De Vrouw in de hedcndaagsche
Maatschappij.
De liefde maakt blind.
Om ons heen.
Paaschgedachte.
Rechtspersoonlijkheid van bflxondere
Olfidëtlt .Berichten.
II.
Dr. Bavinck wflst evenals Johanna Breevoort
in haar boek op het nieuwe in de Christelijke
kerk, dat aanstonds de vronwen op traden ia
het midden der gemeente. Zij volhardden in
de gebeden met de mannen, deelden in de
gaven des Geestes. mochten ook profeteeren
.Alleen kemt Paulus er tegen op" schrijft
prof. B. .dat zij dit doen met ougedekten
hoofdewant de sluier, die in de Christelijke
gemeente uit het Jodendom werd overgenomen
en later het kenmerk der gewijde jonkvrouwen
werd, was voor hem het bewijs, dat de vrouw,
ofschoon zelfstandig, als profetes in de ge
meente optredende, toch de natuurlijke ordening
in h®t huwelijk bleef erkennen en niet, door
valsche emaneipatiezucht gedreven, zich mis
schien op hare gaven liet voorstaan en als
.vrije vrouw" zich boven den man wilde ver
heffen. Dreigde er ook niet eenig gevaar, dat
vrouwen misbruik maakten van de geestelijke
eenheid in Christus, evenals slav-'n in Corinthe
op grond van hunne geestelijke gelijkheid
vrijlating van hunne heeren eischten 1 Cor.
7:20 v. Opmerkelijk blijft hierbij, dat Paulus
zich tegen het bidden en profeteeren der vrouw
in het midden der gemeente niet verzet, mits
het geschiede in eerbiediging der bestaande
varhoudingen in het huwelijk. Zeker werd bij
daarvan ook teruggehouden door het voorbeeld
der profetessen in het Oude Testament. Maar
het schijnt, dat Paulus deze vrijheid der profetie
een paar hoofdstukken verder in 1 Cor. 14 34,
en later nog sterker in 1 Tim. 2 12 terugneemt.
Want daar zegt hy, dat de vrouwen in de
gemeente moeten zwijgen, daar het haar niet
toegelaten is te sprek®n, dat zij niet mogen
onderween, maar in stilheid moeten zijn als
zfj iets willen weten, moeten zfl tehuis hare
eigene mannen vragen, want het staat leelijk
voor de vrouwen, dat zij in de gemeente
spreken ze moeten onderworpen zijn, gelijk
ook de wet zegt.
Er zijn vele pogingen beproefd, om deze
beid® uitspraken van den apostel met elkander
in overeenstemming te brengenmaar de
waarschijnlijkste is die, welke tusschen het
bidden en profeteeren eenerzijds, en het spreken
anderzijds onderscheid maakt. In de gemeente
van Corinthe n.l. was nog het vrij® woord
geoorloofd vooral in den vorm van profetie,
glossolalie, uitlegging der ta'en, snz. en
Paulus komt daar niet tegen op, maar geeft
er alleen eenige regelen voor aan. Zoo keurt
hfl ook het charismatisch, d i. het uit aandrift
des Geestes geboren bidden en profeteeren der
vrouwen niet af, mits het niet vergezeld ga
van eene valsche emaneipatiezucht. Maar wel
verzat hij zieh beslist in 1 Cor. 14 31 tegen
het spreken, dat is waarschijnlijk tegen het
vragen, critiseeren, redeneeren, zooals het wel
bij de Grieksche haeteren gowoonte was, en
in 1 Tim. 2 12 tegen het onderwijzen, d i.
het optreden als leerares in de gemeente. Dat
Paulus hier zoo nadrukkelijk aan de vrouweD
het zwijgen in de gemeente oplegt, bewijst
wel, dat zfl in Corinthe van het vrije woord
misbruik maakten, en later ook nog in Efeze,
toen dat vrije woord reeds tot het verleden
behoorde, tegen deze ordening in verzetkwamen.
