Verantwoording van Liefdegaven.
INGEZONDEN STUKKEN.
Democratie en School.
BOEKAANKONDIGING.
poging is gedaan om de spreekkamers der art
sen door bizondere rantsoeneering verwarmd
te krjjgen. Kan men hetgeen ten gunste van
deze wacht- en spreekkamers bij de desbetref
fende gezaghebbers is aangevoerd, ook niet be
pleiten ten bate van de even onmisbare stu
deerkamers der predikanten
Laten de besturen der verschillende kerkge
nootschappen gemeenschappelijk op audiëntie
gaan. Mislukt hun poging, dan hebben zij
althans gedaan wat zij konden en kunnen de
predikanten met een gerust geweten hun wer-
keloozen winter aanvaarden. Eén deel van hun
ambtswerk zal van hun werkeloosheid profijt
trekken het huisbezoek. Nimmer zal de peri-
pathetische zielszorg zoo bloeien als wanneer
straks de predikanten, studeerkamerloos, met
hun ziel onder den arm loopen."
De afdeeling Nederland van den Wereld
bond der Kerken tot het bevorderen van vriend
schappelijke verhoudingen tusschen de volkeren
heeft een oproep rondgezonden, waarin zij de
Protestanten uitnoodigt tot een bijeenkomst
op Maandag 10 September in de Willemskerk
te 's-Gravenhage. Men zal er redevoeringen
houden en een manifest aan de nationale orga
nisaties in de verschillende landen uitvaardigen.
Ofitdëok
CLASSIS AXEL.
Ingevolge art. 8a van de „Huishoudelijke
Regeling" brengt de roepende Kerk van Schoon-
djjke ter Uwer kennisse, dat de Classicale
Vergadering D. V. zal gehouden worden in
de Geref. Kerk te Axel op Donderdag 4 Octo
ber a.s. aanvangende om 10Va ure.
Punten voor liet Agendum worden bij den
eerst ondergeteekende ingewacht voor 15 Sep
tember e.k.
Met heilbede en broedergroet,
Namens den Raad dier Kerk,
H. Bbouwee H.Mzn., Praeses.
A. Quack, Scriba.
Schoondijke, 31 Augustus 1917.
Kapelle-Biezelinge, 3 September 1917. Zondag
2 September werd na den middagdienst door
de Gemeente tot Herder en Leeraar beroepen
den WelEerw. Heer ds. A. Scheele vanVeere.
Moge deze roeping in de gunst des Heeren
geschied zijn, en met Zijnen zegen bekroond
worden, dat wij straks door Zijne groote daden
mogen verblijd zijn, en uit den mond van dezen
Zijnen dienstknecht mogen vernemen, dat hij
ons bericht en zegtBroeders ik kom tot
ulieden, is de hartelijke wensch en bede van
Kerkeraad en Gemeente.
J. Zegers, Scriba.
Kapelle (bij Goes).
AGENDUM Classicale Vergadering te
Zierikzee op Woensdag 12 September.
1. Opening.
2. Onderzoek credentie-brieven.
3. Aanwijzing Moderamen.
4. Notulen.
5. Iugekomen stukken.
6. Rapport, a. Kerkvisitatoren.
b. Dep. Prov. Synode.
c. Zendingsdeputaat.
7. Instructiën.
8. Onderzoek naar art. 11 D. K. O.
9. Regeling vacatuur-dienst.
10. Omvraag.
11. Korte Notulen.
12. Sluiting.
Namens de roepende kerk,
Ds. J. Syuesma, praeses.
D. Mulder, scriba.
P.S. Broeders afgevaardigden gelieven er op
te rekenen, dat ook provinciale kosten moeten
worden gestort.
AGENDUM van de Zesde Algemeens
Vergadering der Vereeniging van
Predikanten van de Gereformeerde
Kerken in Nederland, te houden
Woensdag 19 en Donderdag 20 Sept.
