
doch maak tevens de opmerking, dat ik daar
aan geen behoefte heb, aangezien ik op het
oogenblik een heel goede, vaste betrekking be
kleed by het Chr. Onderwijs.
Met dank voor de plaatsing,
Uw. dw.,
K. A. de Boou,
Onderwijzer a. d. Chr. School
te Westervoort (G.)
Stemmen des Tijds. Maandschrift voof
Christendom en Cultuur. No. 6.
April 1918.
Utrecht G. J. A. Ruijs.
De Aprilaflevering wordt geopend door een
stukje belletrie van A. Wapenaar: „Door Leed
tot Licht" (Fragment), eene vlotgeschreven
novellistische schets uit de onderwijzerswereld,
welk stuk nog wordt vervolgd. Aan het „Leed"
zy'n we too gekomen, nog niet aan het Licht".
De correctie van dit stuk kon beter geweest
zijn Daarop volgt een zeer belangrijke ver
handeling van onz^-n Oud-miDister Mr. Th.
Heemskerk, over „Machts- en Rechtsvragen",
waarin met scherp en helder oordeel de ver
schillende vragen over recht en macht die in
den huidigen oorlog aan de orde kwamen,
worden gesteld, gecritiseerd en beantwoord.
Een mooi stuk van staatsmanswijsheid, dat
ongetwijfeld aller aandacht zal trekken.
„Gogol's Doode Zielen" door Thomson heb
ik niet gelezen.
Dr. Felix Rutten biedt enkele verzen in deze
aflevering.
In de Economische Kro: iek behandelt; prof.
Diepenhorst „de Herleving van Boaz", het
kind van het Sociaal Congres uit 1891, dat nu
in 1917 tot nieuw leven ontwaak'e.
De Leestafel biedt eenige recensies, waar
onder een zeer breede van Dr. J. Th. de V.
over „Synthese" onder redactie van prof.
Kohnstamm en Dr. de Sopper.
Kerkhof.
Voor a. s. Zondag is de volgende
apotheek opengesteld
Te MIDDELBURG die van den heer
J. C. van dor Harst.
To VLTSSINGEN die van den Heer
S. J. Engering.
1893—1918.
Den 19Jen April hopen D. V.
onze geliefde Ouder®
G. J. FROS
en
A. C. FROSRyneveld
hunne 25-jarïge Echtveree-
niging te herdenken. Dat de
Heere hen nog lang voor ons
moge sparen, is de wenscb hunner
dankbare Kinderen.
IDA.
JAN.
ZWAANTJE.
Ontvangdag Vrydag 19 April
van 4—-0 uur en van 8—9 uur.
Vlissingen, 12 April 1918.
Zoo de Heere wil en zy leven,
hopen onze geliefde Ouders, Be
huwd- en Grootouders
en
denken.
Hunne dankbare Kindebbn,
Behuwd- en Kleinkinderen.
Middelburg, Oude Vliss. Weg.
In het Christelijk Gesticht yoor
Krankzinnigen „Vrederust" te
Bergen op Zoom, wordt zoo spoedig
uiogoljjk gevraagd een
Brieven te zer.den aan den GE
NEESHEER-DIRECTEUR.
BORSELE (7.).
VERSCHENEN
(Het Rapport aan de Classis inzake de
quaeotie Ds. Netelenbos).
Met een wederantwoord op de Heraut-
artikelen over het gravamen tegen artt.
27—30
door Dr. C. M. BUIZBR.
Prijs 40 ets.
Uitgever