Voor het overige vergete men niet, dat, toen
de zendingsgemeente langzamerhand in eene
volledige geïnstitueerde kerk overging, de
profetie met alle buitengewone geestesgaven
uitstierf en het vrije woord niet alleen aan de
vrouwen maar ook aan de mannen ontnomen
werd de ambtelijke dienaar des woords be
hield alleen het recht, om in de gemeen e te
spreken".
Dit gedeelte wordt door mij in zijn geheel
overgenomen, om ieder te laten lez^n, wat
prof B. over deze kwestie schrijft. Toch is
m. i. daardoor de zaak nog niet duidelijk ge
worden. Het lijkt bij deze opvatting alsof
Paulus later in zijn leven een anderen regel
stalde dan in een vroegere periode. Is de
apostol van zienswijze veranderd? Was hij de
•ene maal wel, de andere maal soms niet
geïnspireerd Dat dit inderdaad een belang
rijk vraagpunt is, blijkt wel uit het boek van
Johanna Breevoort: .De vrouw, vrijgemaakt
door den Zoon des menschen" want die
schrijfster hakt eenvoudig den knoop door,
als ze op bladz. 82 omtrent 1 Tim. 2 12
verklaart: .spreekt bier Paulus weer, of is het
Gods Geest? Ik meen dat het Paulus is. Hij
leidt har®n plicht tot stilzijn uit de Schep
ping af".
w. Nu is dat gemakkelijker beweerd dan be
wezen.
We moeten veeleer aannemen, dat Paulus
in 1 Tim. 2 12 eon algemeenen regel stelt
het is een woord uit een zoogenaamde Pasto
raalbriefwaarin hij aan den dienaar des
Woord» Timotheus regelen voorhoudt betref
fend# de instelling van orde in de kerken.
Het komt mij voor, dat Paulus in 1 Cor. 14
bet optreden der Corintische zusters beslist
afkeurt. En dat kan gelijk van zelf spreekt,
niet in tegenspraak komen met wat hij kort
tevoren in hoofdstuk 11 neerschreef.
Het ging in Corinthe anders toe dan in de
andere kerken.
Maar dat was niet naar Paulus' wil. Hij
vond dat een wanorde in de kerk van Chris
tus, waartegen hjj den strijd aanbindt.
Vers 33b hoort niet bij vers 33a, maar hoort
bij vers 34.
Vers 33 moeten we lezen .Want God is
geen God van verwarring, maar van vrede".
Daarmee houdt dat vers op.
En vers 34 moet gelezen worden als een
algemeene regel, die de apostel geeft: .Dat
gelijk in alle gemeenten der heiligen, de
vrouwen in de gemeenten zwijgen", enz.
De andere kerken, waar de vrouwen zwegen,
worden aan de kerk van Corinthe als een na
volgenswaardig voorbeeld voor oogen gesteld.
Het kon daar in Corinthe soms „e®n hei-
densch spektakel" (Johanna Breevoert) wezen,
als die zusters in geestesvervoering raakten.
De regel van 1 Cor. 14 31 is dezelfde als
van 1 Tim. 2 12, terwijl die regel in den
laateten tekst bizonder wordt toegepast op het
leeren d. i. onderwijzen, als leerares optreden.
Ia 1 Cor. 11 daarentegen wordt niet over
het profeteeren der vreuwen als zoodanig ge
handeld, noch in goed- noch in afkeurenden
zin, maar in 't algemeen gestreden tegen de
in de Corinthische vrouwenwereld zich zoo
sterk openbarende emaneipatiezucht. die uit
kwam in 't blootshoofds verschijnen in de
saamkomsten der gemeente. Dat .ongedekt"
daar komen achtte de apostel als teeken des
tfjds af te keuren, een emancipatieverschijnsel
dat in Christus' kerk niet paste, want daar
behoort de vrouw aan den man onderworpen
te willen blijven.
Er is tusschen die verschillende uitspraken
van Paulus geen schijnbare strijd zelfs.
