Weekblad voor de Gereformeerde Kerken in Zeeland
31e Jaargang.
Vrijdag 26 October 1917
No. 43.
UIT HET WQOR1).
Redacteuren Ds. L. BOÜMA te Middelburg en Ds. O. F. KERKHOF te Oost-Souburg.
Vasts Medewerkers0.0. R. J. i. d. VEER, J. D. WIELEM6A, B. MEIJER, F. J. i. d. EMOE, A. A. SCHELVEN en F. W. J. WOLF.
Abonnementsprijsperkwartaal bij vooruitbetaling 50 cent.
PERSVERBEN1GING ZEEUWSCHE KERKBODE.
F. Staal Pz.
MERKELIJK LEVEK.
Over de Schelde.
Afzonderlijke nummer» 5 cent.
Advertentieprijs10 cent per regelb\j jaarabonnement van
minstens 500 regels belangrijke reductie.
UITGrAVB YAN DE
Adres van de Administratie
Firma LITTOOIJ OLTHÖFF, Middelburg.
Berichten, Opgaven Predikbeurten en Advertentiën tot
uiterlijk Vrijdagmorgen te zenden aan de Drukkers
LITTOOIJ OLTHOFF, Middelburg.
EEN MACHTIGE DE VANGST
ONTNOMEN.
Zou ook een machtige de vangst
ontnomen wordenof zouden de
gevangenen eens rechtvaardigen ont
komen
Doch.alzoo zegt de Heere Ja, de
gevangenen des machtigen zullen
hem ontnomen worden want met
uwe twisters zal Ik twisten en uwe
kinderen zal Ik verlossen;
Jezaia 49 24, 25.
Jezaia is de trooster van het Sion Gods.
Het volk zijner dagen had er ook wel be
hoefte aan. 't Hart des oprechten was
zoo bedrukt; de ballingschap kwam. Het
machtige Babel zette Israël den voet op
den nek. Wat uitzicht was er, dat ze uit
zoo sterk geweld ooit zouden verlost wor
den? Was het niet alsof Israël in Babel
als in het graf gevoerd werd
In die benauwing roept de Heere Jezaia
en zegt tot hem: »troost, troost mijn volk!"
Maar de Heere heeft wat te doen met
zijn volk. Sion betrouwt Hem niethet
acht zich der verdwijning nabij en heeft
geen andere verwachting dan dat Babel
het zal verpletteren.
Neen, zegt de Heere, Babel zal u niet
vernietigen. Ik zal integendeel u rijkelijk
vermenigvuldigen. Ik zal de eilanden
roepen en de volken van verre en de
heidenen zullen u toevloeien.
Doch Sion vreest en klaagt: De Heere
heeft mij verlaten; de Heere heeft mij
vergeten". Het is haar in de benauwing
of de Heere zich gansch en ai van haar
heeft afgetrokken. In de donkerheid
waarin ze nederzit, vertrouwt ze Hem
niet. Doch de Heere troost nogmaals en
zegt: »Kan ook een vrouw hare zuigeling
vergeten, dat zij zich niet ontferme over
de zoon baars buiks Ofschoon deze ver-
gete, zoo zal Ik toch u niet vergeten".
Hef uwe oogen rondom op en zie, alle
deze vergaderen zich, zij komen tot u.
Nog zullen de kinderen, waarvan gij be
roofd waart zeggen voor uwe ooren »De
plaats is mij te nauw dat ik wonen mag"
en gij zult zeggen in uw hart: wie heeft
mij deze gegenereerd, aangezien ik van
kinderen beroofd was en eenzaam Ik
was in de gevangenis gegaan en wegge-
weken, wie heeft dan deze opgevoed
Zie, ik was alleen overgelaten, waar waren
•deze
Die verwachting is Israël weer te groot.
Verlost te worden en nog uitgebreid zijn
dat is te wonderlijk daarom rijst de
vraag »hoe zal dat En de Heere ant
woordt andermaal en zegt»Ik zal de
middelen daartoe verschaffen". »lk zal
mijne hand opbellen tot de heidenen en
tot de volkeren mijne banier".
Is Sion nu tevreden Neen, nog rijst
een vraag des twijfels en des ongeloofs,
want het wonder der verlossing is te groot
in haar oog. Ze roept uit: »Zal ook een
machtige zijne vangst ontnomen worden
of zouden de gevangenen eens rechtvaar
digen ontkomen
Ja, zegt do Heere. Dat zal geschieden.
Ik zal het doen, uw Heiland, uw Verlosser,
de machtige Jacobs,
O 't Is geen wonder dat onder dat be
nauwde volk de vraag der vreeze en des
twijfels rees»Zal ook een machtige zijn
vangst ontnomen worden Of zouden de
gevangenen eens recht vaardigen ontkomen?"
De macht, die Sion overheerschte was zoo
schrikkelijk. Het was Babel, dat gewel
dige Babel, dat met zijn ijzeren vuist de
volken gekneld hield. Wat grond van
verwachting zou er zijn, wat hope op be
vrijding? Waren Babels vorsten goeder
tieren Immers niet. Was Babel ge
noodzaakt, ze los te laten Ook dat niet.
