8 cent per ons.
A. KBUGEB, Langeviele.
Offiolëeie Berlohten.
Verantwoording yan Liefdegaven.
INGEZONDEN STUKKEN.
BOEKAANKONDIGING.
Troostwoorden en Raadgevingen uit de
Ervaring. Uit het Dagboek eens Be
droefden. Naar de in 7den druk ver
schenen Duitsche verlaling van den oor
spronkelijke Franschen tekst in het
Nedërl. vertaald door A. M. H.B. Met
een voorrede van Ds. J. T. Beck, in
leven Hoogleeraar te Tübingen.
Ons Arsenaal. 1ste Serie No. 1. Onze
lastige woordjes op godsdienstig en
kerkelijk terrein door ds. J. Waterink
te Zutphen.
Dei Gratia.
VEREENIGINGSLEVEN.
Zondagsrust.
Advortontlën»
DWAZE HOOVAARDIJ
Banrraau De Kier, Leiden.
Intree te Uithuizen ds D. v. Dyk met
Jes. 40 1 en 2, na bevestigd te zijn door z\ju
broeder ds. K. v. Dijk, Miss. Dienaar des
Woords op Keboemen, met Ef. 4 1118.
De kerkeraad der Geref. kerk te Den
Haag heeft een jaarlyksche som van f500 uit
getrokken voor de evangelisatie-arbeid aldaar.
Aan de Theol. School te Kampen slaagde
voor het cand. ex. Ie gedeelte de heer P. v.
Dijk, hoofd eener Chr. School aldaar.
De Vereeniging van Predikanten der
Geref. Kerken in Nederland, heeft, naar de
„St." meldt, voldoende aan de opdracht der
jongste algemeene vergadering de Geref pre
dikanten, die lust gevoelen mee te werken aan
den voorarbeid voor de herziening onzer Bij
belvertaling, uitgenoodigd hun namen bij haar
bekend te maken. Het is de bedoeling, deze
broeders tot elkander te brengen, over de wijze
van arbeiden te doen samenspreken, en tot een
systematische verdeeling van den arbeid te
geraken.
Ons werd verzocht het volgende bericht
op te Demen
Zoudt U in de eerstvolgende Zeeuwsche
Kerkbode geen bericht kunnen opnemen, dat
het bestuur der Christelijke School té West-
kapelle geen vragenlijstje heeft ontvangen,
betreffende zijn handelingen ten opzichte van
duurtetoeslag of verhooging der salarissen van
het personeel in verband met de dure tijden
Wfj zagen van het door U uit de „M. C."
overgenomen bericht vreemd op, oïndat er bij
ons geen circulaire (vragenlijst) was ingekomen
en dus het schoolbestuur in dezen niet de
minste blaam treft.
Namens voornoemd bestuur
Hoogachtend,
W. van den Bebg, H. Shr. School.
Westkapelle, 17 Oct. '17.
De kerkeraad der Gereformeerde Kerk van
Middelburg herinnert aan de Commissie, die
iederen Woensdagavond van 8 tot 9 ure in de
Noorderkerk (Bogaardstraat) zitting houdt tot
het in ontvangst nemen van allerlei aanvragen
zooalsDoopsbediening, huwelijksbevestiging,
attestatie enz. Ook worden daar ingebracht de
attestatien en doopattesten aan wie van andere
plaatsen komen. De scriba
C. Weeda.
Domburg. Op 28 October a.s. hoopt onze
geachte leeraar de WelEerw. heer ds. B. B.
van den Hoorn in den namiddag-dienst zijn
afscheidsrede te houden.
De zusterkerken in de Classis die afgevaar
digden wenschen te zenden worden verzocht
vóór '26 October kennis te geven, opdat voor
hen plaatsen kunnen worden gereserveerd.
Namens den kerkeraad,
S. Bosselaab, scriba.
Kerkbouw Magelang.
Ontvangen van ds. A. H. Nieboer opbrengst
Collecte Zendingsrede te Axel f 69.60dito te
Rilland f22.94.
Van ds. G. de Jager, inhoud busje A.
Remijnse, Wolfaartsdijk f 15.— busje A. en M.
Nagelkerke, Wolfaartsdijk f3.50.
C. J. Hondius, penningm.
Ontvangen van de Classe Goes voor bijdrage
Kerkbouw Magelang f 200.ontvangen van ds.
H. Brouwer gevonden in de collecte te Zaamslag
gift voor Kerkbouw Magelang f 2.gift voor
Kerkbouw Magelang fl.—
C. J. Hondiüs, penningm.
Door ds. v. d. Hoorn te Domburg ontvan
gen 150 halve centen van P. L voor de Kerk te
Magelang. Vriendelijk dank!