Later is ook gelijk prof. B. terecht op
merkt heel dat .profeteeren" verdwenen.
Voor de tegenwoordige vrouwenbeweging valt
uit dergelijke uitspraken dan ook niets af te
leiden.
Bladz. 32 v.v. beschrijft prof. B. hoe de
vrouw in de eerste Christengemeente tot aller
lei specialen dienst werd geroepenzij stelden
hare huizen open voor de saamkomsten, her
bergden heiligen, bewezen diensten der barm
hartigheid aan kranken en ellendigen, enz.
Als vrouwen .diakonos" heeten, zijn dat niet
.diaconessen" in onzen zin van het woord,
maar vrouwen die met de apostelen mede
arbeidden tot verbreiding van de boodschap
des heils, door in privaat gesprek met de
vrouwen in de huizen over het Evangelie te
spreken, en om behulpzaam te zijn bfl het
ontvangen der sacramenten, den doop, de
handoplegging, de zalving, enz. Mannen kon
den deze diensten moeielflk bewijzen, omdat
daardoor allicht aanleiding gegeven zou zijn
tot kwaad gerucht.
Dan volgt in hoofdstuk 3 de beschrijving
van: .De vrouw in Christenheid".
Kerkhof.
UIT DIS PËEIS.
Ons werd uit Londen toegezonden een klein
geschrift, getiteld .De Lutherfeesten" door
Prof. James Stalker, Hoogleeraar aan de Uni
versiteit te Edinburg. In dit boekje staat in
derdaad veel goeds, het is geschreven in be
houdenden geest en de iahoud bewijst, dat
Prof. Stalker op het gebied der kerkhistorie
zich goed georienteerd heeft. Men leze deze
passage
Geschiedkundigen hebben de leer der Her
vorming in het kort onder twee grondbegin
selen gebracht, het eene formeel en het andere
materieel. Dit zijn geleerde termen maar do
beteekeni3 van het eerste is, dat als de mensch
een autoriteit zoekt waarop hij steunen kan,
wanneer de vraag aller vragen, .Wat moetik
doen om zalig te worden?" hem verontrust,
hij die vinden kan in Gods Woord, en het
tweede beteekent, d*t de boodschap, die de
Bijbel voor zulk ten zoekende ziel heeft, in
het kort begrepen is in Rechtvaardiging door
het Geloof alleen. Zjj, die een vollediger uit
eenzetting van deze beginselen zoeken, kan ik
verwijzen naar Luther's drie voornaamste wer
ken, geen van alle lang, die hfl in het heetste
van zijn conflict met de machten des kwaads
schreef „Aan den Christelijken Adel van
het Duitsche volk", waarin hfl het kwaad van
zfln tfld en vooral het pausdom geeselt.Over
de Babylonische Ballingschap der Kerk, waarin
hfl de leer der sacramenten aanvalten .Over
de Vrijheid van den Christenmeusck", waarin
hfl, de sfeer der polemiek ver achter zieh la
tende, de twee stellingen verdedigt dat een
Christen de meest vrfle heer van allen ia en
aan niemand ondergeschikt, en dat een Christen
de meest gehoorzame dienaar van allen en
allen ondergeschikt i9 Voor den gewonen
mensch heeft Luther voldoende recht op eer
bewijzen om drie zegeningen, die hfl aan de
wereld gegeven heeft een open Bflbel, den
dienst van God in de taal van het volk en de
Protestantsche pastorie met vrouw en kinderen.
Wfl gaan met den geleerden schrflver ook
aceoord als hfl het Militarisme in Duitschland
afkeurt, al achten wfl het op zfln zachtst uit
gedrukt ver gezocht om in Luthers houding
jegens de Boeren in den Boerenopstand de
eerste symptonen van Militarisme te zien.
