KERKELIJK LEVEN.
In den Bidstond.
Generale Synode der Geref, Kerken.
ZENDING.
VARIA.
UIT BE PERS.
31 Augustus 1917.
Kerk- en Seliooliileaws,
Ofiiolëtlt R«riohteii.
Naar de nieuwe Zuiderkerk te Rotterdam
waarover in vele plaatsen van ons land ge
sproken is en welke in onze kringen een naam
heeft gekregen. Het woei hard in die buurt en
de regen viel, ten gevolge waarvan men reeds
een gevoel van verademing kreeg, zoodra men
binnen het kerkgebouw was. De kerk wa
geheel vol en dit maakt zelfs een minder mooi
kerkgebouw aantrekkelijk. Over de inrichting
van dit bedehuis en het schoone orgel is zoo
vaak reeds geschreven, dat we er gevoegelijk
over zwijgen kunnen.
De kloeke ouderling Pontier verzocht dat er
een psalmvers gezongen zon worden en het
bleek, dat zfin stem nog wel bij machte was
om ieder te doen verstaan, wat hij voorlas. De
bekende woorden uit den zes en tacbtigsten
psalm werden met stille aandacht aangehoord
Dr. de Moor, voorzitter van de. vorige Sy
node, sprak ter inleiding van het gebed over
wat er staat in het laatste gedeelte van Genesis
XV. We wenschen, dat dit goede woord in
druk verschijne, opdat velen het lezen kunnen.
Hij herinnerde eerst aan de droeve tijdsom
standigheden, waaronder de vorige Synode
saamgekomen was. Ieder hoopte destijds, dat
de oorlog niet lang zou duren. Mannen, die
er over oordeelen konden naar men meende
hadden immers meermalen gezegd, dat deze
oorlog komen moest en dit was uitgekomen
en zij hadden tevens verklaard, dat hij niet
langer duren kon dan enkele maanden, want
het verlies aan menschenlevens zou zoo groot
zijn en de kosten zoo enorm, dat uitputting,
welke tot machteloosheid leidde, spoedig zou vol
gen. Maar de werkelijkheid heeft dit laatste
gelogenstraft. Reeds het vierde jaar zfin we
ingegaan en nog is het einde niet te zien.
Die tijdsomstandigheden doen zich ook gel
den in onze Synode. Afgevaardigden uit het
buitenland ontbreken bijna geheel. Alleen wor
den verwacht twee broeders uit de graafschap
Bentheim en Oost Friesland. (Nu die ver
wachting is uitgekomen, Professor Jaeger uit
Emden en ds. Uytenhout van Emlichheim
waren Dinsdagmorgen vertegenwoordigd.)
In het gezicht, dat Abraham ten deel viel,
was er veel donkerheid, maar toch ook licht.
Er is ook donkerheid in ons kerkelijk leven.
Er staat in het boek der richteren, dat er na
den dood van Jozua en van den Hoogepriester
Eleazar een geslacht opstond, dat God verliet
en de Büiils achterna wandelde en de vraag
kwam weieens op, of nu de ouderen onder ons
weggaan, de jongeren wel zooveel gevoelen
zullen voor de zaak der Geref. Kerken in ons
Vaderland Zfin er geen verschijnselen, die ons
doen denken aan verslapping en inzinking?
Zou de liefde tot de waarheid uog wel zoo
sterk zijn als in vroegere dagen Uit enkele
teekenende uitdrukkingen bleek wel, dat de
spreker, die zich met groote voorzichtigheid
uitliet, met een belangstellend en nauwkeurig
oog ons kerkelijk leven beziet, en hoe goed is
het, dat er op deze wijze kritiek geoefend wordt.
Daaraan hebben de kerken ten allen tijde be
hoefte en het is een voorrecht, wanneer het oog
van ambtsdragers en leden open is voor de
verschillende afwijkingen, welke er voorkomen.