1917, in het Gebouw voor Kunsten
en Wetenschappen, Mariaplaats 24,
Utrecht.
Woensdag 19 September.
1. Opening door den Voorzitter 's namid
dags één ure.
2. Toespraak van den Voorzitter.
3. Vaststelling der notulen van de vorige
vergadering. (Opgenomen in het Geref. Theol.
Tijdschrift, jaargang 1916 afl. 7).
4. Verslag van den Secretaris.
5. Verslag van den Penningmeester.
6. Benoeming eener Commissie tot nazien
van de rekening van ontvangst en uitgaaf des
Penningmeesters.
7. Bestuursverkiezing.
8. Verkiezing van Redactie-leden voor het
Geref. Theol. Tijdschrift.
9. Referaat vands.F. Kramer van Beverwijk.
OnderwerpDe herleving der Bijbel
studie in ons midden.
10. Pauze van half vijf tot half zeven uur.
11. Referaat van Prof. Dr. H. H. Kuyper
van Amsterdam.
OnderwerpRevolutie en Reformatie.
12. Sluiting des avonds vóór tien uur.
Donderdag 20 September.
13. Opening 's morgens negen uur.
14. Referaat van Dr. S. Greydanus van Paesens
OnderwerpHet wereldbestuur van den
Christus en deze wereldoorlog.
15. Inleiding van Dr. J. C. de Moor van
Amsterdam.
Onderwerp Wat leert de Heilige Schrift
van het meeleven der hemel-
lingen (engelen, gezaligden)
met Gods kerk op aarde
16. Pauze van twaalf tot één uur.
17. Referaat van Prof. L. Lindeboom van
Kampen.
Onderwerp Nieuwe teekenen bij nieuwe
tjjden.
18. Sluiting te vier uur.
Schets vau het referaat van Ds. F. Kramer, over
„De herleving der Bijbelstudie in ons midden
1. Vanwege de geheel eenige, absoluut gezag
hebbende beteekenis, die de Bijbel voor ons
heeft, zoowel ten opzichte van de traditie als
van ons eigen ontluikend geestelijk leven, moet
het met dankbaarheid begroet worden, dat in
ons midden de Bijbelstudie, die in de vorige
eeuw bijna uitsluitend door roomschen of
modernen en ethischen werd beoefend, meer
en meer aan de orde komt.
2. De Bijbelstudie brengt echter, zooals de
historie bewijst, het groote gevaar met zich,
dat men de Bijbel als Gods Woord verliest
immers ook bij het wetenschappelijk onderzoek
weet een geest van dwaling te verblinden, en
is de eenzijdigheid van den geest der eeuw niet
te ontgaan.
3. Om dat gevaar te ontgaan, binden onze
theologen, wien het te doen is, den Bijbel
beter te leeren kennen, zich ook bü hunne
Bijbelstudie aan zijn goddelijk gezag, zooals
dat door den H. Geest in hunne harten leeft,
en in de belijdenissen is uitgedrukt, waarbij
een wezenlijk verschil tusschen de bijzondere
ingeving der Bijbelschrijvers en de gewone
verlichting der geloovigen, ook der kerkvaders
en kerkvergaderingen, wordt aangenomen.
4. Aldus toegerust begeven onze theologen
zich dieper in de Bijbelstudie, en trachten met
groote inspanning den Bijbel, die tegelijk Woord
en Werk Gods, en woord en werk van schep
selen is, in zijne volheid te kennen als boek
en geschrift en getuigenis, en zijn niet tevreden,
voordat zij hem kennen in zijn ontstaan en
bestaan.
5. Nu onze aan de Bijbelstudie zich wijdende
theologen tot zekere hoogte gekomen zijn, meen
ik te bespeuren, dat noch de moderne opvat
ting, noch de traditioneele beschouwing voor
hen vaststaan. Gaarne zou men nu, al was het
maar in enkele lijnen, van hen eene schets van
de historie der openbaring willen zien, om
daarin b.v. te zoeken de plaats van de eerste
6 boeken des Bijbels, om andere gedeelten nu
maar te laten rusten.