Maar wat ons bepaald hinderde, was het ver-
oordeelen van Duitschlands moraal en het ver
heerlijken van Engeland» zedeleer. Hier kunt
ge zeggen de liefde maakt blind. Prof. Wal
ker meent uit het meedoen van Amerika in
den oorlog te mogen i.fleiden, dat de zaak van
Engeland rechtvaardig is, want (en zietdaar
des psofessors eigen woorden) Amerika is een
tweede geweten en het oordeel van Amerika
is misschien voor ons meer waard dan dat van
andere volken.
Gelukkig zet de professor er „misschien" bfl,
want wfl hebben wel eens andere dingen ge
hoord, n.m. dat Amerika, als het om den dol
lar gaat, nog al een ruim geweten heeft.
Dat vinden wfl echter nog het ergste niet,
maar hoort, wat er nu komt.
De professor spreekt over het rooven van
Duitschland, over mishandeling in kampen enz.
Wfl behoeven echter geen beroep te doen
op diepzinnige politieke theorieën in Luther's
geschriften, maar slechts op zflne leer omtrent
de eenvoudigste elementen in de Zedewet
zfln gesproken of geschreven woord niet te
breken, de bezittingen van zflne naasten niet
te begeeren, niet te stelen, «iet te dooden.
Nooit heeft een profeet der Gerechtigheid zich
in sterkere woorden uitgesproken over zulke
onderwerpen en men zou willen, dat de stem,
die de misbruiken vam het pause'iflk wanbe
stuur in zfln „An den Christlichen Adel
deutscher Nation" bloot stelde, thans weder in
de wereld gehoord werd om in bewoordingen,
die zfl verdienen, zulke daden al» de gruwelen
uiteengezet in Kt verslag van Lord Bryce's
commissie, de mishandeling van gevangenen
in zekere krampen en het tot zinken brengen
van de „Lusitania" te veroordeelen. In ieder
geval behoeft Groot-Brittanië er niet van
terug te deinzen één hoek van het boek van
Luthers leer vast te houden, indien Duitschland
het andere wil vasthouden zoo dat het omdraaien
van de bladzflden den kwaaddoener zal doen
beven en den sophist doen blozen, die tracht
de verdediger der gewelddaden te zfln, begaan
in strfld met het recht Gods en dat dor
menschheid
Zulk een schrflven vinden wfl kenmerkend.
Rooven en stelen, neen, daar heeft Engeland
nooit aan gedaan(Denkt aan de Kaap).
Mishandeling in kampen, daar heeft Engeland
altoos voor gebeefd. (Denk aan de vrouwen
kampen in Z. Afrika).
Wfl veroordeelen alle wandaden der Duit-
schers, maar wfl protesteeren tegen een Fari-
zeeïsme, als hier openbaar wordt.
De liefde tot zfln vaderland heeft dezen
hoogleeraar blind gemaakt.
Blflkbaar stelt hfl geen belang in het oordeel
van neutrale staten zooals Nederland, dat
iederen dag de zegeningen ondervindt van tot
de neutrale, kleine mogendheden te behooren.
Maar, als hfl er nog eenigen prfla op stelt
en niet alleen wil luisteren naar het tweede
geweten, namelflk Amerika, laat hfl er ver
zekerd van zfln, dat ieder rechtgeaard Neder
lander alle gruwelstukken afkeurt, maar even
goed die door Engeland als die door Duitsch-
ladd zfln bedreven.
Medicflnmeester genees uzelven
Dat moet aan dezen hoogleeraar toegeroepen
worden. L.
Wfl schrflven dezen keer niet e?ns over den
oorlog.
Sinds het Duitsch-Oostenrflksch offensief in
Italië zfln de omstandigheden weder zóó ver
anderd, dat het uiter.t moeilflk is, om zich
een goed oordeel van den huidigen toestand
te vormen.
Een ding is duidelflk.
Binds Engeland als doel van den oorlog uit
geroepen heefteen strfld op leven en dood
sinds het tegen het Germaansche ras gaat, is
de mogelflkheid op een vergelflk er naar men
schelfik inzicht kleiner op geworden dan ooit.