Er is echter ook in deze donkerheid licht en
nu werden enkele weldaden genoemd, welke
een rijke beteekenis voor ons kerkelijk leven
hebben. Het was zeker gewenscht, dat daaraan
ook in deze vergadering herinnerd werd, want
de schaduwzijde kunnen ons zoo gemakkelijk
beletten de lichtstralen te zien, welke door de
donkerheid heenvallen, en het is toch zoo noo-
dig, dat we niet vergeten de weldaden, welke
God nog zoo rijk en mild verleent.
Recht geschikt was dit inleidend woord om
tot het gebed te stemmen, waarin de nooden
onzer kerken en alle andere gedacht werden.
En God is een toevlucht van geslacht tot ge
slacht-
In deze samenkomst werd het mij bij ver
nieuwing duidelijk, welk een voorrecht het is,
dat we in deze donkere dagen, waarin zoovele
vastigheden wankelen, het onfeilbaar Woord
Gods hebben, dat een heldere lamp is voor
onzen voet. We waardeeren dit lang niet ge
noeg en we zijn dikwerf traag om het weg te
leggen in de schatkamer van ons hart. Hoe
dringend en aanhoudend behoorden we te
biddenMaak in dat spoor mijn gang en
schreden vast.
Bouma.
I.
Dinsdag 28 Aug. Voormiddagvergadering.
1. Dinsdag, 28 Aug., des voorm. 10 uur
wordt de Synode geopend door ds. J. H.
Landwehr, namens de roepende kerk van Rot
terdam. Hij laat zingen Ps. 123 1, leest Ef.
4 116, spreekt een welkomstwoord waarin
hfi in het bijzonder gedenkt de vereeniging der
Kerken voor 25 jaar, en gaat na het zingen
van Ps. 95 2 voor in gebed.
2. De credentiebrieven worden nagezien door
de D.D Bouma en Sluyter. Alle primi-afge-
vaardigden zijn tegenwoordig. Met lastbrief
van de Oud Gereformeerde Gemeente van
Bentheim zijn tegenwoordig Prof. Jaeger en ds.
Uytenhout.
3. In het Moderamen worden gekozen ds.
J. H. Landwehr totPraeses ds. B. van Schel
ven tot Assessor en D.D. dr. G. Keizer en A.
de Geus tot Scribae.
De vergaderingen zullen gehouden worden
van 9—4 uur.
Dinsdag 28 Aug. Namiddagvergadering.
Praeses heropent de vergadering ten 1 ure
en laat zingen Psalm 86. In het perscomité
worden benoemd de predikanten Ëlshove,
Meijster en Renkama,
De secties worden geconstitueerd.
In sectie 1 worden benoemd de predikanten
Aalders, Elzenga, Van der Munnik en Teerink,
met de ouderlingenBekkering, Kortlang,
Koster, Wamelink en Van Zanten, met de
hoogleeraren Bavinck en Ridderbos als praead-
visearende leden.
In sectio 2de predikanten Breukelaar,
Hania, Meyerink, Klaarhamer, de ouderlingen
Hoogendam, Van Muiswinkel, Smitt, Ubbens,
Van der Valk en de hoogleeraren Hoekstra,
Honig, ds. Dijkstra en ds. Van Dijk als praead-
viseerende leden.
In sectie 3de predikanten Bosch, Dijk,
Goudappel, Van der Veen en de ouderlingen
Both, Chardon, Den Hartogh, Mulder, Ober
man, met den hoogleeraar Kuyper en ds. Ren-
kema als praeadviseerende leden.
In sectie 4de predikanten Bos, Goris,
Greydanus, Sluyter, de ouderlingen Honig,
Knol, Roosjen, Verra en Van Zegg laar, met
de hoogleeraren Bouwman en Van Gelderen
en ds Van der Velden als praeadviseerende
leden.
In sectie 5 de predd. Bouma, Duursema,
Impeta, Laman, en de ouderlingen Biesheuvel,
Donner, Eringa, Prins, met de hoogleeraren
Grosheide en Lindeboom als praeadviseerende
leden.