6. Allicht zou daarin eene aanleiding kunnen
liggen voor verdere vragen, zooals die omtrent
de draagkracht der uitspraken van Jezus en
de apostelen op dit gebied, en het doel waar
mede verhalen en woorden in den Bijbel wor
den vermeld.
7. Bij dat alles dienen wij geen oogenblik
te vergeten, dat de Bijbel ons geschonken is
tot volmaking van den mensch Gods, Diet alleen
in het verborgen leven zijns harten, maar ook
in zijn verdere bestaan, b.v. voor zijne beoefening
der wetenschappen, en bij zijn verkeer in het
wereldleven, opdat er dienaangaande geene
klacht tegen ons ingediend kan worden.
Stellingen van Dr. Greijdanus.
Het wereldbestuur van den Christus en
deze wereldoorlog
1. De Heere Christus regeert als Koning
niet enkel over Zijne kerk, maar over de ge-
heele wereld met alle hare schepselen.
2. Met het oog op dezen wereldoorlog zouden
tegen Zijne wereldregeering verschillende be
zwaren geopperd kunnen worden, ontleend aan
Zijn naam van Vredevorst, aan Zijne macht,
aan Zijne heiligheid, aan den schijn, alsof Hij
er de komst van Gods koninkrijk door zou
tegenwerken, aan de vermindering, waartoe de
Christenheid nu vervalt, enz.
3. Meerdere van deze bezwaren moeten als
ongegrond worden opgegeven, als wij rekenen
met Gods wereldregeering, met Zijne handel
wijze tegenover Israël, en met de profetie in
O. en N. Testament aangaande Christus' re
geering.
4. Deze oorlog is een oordeel Gods over
volken en menschheid, om hunne verwerping
of niet-aanneming van Zijnen Christus, en zoude
moeten leiden tot bekeering.
5. Hij zal de komst van Gods koninkrijk
niet verhinderen, doch in onderscheiden opzicht
haar wel bevorderen, en den eindtoestand van
„de laatste dagen" helpen voorbereiden.
AGENDA voor de 28e Centrale Diaconale
Conferentie, D.V. te houden te Utrecht
op Woensdag 3 October 1917, in de
Bovenzaal van Hotel de l'Europe, op het
Vreeburg. Aanvang 's morgens 10 uur.
1. Opening der vergadering.
2. Lezing der notulen en presentie-ljjst.
3. Verkiezing van comité-leden.
4 De eisch der geheimhouding van de na
men der ondersteunden, mede ook in verband
met onze deelneming aan den Armenraad.
Het Comité.
5. Wanneer het blijkt, dat de plaatselijke
kerk, hetzij uit oorzaak van den nood der tij
den, of om andere redenen, niet voldoende
meer kan bijeenbrengen om den nood harer
armen te lenigen en de Diaconie naar andere
middelen dient uit te zien, is het haar dan
geoorloofd, b.v. met eene lijst te collecteeren
bij de gegoede ingezetenen harer woonplaats
(niet Gereformeerden
Diaconie der Geref. Kerk te Enschedé.
6. Welk standpunt hebben de Geref. Diaco
nieën in te nemen ten aanzien van schoolklee-
ding en schoolvoeding
Diaconie der Geref. Kerk te Hilversum.
7. Hoe te handelen met een broeder der
Gemeente, die failliet verklaard is en bij de
Diaconie om steun vraagt, en wel om een som
gelds in eens, teneinde zijne meubelen en ge
reedschappen te kunnen lossen voor de som,
waarvoor ze getaxeerd zijn.
Diaconie der Geref Kerk te Nieuw-Vennep.