J. D. Wielenga.
Ontvangen van de Gereformeerde Kerken
in de Classe Middelburg voor de Hulpbehoe
vende Kerken in de Classis. Arnemuiden
f 8,675Domburg f 7,58 Gapinge f 3,46 Gryps-
kerke f 17,005Koudekerks f 14.43 St. Laurens
f 4,16 Meliskerke f9,875; Middelburg f60.875
Oostkapelle f 16,60; Serooskerke f23,54; Sou
burg (Oost en West) fl3,42r'; Veere f 15,65
VlissiDgen f 33,95 Vrouwepolder f 6,665West
kapelle nog niet ontvangen.
De correspondent voor de Classicalle Cöll.
A. Punt.
Middelburg, 18 Oct. 1917.
Vlissingen15 Oct. Met vriendelijken dank
gevonden in de collecte van Zondag 1.1. met
bijschrift „Uit dankbaarheid" f 1,voor de
kerk en f 1,voor den kerkbouw op Magelang.
Namens den kerkeraad,
A. A. Roos, scriba.
Met vrieudelijken dank ontvangen voor de
Zending van Anna R. te Vlissingen, zilver
papier en postzegels.
Mej. Kerkhof.
ZENDING.
OntvaDgen met vriendelijken dankeen
pakje zilverpapier van de meisjes B. te Groede
en nog een dergelijk pakje per post van een
onbekende (poststempel Middelburg.)
Schoondijke. H. Brouwer, H.Mzn.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Geachte Redactie.
Beleefd verzoeken we opname van dit stukje.
Woensdagavond 24 October e.k. des avonds
te 8 uur hoopt ds. G. Koning, Herv. pred. te
Utrecht voor ons op te treden in 't gebouw
van de Chr. Jong. Vereeniging in de Span-
'aardstraat alhier met het onderwerp „De
sexueele bygiëue of, wat wil de Witte kruis-
bond", een lezing toegankelijk voor alle jonge
mannen. Hierbij zal ook gelegenheid gegeven
worden tot het stellen van vragen. Het is zeer
zeker een kiesch onderwerp, doch daarom niet
minder belangrijk, 't Geldt ieder persoonlijk,
maar ook 't algemeen.
Juist in dezen mobilisatietijd klinkt het pa
rool voller: „Weesr op uw hoede". Daarom:
„Wapent u!" Hoe zoudt ge een strijd begin
nen zonder wapenen Hebt ge wapenen
Scherpt ze, opdat ze des te zekerder tot over
winning leiden
Ieder jongeling, die belang stelt in dezen
arbeid, noodigen we vriendelijk uit.
Namens de Chr. en Geref. Jongelings-
vereenigiügen,
J. P. van AaRTSEN.
G. F. Weeda.
Een lezing over dit onderwerp kan voor
onze jonge mannen ten zegen zijn. Daarom
steunen we bovenstaand verzoek.
De Redactie.
Daer wast geen vinnigh kruyfc,
Geen netel op den velde,
Geen distel in het bosch,
Die vee of menschen quelde,
Daer quam geen witte raegh
Ontrent de boomen sweven,
Daer quam geen vnyle spin
Haer netten over weveü,
Daer quam geen trage sleck
Gekropen op het kruyt,
Geen dick-gebuyckte pat
En spooger swadder uyt,
Daer quam geen vale mol
Ontrent de bloemen wroeten.
(Cats: het Paradijs).
Weleerw. Heer Ds. Kerkhof.
Wat een verrassing bracht het joDgste num
mer van de Zeeuwsche Kerkbode voor de lezers
van dat blaadje Eerst een stichtelijk stuk over
die heerlijke boodschap voor Gods volk „En
Ik zal hen sterken met dat waarlijk opwek
kend slot„Looft God, elk moet Hem vreezen".
Juist zooals de Heere onze sterkte is, dan
keert zich de gang onzes levens naar Hem.
Dan richten we alles naar Zijn bevel, naar Zijn
lust, tot Zijn eere.
Dau een stuk over de Evangelisatie, onder
ons nog veel te weinig beoefend, in ons eilaud
zoo goed als in 't geheel niet. En dat, niet
tegenstaande de hooge roeping, door Christus
zelf ons opgelegd. Daaraan worden we èn door
de gehouden vergadering èn door bedoeld stuk
weer eens herinnerd. En z\j het niet vorgeefs 1
Laat ons bidden en werken in liefde!