De vergaderingen der secties zullen heden
middag aanvangen en morgen den geheelen
dag worden voortgezetde openbare zitting zal
Donderdagmorgen weder aanvangen.
Voorgelezen wordt een schrijven van Prof.
L. Lindeboom, waarin Z. Hooggel. ontslag als
hoogleeraar vraagt tegen het einde van het
loopend schooljaar en de kerken dankt voor
het vertrouwen, hem gedurende zoovele jaren
geschonken in zijn gewichtigen arbeid
Ds. Donner leest daarna voor het Verslag
van Curatoren der Theol. School, waarbij her
dacht wordt het overlijden van den Curator
ds. Hoekstra. In diens plaats is benoemd dr.
Keyzer. In de 'plaats van dr. de Moor wegens
diens vertrek naar Amsterdam ds. Ploos van
Amstel. Curatoren ondersteunen voorts de aan
vrage om emeritaat van Prof. Lindeboom, onder
dankzegging voor Z. Hooggel's langdurigen en
gewichtigen arbeid en bevelen de vervulling
der komende vacature bij de Synode aan.
Nog herinneren Curatoren aan het afsterven
van den emeritus-hoogleeraar M. Noordtzij.
De linantieele toestand der Theol. School is
alleszins bevredigend. Voorgesteld wordt de
gebouwen der Theol. School te verbeteren en
uit te breiden. Omtrent de financiën en het
Studiefonds worden bijzondere mededeelingen
gedaan, alsmede betreffende „De Bazuin".
Nadat gezongen is Psalm 84 4 gaat de
Praeses voor in dankgebed en gaat de Synode
in de secties.
Ook een oordeel.
Als christenen zfin wij overtuigd van den
zegen dien de arbeid der Zending verspreidt.
En dan wordt ook hier de ervaring opgedaan,
dat de godzaligheid tot alle dingen nut is,
hebbende de belofte van het tegenwoordige en
toekomende leven.
Vele ongeloovigen gaan met de gedachte
mede, dat de Zending goed werkt, en zij zien
dan natuurlijk alleen op den uitwendigen kant
der dingen, op de maatschappelijke en zede
lijke verheffing van de heidensche en moham-
medaansche volken. Ja wjj zijn de laatste jaren
zelfs verwend door de lofprijzingen der wereld
Het is daarom goed ook eens een andere stem
te beluisteren, opdat wfi bij vernieuwing mogen
bedenken, dat het gesmaad worden bij het
volgen van Jezus behoort.
Wij nemen daartoe over hetgeen volgens de
Rott. de heer Thoden van Velsen meedeelde in
een Indisch blad over de zending op Tahiti
„lo. De zendelingen hebben er de Lantana
ingevoerd en deze woekerplant heeft zich zoo
uitgebreid, dat er aan geen uitroeien te den
ken valt.
t2o. Zij hebben'den drank ingevoerd, wanneer
ook niet direct dan toch inderect, want het
zfin immers Christenen, die de drankwinkels
aldaar hebben geopend, zoodat de arme Tahi-
tianen bfina allen aan den drank verslaafd zfin
en dientengevolge ook de ontucht zeer is toe
genomen.
„3o. Men vindt in grooten getale ratten op
Tahiti. Vroeger waren ze er niet. Vanwaar die
ratten Ze zfin door schepen van Christelijke
natiën ingevoerd.
„4o. Vervolgens ziet men nu niet meer de
krachtige mannen en vrouwen als weleer, hunne
gezonde bruine huid, hun welgevormd lichaam,
hun trotschen gang. Omdat ze nu Christelfik
en dus zedelfik geworden zfin, baden en zwem
men ze ook niet meer en komen ziekten veel-
vuldiger voor dan vroeger.