8. VoorstelDe Conferentie benoerae eene
Commissie, om een onderzoek in te stellen naar
de wijze, waarop in de verzorging der Weezen
door de Diaconieën der Geref. Kerken wordt
voorzien.
Diaconie der Geref. Kerk te 's-Gravenhage.
9. De verzorging van weezen stuit dikwijls
op allerlei bezwaren kan het wensehelijk zijn,
dat er voor gezamenlijke rekening een inrich
ting kome, waar de weezen verpleegd kunnen
worden
Diaconie der Geref. Kerk te Arnhem.
10. Mag een Geref. Diaconie kapitaal aan
vaarden, om van de te kweeken rente, speciale
onkosten te bestrijden, b.v. die voor sanato
rium, of andere stichtingen van barmhartig
heid
Diaconie der Geref. Kerk te Meppel.
11. Van een huisgezin, dat bjjna geheel
hulpbehoevend is, behoort de vader met het
grootste gedeelte der kinderen tot de Ned.
Herv. Kerk, en de moeder met de andere kin
deren tot de Geref. Kerk. Hoe moeten onze
diakeneD, naar roeping en plicht, in de gegeven
omstandigheden met dit gezin handelen
Diaconie der Geref. Kerk te Leerdam.
12. Sluiting.
Boekjes ,ln en om MagelangL
Ontvangen van ds J. D. Wielenga f 15,45
voor verkochte boekjes. Kerkhof.
Kerkbouw Magelang.
Ontvangen van br. D. de B. uit de collecte
te Koudekerke een gift van f 2,50.
Kerkhof.
Met harteljjken dank ontving ik voor den
kerkbouw te Magelang f 2,— van zuster N. N.
te Middelburg. J. D. Wielenga.
Vlissingen 3 Sept. B\j de coupon-betaling in
dank ontvangen voor de kerk f 4.
Namens den kerkeraad,
A. A. Roos, Scriba.
Door broeder Schoonaard ontving ik f 25
voor de armen en f 25 voor de kerk van een
zuster der gemeente, die naar elders verhuisde.
Hartelijk dank
J. D. Wielenga.
Verantwoording van ontvangen giften voor
Schoolhuip voor Zeeland en N. Brabant".
Contributie uit 's Gr. f 2,97
Contributie uit A. 29,
Contr. van Mej. de Wed. L. K. te II. 10,
Contributie van br. A. E. te N. 5,
Contributie van br. A. de V. te Gr 5,
Contributie van br. L. B te G. 2,
Gift van N. N. te A. 11,
Gift van br. A. W. te A. J. P. 10,
Contributie uit D. 17,50
Collecte v. d. kerk te Brouwershaven 17,03
Giften uit Brouwershaven op
Zondag 26 Aug. 216,13Vs
Samen
f 325,63Vs
Allen gevers en geefsters brengen wjj by
dezen onzen harteljjken dank.
Door de milde gaven, die wjj ontvingen,
werden wjj ook dit studiejaar in staat gesteld
aan onze verplichtingen te kunnen voldoen.
Onzen aller bjzondersten dank aan de kerk
van Brouwershaven voor de buitengewone gaven
die wij uit haar midden mochten ontvangen.
Wjj konden onze oogen haast niet gelooven,
toen wfj die meer dan f 200 ontvingen.
Aanstonds begint de nieuwe cursus, waar
voor wij nieuwe gaven van noode hebben.
Hoopvol gaan wij de toekomst tegemoet. De
Heere zal ons ook thans niet beschaamd doen
uitkomen.
Wie zendt mij de eerste gift? Ik hoop niet
te lang te moeten wachten.
Wie bidt, dat de Heere arbeiders in Zijn
wijngaard moge uitstooten moet bij dat bidden
het werken voegen en dat werken bestaat in
deze zaak o.m. hierin, dat men een gave af
zondert voor hen die tot den dienst des Woords
opgeleid worden en zelf niet bij machte zijn
de studiekosten te betalen.