En dan volgt.... Paf! Weg is al de stich
ting, weg de Gode gewijde stemming, weg het
Paradijs
Dat was geen aangename verrassing, geen
hartverheffende overgang. Het deed mij denken
aan wat volgens het schoone vers ,van Vader
Cats niet gevonden werd in den Hof van Eden,
toen daar het Houwelick van Adam en Eva
werd gevierd.
Ofschoon u was verzocht door den Kerkeraad
van Middelburg, nu eens op te houden met:
dat schrijven, of dat overnemen van stukken
tegen ds N., gaat Gij nogmaals beginnen met
het wroeten en zoo wat op de manier van de
jongens, die 't met elkaar niet vinden kunnen
als jij dit doet, dan doe ik dat.
Of is dat de manier, onder de predikanten
iu zwang? Ik wil voor den goeden naam onzer
Dienaren des Woords hopen, dat het niet zoo
is. Maar anders 't schijnt wel, dat Gij de
klopjacht, of hoe noemt Prof. Kuyper't ook
weer beoefenen wilt, een echten sportsman
waardig. Dus de klopjacht begint weer, tot
stichting van de lezers en tot eere Foei
is me dat een begin Jongenstaal van ds. Rull-
mann, die zegt, in een Gereformeerd tijdschrift
nog wel, dat een jongeling ergens eeu nieuw
woord, een denominatief heet dat, geloof ik,
heeft gemaakt en dat wordt door een anderen
knaap overgenomen't is zondeWat
heeft-ie gezeid
Netelenbossen. Hé, mjjn neef zou zeggen
„Oók niet Hauw.!1, Maar aangenomen, dat ds.
R. dit den bedoelden knaap heeft hooren
zeggen, dan durf ik beweren, dat 't niet in
deze buurt is geweest, dat 't geen flinke
Zeeuw was, die 't gebruikte. Trouwens onder
de jongelieden in mijne omgeving is de
bedoelde predikant, ds. N. dan,te geliefd
om zoo met z'n naam te sollen. Dat ds.
R z'n duim in 't spel zou zijp, in verband
met 't werkwoord zuigen, durf ik niet beslissen.
Het genoemde Tijdschrift lees ik niet, dus kan
ik niet nagaan, of ds. R. slechts zyn phantasie
liet werken of geschiedenis gaf. En zoo het
laatste, welk een belangrijke geschiedenis dan
Naar het schijnt belangrijk genoeg voor de Z.
K. enmateriaal voor de geliefkoosde klopjacht.
Gevaar voor de overname van de gewraakte
uitdrukking schijnt er niet te zijn, ofschoon
ook kinderen wel eens in de Kerkbode kijken,
't Sticht geeft hier stichting Ds. R. schijnt
een grappig man: kostelijk is dat conjugeeren
van het werkwoord, al vergat hy nog de wijzen
te noemen, b. v. de aantoonende, de aanvoegen
de, de gebiedende enz. Daar had zoo'n geleerd
man wel aan mogen denken. Dan was de zaak
vollediger geweest.
Maar wacht 't slot van de gewichtige
mededeeling doet mij toch weer denken aan
phantasie. Zoo immers praat geen jongen of
jongeling tenzij misschien de een of andere
pedante vlegel, als hooge uitzondering dan.
Heel die zin over uitzonderingskarakter is
ontleend aan de brochure van ds. N en ds.
Rullraann legt dien klaarblijkelijk «en „jonge
ling" in den mond, om met een flauwe mop
een zijner ambtsbroeders te treffen. Als hy er
zich echter zelf niet mee heeft; gekwetst in de
oogen zijner lezers, dan weet ik niet, wat ik
van dezen moet denken.
Maar opnemen in de Z. K., dan geeft dat
heilige stichting, opbouwing in 't geloof en in
de liefde, vooral in de liefde. Zou het waar
zijn
Als men met zulke stukjes begint tja!
C. W. te M.
Aan sterke overgangen, waardoor zeer ver
schillende emoties gewekt worden, zijn alle
krantenlezers wel gewend. Denk eens aan de
rubrieken Gemengd Nieuws, Klein Goed, de
familieberichten in de Advertentiën, enz. Ook
Kerkbode-lezers zullen daarvan niet zulke ge
voelige zenuwschokkingen ondergaan.
Waarom het stukje van ds. R. overgenomen
Omdat ik accoord ga met de bedoeling van ds.