Wat geweld zou dan de macht diens ster
ken breken Voor menschelijk oog lag
er geen weg van verlossing open.
Israël is een vangst geweest van Babel
een buit van den oorlog. En dien houdt
Babel met geweldige kracht vast. Israül
was de gevangene eens rechtvaardigen.
Niet alsof Babel zoo rechtvaardig ware in
alles, maar in den oorlog was Israël een
rechtmatigen buit geweest. En ook naar
Gods heilig recht was het om zijner zon
den wil aan Babel overgegeven. Daarom,
zoo ver Israël zien kon, was er niets dan
ballingschap te verwachten. Verlossing
was een afgesnedene zaak.
Hoe heerlijk is dan het troostwoord, dat
Jezaia voor zijn volk heeft, dat nochtans,
de gevangenen des machtigen hem zullen
ontnomen worden en dat de vangst des
tirans zal ontkomen. Is Babel een mach
tige om zijn buit vast te houden, de Heere
is nog machtiger om 't hem te ontnemen.
Hij zal wegen en middelen weten te vin
den waardoor Israël verlossing wordt be
reid. Toen Israël in Egypte's dienstbaar
heid zuchtte scheen het onmogelijk dat
die slavenketen zou gebroken worden.
Doch de Heere verwekte Mozes en Aaron
Hij sloeg Farao met plaag op plaagHij
baande een pad door de zee en zoo leidde
Hij op wonderbare wijze, met sterke hand
Israël uit.
En zoo doet Hij ook hier. ik de Heere,
die uw Heiland ben en uw Verlosser, de
Machtige Jacobs zal het doen. Ziet, Hij
verwekt Cores, den Persiaan, maakt hem
tot zijn knecht en laat hem de banden
breken, Hij zegt tot Jeruzalem wordt ge
bouwd en tot den tempel wordt gegrond.
't Is een troost voor alle eeuwen, dat
de vangst eens machtigen ontnomen zal
worden en de gevangenen eens rechtvaar
digen ontkome. Zoo menigmaal zucht het
Sion Gods onder de overheersching des
sterken. Door eigen zonden voert het zich
in ballingschap. En God alleen kan daar
uit bevrijden.
Was het zoo niet met de kerk des Hoe
ren vóór de Reformatie der 16e eeuw. In
sterke banden van onwetendheid en dwa
ling lag de christenheid gebonden. Leugen
macht en priesterheerschappij hielden ze
bekneld. Rechtvaardig, want ze had de
rechte kennis des Woords niet behouden.
Een onverbrekelijk net was als om haar
heen gespannen in dat listige stelsel van
het pausdom. Dat Babel van Rome scheen
wel het graf van de kerke Gods. Telkens
rees wel de zucht op naar verlossingge
durig werd een poging gewaagd tot bevrij
ding der reformatie in hoofd en leden,
maar de banden werden niet geslecht. Is
het wonder dat uit oprechte zielen de
klacht der vreeze rees »Zoude ook een
machtige zijn vangst ontnomen worden of
zouden de gevangenen eens rechtvaardigen
ontkomen Eene verzuchting, waarop
het ongeloovig hart antwoordde neen,
dat zal niet gebeuren. Doch waarop de
Heere antwoordde »ja, gewisselijk, dat zal
geschieden". Want Gods belofte blijft on
wrikbaar vast.
Ja ook nu zou die machtige de vangst
ontnomen worden. De Heere wist middelen
en wegen. Hij verwekte Luther en schiep
in hem een heldenhart om te staan tegen
dien machtigen vijand als weleer David
tegenover Goliath. Door dat in zichzelf
zwakke instrument, dien zoon van een
bergwerker, dien eenvoudigen priester be
reide God zijne kerk bevrijding. Luther
stak die leugenmacht met het zwaard des
Geestes. llij riep de waarheid Gods uit
voor koningen en keizers, voor den Paus
en zijne bisschoppen, ja voor heel de we
reld. En zoo scheurde hij dat leugenweefsel
met zijn kloek belijden »de rechtvaardige
zal door zijn geloof leven Zóó werd
de vangst aan den machtige ontnomen.
De kerk des Heeren werd uit Rome's
banden bevrijd. Dat is van den Heere ge
schied, onzen Heiland Jsraëls Verlosser,
de Machtige Jacobs.
Blijve dan die jubeltoon onder ons leven,
als een danktoon tot Gods lof en ook tot
sterking van ons geloof
Een vaste burcht is onze God,
Een machtig schild en wapen,
Hij redt ons uit het bangste lot,
Hoe donker 't zij geschapen.
Ge merkt wel, het profetische woord
reikt verder dan O ud-Israëls historie. Israëls
ballingschap in Babel is beeld van de
geestelijke ballingschap in satans geweld.
En evenzoo is de verlossing uit Babel type
van de bevrijding uit de geestelijke dienst
baarheid, ook van het persoonlijke leven.