Neige de Heere uwe harten voor dat heer
lijke werk, opdat de gaven mildelijk vloeien.
G. de Jager, penningmeester.
Wolfaartsdjjk, 4 Sept. 1917.
(Buiten verantwoordelijkheid der Redactie.
Wat er ook veranderen moge en dat is
tegenwoordig niet weinig onze behoeften,
geestelijke en stoffelijke, blijven van geslacht
tot geslacht, dezelfde.
En de groote vraag die was, die is, en die
komen zal is dezehoe zullen we aan die be
hoeften voldoen.
Langs dempcratischen weg zegt men heden
ten dage. Het nieuwe Europa, dat uit de ba
rensweeën van dezen ty d staat geboren te wor
den hoopt op de democratie, en vertrouwt dat
het haar gelukken zal de wereld te bewaren
voor eene herhaling van onze ellende.
Of die hoop gewettigd is zal de tijd leeren.
Maar dit is wel voor aller oog duidelijk,
dat de school een voor aller oog waarneembare
schitterende proeve geeft van democratiseering.
De school is in onze dagen meer en meer
een sociaal instituut geworden, dat aan allen
iets zooveel mogelijk van het kennen
en kunnen wenscht mee te deelen, dat voor
het tijdelijk leven tot de eerste behoeften mag
gerekend worden
De school is tot het volk gegaan, en heeft,
nu eens door liefde en dan eens door dwang
allen gelokt, allen tot zich getrokkeu, en heeft
zich in de laatste halve eeuw democratisch
hervormd.
Democratisch in hoogen en edelen zin.
Want democratisch behoeft niet vereenzelvigd
te worden met uw optreden of met onmatigen,
somtijds onbescheiden ijver voor eigen belangen.
Hooge, edele democratie in ons maatschappelijk
leven bedoelt aan vrije, zelfstandige burgers,
ten allen tijde, een plaats te geven in het
maatschappelijk, kerkelijk en staatkundig leven,
overeenkomstig hun roeping en karakter.
De ware democratie vloekt de eenvormigheid,
maar bemint de rijke verscheidenheid in Gods
schepping, zoowel onder de menschen als in
de natuur.
En het is de school die, in bond met huis
gezin en kerk, de verstandelijke en zedelijke,
de lichamelijke en geestelijke opvoeding tot
dit doel te leiden heeft.
Als dankoffer voor hetgeen de school langs
dezen weg reeds gedaan heeft, en als hulp
middel voor hetgeen de school op dien weg
te doen heeft, komt dit jaar alweder de Unie-
Collecte u vragen om een gave voor de Chris
telijke School. C. J. de Kruijter.
Middelburg, Sept. 1917.
De Non van Dobbertin. Een verhaal uit
Mecklenburg in den tijd van de Her
vorming. Uit het Hoogduitsch van
C. Beyer. Kampen. J H. Kok. 1917.
Prijs ingen. f 1.90 geb. f2.50.
Van de romans, welke van C. Beijer ons
onder oogen kwamen, vinden we dezen wel de
mooiste.
Daarin wordt geschetst op boeiende wijze het
leven zoowel van adel en studenten als in de
kloosters en op het platteland in die tijden.
Het verhaal speelt in Mecklenburg en de hoofd
persoon is Margaretta van Wangelin, die niet
vrijwillig maar gedwongen non was geworden
tot vervulling eener belofte harer moeder,
welke later bleek te zijn afgeperst.