„Welken gezegenden invloed nu hebben de
zendelingen aldaar uitgeoefend? Vroeger ge
loofden de Tahitianen met eenig recht aan
goede en kwade goden, wat de juiste wfize is
om op den duur den eeuwigen God te leeren
verstaan. Maar nu gelooven ze aan hel, ver
doemenis, enz., en zoo staat de voortdurende
angst voor vagevuur, hel en andere verschrik
kingen op hun gezicht te lezen. Arm volk van
TahitiWaren de Christenen maar steeds van
dat door de natuur zoo rfik gezegende eiland
ver gebleven
„Zaait aan alle wateren'.
In de Schatkamer deelt ds. H. Dfikstra mede,
ïoe in Japan o.a, per advertentie het Evan
gelie wordt gepredikt. Hfi geeft daarvan de
volgende merkwaardige beschrfiving
Dr. Pieters, een Amerikaansch zendeling in
het land van den Mikado, plaatst tamelfik
groote advertenties iu de Japansche dagbladen
waarin hfi kortelfik de leer der waarheid voor
stelt. Hfi behandelt gaarne de volgende punten
1. De eerste stap in liet Christelfik leven -
bekeering.
2. Het beginsel van het Christelfik leven
het geloof.
3. De drfifveer van een Christelfik leven
liefde.
4. De hoop van een Christelfik leven het
eeuwige leven.
5. De ademtocht van een Christelfik leven
het gebed.
6. De gids van een Christelfik leven de
Schrift.
7. Het genot van een Christelfik leven
vreugde in den Heere.
8. Organisatie in het Christelfik leven de
Kerk.
Deze manier van werken kost veel geld, adver
tenties zfin in Japan niet goedkoop en de hei
densche bladen plaatsen ze niet anders dan
tegen volle betaling. Maar de Zendingsvrienden
in Amerika, die dr. Pieters uitzonden, zorgen
dat hfi betalen kan.
Maar hfi laat die advertenties niet zwemmen
zonder meer. Den vorigen zomer belegde hfi
een vergadering te Beppu, een zeer gezochte
badplaats in Japan, een stad met 15.000 inwo
ners en 500 hotels, waar tal van heetwater-
fonteinen opspuiten uit den vulcanischen bodem.
Deze stad had hfi gekozen als plaats van samen
komst, omdat uit heel Japan de menschen hier
samenkomen om genezing te zoeken van wer-
kelfike en vreemde kwalen, in de hoop dat hfi
er hier zou vinden, die door zfin advertenties
opmerkzaam waren geworden. Nu viel hem dat
niet mee. Er waren wel wat menschen, die de
voordrachten over bovenstaande onderwerpen
kwamen hooren, maar onder hen waren maar tien
of twaalf, die kwamen naar aanleiding van de
advertenties en die meer licht begeerden.
Hfi begreep dus, wat hfi trouwens reeds lang
wist, dat deze zending alleen dan vrucht kan
dragen als men de advertenties nareist, en was
zeer verblfid toen uit Amerika een predikant
opdaagde, die zich daarvoor wilde aangorden.
Het is ds. Baba. Hfi reist naar elke plaats,
waar iemand woont, die op de advertentie ge
schreven heeft en zoekt den schrfiver op.
Geheel nieuw is deze methode niet. Immers
een vriend van wfilen ds. Spurgeon, den groo
ten E^gelschen prediker, liet elke week een
leerrede van hem plaatsen als advertentie in
een Australisch blad, het eenige dat in de
binnenlanden werd gelezen. Verscheidene
brieven mocht ds. Spurgeon onvangen, die ge
tuigden van den grooten zegen, op het lezen
van deze „advertentiën" gekregen.
Oorlog en Zending.
De tegenwoordige oorlog kost 250 millioen
gulden per dag of 91250 millioen gulden per
jaar.
Voor de Zending wordt 75 millioen gulden
per jaar uitgegeven, dat is een tien duizendste
deel van wat de oorlog eischt.