Het best doen wfl met de zaken maar in des
Heeren hand te leggen.
Hfl regeert
Willen we thans niet over den oorlog schrfl-
V6D, wfl willen wel op de gevolgen van den
oorlog wflzen voor ons land en volk, en wfl
meenen, dat alle welgezinden, die nog beven
voor Gods Woord ons daarbfl steunen moeten.
Het is tegenwoordig voor do meeste men-
schen een groote kunst om door de wereld te
komen.
Alles is duur.
De prflzen der levensmiddelen blflven maar
stflgen.
Lstterlflk alles wordt hooger in prfls, zelfs
zaken waar men van zegtwat hebben die
met den oorlog te maken
Er komt een onnoodig opdrflven van de
prflzen.
En dat is zeer te bejammeren.
Slimme mensohen beheerschen tegenwoordig
de wereld.
Men wil geld verdienen
Liefst rflk worden.
En dan is de leugen geen leugen meer.
Men glimlacht over een leugen.
Onrecht is geen onrecht meor.
Men haalt de sdiouders op over onrecht.
Als men maar verdient
Alle gevoel van verantwoordelflkheid wflkt.
De fundamenten der zedelflke wereldorde
wankelen Ea nu de overheid zich met de
zaken gaat bemoeien, nu hoort men van in
beslagnemen van goederen bfl menschen, die
men altoos eerlflk achtte
Men heeft z'n pakhuizen volgestopt en laat
de maatschappfl betalen
Is dat nu woeker of niet
Moet het volk, dat straks den teugel van het
gezag kan afwerpen, dan zelve recht zoeken?
Schande vinden wfl het, om in dezen tfld, nu
honderden Iflden, werkelflk lflden, goederen
achter te houden, om ze straks tegen hoogen
prfls van d* hand te doen.
Dat is geen handel
Dat is woeker
Men zal zeggenwie bepaalt de grons
tusschen rechtmatige winst en woeker
Die grens staat in geen wetboek te lezen.
Die grens geeft allereerst uw geweten aan,
maar honderden leven tegenwoordig over hun
geweten heen en d« wrange vrucht daarvan
zal later openbaar worden.
Maar daar is behalve een geweten ook nog
een publieke opinie, dat is het gezamelflk
geweten en die publieke opinie protesteert
tegen achterhouden van de meest noodige
goederen temidden van een Ifldende bevolking
alleen terwille van de zucht om veel geld te
verdienen.
Vele menschen vallen tegenwoordig ont?ag-
lflk tegen. Gode zfl dank, men mag ook zeggen
honderden vallen in deze droeve tflden mee
Gelukkig, wie een onergerlflke consciëntie
voor God en de menschen heeft, nu de tflden
donker zfln en misschien steeds donkerder
zullen worden.
(Geref. Kerkbode.) L.
(Gedicht van Nellie van Kol.)
Zoo daar iets in mfl groeien wil
moet daar iets in rafl sterven
Voor 't Christusleven in mfln ziel
mo8t ik mfln leven derven.
Maar Heer, waar Gfl Uw dierbaar bloed
voor mfl hebt prfls gegeven
Hoe zal ik daar niet, blflgemoed,
mfln alles aan U geven?
{Overgenomen uit Bloesem en Vrucht
ofl. Maart 1918)
TWEETAL
te IJmuidenJ Mulder te Gorinohem
J. Koppe te Franeker.
BEROEPEN
te Geest en te SehettensJ. Ubels oand. te
Assen
te TholenW. Weener te Vianen
te N. Yennip IJ. v. d. Zee te Westergeest
te Heteren en Randwflkdr. C. Yeltenaar te
Suawoude
te Drongrflp en TerwispelW. de Roos eand.
te Rinsumageest
te Bolnes: J. L. v. d. Wolf cand. te Gouda.
AANNENOMEN
naar Winsum: P. Bos te Delfsfll.