Door haar broer in 't klooster te Dobbertin
gebracht, werd ze daar met list en duivelsche
sluwheid gehouden. Haar verloofde, een
Luthersche geleerde, doctor in de letteren, brengt
men in den waan, dat M. haar liefde afzwoer
en de kloostergelofte deed. Onder de bijko
mende personen is de figuur van Marianna von
Maltzahn wel de meest aantrekkelijke, die het
romantische in dit verhaal verhoogt. In het
klooster drong de geest der Luthersche refor
matie ook door, eerst door een lied, later door
de leiding van de priores Margaretha, die zelve
tot de „nieuweleer" was overgegaan, dank zy een
boekske van Luther, haar door haren verloofde
Elard Fridach in handen gegeven. De arbeid van
het klooster werd tot zegen voor heel de omge
ving. Na een langen tjjd van omzwerving en bange
zielsworsteling komt Fridach weer met Marga
retha in aanraking. De ontknooping is dat zij,
door haren zwaren levensstrijd gebroken, sterft
in de armen van haren geliefde. Zoowel de
onderdeeien van dezen roman als het geheel
zjjn boeiend. De uitgever heeft door dit boek de
vereeniging tot bevordering vanJChrist. lectuur
met een uitnemend nummer verrijkt.
Ds. H. Hoekstra. De Heer is Vrede.
Leerredenen over Gideon (Richteren
VIVIII). Met voorwoord van ds. W.
H. Gispen Jr. Kampen, J. H. Kok, 1917.
Prijs f 1.75 geb- f2.50.
De geestelijke nalatenschap van den ontslapen
leeraar uit Arnhem blijkt nog niet uitgeput.
De Geldersche Kerkbode levert nog iedere
week eene meditatie van ds. H. H. En hier
ontvaDgen we een bundel van tien leerredenen
over het leven van den Richter Gideon. Ze
zjjn, zooals alle preeken van Hoekstraonder
wijzend, vertroostend, opbouwend, stichtelijk,
't Is gelijk ds. G. zegt in 't voorwoord: „Ds.
H. kon niet anders en wilde niet anders zjjn
dan de dienaar van het Woord Gods. Dat
Woord was hem geest en leven. Hjj zag daarin
hetgeen de Heere in alle tijden aan Zjjn volk
te zeggen heeft." De titel werd genomen, niet
alleen als getuigenis van Gideon, maar ook
omdat het één der laatste uitspraken van ds.
H. is geweest. Aanbevelen doen we die leerre
denen niet meer. Ieder goed Gereformeerde
weet, dat Hoekstra's preeken ons den Bjjbel
leeren kennen en waardeeren en liefhebben en
met toepassing op onszelven en op onzen tjjd
lezen. We twijfelen er niet aan of ook deze
bundel zal aftrek vinden en zegen verspreiden.
Timotkeu8. Geïllustreerd Weekblad. Afl. 11.
Maand Augustus. La Riviere kn
Voorhoeve, Zwolle.
Dit tijdschrift biedt voortdurend lezenswaar
dige artikelen. Het houdt op de hoogte vau
den tjjd, is van christelijk gehalte en werkt
uitnemend mee aan de opvoeding der jeugd.
De „geschiedenis van dag tot dag" lost menige
vraag op, die bij het lezen der dagbladen in
ons opkomt. Het mooie verhaal „Ochtendgloren"
nadert zijn einde. Schetsen van L Penning als
„Wallenstein en Zeni" en „Canossa" houden
de historie er in. Interessant zijn ook de
stukjes van Mej. H. S. Kuyper uit haar dag
boek over de Nederlandsche Ambulance in
Hongarije. Nu en dan wordt ook een stukje
muziek (voor zang) opgenomen. Vele wetens
waardigheden verhoogen de waerde van Ti-
motheus. Het bly ft in onze gezinnen ter lezing
aanbevolen. Keriiof.
CORRESPONDENTIE.
J. G. S. Deze zaak beschouwen we als af
gehandeld. De Redactie.
M. M. te O. Tot October moet u dan be
talen. Gelieve postwissel van f 0,50 te zenden.
Enkele weken zonden we aan eenige adres
sen te I. een exemplaar van dit blad ter ken
nismaking. Mochten geadresseerden zich niet
wenschen te abonneeren, dan willen ze wel
zoo vriendelijk zijn het blad te weigeren.
De Administratie.