Heel de wereld is in satans geweld. Gij
en ik van nature. Kinderen des toorns
zijn we. En die gevangenschap is verschrik
kelijk. Wij zijn de vangst van een mach
tige; een geweldige, zooals het grondwoord
zegt, een reus, een overweldiger. Past dit
niet op satan In dat schrikkelijk geweld
van dien helschen vorst is de natuurlijke
mensch naar recht door eigen zondo en
overtreding. Als het oog open gaat voor
die macht des satans en 't recht erkend
wordt van zijne heerschappij, door eigen
schuld, dan is het bange. Dan komt de
vreeze voor eeuwig onder zijn geweld te
blijven. Ja, de vraag der benauwdheid
rijstZoude ook een machtige zijn vangst
ontnomen worden Of zouden de gevan
genen eens rechtvaardigen ontkomen".
Want geduchter dan Babels geweld zijn
satans sterkten. Aan onze zijde is het eene
gansch afgesnedene zaak, zoodat het heet
'k Wou vluchten, maar kon nergens heen,
Zoodat mijn dood voorhanden scheen,
En alle hoop mij gansch ontviel,
Daar niemand zorgde voor mijn ziel.
En toch zorgde er Een. De Heere
maakt de gevangenen los. Hij ontsluit
een weg. Hij weet middelen en wegen
te vinden. Hij heeft bij eenen Held voor
Israël hulp beschoren. Door eenen weg,
die niemand ooit zou hebben uitgedacht;
die door de menschelijke wijsheid zelfs
dwaas wordt geacht. Of is het niet zoo
met den weg der verlossing? Hetzij ge
naar Bethlehem's kribbe of naar Golgotha's
kruis het oog wendt, voor 't menschelijke
denken is het ongerijmd, dat langs dien
weg en door dat middel de machtige ban
den der zonde zouden verbroken worden.
Inzonderheid dat kruis is voor den Jood
eene ergernis en voor den Griek eene
dwaasheid. Maar hun die gelooven, de
kracht Gods en de wijsheid Gods.
Christus is de Held onzer hulpe, die
met onze twisters kwam twisten. Hy
heeft satan overwonnen aan het kruis.
Hij is in het huis des sterken gedrongen
en heeft hem zijne vaten ontroofd. Zóó
is Hij de verlosser van alle Sions kinderen.
Is uw hart aan dat Sion van weleer
gelijk, zuchtend in zondebanden? Ziet ge
voor uw eigen hart wel eens bang aan
tegen 's viiands macht? Zucht ge vol
vreeze Zoude ook een machtige zijn vangst
ontnomen worden of zouden de gevan
genen eens rechtvaardigen ontkomen
Ziet dan op des Heeren macht en genade,
die ons toeroeptJa gewisselijk, zij zullen
ontkomen. Komt tot Jezus, dien Held der
hulpe. Vlucht naar den Machtige Jacobs
als uw Verlosser. Hij zal u bevryden,
zoodat uwe ziel ontkomt als een vogel uit
den strik des vogelvangers. Dan zal uw
mond vervuld worden met lachen en uwe
tong met gejuich, zeggendeDe Heere
heeft groote dingen aan ons gedaan, dies
zijn wij verblijd.
Nationaal gevoelen de inwoners van het land
van Axel en Cadzand wel en de veelvuldige
aanraking met hun zuidelijke buren levert in
dit opzicht ook geen dreigend gevaar op. Of
schoon zeer zeker de Vlamingen, die het meeat
met deze bevolking verkeeren, over 't geheel
niet een al te levendig besef van hun afkomst
hebben, toch zal de Vlaamsche beweging lang
zamerhand allicht eenige vrucht dragen, wjjl
er hier en daar enkele mannen zijn, die goed
weten, hoe het eigenlijk staat. Voor eenigen
tijd sprak ik nog al eens met een Antwerpe
naar en deze oordeelde, dat het een ramp was
geweest voor de Vlamingen, dat zij in de 16e
eeuw geheel in 't staatkundige gescheiden
waren van de Noordelijke Nederlanders, en hy
betreurde het, dat de Vlamingen zoo weinig
nog afwisten van hun historie en van de plaats,
welke zij eigenlijk moesten innemen. Hoe ge
heel anders had het kunnen zijn. Dit is ook
zoo. Maar gedane feiten nemen geen keer. En
daarom zullen we ons niet inlaten met wat
mogelijk geweest was en moeten we rekening
houden met de werkelijkheid. Bovendien kun
nen we nog niet weten, welke veranderingen
de tegenwoordige gebeurtenissen brengen zul
len in dat land. Zullen de Vlamingen meer
dan tot dusver ijveren voor hun aloude traditie
of zal de invloed der Walen nog meer over
wegend worden.
Doch er zijn andere gevaren, waarop we nog
even wijzen willen, we vestigen eerst t oog op
't land van Axel. Er is daar ontegenzeggelijk
veel meer godsdienstig en kerkelijk leven dan
een eeuw vroeger. De bevolking, welke leeft
in Axel, Terneuzen, Zaamslag tot aan Hulst
en Philippine is over 't algemeen orthodox en
kerkelijk. Vooral de kerken van Axel, Terneu
zen en Zaamslag zjjn bloeiend en krachtig.
Daar vindt men in de Hervormde kerken ook