BEDANKT
voor Herwflnen J. B. Jansen te Zevenhuiien
(&H.);
voor Genemuiden R. J. Schoemaker te Heemse
voor GamerenJ. Tholen te Nunspeet
voor de KrimW. Steunenberg te Bloksfll
voor UithuizermeedenJ. G. Fcenstra te
Dirkshorn
voor Deventer (AJ. Ozinga te Hasselt
voor Den HamJ. H. A. Bosch te Andel
voor OldehoveJ. Hoekstra te Vries.
Da. J. C. C. Voigt van Oude water is in
.Eudokia" te Rotterdam opgenomen, om een
operatie te ondergaan.
Op de officieel# lflst der Geref. Kei ken
is geplaatst onder nummer 920 de Geref. kerk
te O. en N. Bildtzfll.
Zrgelwtt. De vraag was gerezen of de
nieuwe zegelwet ook van toepassing was op
toezeggingen van tractementen, toekenning van
pensioenen enz. Nu heeft de minister van
finantiën meegedeeld dat bedoelde stukken
vrfl van zegel zfln.
Nu bleef echter de vraag of de zegelwet
dan niet van toepassing is op 't storten van
collecten, met name van de door de elasse enz,
voorgeschreven collecten, waarvoor in den regel
deputaten zfln aangewezen. De deputaten van
oorrespondeotie met de Hooge Overheid, mee
nen van nietmaar oordeelen dat de kerken
goed zullen doen een beriohtvorm te gebrui
ken van den volgenden inhoud: ,Wfl berich
ten u hiermede de ontvangst van f
collectegelden".
scholen. Ia de vergadering van den schoolraad
werd er op gewezen, dat het naar ingewonnen
advies wenschelflk gebleken was, dat meerdere
scholen zich doen inschrflven op het register
van den Schoolraad voor de vernieuwing der
aanvrage om rechtspersoonlijkheid. Scholen,
die dit advies volgen zfln gevrflwaard voor te
late inzending hunner aanvrage.
De doktoren hebben voor het herstel van
ds. Oosten te Schereningen hoop gegeven.
De Geref. kerk te Breda herdacht het
feit, dat zfl vóór 25 jaren werd geïnstitueerd.
Ds. Hummolen sprak over Ps. 115 1214 en
ds. J. H. Donner over Hand. 2 42.
Afscheid van Steenwflk dr. J. Hania met
2 Cor. 13 13; van Bierum ds J. Mefler met
Hebr. 13 20 en 21; van Uithuizermeeden ds.
C. J. v. d. Boom met 2 Petr. 3 18 van Al-
blas3erdam ds. G. R. Kuyper met Hebr. 13
20 en 21van Stedum ds. J. H. Broek Roelofs
met Mattb. 'c8 20.
Bevestigd te Scheveningen ds. W. H.
Gispen door zfln broeder ds. J. Gispen van
Assen met 2 Cor. 3:9; hfl deed zfln intree
met Joh. 17 17.
Intree te Donkerbroek ds. D. Prins van
Oudega overgekomen, met 2 Cor. 4 5, na be
vestigd te zfln door d». E. Beukema van
Drachtster-Compagnio met Luc. 5 111.
Ds. A. Middelkoop te Nflkerk heeft om
gezondheidsredenen emeritaat aangevraagd.
Ds. J. J. Westerbeek van Eerten hordacht,
dat hfl 25 jaren te Kampen predikant is.
Ds. W. Meynen herdacht zfln koperen feest
te Dordrecht met 2 Tim. 2 19a.
Ouders, welke suppletie wensohen voor het
schoolgeld hunner kinderen, kannen zieh daar
voor vervoegen bfl de navolgend# bestuursle
den van het Suppletiefond der Gereformeerde
kerkA. Blfldorp, Hoofd der School, Gra
venstraat J. Goote, LangevieleS. den Har-
tigh, Korte Heerengracht.
Namens het bestuur,
S. Caljouw P*., Secretaris,
Middelburg, 12 April 1918.