R. Die bedoeling, een andere dan de heer C.
W. er in meent te ontdekker, is m. i.als
voorgangers der gemeente zonder tot de orde
geroepen te worden, verkeerd gaan, volgen
jongelui heu dra op 't verkeerde pad, zelfs
met eenige brutaliteit in hun zelfverdediging
Juist het applaus, dat ds. N. inoogst by het
jeugdige geslacht, dat de consequenties van zyn
toejuichen en doen niet inziet, levert voor de
toekomst het meest gevaar.
G. F. K.
Dit is het 4de of laatste boekje van den ver
schenen jaargang V. C. L. Het is o.a. uitne
mend geschikte lectuur voor de Krankekamer.
't Heeft blijkbaar velen reeds troost gebracht.
Dat komt o.i. daar vandaan, omdat 't zoo echt
Schriftuurlijk i9. Een troostbeker uit de zui
vere bron.
Dr. H. Bavinck. De Nieuwe Opvoeding.
Kampen J. H. Kok 1917. Prys ingenaaid
f 1.75, gebonden f2.40. (106 bladz.)
De Inleiding wyst op de veranderingen, welke
door den huidigen wereldoorlog staat en maat
schappij straks zullen ondergaan. De oude
toestanden van vóór den oorlog zullen niet
terugkeeren. Vooral op paedagogisch gebied zal
ook gerekend worden met de nieuwe toestan
den. Duitschland gaat voorop in het verstaan
van dezen ty'd.
Daarna worden de „Algemeene kenmerkin
gen" genoemd der nieuwe opvoeding. Het komt
er op aan meer wetenschappelijk en stelselmatig
te werk te gaan. De opvoeding moet naar een
vast plan ingericht en aansluiten aan het cul
tuurleven van onzen tyd. Dr. B. wijst op de
vlucht, welke de biologie nam. Een steeds
breederè volkskring moet de zegeningen der cul
tuur fcy de opvoeding ontvangen. Hoe langer
hoe. meer maakt daardoor de staat inbreuk op
de vrijheid: van de individu, op de rechten
van het gezin, op het gezag en de macht der
ouders. De paedagogiek wordt een sociale
paedagogiek. Het hoofstuk „Rasverbetering"
wyst op de zorgen aan 't lichamelijke besteed,
waarbij de wetenschap der eugenese voorlichting
biedt. De kinderen moeten opgroeien onder
betere levensomstandigheden.
Daarna bespreekt prof. BaviDck in den breede
de „empirische psychologie" (blz. 3652) en
de „toegepaste psychologie" (blz. 5277), twee
interessanten hoofdstukken, die ons geheel op de
hoogte brengen van den tegenwoordigen stand
dezer wetenschap, van hare bevredigende resul
taten, en ook van de bezwaren die tegen haar
kunnen ingebracht. We kuunen ieder paeda-
goog raden deze hoofdstukken te bestndeeren.
Het Slothoofdstuk „Schoolorganisatie" wijst
aan welke veranderingen de psychologische
wetenschap.en de daaruit voortvloeiende nieuwere
paejagogie aanbrengen moet in het school
wezen. Voor onderwijzers is dat gedeelte wel
het nyeest interessant. We zyn er by lange
na nog niet aan toe, dat onze scholen zich op
die wys aansluiten aan het leveD en aan de
zielkundige eischen der opvoedkunde, 't Is echter
goed, dat deze dingen ter sprake komen en we
van bevoegde zyde voorlichting krygen. Den
schrijver komt een woord van dank toe, dat hy
deze vrucht van studie in het licht gaf, waar
door hij alle opvoeders der jeugd onder ons,
en voornamelijk onze onderwijzers aan zich
verplichtte. Het is in de allereerste plaats een
boek voor de studeerkamer doch ontwikkelde
ouders kunnen er oók wel iets van hun gadiDg
in vinden.
Kerkhof.
Uitgave van J. B. van den Brink Co.
Hoe vaak is er geklaagd over vreemde woor
den, welke in onze Bladen en Boeken voor
komen hoe vaak is er aangedrongen, dat de
schrijvers ze toch niet zoo menigmaal gebruiken
zouden, en nu beweren we niet, dat het niets
geholpen heeft, maar we weten allen wel, dat
ze toch nog al eens voorkomen, en het is ook
haast onmogelijk om ze geheel te vermijden.