Alles wat voor christelfiken arbeid per jaar
gegeven wordt, zou niet voldoende zfin voor de
oorlogskas gedurende 10 dagen.
Zendingscommissie
Wfi wfizen de leden der Zendingscommissie
te Middelburg op de mededeeling onder
Officieele Berichten". Vooral de werkende
leden, dat zfin zfi die blaadjes verspreiden enz.,
worden dringend verzocht te komen. De ineen
smelting maakte een algeheele reorganisatie
van de bewerking der Middelburgsche kerk
noodig. Daarom is het beslist noodig, dat allen
Maandagavond om half acht in de consistorie
der Gasthuiskerk komen,
J. D. Wielenga.
We gaan weer vieren den verjaardag van
onze geliefde Koningin. We doen dat niet met
luidruchtig feestgedruisch, maar in stilte en
met ernst.
't Is nu geen tfid voor feesten meer. 't Lfi-
den der millioenen neemt toe bfi den dag. Heel
de wereld rondom ons staat voor ons oog in
rouwgewaad.
Wel is het nu tfid om te bidden voor allen
die in hoogheid gezeten zfin.
Tronen waggelen. Rfiken vallen ineen.
De troon onzer koningin staat nog en hfi
staat nog vast wat de liefde tot en de trouw
aan haar, die daarop zit betreft.
Ons volk heeft zfin koningin lief uit veler
lei oorzaak.
Hoe bemind maakte die hooge vrouw zich
bfi den veenbrand en het spoorwegongeluk te
Houten
Zfi leeft mede met en bidt voor haar volk.
Voor zulk een Koningin danken we onzen God.
Aan zulk een Koningin verpanden we onze
trouw.
Voor zulk een Koningin vermenigvuldigen
we onze gebeden.
Zfi is ons lief en nu zfi verjaart vergeten we
haar niet in ons persoonlfik, huiselfik en ge-
meenschappelfik gebed vragend, dat zfi ook in
het nieuwe levensjaar ontvange kracht en wfis-
heid om ons te regeeren bfi de gratie Gods
Blfive zfi ook in de toekomst, wat zfi door
Gods goedheid nog is, koningin van den vrede.
(Asser Kerkbode).
Gispen.
DRIETAL
te den HamJ. H. Broek Roelofs te Schild wolde;
H. Hummelen te Breda;
R. Middelveld te Hoogkerk.
TWEETAL
te Onstwedde H. Lanning te Dwingelo
K. v. d. Veen te Gasselter-
Nfieveen.
te HylaardJ. Brinkman te Glanerbrug
A. J. Fanoy, Cand. te Middelburg,
te Gameren: J. L Jaspers te Beekbergen;
R. Nieborg te Geldermalsen.
BEROEPEN
te Vrfihoeve c. a F. Staal te Colfinsplaat;
te N. LoosdrechtG. de Jager te Kamerik
te 's HertogenboschJ. Doornbos te Doetinchem
teDrogeham: Th A. Bergsma te2eExloërmond
te Oldeboorn H. Hasper te Schiermonnikoog
te Appelscha en Sleen A. J. Fanoy, cand. te
Middelburg
te N. Vennip: D. Hoogenbirk te Charlois,
AANGENOMEN
naar Boornbergum H. Fokkens te Dronrfip.
BEDANKT
voor Tholen K. Veen te Meliskerke
voor Ouderkerk a. d. IJselT. Sap te Gouda.
De kerk van Blokzfil mocht gedenken
hoe zfi vóór 25 jaren geïnstitueerd werd ds.
W. Steunenberg hield een gedachtenisrede naar
aanleiding van Ps. 118 24, 25.
Ds. W. F. A. Winckel te Sioterdfik her
dacht zfin 40-jarigambtsjubileum met Ps. 4810.
De hoogleeraren Dr. Geesink, Dr. A. Kuy
per Sr. en Dr. Sillevis Smitt zullen niet als
proeadviseerende leden de Synode bfi wonen
met het oog op hun zwakken gezondheids
toestand.