De Uitgevers van een Christelijke Brochuren-
reeks hebben gemeend een goed werk te ver
richten, wanneer ze begonnen met een vertaling
of korte toelichting te geven van de meest
voorkomende vreemde woorden. Ieder is dan
in de gelegenheid om als hy zulk een lastige
vreemdeling tegen komt, even dit boekske te
raadplegen en we durven te zeggen, dat het
hem uit de verlegenheid redt. De verklaring
van vele vreemde woorden is hier kort en
duidelijk gegeven,
Het is een mooi boek, dat onder bovenstaanden
titel verschenen is. Van het begiu tot het
einde is het boeiend. Het teekent ons voor
namelijk den Prins van OraDje, den Vader des
Vaderlands, den grooten strijder voor de vrij
heid van ons land en van de consciëntie. Welk
een ontembaren heldenmoed heeft God aan
dezen man gegeven, welk een onverwoestbare
liefde tot ons arm en verdrukt volk gloeiden
er in zyn borst, welk een blijvende verplichting
heeft ons volk aan hem. Wy wisteu het wel,
maar we worden er by vernieuwing van over
tuigd, als we dit boek lezen. Heel dat leven
was een opoffering om ons van de dwingelandij
te bevrijden en daarom is het goed, dat er
telkens mannen en vrouwen van talent opstaan
om ons aan deze roemrijke historie te herinneren.
Zulk een werk voedt onze vaderlands-liefde,
vervult ons met hooge achting voor een man,
die zich geheel gegeven heeft aan de zaak der
verdrukten en stemt ons tot erkentelijkheid
jegens Hem, die ons volk in benarde tijden
uitgered heeft. We mogen Gods groote daden
niet vergeten, maar we moeten ze aan onze
kinderen vertellen.
Ook andere personen, welke in de nabijheid
van den Prins leefden en hem steunden, leeren
we kennen en nog beter waardeeren. Welk
een aantrekkelijkheid heeft b.v. zyn jongere
broeder Lodewyk, die met zooveel geestdrift
zyn vele krachten en zijn leven gaf voor ons
land. Het zyn schoone bladzijden, welke aan
de beschrijving van dezen jeugdigen held ge
wijd zyn. Hoe treffend komt de verhouding
uit, waarin deze tot den Prins stond. Over
de beide laatste gemalinnen van den Prins
valt hier een helder licht, zoodat we verstaan
kunnen, tot welken steun zy voor den Prins
geweest zyn. Veelzeggend is eveneens het
kleine tafereel, waar we Maurits, den opvolger
van zyn beroemden vader als knaap een oogen-
blik aanschouwen.
Zulke boeken doen goed. Zij plaatsen als
voor oogen de toestanden, waarin ons volk
zich destijds bevond. We verstaan eenigermate
het lijden, dat als een geweldige stroom over
ons land is gekomen, de worsteling, welke ons
de vrijheid deed verwerven en het geloof, dat
tot zulk een stryd in staat stelde. Bouma.
N. B. Dit werk is uitgegeven by D. A.
Daamen te 's Gravenhage.
Het is van de bekende schrijfster Marjorie
Bowen en iu onze taal overgebracht door
Mevrouw M. F. de Bas.
De Bondsring Serooskerke en omstr. van
Jong. Vereenigingen op Ger. Grondslag hoopt
D.V. op Donderdag 25 October des avonds 6.30
uur in de Ger. Kerk te Oostkapelle te ver
gaderen.
Behandeld zal worden
Iste Het Chr. Huwelijk door den Ringvoorz.
2do [Voorbereiding of Voorstudie doorvr. A.
Melse.
Ieder is welkom
Namens het Ringbestuur.
A. J. Huijsman, Voorz.
w de Buck Iz., Secretaris.
Voor a s. Zondag is de volgende
apotheek opengesteld
Te MIDDELBURGdie van den heer
L. K. van der Harst.
Te Vlissingen die van den heer S.
J. Engering.
1837 1917
Zoo de Heere wil hoopt 20 October
JOHANNA DEN HOLLANDER,
huisvrouw van L. HOEFKENS haar
80sten verjaardag te herdenken.
Middelburg, 20 Oct., Slepersingel Q 157.
Getroffen door de verrassende bljjken
van belangstelling, liefde en hoogachting
by gelegenheid van myn70ste geboortedag
op 13 October j.l. betuig ik myn innigen
dank. Ps. 71 9.
A. GESCHIERE
Grypskerke, (Mariahoeve).
Indien nog niet in uw bezit,
koop dan spoedig
tydpredikatie van Ds. H. Thomas,
te Leiden.
Prys f 0,15.
Uitgave
Aanbevelend,
Wie een mooi boek wil hebben,
koope het uitstekend beoordeelde
werk
van Th. a BRAKEL.
Prys ingenaaid f 1.85.
in fraaie stempelband f 1.90.
Uitgave van
Banrman De Kier, Leiden.