Ds. Scheps nam, wegens emeritaat, na 44
dienstjaren, afscheid van de Geref. Kerk te
Deventer (A) met 2 Cor. 13 11.
Dr. de Moor van Amsterdam sprak bfi
den bidstond voor de Generale Synode over
Gen. 15 8-17.
Het moderamen der Synode is aldus samen
gesteld Ds. J. H. Landwehr van Rotterdam
praeses, ds. B. v. Schelven van Amsterdam
assessor, dr. G. Kefizer van Tiel scriba, ds A.
de Geus van de Lemmer sub-scriba.
„Maandag 3 September a.s. des namiddags te
half vier zal de kring van Belangstellenden in
de Verrfiking van ons Kerkgezang onder voor
zitterschap van Dr. A. Brummelkamp, zfin
eerste jaarvergadering houden in het Nut aan
de Oppert, No 81 te Rotterdam.
Des avonds vergadert het Comité met de
Comissie van „Advies", gevormd uit vooraan
staande mannen in ons Gereformeerd kerkelfik
leven en met eenige Letterkundigen en Musici
van naam ter nadere uitwerking van het doel
van den „kring."
De Generale Synode benoemde in de plaats
van Prof. L. Lindeboom als Hoogleeraar aan
de Theol. School te Kampen Dr. S. Greydanus,
van Paesens.
Ds. Netelenbos en ds. Wielenga hopen de
volgende week hun catechisaties weer te be
ginnen ds. Bouma een week later. De cate
chisanten worden verwacht op dezelfde plaats
en tfid als zfi gewoon zfin te komen.
Ingevolge opdracht der classe Middelburg
noodigt de Commissie voor een Evangelisatie
dag de kerken in de classe uit, tot het zenden
van minstens twee afgevaardigden naar den
Evangelisatie-dag, die D.V. zal gehouden wor
den Woensdag 26 September in de Consistorie
der Gasthuiskerk te Middelburg. Aanvang der
vergadering 2 uur. Sprekersds. Wielenga
over: „De kerk en de Evangelisatie" en ds.
Netelenbos over „De rechte methode der Evan
gelisatie".
Na ieder gehouden referaat zal ruim gele
genheid tot bespreking worden gegeven. Alle
belangstellende broeders en zusters uit Mid
delburg zelf en uit al de kerken der classe zfin
kartelfik welkom.
De Commissie,
Dr. G. J. Colder.
Ds. J. B. Netelenbos.
Ds. J. D. Wielenga.
VlissingeD,
Middelburg, 31 Aug' 1917'
Vergadering van de Zendingscommissie te
Vliddelburg Maan dag 3 September des avonds
te half achtin de Consistorie der Gasthuiskerk.
Agendum o.a. verdeeling der wfiken. Trouwe
opkomst beslist noodzakelfik.
De Secretaris.
Meliskerke, 26 8-'i7. Hedenmorgen werd
door onzen geachten leeraar den WelEerw.
ds. K. Veen de gemeente bekend gemaakt dat
hfi met volle vrfimoedigheid voor het beroep
van de kerk te Tholen heeft kunnen bedanken.
Bfi monde van ouderling Wisse werd Z.Eerw.
namens kerkeraad en gemeente geluk gewenscht
en de hoop uitgesproken dat 's Heeren zegen
er kennelfik op moge rustenwaarna hem
ps. 134 3 werd toegezongen.
Namens den kerkeraad,
C. Polderman, scriba.
De Generale synode van de Gereformeerde
kerken in Nederland, in Rotterdam samenver-
gaderd, met dankbaarheid gedenkende aan wat
de Heere God aan zfine kerken in Nederland
vóór 25 jaar gedaan heeft in de samenvloeiing
van de Gereformeerde Kerken van de formaties
van 1834 en 1886, en aan wat Hfi sinds dien
